Elektra van Euripides gaat over Elektra en Orestes, de kinderen van Klytaimestra en Agamemnon. Elektra had moeten trouwen met een arme boer buiten de stad, terwijl Orestes verbannen was naar het buitenland. De zus en broer leefden gescheiden en hadden elkaar niet meer gezien sinds ze kleine kinderen waren. Het begon allemaal toen hun vader, Agamemnon, van de goden kreeg te horen dat hij zijn dochter Ifigeneia moest offeren om verder te mogen varen naar Troje, waar hij met zijn mannen heen moest om oorlog te voeren. Hij verzon een leugen om haar naar hem toe te lokken en offerde haar. Na tien jaar oorlog in Troje, keerde hij eindelijk terug naar zijn paleis in Mycene en zijn vrouw Klytaimestra en hun kinderen. Hij kwam terug met een minnares, terwijl Klytaimestra al hertrouwd was met Aigisthos. Om haar dochter te wreken, vermoorde Klytaimestra Agamemnon toen hij terug was, met de hulp van Aigisthos. In de tijd dat dit verhaal zich afspeelde, bestond er geen rechtsvervolging van de overheid. De bestraffing van een moordenaar was een plicht van de familie van de vermoorde. Dus was het eigenlijk de taak van de jonge Orestes om hun te vermoorden. Maar Orestes werd naar de koning Strofios gestuurd, om hem op te voeden. Daar sloot hij ook vriendschap met Pylades, de zoon van de koning. In de tussentijd had Elektra een schijnhuwelijk met een arme boer, zodat haar kinderen niet de macht zouden hebben om haar vader te wreken. Deze boer had echter nooit met haar het bed gedeeld, uit respect voor haar broer. Ze leefde als een arme vrouw en moest haar man met alles helpen. Ze verlangde ernaar dat haar broer Orestes terugkwam, zodat ze samen met hem hen vader kon wreken door hun moeder en Aigisthos te doden. In het toneelstuk wordt ze de hele tijd vergezeld door een koor van jonge meisjes, die haar vriendinnen zijn en ondertussen het verhaal zingen. Terwijl ze, in de 1e akte nog steeds om haar vader rouwt, komen er twee vreemdelingen bij haar. Zij vertelt aan hun waarom ze rouwt, niet wetend dat dit Orestes en Pylades zijn. Dit vertellen ze haar eerst ook niet. Pas als een ouder verzorger van Agamemnon ze in de 2e akte ziet, herkent hij Orestes aan een litteken bij zijn oog. Als Elektra hoort dat het haar broer is die voor haar staat, omhelst ze hem meteen en gaan ze samen met de ouder man en de boer een plan bedenken om Klytaimestra en Aigisthos te doden. De oude man zegt dat Aigisthos ergens een offer gaat maken en wijst hem de weg naar die plek, zodat Orestes Aigisthos kan vermoorden. Hij geeft Elektra het idee om haar moeder te berichten dat ze pas een kind heeft gekregen en dat ze wilt dat haar moeder hem komt zien. Dit zou werken, omdat haar moeder helemaal niet weet dat ze nooit met de boer naar bed is geweest. Als haar Klytaimestra kwam, kon Elektra haar vermoorden. In de 3e akte zit Elektra aandachtig te luisteren en als ze in de verte een gil hoort, denkt ze dat Orestes dood is en wil ze zelfmoord plegen door haar keel door te snijden. Maar dan krijgt ze een bericht dat Orestes nog leeft en dat hij Aigisthos heeft gedood. De bode vertelt: Orestes en Pylades zorgden ervoor dat ze door Aigisthos gezien werden. Hij vroeg ze wie ze waren en zij zeiden dat ze alleen op doorreis waren. Aigisthos geloofde ze en, omdat hij dacht dat ze vreemdelingen waren, nodigde hij ze uit om samen met hem een offer te gaan brengen. Hij vertelde hen dat hij een vijand had in het buitenland en dat hij bidde dat deze nooit in zijn land zou komen en als hij dat toch deed, dat hij hem dan zou overwinnen. Terwijl Aigisthos dit bidde, bidde Orestes precies het tegenovergestelde. Toen Aigisthos het offerschaap openmaakte, zag hij aan de ingewanden dat hij geen goede toekomst had. Toen vermoordde Orestes hem met een van de messen. Elektra is dolblij om dit te horen. Oresthes keert nu terug naar het huisje van Elektra en verstopt zich daar, samen met het lijk. In de 4e akte komt Klytaimestra in een mooi versierde koets en met veel slavinnen. Zij denkt dat ze de zoon van Elektra gaat zien. Buiten het huis wordt Elektra nog boos op haar moeder voor wat ze allemaal heeft gedaan. Haar moeder probeert haar daden nog uit te leggen, maar Elektra wil dat niet horen. En dan gaat ze het huisje in. In de 5e akte steken Elektra en Orestes samen een mes in de nek van Klytaimestra. Als ze de twee lijken naar buiten dragen, krijgen ze plotseling spijt van wat ze hebben gedaan met hun moeder. En Orestes had al medelijden met haar. Apollo had ooit gezegd dat je je vader moest wreken en je moeder moest eren. Zijn woorden waren de oorzaak van hun daden geweest. Zij wilden zo graag hun vader wreken. Nu zien Orestes en Elektra twee goddelijke figuren aan de hemel. Het zijn Kastor en Polydeukes. Zij nemen hun de daden niet kwalijk en geven Apollo de schuld. Kastor raadt Orestes aan om Elektra als vrouw te geven aan Pylades en zelf de stad Argos te verlaten. Hij zal wel door gruwelijke godinnen gevolgd worden, maar hij wordt van ze bevrijd als hij het beeld van Pallas in Athene bereikt heeft. Hij zal dan ook geen doodstraf moeten ondergaan. Nadat Kastor dit zegt moeten Elektra en Orestes voor altijd van elkaar afscheid nemen.
Ik heb deze tragedie gekozen, omdat het lijden van de hoofdpersonen niet persé door hun zelf komt, maar door een god, of nog eerder, een vloek op de hele familie. Dat maakt het bijzonder. Want zo'n kwart van alle bewaard gebleven tragedies van de drie grootste tragedieschrijvers, Aischylos, Sofokles en Euripides gaat over het gezin van koning Agamemnon en zijn vrouw Klytaimestra.
In het verhaal bevinden Elektra en Orestes zich in een dilemma. Dit komt vooral door de woorden van Apollo. Terwijl de personage van Elektra harder is en haar vader hoe dan ook wil wreken, krijgt Orestes op het laatst toch medelijden met zijn moeder en heeft hij de hulp van Elektra nodig om toch met de moedermoord door te zetten. De personage van Klytaimestra is een bazige vrouw met veel geld en macht. Ze vindt tot het einde dat ze gelijk had met wat ze deed. Aigisthos is een man die profiteert van de rijkdommen van zijn vrouw Klytaimestra. Hij laat haar wel de baas over hem spelen. Pylades heeft een zwijgende rol.
REACTIES
1 seconde geleden