Futurisme t/m negentiger jaren

Futurisme 1909 tot 1916

• Mensen moeten het verleden vergeten, een geheel nieuwe stijl met agressieve ondertoon
• Marinetti: “steek de bibliotheken in de brand”
• Futurisme is geen stijl eerder een mentaliteit of een ideologie
• Moderne, dynamische maatschappij
• Dynamiek was het aller belangrijkste
• Snelheid, lawaai en drukte van de nieuwe wereld
• Architectuur: zakelijkheid
• Structuur,luchtbogen maken een dynamisch effect
• Liften buiten het gebouw geeft ruimte
• Schilderkunst: vormherhaling voor dynamiek
• Ellipsvormige fragmenten
• Actielijnen
• Losse toetsen
• Benadrukken van verzadigde kleuren
• Vorm kleur en licht breking
• Beeldhouwkunst: asymmetrisch compositie
• Afgietsels
• Vloeiende vormen
• Geabstraheerd
• Drie dimensionaliteit

De Stijl 1917 tot 1931

• De nieuwe beelding of neoplasticisme 
• Rechte lijn primaire kleuren, wit en zwart
• Universele uitbeeldingsvorm
• Architectuur, beeldhouwkunst en schilderkunst moest een kunst worden alles moest samen een zijn
• Haaks op elkaar geplaatste snijdende overlappende vlakken
• Verspringen door reliëf werking
• Openheid en gewichtloosheid
• Lineaire elementen, asymmetrisch geplaatst zorgt voor een spanning
• Niet de functie maar het esthetische  principe (gevoel van het schone/mooie) van de Stijl bepaald de vormgeving
• Non-figuratief
• Dekkend en egaal in strak begrensde vlakken
• Geen persoonlijke toets of signering
• Universele harmonie
• Strijd tussen het stoffen en het geestelijke
• Beeldhouwkunst: blokken en balken, basiskleuren, basisvormen, basisrichtingen
• Bekende schilder: Mondriaan  

Constructivisme 1917 tot 1924

• Eerlijke en nieuwe wereld, uit Rusland
• Constructie is de grondslag
• Kunst en leven moesten een eenheid worden
• Geometrische basisvormen
• Suprematisme
• Glas: openheid
• Dynamisch ritmisch effect
• • Symboliseren van de communistische ideologie (eerlijkheid en openheid
• Sfeer van agressie door zwart wit en rood
• Asymmetrische compositie, door geometrische basisvormen
• Vlakken en platen die haaks op elkaar staan, in de beeldhouwkunst
• Constructie is helder zichtbaar
• Omtreklijnen
• Lichtval en schaduwwerking spelen mee bij de indruk van de beschouwer
• Plastic en glas
• Brons, ijzer, hout en metaaldraad
• Ontwerpen voor politieke affiches, revolutionaire pamfletten soms met autonome functie

Functionalisme in de architectuur van af 1900

• Het doel van gebruik bepaald de vormgeving van een gebouw
• De vorm volgt de functie
• Wrights: Amerikaanse architect
• Zuiverheid van vorm en constructie 
• Beursgebouw Berlage in Amsterdam ->
• De dragende constructie is skeletbouw van beton, staal en glas met een open effect
• Weinig tot geen versiering want de woonfunctie of functie moet naar voren komen!
• ‘Nieuwe zakelijkheid’: rationalisme, moderne materialen en serieproductie
• Modulor (:maatverhoudingen die van het menselijk lichaam en de leer van de gulden snede uitgaan) wordt gebruikt voor de afmetingen van gebouwen

Bauhaus 1919 tot 1933

• Alle kunstvormen moeten in dienst staan van de architectuur
• Meesters geven les aan de Bauhaus., Kandinsky gaf schilderles en kleuren kennis. Ook architecten, fotograven, toneel, beeldhouwkunst
• De nazi’s dwingen sluiten Bauhaus in Weimar
• In Amerika komt het New Bauhaus in Chicago
• Heldere vormgeving en constructie
• Geometrisch en functioneel
• Gladde zakelijke vormgeving
• Beton-staal skeletbouw, vliesgevels, prefabbouw: de internationale stijl (over de hele wereld toepasbaar)
• Grafischevormgeving schilderkunst
• Kleur beperking
• Dynamische compositie, asymmetrische compositie: krachtige doorwerking
• Basisvormen
• Geometrische vormgeving 
• Arts en Crafts inspireert de textiel kunst: beeldende aspecten abstracte voorstelling 

Dada 1916 tot 1923

• Afzet tegen alle westerse beschaving, tegen de 1e wereldoorlog
• De oorzaak was volgens hen de burgerlijke cultuur
• Ongebruikelijke materialen
• Technieken en kunstvormen die nooit gebruikt werden
• Niet realistisch kleurgebruik
• Compositie is druk en chaotisch
• Nauwelijks sprake van vormeenheid
• Gevonden voorwerpen werden in schilderijen verwerkt
• Beeldhouwkunst: toevallig gevonden voorwerpen, massaproducten verwerkt in kunst. 
• Nieuwe betekenis geven aan de voorwerpen
• Kunst los van zichtbare werkelijkheid!
• Dadaïsten willen de invloed van de techniek op de mens belachelijk maken
• Nederlandse dadaïst: Theo van Doesburg
• •Duitse dadaïst: Huismann

Surrealisme vanaf 1924 

• Breton was onder de indruk van Sigmund Freud, hij zei dat je je droomwereld en verborgen angsten de vrije loop moesten laten
• De droom en het onderbewuste erkende de dichter Breton een grote plaats toe in de kunst
• Het absurde en onwerkelijke
• Surrealisme: boven de werkelijkheid
• Kunstenaars: Dali, Delveaux, Ernst, Magritte, Miro en Masson 
• Figuratieve schilderijen
• Figuratieve surrealistische schilderkunst: realistische weergave
• Gedetailleerd geschilderd
• Geheimzinnige lichtval
• Lijn en atmosferisch perspectief
• Schaduwen nat in nat schildertechniek
• Vervreemd effect
• Automatisch schilderen, wat in je hoofd opkomt direct op papier zetten (Miró)
• Door voorgrond motieven ontstaan ruimte perspectieven
• Voorkeur voor experimentele technieken
• Decalcomanie: afdrukken van beschilderd materiaal op beeldvlak
• Frottage: afdrukken van in verf gedrenkte doeken of proppen papier op het beeldvlak
• Beeldhouwwerk: onbewuste inval verwerken in kunst
• Materialen veranderen van glad naar extreem ruw
• Functievevreemding (bijv: bonte kopje)
• Allerdaagse werkelijkheid wordt veranderd
• Toeval, onbewuste ingeving, ready-mades en objets- trouves bepalen de surrealistische vormgeving

Nieuwe zakelijkheid en magisch realisme 1920 tot 1950

• Trieste sfeer
• Moderne stedelijke cultuur
• Bittere teleurstelling tijdens de 1e wereldoorlog
• Dromen, visioenen, geheimzinnige sfeer een grote rol
• Glaceertechniek laagje voor laagje transparant olie verf aanbrengen

Abstract expressionisme in Amerika 1943 tot 1953

• American abstract artist
• Automatisch schilderen surrealisme en de vormentaal van Mondriaan
• Spontane gevoelens in abstracte composities
• Action-painting à deels figuratief deels abstract ,drippings, ritmische composities, sterk verdund
• Colorfield painting à strak begrenst, ruimtesuggestie door overlapping kleurvlakken, kleursensatie
• Hard-edge à contrasterende kleurvlakken, onpersoonlijkheid, veel ruimtesuggestie door haaksheid, egaal ingeschilderd, of ingespoten

Abstract expressionisme in europa 1940 tot 1959

• Informele kunst
• Inspiratie, kindertekeningen, gehandicapten, krabbels van oerstammen
• Tachisme: Action-painting 
• Cobra: agressieve felle kleuren, in afbeeldingen die zeer gedurfd waren, vrolijk en zeer fel, expressief primitievenkunst door stilering
• Materieschilderkunst: textuur en oppervlak waren heel belangrijk reliëf action karakter, non-fiction, natuur en aarde.

Popart 1955 tot 1970 

• Ook wel neodada
• Moderne welvaartsmaatschappij
• Moderne consumptie goederen
• Harde pop commercie
• Zachte pop gevoel van de kunstenaar over de maatschappij
• Leefcultuur
• Fel en contrastrijk
• Decoratieve en egale vlakken
• Vormen zijn scherp afgebakend
• Blow up: vergroting van bestaands voorwerp element
• Technieken: Airbrush ( verfspuit) en zeefdruk 
• Fotografische zeefdruk techniek
• Onpersoonlijk en afstandelijk zodat men niet kan zien of de kunstenaar kritisch of juist positief tegenover het onderwerp staat
• Amerikaanse consumptie maatschappij veel voordeel uit popart
• Engelse popart: erotisch, plastisch weergegeven, kunststof als ondergrond, herkenbare fragmenten gecombineerd met abstracte elementen
• Seksualiteit als het belangrijkste thema van de moderne maatschappij 
• Ruimtelijke popart kunstwerken 
• Elementen uit het dagelijks leven, commercie en de consumptie maatschappij worden aan popart gekoppeld
• Textiel, karton en kunststof
• Vervreemde werking
• Nouveau realisme, een nieuwe kijk op het dagelijks leven, fel en contrastrijk zeefdruk, over fotografisch beeld heen

Foto- hyperrealisme 1965 tot 1980

• Overdreven realisme
• Een objectieve weergave van de moderne natuur
• Nauwelijks te onderscheiden van een foto
• Sterk gedetailleerd
• Beelden uit de moderne consumptie maatschappij
• Toevallige opnamen uit het dagelijks leven
• Glimlichten, spiegelingen, plasticiteit, stofuitdrukking
• Spiegelbeelden in ruiten zorgen voor: ritme, overlapping, en afsnijdingen
• Airbrush ( verfspuit)
• Ze geven de werkelijkheid zo objectief mogelijk weer
• Beeldhouwers geven mensen zo objectief mogelijk weer uit het allerdaagse leven 
• Mensen die typerend zijn voor de nieuwe cultuur
• Modellen werden ingesmeerd met vaseline, daarna met siliconenrubber, de mal werd volgegoten met kunststof, daarna beschilderd
• Vervreemding door herkenning

Opart 1955 tot 1980 

• Licht beweging en optische effecten
• Illusie van beweging 
• Reliëfs, ruimtelijke objecten, abstracte schilderijen
• Geometrische vormen
• Zweven
• Afstand van de uniekheid van een kunstwerk
• Moest voor breed publiek beschikbaar zijn, dus werden ze herdrukt
• Planmatige compositie
• Ritme en beweging
• Zo onpersoonlijk mogelijk
• Lijnen en vlakken veel egale kleuren
• Onderzoeken van de optische illusie
• Illusie van beweging

De vijftiger jaren

• Nieuwe materialen en technieken in de bouwkunst: voorgespannen beton
• Figuratieve en expressionistische beeldhouwkunst (Picasso, Matisse en Maillol)
• Organisch, abstracte beeldhouwkunst (Brancusi)
• Kinetische kunst: de objecten kunnen zelf bewegen
• GRAV: kinetische kunstgroep
• Er worden strenge eisen gesteld aan de industriële vormgeving
• Aanwezigheid van elektriciteit stimuleert productie van nieuwe producten
• De stroomstijl wordt toegepast op apparaten; het verbergen van de constructies
• Meubilair heeft duidelijk zichtbare constructie en eenvoudige lichte en open vormgeving

Gebruik van economisch materiaal

De zestiger jaren

• Functionele stad: onpersoonlijk en bied plaats voor veel mensen
• Zero (nul): een groep die streeft naar onpersoonlijke kunst die slechts de werkelijkheid laat zien.
• -Bekende Zero leden: Jan Schoonhoven en Armando
• -Ze maken gebruik van: wit, lichtval, systematische ordening en een onpersoonlijke indruk
• Computerkunst: systematische ordening van bepaalde vormen structuren of kleuren, regelmatige ordening

-          Peter Struycken

• Geometrisch abstracte beeldhouwkunst: geometrische basisvormen, asymmetrische compositie, dynamische indruk
• -Smith en Caro
• -Minimal art: geometrische bassivormen, minimale vormgeving, herhaling, geen diepere betekenis
• Light art: toepassing van licht door kunstmatige lichtbronnen
• Environment: als reactie op de verkilde en verzakelijkte westerse cultuur wordt er vanuit de alternatieve leefgemeenschappen ruimtes gecreëerd waarin objecten opgesteld staan het publiek mag zich hierin begeven.
• Happening: ook als reactie op het afzetten tegen de maatschappij, een gebeurtenis die door de kunstenaar in scène is gezet, de toeschouwers hebben een zeer belangrijke rol
• Fluxus: een performance (reeks van bepaalde handelingen), publiek is geen voorwaarde
• Concept art: ideeënkunst, het idee wordt uitgevoerd door een museum of kunstverzamelaar
• Body art: kunstenaar gebruiken hun lichaam, vastgelegd door video of foto’s
• Arte povera: geen diepere betekenis, onbewerkte materialen, natuurlijke processen
• Textielkunst: materiaal, structuur en textuur, op zichzelf staande sculpturen (monumentaliteit)
• Na de oorlog willen mensen rust en ontspanning (hippiecultuur), er ontstaan alternatieve woon en meubelontwerpen om te ontspannen, kunststof is erg belangrijk

De zeventiger jaren

• Kunstenaar zetten zich af tegen de onpersoonlijke architectuur van de zestiger jaren d.m.v. kleinschalige projecten
• Hightech: de constructie-technische aspecten van het gebouw bepalen in belangrijke mate de vormgeving van de architectuur
• Graffiti: stripachtige afbeeldingen, decoratieve letters en beelden, protest tegen materialistische samenleving
• -pieces: decoratieve naam van de kunstenaar
• -tags: decoratieve handtekening van de kunstenaar
• Land art: vervorming van natuur of het opnieuw rangschikken van onderdelen van het landschap het bedenken is vaak belangrijker dan de uitvoering
• textielkunst: twee- en driedimensionale vormgeving, aandacht voor concept, vervormbaarheid soepelheid, en vergankelijkheid (slijtage)
• In de toegepaste vormgeving zie je een mix van vele stromingen, decoratieve voorwerpen

De tachtiger jaren 

• De architectuur werd persoonlijker en kleinschaliger en vriendelijker, met knikken en verschillende schuintes van muren en expressieve symbolische en
• organische vormgeving. Ook laag energieverbruik is belangrijk.
• Postmodernisme: stijlen en vromen uit het klassieke verleden toepassen in gebouwen
• Oma: weerspiegelt moderne cultuur, vormen, materialen en technieken worden op een gedurfde wijze gecombineerd
• Deconstructivisme: ‘tegen de constructie ingaan’
• Postmodernisme: koele, afstandelijke en spottende wijze
• Nieuwe wilden: spontaan en puur schilderen vanuit het gevoel
• Textielkunst: optische kleurmenging, ruimtelijk, monumentaal, geometrische vormen en ordeningen
• Memphis: toegepaste vormgeving, afzetten tegen massaproductie en functionele vormgeving

De negentiger jaren

• Architectuur: deconstructivisme, postmodernisme en rationalisme
• Schilderkunst: figuratieve, expressionistische, postmoderne, en abstracte schilders
• Media in de kunst wordt belangrijk
• Diversiteit, speelsheid