Hindoeïsme

Hindoeïsme Brahmanen (priesters) hoogste klasse in maatschappij. Genoemd naar god Brahma, die schepper van heelal is. Volgens verhalen kwamen zij uit mond van Brahma tijdens schepping. Hele grote verschillen tussen mensen. Sommige groepen mogen niet bij priesters in buurt komen en kunnen nooit naar tempel en leven in grote armoede. In elk dorpje staat kleine tempel, vaak gewijd aan 1 god (meestal vruchtbaarheidsgod). In de tempel vinden overal dezelfde riten (godsdienstige gebruiken met diepere betekenis) plaats. Het beeld van de godheid wordt als een mens behandelt. ’s Morgens  gewekt en aanbeden met mantra’s (heilige spreuken). Het krijgt eten en wordt gezalfd. Op feestdagen worden er veel grotere plechtigheden gehouden, waar honderden gelovigen op afkomen. Ook tempels die gewijd zijn aan Vishnoe of Shiva of andere god die in heel India vereerd wordt. Voor zonsopkomst  ochtendpoeja (poeja = rite). 1 god gekozen die ze speciaal vereren. Vrouwen maken beeld schoon kleden het en schenken het rijst en bloemen. Mantra’s opgezegd daarna gaat iedereen eten. Voor volgende maaltijd opnieuw rite. Daarmee laten zien dat voedsel een goddelijk geschenk is. In veel huizen gekleurde afbeeldingen van goden vooral Shiva en Krishna, ook ganesje ( god van wijsheid die problemen uit weg ruimt) en Laksmi (godin van geluk en rijkdom) Veel rijke laten dagelijkse plechtigheden uitvoeren door brahmaan. Leven bestaat uit verschillende fasen. Op iedere nieuwe fase moet je voorbereid worden  met samskara’s (overgangsriten) uitgevoerd als vrouw zwanger is, kind geboren is, als het voor 1st vast voedsel krijgt, voor het 1st geknipt. Dan riten die kids voorbereiden op volwassenheid. Jongen gaat rond 10e in leer bij een goeroe, die godsdienst onderwijst. Verschillende inwijdingsriten. Leertijd vaak maar enkele dagen. Dan jongen weer naar huis. Een meisje wordt volwassen als ze voor het eerst ongesteld is. Ook inwijdingsriten. Man kiest niet zelf vrouw en andersom. Huwelijk wordt door vaders geregeld. Zij bepalen ook bruidsschat. Geld en goederen die bruid meekrijgt naar nieuwe huis. Als 2 vaders eens zijn gaan ze naar astroloog. Aan de hand van sterren doet astroloog voorspelling over toekomst. Als het goed is gaan ze trouwen. Laatste overgangsrite is als iemand sterft. De door wordt gezien als overgang naar nieuwe leven. Mensen die lijk aanraken, zijn onrein. Meestal crematie. Dan keren aanwezigen terug naar het leven: ze nemen een bad, mannen scheren zich  gezamenlijke maaltijd. Ieder mens heft wensen. Hindoes zoeken steun bij goden door iets plechtig te beloven bijv. zware pelgrimstocht maken. Zo’n belofte  vrata. Veel Hindoes minstens 1maal toch naar heilige plaatsen, rivieren of tempels. Ze bezoeken godenbeelden en vereren de goden met poeja. Ook offers met mantra’s. Benares 1 van belangrijkste plaats  Ganges een heilige rivier. Het water reinigt ziel. Zieken willen daar sterven en as wordt in rivier uitgestrooid. Het zuiverende vuur bevrijdt volgens de hindoes de ziel van het lichaam. Begin 13e eeuw vielen Ariërs het Indiase schiereiland binnen. De geloofsopvattingen van Ariërs leidden tot nieuwe maatschappijvorm: 4 standen. 1. Brahmanen 2. Krijgers 3. Handwerkslieden 4. Boeren. Er vormden zich aparte klassen binnen stand, kasten. Daarbinnen weer nieuwe groepen, onderkasten. Het kastenstelsel heeft vroegere standen vervangen. Het staat bij geboorte vast of hoge of lage plaats in maatschappij hebt door je kast. Beroepen erfelijk. Elke kast eigen kleiding en eigen rechten en plichten. Onderlinge rangorde wordt bepaald door verhoudingen met priesters. Leden van verschillende kasten gaan nauwelijks met elkaar om. Er zijn ook kastelozen (paria’s). Zij vormen verschillende groepen maar ze worden door allen als onrein beschouwd. Beroepen van hen zijn ook onrein, omdat het smerig is
Of met dood te maken heeft. Als ze door schaduw van Aria lopen is Aria onrein. In 1950 kastenstelsel opgeheven, alle mensen zijn gelijk. Dankzij Gandhi, hij zei dat alle mensen harijans waren (kinderen van god). In praktijk veranderde er weinig, zeker in dorpen. In steden is wel vooruitgang merkbaar. Er is duidelijk verband ts kastenstelsel reïncarnatie en karma: datgene dat de mens door al zijn goede en slechte daden tot stand brengt. Hindoes geloven in ziel, als mens of dier sterft, verlaat ziel het lichaam en wordt in ander lichaam herboren. Dit kan 1000en malen plaatsvinden: elk wezen is gevangen in een kringloop van leven en sterven, die samsara genoemd wordt. Wie zich gehouden heeft aan plichten van kaste en veel goeds gedaan heeft, wordt in een hogere kaste herboren. En andersom. Als je je heel erg hebt misdragen, wordt je paria of dier. Karma  zegen worden of vloek. Karma maakt veel duidelijk bij vragen als waarom zit het sommige mensen mee en ander tegen enz. is het antwoord hoe je je in je vorige leven hebt gedragen. Hierdoor weinig zorg voor armen en zieken, want dat hebben ze aan zichzelf te danken. Door karma armen niet in opstand. Gandhi was 1 van eersten die zich hiertegen verzette. Hij heet Mahatma (grote ziel). Alle Hindoes streven naar moksja: verlossing uit eindeloze kringloop. Ze willen 1 worden met Brahman, goddelijke oerkracht, die in ieder wezen aanwezig is. Die zien ze als ziel van wereld. In zijn diepste wezen, atman genoemd, maakt ieder mens deel uit van wereldziel. Zichtbare wereld is niet meer dan droom, waar mensen uit ontwaken als ze ontsnappen aan wet van het karma. Hij kan pas verlost worden als hij erin slaagt zijn blindheid van droomwereld te baas kan. Hindoes zien dat als paradijs. Hindoes kunnen verlossing van Karma op deze manieren bereiken: - verichtten van goede daden (offers of rechtvaardig leven) - volledig vertrouwen op en zichzelf volledig over geven aan 1 of meer goden, zonder uit te zijn op beloning. Dit heet bhakti. Filosofen kiezen meditatie: het zich losmaken van alledaagse werkelijkheid. - Door grondige bestudering van heilige geschriften, zoals veda’s. Je krijgt dan inzicht in diepste wezen. - Door lichamelijke en geestelijke oefeningen. Je moet kunnen afzien van elke vorm van genot. Yoga (oefening, evenwicht, eenwording) is verzamelnaam voor alle oefeningen om begeerten de baas te worden. De koe is in India een heilig dier, het is een goddelijk symbool van moederlijkheid en vrijgevigheid. Koe zal daar nooit voor veeteelt gebuikt worden of geslacht worden. Veel mensen zeggen dat Indiërs wat met koeien moeten doen om armoede en honger te bestrijden, maar geloof is belangrijker dan welvaart. Ze zien ook over het hoofd at koe als trekdier word gebruikt en dat mest wordt benut. Slangen en apen zijn ook heilig. Veel Hindoes zijn vegetarisch omdat dieren ook als mens herboren kunnen worden en andersom. Het zijn goddelijke wezens. Ze eten ook geen eieren, want die kunnen bevrucht zijn. Veel paria’s eten wel vlees vaak noodgedwongen,  nog minder aanzien. In sommige delen wel vlees, vooral in grote steden waar gdige regels minder strak gehanteerd worden. Maar dat is kleine groep

Het geloof schrijft hindoes voor, eerbied te hebben voor alle levende wezens. Zelfs het kleinste beestje heeft recht op leven, wie dier doodt wordt gestraft door goden. Deze wet heet ahimsa (niet doden). Geen dienstplicht op gdige gronden. India wel beroepsleger. Hindoes hebben veel feesten waarbij ze herdenken wat goden voor mensen hebben gedaan. Ook in NL (± 80000 Hindoes) meeste komen uit Suriname. Dat zijn nakomers van Brits-Indiërs, die rond 1900 door NL als contract-arbeider naar Suriname moesten. Uit dankbaarheid voor bescherming vieren ze het Rakhi-feest. Vooral gewijd aan Indra (god van regen, die ook gezien wordt als eeuwige strijder tegen de chaos). Heel lang geleden vocht Indra strijd op leven en dood tegen demonen. Toen kwam vrouw Schachi te hulp. Ze prak heilige tekst, zodat ze steun van zon kregen. Daarna deed ze een bandje (een rakhi) om Indra’s pols. Dit gaf hem een kracht en won zo gevecht. Op Rakhi-feest doen priesters, en anderen, bij mensen een rakhi om. Daarmee geven ze aan dat ze met die mensen een beschermingsband hebben. Holi-feest is oudejaarsfeest. Al een maand van tevoren zijn voorbereidingen. Er worden grote brandstapels (holika’s) gemaakt, die op feest in brand worden gestoken. Teken voor _ alles wat in afgelopen jaar verkeerd is gedaan moet verbrand worden. Ze gooien rijs in vuur als teken dat ze alle slechte gewoontes van zich af willen gooien. Als vuur uit is gaat naar 1 plek m feest te vieren. Volgende dag gaan mensen trug naar brandstapel, nemen as en smeren dat op voorhoofd. As is teken van dood Met as willen mensen aangeven dat ze al tijdens leven kwaad in zich wilden bestrijden. Dan gaat iedereen naar huis, wast zich en schone kleren: nieuw leven in nieuw jaar. Krishna-Jayanti is bij Hindoes 1 van menselijke gedaanten van god Vishnoe en een held. Hij is feest van zijn geboorte. Tegen middernacht leggen gelovigen afbeelding van Krishna in wieg, die speciaal daarvoor wordt opgehangen. Ze bieden afbeelding eten aan. Dan wordt bel geluid, op een gong geslagen of op hoorn geblazen. Zo wordt tijdstip van Krishna’s geboorte aangegeven. Ieder spreekt hierbij bepaalde wens uit. In oktober-november wordt Divali(een rij lampjes) feest gevierd. Alles is verlicht. In tijd voor feest, dat 5 dagen kan duren eten ze geen vlees en alcohol. Dat is onrijn, en zouden het goede buiten hun lichaam kunnen houden. Feest is ter ere van Agni, die mensen het vuur gaf. Ze geloven dat hij het huis+bewoners beschermt tegen slechte dingen.