Hindoeïsme

Levensbeschouwing pww3 à Boeddhisme.
30-03’18

• Boeddhisme kent wel een stichter
• Naam oorspronkelijke stichter = Siddharta Guatama, later in zijn leven krijg hij de eretitel boeddha (=de ontwaakte/verlichte)
• Zijn volgelingen namen deze benaming over door zich de boeddhisten te noemen.
• 560 v.c.j. werd hij als zoon geboren van de zekere Sjoeddhodana.
• Op een nacht droomde koningin Maya, de echtgenote van Sjoeddhodana, dat een witte olifant uit de hemel neerdaalt en haar rechterzijde binnendringt.
• Op de plaats waar het pasgeboren kind zijn voeten de aarde raken komen lotusbloemen tevoorschijn. 7 dagen na de geboorte van haar zoon stierf koningin Maya, koning Soeddhodana geeft het kind de naam Siddharta (=volmaakte vervulling)
• Vanaf zijn geboorte was hij een Hindoe, hij is opgegroeid met het geloof in de Samsara, de kringloop der wedergeboorte.
• De 4 ontmoetingen:
  - oude man
  - zieke
  - rouw stoet
  - bedelmonnik
• De vraag ‘’hoe komt een mens tot verlossing uit de eeuwige kringloop van wedergeboorten?’’ heeft Siddharta ertoe gebracht om bedelmonnik te worden.
• De boeddha geloofde niet dat rituelen door de priesters werden uitgevoerd een bijdrage konden leveren aan zijn verlossing uit de samsara. Hij geloofde evenmin dat de mens een ziel (atman) heeft die van goddelijke oorsprong zou zijn, en dat de ziel in een volgend bestaan zou reïncarneren. Ook het bestaan van een goddelijke schepper en heerser over de wereld wordt afgewezen.
• Wet van Karma = alles wat er nu bestaat of wat er nu gebeurt, wordt veroorzaakt door daden of gebeurtenissen die eraan voorafgingen.
• Alle goede en slechte daden van mensen worden volgens komische wetmatigheid gevolgd.
• 3 dieren in het levens wiel met betekenis:
  - haan à symbool voor begeerte
  - varken à symbool voor onwetendheid
  - slang à symbool voor de haat
• Het begrip begeerte slaat op het onophoudelijke verlangen van de mensen naar vergankelijke aardse bezittingen. Met onwetendheid bedoelt de boeddha het gebrek aan inzicht in de juiste weg die leidt naar verlossing uit deze kringloop van wedergeboorte.
• Opdracht 2 bij het verhaal van de aap à de aap bouwt negatieve karma op.
• In de kern bestaat de boeddhistische verlossingsleer uit: 2 elementen: een juist inzicht in de situatie waaruit je verlost wil worden en de juiste weg waarlangs je die verlossing kunt bereiken.
• De eerste waarheid = Al het leven is lijden, niet je hele leven lang lichamelijke pijn ofzo maar hij bedoelt een gehechtheid aan deze wereld en dit leven, waardoor we bang zijn iets of iemand te verliezen en waardoor we voortdurend hopen dat het mooier en beter wordt.
• De tweede waarheid = het lijden ontstaat door verlangen, Het 1e wordt altijd veroorzaakt door het 2e. Voorbeelden zie boekje.
• De derde waarheid = Het opgeven van verlangens stopt het lijden. Doordat verlangens je leven beheersen, moet je telkens teleurstellingen verwerken. Maar als je niets verlangt, heb je ook geen teleurstellingen. Dus als een mens zijn verlangens zou kunnen stopzetten zou het lijden niet meer ervaren.
• De vierde waarheid = Het achtvoudig pad maakt vrij van verlangens. Het volledig afstand doen van verlangens, gevolgd door het vrij zijn van lijden, vereist een leerproces. Het is een leerweg uit een achttal fasen bestaat.
  > De stappen 1 en 2 vormen de fase bewustwording:
  -1 = het juiste inzicht; in je lijden bestaan
  -2 = het juiste besluit, om uit deze situatie weg te komen.
  > De stappen 3,4 en 5 vormen de fase van een nieuwe leefwijze:
  -3 = het juiste spreken, de taal niet gebruiken om andere te benadelen of te kwetsen
  -4 = het juiste handelen; geen kwaad meer doen tegenover mens of dier
  -5 = het juiste levensonderhoud; een eerlijk en dienstbaar beroep uitoefenen
  > De stappen 6,7 en 8 vormen de fase van de nieuwe levensinstelling:
  -6 = de juiste inspanning; om dat wat heilzaam is te bevorderen
  -7 = de juiste aandacht; namelijk voor de lijdende wereld om je heen
  -8 = de juiste concentratie; op situaties waarin jij andere van dienst kunt zijn.
• Wanneer een mens zijn onwetendheid overwint en zich het inzicht van de 4 edelen waarheden eigen maakt, dan is hij in staat zijn eigen begeerte te overwinnen.
• Hij zal dan geen daden meer doen die een negatief karma (negatieve gevolgen) hebben. Dat betekent dat hij de kringloop van oorzaak en gevolg heeft doorbroken. Dit totaal verlost zijn uit de ‘’gevangenschap’’ van het verlangen naar aardse bezittingen is een toestand die boeddhisten Nirwana noemen.
• Nirwana betekent letterlijk uitgewaaid zijn of uitgedoofd zijn
• Opdracht 3 Japanse steenhouwer:
  Waarom was de steenhouwer niet gelukkig? Hij was elke keer niet wat hij wilde juist wilde zijn.
  Wanneer is de steenhouwer wel gelukkig? Als hij tevreden is met de situatie.
  Wat heeft de man moeten leren om gelukkig te zijn? Tevreden te zijn.
  Bij welke ‘’waarheid’’ uit de leer van de boeddha past dit verhaal het beste? Bij de eerste waarheid.
• Dharma = leer van de boeddhisten die vaak wordt vergeleken met het rad dat altijd blijft ronddraaien.
• Op 80 jarige leeftijd stierf Siddharta Guatama aan de oevers van een rivier bij Koesjinara en zijn lichaam werd door enkele vertrouwelijke leerlingen gecremeerd.
• Stoepa’s = kegelvormige bouwwerken die van oorsprong grafheuvels zijn, zijn kenmerkend geworden voor het boeddhisme in Zuidoost-Azië.
• Wanneer iemand monnik wilde worden moest hij de volgende gelofte afleggen:
  - Tot de boeddha (meester) neem ik mijn toevlucht,
  - Tot de dharma (leer) neem ik mijn toevlucht,
  - Tot de Sangha (de monnikenorde) neem ik mijn toevlucht.
  Hij belooft daarmee om het voorbeeld van Boeddha volledig na te volgen.
• Hinayana (=het kleine voertuig)  Monniken noemen het vaak zelf Theravada.
  à Kleinere groep aanhang van het boeddhisme.
• Mahayana (=het grote voertuig) grotere massalere toestroming.
• Bodhisattva (tot verlichting bestemde) die zijn eigen heil (nirwana) aan de kant zette om andere te redden.
• Het boeddhisme kende aanvankelijk geen heilige boeken.
• Toch zijn er wel boeken met de naam = Pali-geschriften (Pali = taal)
• Andere naam voor deze boeddhistische heilige boeken is Tripitaka, dat wil zeggen: de 3 heilige korven.
  1) Bevat vooral regels voor monniken en voor het kloosterleven.
  2) belangrijkste korf is die waarin de zogeheten soestra’s worden bewaard. Het woord soestra betekent leidraad. In de soestra’s staan gesprekken van de boeddha die met zijn leerlingen heeft gevoerd en waarin hij adviezen geeft.
  3) bevat latere uitleg over de boeddhistische leer.
• Antwoorden opdracht 5:
  1 Volgelingen van de boeddha = boeddhist
  2 kenmerkend heiligdom van het boeddhisme = stoepa
  3 gebouw waar Siddharta opgroeide = paleis
  4 Inhoud van de 2e korf = soetra’s
  5 kringloop van de wedergeboorten = samsara
  6 vroegere keizer van India = Asjoka
  7 aantal stappen van het pad naar verlossing = 8
  8 leeftijd waarop Boeddha stierf = 80
  9 2e naam van Siddharta = Gautama
  10 de ziel van alles wat leeft = atman
  11 de uiteindelijke toestand na de verlossing = nirwana
  12 de 7e stap naar de verlossing = aandacht
  13 de 3 korven = tripitaka
  14 kosmische wet van oorzaak en gevolg = Mahayana
  15 hoofdstroming van het boeddhisme = karma
  16 de boeddha moet je niet geloven maar = navolgen
  17 boeddhistische land = nepal
  18 park waar Siddharta werd geboren = loempini
  19 de eerste stap van de verlossing is het juiste = inzicht
  20 de leer der ouden = theravada