Levo Jodendom Geschiedenis:
Het ontstaan van het joodse volk (2000-1800v.Chr)
Het joodse volk begint met de geschiedenis van de aartsvader Abraham. Hij verlaat zijn geboortestreek en gaat op zoek naar het land dat hem door God is beloofd. Uit Abraham zal een groot volk voortkomen dat in vrede en geluk zal leven in een eigen land. Abraham geeft die belofte door aan zijn zoon: Jacob. Abraham geloofde in één God terwijl in die tijd allerlei beelden als goden werden vereerd.
Mozes en de uittocht uit Egypte (1300 v.Chr)
Volgens de bijbel had de aartsvader Jacob (zoon van Abraham) 12 zonen. 1 zoon heet Jozef. Jozef wordt koning en redt de familie van de hongersdood. Later komt een farao die het volk gebruikt als slaven. Onder leiding van Mozes ontsnapt het volk uit Egypte en gaan opnieuw naar het beloofde land. Tijdens de tocht krijgt Mozes 10 woorden. Deze uittocht wordt herdacht met het Joodse paasfeest: Pesach (exodus). In de joodse godsdienst staat het verbond met God en het volk centraal. Het joodse volk moet zich aan bepaalde regels houden, belangrijkste: 10 geboden
De grote koningen en de tempel (1000 v.Chr)
Het joodse volk is onder koning David een eenheid geworden, met Jeruzalem als hoofdstad. Wijze koning Salomo (zoon van David) liet een tempel bouwen voor god. De tempel is het symbool van eenheid en vrede.
Einde van noord- en zuidrijk (722-586 v.Chr)
Na koning Salomo is het rijk uiteengevallen tot een noordrijk en een zuidrijk. 722 v.Chr wordt noordrijk weggevaagd door Assyriërs. 586 v. Chr zal zuidrijk ook worden weggevaagt. In dat jaar verwoesten de Babyloniërs Jeruzalem en de tempel van Salomo. Het joodse volk wordt weggevoerd naar Babylonië. De joden proberen hun indentiteit te bewaren door alles op te schrijven van vroeger.500 v.Chr wordt het Babylonische rijk veroverd door de Perzen.Het joodse volk mag terug en er wordt opnieuw een tempel gebouwd, maar niet zo mooi als die van Salomo.
De opkomst van Christendom (0-100 n.Chr)
De wereldrijken volgen elkaar op: Perzen-Grieken-Romeimen. Weinig Joden willen Christen worden. Bij Romeinen werden de verhalen van Jezus Christus wel gehoord. Ideën van Jezus waren geworteld in het Jodendom Die verhalen= Jodendom (Jezus was zelf ook Jood) Jezus wordt door landvoogt Pilatus veroordeeld tot kruisiging.(Pilatus vond hem een bedreiging) Daarna wilden nog weinig mensen Jood zijn. Joden verspreidt over de wereld Als de Romeinen de macht hebben komen de Joden in opstand. De Romeinen vernielen hierdoor Jeruzalem en de tempels. 73 n.Chr valt het laatste Joodse bolwerk. Masada. De Joden blijven hier niet wonen en daardoor verspreiden ze zich over de hele wereld. (diaspora: verstrooïng.) Geen georganiseerde groepen joden die in opstand komen.
De middeleeuwen (500-1500n.Chr)
In de middeleeuwen werden joden vaak gezien als zondebok. De Christenen verweten de Joden ervan dat zij de moordenaars van Jezus Christus waren en bovendien ‘ongelovig’ waren gebleven. Ook kregen ze de schuld van oorlogen of ziektes. Ze mochten ook bepaalde beroepen niet doen. Sommide joden werden gedwongen tot het Christendom. In 1216 bepaalde Paus Innocentius ш (de 3e) dat je moest kunnen zien wie joods was en daarom moesten ze speciale kleren dragen en/of in een speciale wijk wonen.(Jodenster, jodenhoed, In spanje 1000-1500 werden de joden met rust gelaten. Joden leverden grote prestaties op het gebied van literair en wetenschap.
De periode na de Middeleeuwen. (1500-1900)
Joden hebben een belangrijke invloed gehad op het geestelijk leven in het Europa van de laatste eeuwen. - bijv. Albert Einstein = natuurkundige (jood)
Moderne tijd (1900-nu)
De joden worden in deze tijd ook nog vaak achtergesteld en vervolgd. Bijv. einde 19e eeuw en begin van 20e eeuw in Polen en Rusland (aanvallen). 2e wereldoorlog. ↓ (Dieptepunt was jodenachtervolging door nazi’s) 1934 waren er 8miljoen Joden in Europa 140.000 joden in Nederland 1950 waren er nog maar 1,5 miljoen 26.000 joden in leven in Nederland Auschwitz was het meest beruchte vernietigingskamp. Nu zijn er 43.000 Joden en 44% woont in Amsterdam Na de oorlog Veel joden wilden na de oorlog een eigen land waar ze veilig met elkaar zouden kunnen leven. Het streven naar een eigen straat noemen we ‘zionisme’.(grondlegger Theodor Herzl 1860-1904) 1947 besloten de Verenigde Naties (V.N.) Pelestina te verdelen in een Joodse en een Arabische staat. Op 14 mei 1948 kregen de Joden Israël. De joden aanvaardden dit besluit. Onder leiding van Ben Gourion werd de eerste regering gevormd. De Palestijnen waren het niet eens met de V.N. In 1948, na, voor en tijdens de oorlog zijn er duizenden Palestijnen verjaagd/gevlucht. Ze werden ondergebracht in vluchtenlingenkampen in: -Jodanië -Syrië -Libanon Jaren daarna was de spanning nog steeds voelbaar.(Tussen Arabië en Israël) wat leidde tot oorlogen: -1956 - 1967 -1973
De 10 Woorden:
De bekendste joodse leefregels staan in het boek :Exodus. Ze bieden richtlijnen voor het samenleven met je medemens en hoe je de relatie met god moet onderhouden. De 10 woorden verwijzen naar wat er in de praktijk van jouw verwacht wordt. De 10 woorden zijn ontstaan in de periode dat de joden bevrijd waren van de slavernij in Egypte. De 10 woorden zijn een soort verband met God maar ook met elkaar. (de joden met elkaar) Door de 10 woorden te respecteren zou het joodse volk daadwerkelijk “uitverkoren’ zijn. De 10 woorden zijn een soort kompas: leidraad voor geluk voor ieder mens en in harmonie met god. Maar dan moet iedereen zich er wel aan houden.
10 geboden: De eerste 4 gaan over God liefhebben:
1. Je mag alleen mij (God) dienen.
2. Je mag geen beeld van mij maken.
3. Je mag Mijn naam niet misbruiken.
4. 1 Keer in de week is het een rust- en gedenkdag. (sjabbat)
De laatste 6 gaan over hoe je met elkaar samenleeft:
5. Eer je vader en de moeder.(respect)
6. Je mag niet doden.
7. Je moet trouw zijn aan je echtgeno(o)t(e).
8. Je mag niet stelen.
9. Je mag niet roddelen.
10. Zet je zinnen niet op wat van een ander is.
Belangrijke Joodse geschriften:
Het belangrijkste boek voor de joden in de TeNaCH. Dit is het joodse boek voor de Bijbel. Joden gebruiken alleen het oude testament. De TeNaCh bestaat uit 3 delen:
• De Thora (wet en onderwijzing)
• De Nebiim (profeten)
• De Chetubim (de geschriften)
De Nebiim bestaat uit de latere en vroege Profeten. Chetubim zijn geschriften en gezangen. De Thora bestaat uit 5 boeken(ook wel de boeken van Mozes genoemd)
• Genesis
• Exodus
• Leviticus
• Numeri
• Deuteronomium
Naast de TaNaCh zijn de:
• Misjna
• Talmoed
• Midrasj
Misjna: De Misjna is omstreeks 200na Chr. tot stand gekomen. Hierin vind je een aantal voorschriften. De Misjna gaat over het reglieus en sociale leven.
Talmoed: De Talmoed is ontstaan rond 500 na Chr. Hierin staat het commentaar over de latere Joodse geleerden op uitspraken die staan in de Misjna.Vaak schriftelijke discussies.
Midrasj: De Midrasj is ontstaan in de 10e en 11e eeuw na Chr. Hierin staan de tekstfragmenten uitr de TeNaCH uitgelegd. Het is aantrekkelijk geschreven en daarom is het populair bij het Joodse volk. Voor Joden is de Midrasj een bron van troost en kracht.
Rituelen en feesten:
Een ritueel is een gebruikdat steeds weer terugkeert op een bepaald tijdstip of bij een bepaalde gelegenheid. De rituelen hebben te maken met de relatie met god. Sjabbat: Sjabbat begint op vrijdagavond na zonsondergang en is een van de 10 woorden(geboden). Zaterdag is dan ook een heilige dag.
Niet mag:
• Werken
• Met auto bus (uitzondering :leven op dood)
• Koken
Wel moet:
• Naar de synagoge (joodse kerk)
• Veel in de Thora lezen
• Geestelijk anders bezig zijn
Op vrijdag steekt de moeder 2 kaarsen aan:
1. Herindering van de schepping
2. Bevrijding uit Egypte
Daarna eten Joden brood en drinken wijn. Het brood is geen normaal brood. Het is Manna en het herindert eraan dat de joden in de woestijn dit brood aten omdatze geen tijd hadden om het te laten rijzen. De joden waren toen op weg naar het beloofde land (Exodus 16) Met Sjabbat heb je extra aandacht voor elkaar.
Besnijdenis:
Alle Joodse jongens worden na de 8e dag van de geboorte besneden. De voorhuis van de Penis wordt dan weggehaald. Daardoor ben je opgenomen in het Verband van het Joodse Volk met God. Jongens worden op hun 13e meerderjarig, dan zijn ze Bar Mitswa (zoon van de wet) en ze moeten dan in de synagoge een stukje uit de Thora lezen. Meisjes zijn op hun 12e meerderjarig. Zij zijn dan Bat Mitswa (dochter van de wet) Als je meerderjarig bent MOET je je aan de joodse leefregels houden!
Kosjer eten:
Joden eten Kosjer: Kosjer is vlees dat gezuiverd is van bloed, omdat bloed een teken is van een levend dier. Verder mag je geen varkensvlees of paardenvlees. Omdat volgens de Thora een zoogdier een dier is die gespleten hoeven moet hebben en moet kerkauwen zoals een koe of schaap. En ze mogen alleen vissen met schubben. Vlees mag ook nooit morden vermengd met melk! Daarom hebben de meeste Joodse gezinnen 2 serviezen en pannensetten. De precieze regels staan in de Thora. Joods zijn betekent aan de regels houden. Het geeft een gevoel tot het Jodse volk te behoren.
REACTIES
1 seconde geleden
T.
T.
Hij klopt precies met het leerboek dat ik voor levensbeschouwing heb, bedankt. Dit scheelt me weer heel veel werk.
14 jaar geleden
AntwoordenR.
R.
het is een hele goede samenvatting dat scheelt mij weer werk voor een presentatie
12 jaar geleden
AntwoordenK.
K.
het is een beetje saai maar voor derest is het heel goed
8 jaar geleden
Antwoorden