Hoofdstuk 5: Massacultuur

ZAPPEN DOOR EEN LABYPRINT

5 Mix in de tweede helft van de 20e eeuw

Eindeloze televisie

Met MTV is er nu elke dag eindeloze televisie. Het mag de hele dag aanstaan en er kunnen meerdere kanten van artiesten worden laten zien door clips.

Michael Jackson wordt een echte popster en Madonna wordt het symbool voor de vrijgevochten vrouw.

Muziek uit de getto

Hiphop en house zijn muziek vanuit de getto en worden oude samples gebruikt om een beat te maken.

Er worden nieuwe dansstijlen ontwikkeld, waarvan de acrobatische breakdance de opvallendste is. Graffiti is ook een variant van hiphop.

• Bring The Noise is een erg chaotische en rauw hiphop nummer. Het zwart zelfbewustzijn is hun handelsmerk.
• De La Soul wil hetzelfde, maar raden het overlevingsgedrag af.

Dance

Dance is een paraplubegrip voor alle verschillende stromingen die vanuit de house zijn voortgekomen.

Videojockeys projecteren allerlei beelden en animaties over de dansende menigte heen. In de houseclubs heerst de vrolijke sfeer van glamour en glitter. De uitgebreide lichtshows, rookmachines en de dreunende beat maken house tot een soort totaaltheater. Videojockeys hebben geen refreinen of coupletten.

House ontstaat rond 1980 in de zwarte homodiscotheek. Het publiek wordt in extase gebracht door disco te mixen met de Europese synthesizermuziek. Zo ontstaat een nieuw dansgenre, dat nog meer dan de disco de nadruk op het ritme legt.

Bij ambient house wordt de luisteraar niet opgezweept, maar juist in een rustige stemming gebracht. Je moet deze muziek kunnen negeren.

Postmodernisme

Architecten zijn het functionalisme  en het modernisme beu en dus komt het postmodernisme. In het postmodernisme is citeren uit oude stijlen toegestaan en vergroten ornamenten de herkenbaarheid van een gebouw.

Bij postmodernisme:

• Het gebouw zelf is kunst.
• Verschillende architecten ontwerpen samen één gebouw.
• Het gebouw is (dus) een verzameling van stijlen en opvattingen.
• Het gebruik van verschillende soorten materialen van het gebouw.

Kunst en kermis

Het postmodernisme typeert het einde van de 20e eeuw. Veel kunstenaars realiseren zich dat het vernieuwen van de kunst nauwelijks meer mogelijk is. Vele zien dit niet als eindpunt van de kunst, maar als beginpunt. Bewust gaan kunstenaars spelen met verschillende stijlen.

Popmuzikant Beck speelt allerlei rollen. Hij speelt bewust met zijn verschillende imago’s, wat hem tot postmodernist maakt.

Stijlenstamppot

Popmuziek is eigenlijk altijd al postmodern geweest. Veel nieuwe nummers zijn bewerkingen van oude nummers.

De meeste voorkomende vorm van postmodernisme in de pop is de cross-over, het combineren van verschillende stijlen. Wanneer stijlen uit verschillende culturen duidelijk hoorbaar blijven is dat een etnische cross-over.

Postmoderne popartiesten maken veel gebruik van een sampler, een apparaat waarmee je allerlei geluiden en muziekfragmenten kunt hergebruiken. Je kan er een loop mee maken, een kort fragment dat oneindig kan worden herhaald.

De hypnotiserende combinatie van trage hiphop met reggae en allerlei vreemde geluiden geeft de benaming triphop gekregen. In deze cross-over is de herkomst van de culturen nauwelijks meer hoorbaar.

Grenzeloos

Ook op het gebied van theater worden grenzen overschreden. Ook hier loopt hoge en lage kunst door elkaar. Groepen als Dogtroep lijken het door tv en film verwende publiek weer te willen overdonderen. Hun multimedia-spektakel spreekt het publiek op al zijn zintuigen tegelijk aan.

Hoge cultuur:       Bijvoorbeeld: abstract schilderij, beeldhouwwerk = uniek, bijzonder, individueel.

Lage cultuur:        Bijvoorbeeld: film, popmuziek, pop art = herhaling, veelheid, reproductie, gewoon, massa.

Videodans:            Filmische aspecten zijn even belangrijk als de dansante aspecten. De camera danst als het ware mee.

Op de rand

De taal van de massacultuur wordt steeds sneller en extremer om de aandacht maar vast te houden. High en low gaan door elkaar lopen. Een ander kenmerk voor deze tijd is de zoektocht naar extremen.

Heavy metal:        Vermenigvuldig een aantal kenmerken van de vroege rock-‘n-roll met tien, en je hebt heavy metal. Alles is metal is extreem: het volume, de snelheid en de vaak gewelddadige teksten. Het is typische blanke gitaarmuziek. Voortaan moeten we zelf bepalen waar de grenzen liggen.

In tegenstelling tot punk moet je om metal te spelen muzikaal goed onderlegd zijn.

Hightech

Alles is al gedaan in de kunst en het postmodernisme stoelt op de gedachte dat iets nieuws bedenken nauwelijks meer mogelijk is. wie nog wel met iets nieuws wilt komen kan terecht op het gebied van de moderne techniek.

Hightech-stijl:      Datgene wat normaal diep in het binnenste van een gebouw wordt verborgen, wordt nu juist laten zien. Alles is functioneel en mag ook worden laten zien.

Virtuele wereld

Er ontstaat internet kunst, maar als je op het net rondsurft, wordt duidelijk dat

net-art moeilijk te definiëren is. Wat net-art onderscheidt van andere kunstvormen is interactiviteit.

Virtual reality:     Bij deze techniek wordt er een wereld geschapen die niet echt (virtueel) is, maar waar je wel doorheen kunt wandelen, dingen kunt oppakken en zelfs mensen kunt ontmoeten.