Hoofdstuk 3 t/m 5

Godsdienst            Jodendom H3 §1

Masada: Het Joodse verzet dat zich op deze berg verschanste in de Romeinse tijd en massaal zelfmoord pleegde omdat ze zich niet over wilden geven aan de Romeinen.

Toen de Romeinse keizer op de ruïnes van een Joodse tempel een tempel liet bouwen voor Jupiter kwamen Simon bar Kochba, die het rijk van David zou herstellen, in opstand met zijn volgelingen. Het resulteerde in de verwoesting van vijftig joodse steden en na afloop werden alle uitingen van de joodse religie verboden. De diaspora kwam: de verspreiding van joden over de hele wereld

Vervangingsleer: omdat de joden de zoon van God hebben vermoord, zagen de christenen zichzelf nu als het nieuwe volk van God. Dit speelde een belangrijke rol toen het christendom de nieuwe staatsgodsdienst werd van het Romeinse rijk.

Godsdienst            Jodendom H3 §2

In de middeleeuwen mochten de Joden zich niet aansluiten bij gildes en ze mochten geen grond bezitten. Dat zorgde ervoor dat veel joden in de handel terechtkwamen. Er ontstonden geruchten dat joden zo veel in de handel verdienden omdat ze hebzuchtig en onbetrouwbaar waren; zij wilden de wereld economisch overheersen.

Onder het islamitische bestuur hadden joden wel een grote mate van vrijheid, tot de Reconquista kwam: de terugverovering van Spanje door de christenen. De joden moesten weer kiezen tussen bekeren tot het christendom of weer vertrekken.

Spinoza: Spaans-Portugese jood die net als veel joden uit Spanje geld en handelservaring meebracht naar Nederland. Hij werd een bekende Nederlandse filosoof.

De christenen werden in de 11e eeuw opgeroepen het heilige land van de islamieten te bevrijden. Dit gebeurde in de kruistochten: enthousiaste christenen trokken met ridders naar het heilige land om Jeruzalem te bevrijden en onder christelijk bestuur te brengen. Onderweg deden er geruchten ronde dat de joden met de islamieten samenwerkten. Hierdoor werden uit woede onderweg synagogen vernietigd en duizenden joden vermoord.

Ook ontstond er bijgeloof in de middeleeuwen. De bekendste is het bloedritueel: de joden zouden voor Pesach een christelijk kind ontvoeren en vermoorden, en het bloed zou gebruikt worden voor het bereiden van matzes. Ook zouden ze naar de kerk gaan en de hostie in stukken snijden.

In het oosten van Europa mochten joden wel een vrij leven leiden, met zelfbestuur op het gebied van godsdienst, onderwijs en rechtspraak. Ze spraken Jiddisch: een mengeling van de Duitse en Hebreeuwse taal. Zo ontstond het chassidisme: aandacht voor eenvoud en gebed, met nadruk op religieus gevoel.

Godsdienst            Jodendom H3 §3

Door de vervolgingen in Oost-Europa kwamen er opnieuw joodse vluchtelingen naar Nederland. Joden waren niet helemaal gelijk aan andere burgers, maar ze hoefden niet in getto’s te wonen en ons land was redelijk verdraagzaam. Veel joden noemden Amsterdam Mokum: dé stad, het Hollandse Jeruzalem. De joden hadden het hier goed.

Godsdienst            Jodendom H4 §1

In de verklaring van de rechten van de mens en van de burger werd wettelijk vastgesteld dat alle burgers in Frankrijk dezelfde rechten hadden. Wettelijk waren ze dat, in de praktijk niet.

In de 19e eeuw stelden onderzoekers het begrip van een ras op om de verschillen in bijvoorbeeld huiskleur te verklaren. Er waren drie hoofdrassen; het blanke, het zwarte en het gele. De blanken waren daarvan mooier en beter, en de joden behoorden tot deze rassentheorie tot het minderwaardige, semitische ras. Joden mochten zich niet vermengen met andere rassen en volken. Zij noemden zichzelf antisemieten en riepen op om het joodse ras als ongedierte uit te roeien om de Europese beschaving te redden.

In Frankrijk was er veel antisemitisme. Een voorbeeld was Dreyfus, die schuldig werd verklaard aan spionage omdat hij joods was. En in Rusland werden de joden beschuldigd van het vermoorden van tsaar Alexander, waardoor uit woede hierover joodse huizen en synagogen werden verwoest. Dit werd een traditie in pogroms, wat letterlijk verwoesting betekent.

Zionisme: het verlangen terug te keren naar Palestina en de stad Jeruzalem. Tijdens het antisemitisme werd dit verlangen alleen maar groter. De leider van het Zionisme werd Herzl. Volgens hem was het stichten van een eigen joodse staat de enige manier om aan Jodenhaat te ontsnappen. “Zion” is een ander woord voor Jeruzalem. Hatikwah, hoop, is een belangrijk lied over het terugkeren naar Zion en een vrij volk te zijn.

Godsdienst            Jodendom H4 §2

In de jaren ’20 was er een slechte economie, zeker in Duitsland, die alle oorlogsschade moest betalen. De communisten en socialisten, maar vooral de joden kregen de schuld van de crisis en de nederlaag. Duitsland had een sterke leider nodig en dat werd Hitler, waardoor Joden vervolgd begonnen te worden. Kristallnacht kwam, waarin ’s nachts joodse winkels, huizen en synagogen werden geplunderd en verwoest. Veel joden probeerden te vluchten, maar werden niet als vluchteling toegelaten. Ze werden daarna opgepakt en vermoord in kampen.

Godsdienst            Jodendom H5 §1

Toen de joden die de oorlog overleefden terugkeerden naar hun huis woonde er vaak iemand anders. Ze werden niet gastvrij ontvangen en daarom emigreerden ze vaak naar Amerika, Argentinië en Israël. De meeste joden beleefden hun religie zo onopvallend mogelijk. Toch zijn veel mensen gaan inzien dat de christenen joodse oorsprong hebben.

Godsdienst            Jodendom H5 §2

De Wet op Terugkeer houdt in dat elke jood, waar ook ter wereld, terug mag keren naar Israël. Eenmaal daar stond er echter een muur om Palestijns en Joods gebied af te scheiden.

Protocollen van de wijzen van Sion is een verzonnen verhaal dat de Jodenhaat rechtvaardigt. Het wordt vooral gebruikt onder Hamas, de Palestijnse regering, en neo-nazi’s, actievelingen die de ideeën van Hitler omarmen en Joden haten.