H8, Zuid-Afrika, een thuisland voor iedereen?
§1
Ontdekking Kaap de Goede Hoop-> 1652 Nederlander Jan van Riebeeck-> in dienst VOC-> voortaan daar aanleggen
Kaapstad of Kaapkolonie groeide snel-> 1700 al 500 mensen
Oorspronkelijke bewoners Khoikhoi en San-> verdreven door kolonisten, werden ‘Hottentotten’ of ‘Bosjesmannen’ genoemd
Xhosa-> zwarte stammen bij Kaapstad
Blanke boeren rond Kaapstad en in binnenland-> Afrikaners of Boeren
1806-> Kaapkolonie Brits-> nieuwe wetten tot grote woede Afrikaners
Engeland zag in dat oorspronkelijke bewoners Zuid-Afrika gelijke rechten moesten krijgen als Blanken-> 1828
Afrikaners waren oneens Britse politiek-> trokken binnenland in-> Grote Trek ‘Voortrekkers’-> 14.000 Boeren die tussen 1836 & 1845 binnenland introkken
Zoeloes (woonden gebieden waar Boeren neerstreken)-> verzetten zich heftig-> gevecht aan Bloedrivier
3 Boerenrepublieken; • Natal (snel door Britten veroverd) • Transvaal (voorlopig buiten controle Engelsen) • Oranje-Vrijstaat (voorlopig buiten controle Engelsen) 1e Boerenoorlog (1880-1881)-> kleine oorlog met Engelsen-> Boeren wonnen
2e Boerenoorlog (1899-1902)-> Boeren verzetten zich hevig maar waren op lange termijn kansloos (NL voor Boeren) Afrikaners verdedigden zich tegen Engelse taal & cultuur door eigen geschiedenis, taal & cultuur te verheffen
1938 Grote Trek symbolisch overgedaan-> 9 huifkarren met Jan v Riebeeck-monument van Kaapstad naar Pretoria (noorden v Zuid-Afrika) In Pretoria begin gemaakt bouw Voortrekkersmonument (1938)-> inwijding door vele duizenden mensen gevolgd §2 Boeren liepen 1 eeuw achter toen de Engelsen kwamen-> liberalisme in Europa ontstaan maar wisten Boeren niet
Britse verlichtingsideeën-> waren keerpunt menselijk denken-> niet geliefd bij Boeren
1853-> kiesrecht voor alle volwassen mannen in bezit 25 pond of met jaarinkomen 50 pond(15% zwarten voortaan naar stembus)-> Boeren niet mee eens
Cecil Rhodes-> geboren 1853 Engeland - gestorven 1902 Zuid-Afrika, werd rijk door diamantvondsten, idealistisch geloof in Brits imperialisme
Door grootse ‘goldrush’ uit geschiedenis verdubbelde blanke bevolking zich in ruim 10 jaar tijd
Engeland wilde geheel Afrika onderwerpen-> geen plaats voor Boerenrepublieken-> verdeelde meningen manier einde maken zelfstandig bestaan Transvaal & Oranje-Vrijstaat-> afwachten of oorlog->
1899 Tweede Boerenoorlog-> leek eerst of Boeren wonnen-> niet zo, 1900 verloren ze terrein-> leider Boeren, Paul Kruger naar Europa voor steun-> kreeg geen politieke steun-> uitzichtloze guerilla-oorlog tegen Britten
31 mei 1902 tekenden Boeren ‘Verdrag van Vereeniging’-> Engelse koning soeverein in ruil voor zelfstandige status binnen rijk
1910 Unie van Zuid-Afrika-> volledig zelfbestuur maar onder gezag Engelse koning-> Kaapkolonie, Natal & 2 Boerenrepublieken-> centrale regering, met controle door democratisch gekozen parlement
Belangrijkste politieke partijen; • Nasionale Partij (NP, 1914, opgericht door Hertzog) • Labour Party • Suid-Afrikaanse Partij (Botha & Smuts belangrijkste politici, stemden veel gematigde Engelsen) 1934 fusie SAP & NP
Dominion Party-> Engelstaligen
Gesuiwerde Nationale Partij-> felle Afrikaner nationalisten-> organiseerde eeuwfeest Grote Trek
Nasionale Partij-> alle Afrikaners opnieuw verenigd
Boerenoorlog zorgde voor Tweede Grote Trek richting stad-> blank & zwart proletariaat-> economische malaise versterkt door WO I-> staking mijnwerkers-> positie zwarte arbeiders slechter blanke-> ongeschoolde blanken aangesteld overheid tegen beschaafd loon
Afrikaners langzaam meer invloed-> afname politieke macht Engelsen §3 Nelson Mandela-> 1e zwarte president Zuid-Afrika, 1994
Oorspronkelijke bewoners Zuid-Afrika, zwart; • Khoikhoi-> zuidelijkste deel, uitgeroeid door blanken • San-> zuidelijkste deel, vrijwel uitgeroeid, kleine groepen nakomelingen leven nog in buurt Kalahariwoestijn • Zoeloes-> binnenland, hevig & langdurig tegen blanken verzet, na 1820 sterke leider, Shaka, maakte Zoeloes sterker dan ooit-> was wrede tiran-> verloor aanhang-> vermoord door halfbroer Dingaan-> vermoordde later Voortrekker Retief • Xhosa-> binnenland, hevig & langdurig tegen blanken verzet, leefden van veeteelt, woonden dorpen, stamhoofd met regels waar iedereen zich aan moest houden, familie belangrijkst
Zendelingen wilden Xhosa bekeren, vonden traditionele manier v leven niks ‘Land Act’-> afspraak uit 1913, hield in dat zwarten (70% bevolking) 7% grondgebied kregen. Mochten nog 6% kopen als blanken geen bezwaar hadden. Beste landbouwgrond voor blanken. Gebieden zwarten heetten reservaten, maar werden ‘thuislanden’ genoemd. 1945 wet opgesteld tegen urbanisatie-> vergunningen nodig om vrouw & kinderen v Afrikanen in steden te laten wonen
1948 Nasionale Partij van Malan won verkiezingen-> Afrikaners stonden boven zwarten
Apartheid-> segregatiepolitiek die voor scheiding tussen zwarten en blanken zorgt. Bv geen gemengde huwelijken, gescheiden onderwijs
Verzet zwarte bevolking tegen Apartheid-> 1912 ANC (African National Congres) opgericht-> nam leiding verzet tegen blanken-> na Sharpeville (1960) gebruikten ze meer geweld
Mandela-> 1918 geboren in Transkei-> lid Xhosa-> richtte met Tambo advocatenkantoor op-> 1956 aangeklaagd hoogverraad, 1961 vrijgesproken-> 1962 gearresteerd, 1990 vrijgelaten-> was leiding ANC
Verzet kreeg zware slag toen leiders ANC levenslang kregen-> maar vanaf jaren 70 nam verzet toe-> regering moest steeds meer geweld gebruiken om orde te handhaven
4 augustus 1977-> Wet op preventieve hechtenis van kracht-> iedereen die gevaar voor openbare orde vormde zonder proces voor onbepaalde tijd gevangen genomen worden §4 Buitenland had kritiek op Apartheidspolitiek-> Zuid-Afrika wees kritiek resoluut vd hand-> buitenland niet overtuigd-> sportboycot & afname buitenlandse investeringen waren het gevolg-> geweld Zuid-Afrika riep steeds meer weerstand in westen op, vooral dood Biko
Steve Biko-> leider ‘Black People’s Convention’-> vakbondsactiviteiten & alfabetiseringsprogramma-> partij groeide snel-> gearresteerd & doodgemarteld door politie
Regering beloofde hervormingen die verwachtingen bij zwarte bevolking wekten-> kwamen niet uit-> uitbarstingen van verzet
Economische crisis vergrootte onrust
1976 ernstige onrusten in Soweto-> scholierenstakingen-> veel doden
F.W. de Klerk-> (1989 president Zuid-Afrika), februari 1990 belangrijke speech-> democratie-> Mandela vrij-> ANC weer toegestaan-> nieuwe grondwet 5-12-1993-> verkiezingen 1993 voor iedereen-> ANC overwinnaar-> Mandela president
Maar nog steeds ongelijkheid-> zwarten vooral arm en blanken rijk
Blanken tegen democratie-> streven naar eigen thuislang Afrikaners-> eigen verenigingen; • Wit Wolve • Afrikaner Weerstandsbeweging (AWB) Politie treedt hier hard tegen op
Ook tussen zwarten onenigheid-> regelmatig gewelddadige confrontaties
Veel misdaad in Zuid-Afrika-> daders bijna 100% zwart, slachtoffers 60% Veel mensen kijken op naar Mandela-> heeft zich publiekelijk verzoend met man die hem levenslang bezorgde
Zuid-Afrika heeft goede toekomst, dankzij democratische ontwikkelingen & grote economische potentie-> genoeg mogelijkheden om voor iedereen een fatsoenlijk te realiseren
Kaapstad of Kaapkolonie groeide snel-> 1700 al 500 mensen
Oorspronkelijke bewoners Khoikhoi en San-> verdreven door kolonisten, werden ‘Hottentotten’ of ‘Bosjesmannen’ genoemd
Xhosa-> zwarte stammen bij Kaapstad
Blanke boeren rond Kaapstad en in binnenland-> Afrikaners of Boeren
1806-> Kaapkolonie Brits-> nieuwe wetten tot grote woede Afrikaners
Afrikaners waren oneens Britse politiek-> trokken binnenland in-> Grote Trek ‘Voortrekkers’-> 14.000 Boeren die tussen 1836 & 1845 binnenland introkken
Zoeloes (woonden gebieden waar Boeren neerstreken)-> verzetten zich heftig-> gevecht aan Bloedrivier
3 Boerenrepublieken; • Natal (snel door Britten veroverd) • Transvaal (voorlopig buiten controle Engelsen) • Oranje-Vrijstaat (voorlopig buiten controle Engelsen) 1e Boerenoorlog (1880-1881)-> kleine oorlog met Engelsen-> Boeren wonnen
2e Boerenoorlog (1899-1902)-> Boeren verzetten zich hevig maar waren op lange termijn kansloos (NL voor Boeren) Afrikaners verdedigden zich tegen Engelse taal & cultuur door eigen geschiedenis, taal & cultuur te verheffen
1938 Grote Trek symbolisch overgedaan-> 9 huifkarren met Jan v Riebeeck-monument van Kaapstad naar Pretoria (noorden v Zuid-Afrika) In Pretoria begin gemaakt bouw Voortrekkersmonument (1938)-> inwijding door vele duizenden mensen gevolgd §2 Boeren liepen 1 eeuw achter toen de Engelsen kwamen-> liberalisme in Europa ontstaan maar wisten Boeren niet
Britse verlichtingsideeën-> waren keerpunt menselijk denken-> niet geliefd bij Boeren
1853-> kiesrecht voor alle volwassen mannen in bezit 25 pond of met jaarinkomen 50 pond(15% zwarten voortaan naar stembus)-> Boeren niet mee eens
Cecil Rhodes-> geboren 1853 Engeland - gestorven 1902 Zuid-Afrika, werd rijk door diamantvondsten, idealistisch geloof in Brits imperialisme
Door grootse ‘goldrush’ uit geschiedenis verdubbelde blanke bevolking zich in ruim 10 jaar tijd
31 mei 1902 tekenden Boeren ‘Verdrag van Vereeniging’-> Engelse koning soeverein in ruil voor zelfstandige status binnen rijk
1910 Unie van Zuid-Afrika-> volledig zelfbestuur maar onder gezag Engelse koning-> Kaapkolonie, Natal & 2 Boerenrepublieken-> centrale regering, met controle door democratisch gekozen parlement
Belangrijkste politieke partijen; • Nasionale Partij (NP, 1914, opgericht door Hertzog) • Labour Party • Suid-Afrikaanse Partij (Botha & Smuts belangrijkste politici, stemden veel gematigde Engelsen) 1934 fusie SAP & NP
Dominion Party-> Engelstaligen
Gesuiwerde Nationale Partij-> felle Afrikaner nationalisten-> organiseerde eeuwfeest Grote Trek
Nasionale Partij-> alle Afrikaners opnieuw verenigd
Boerenoorlog zorgde voor Tweede Grote Trek richting stad-> blank & zwart proletariaat-> economische malaise versterkt door WO I-> staking mijnwerkers-> positie zwarte arbeiders slechter blanke-> ongeschoolde blanken aangesteld overheid tegen beschaafd loon
Afrikaners langzaam meer invloed-> afname politieke macht Engelsen §3 Nelson Mandela-> 1e zwarte president Zuid-Afrika, 1994
Oorspronkelijke bewoners Zuid-Afrika, zwart; • Khoikhoi-> zuidelijkste deel, uitgeroeid door blanken • San-> zuidelijkste deel, vrijwel uitgeroeid, kleine groepen nakomelingen leven nog in buurt Kalahariwoestijn • Zoeloes-> binnenland, hevig & langdurig tegen blanken verzet, na 1820 sterke leider, Shaka, maakte Zoeloes sterker dan ooit-> was wrede tiran-> verloor aanhang-> vermoord door halfbroer Dingaan-> vermoordde later Voortrekker Retief • Xhosa-> binnenland, hevig & langdurig tegen blanken verzet, leefden van veeteelt, woonden dorpen, stamhoofd met regels waar iedereen zich aan moest houden, familie belangrijkst
Zendelingen wilden Xhosa bekeren, vonden traditionele manier v leven niks ‘Land Act’-> afspraak uit 1913, hield in dat zwarten (70% bevolking) 7% grondgebied kregen. Mochten nog 6% kopen als blanken geen bezwaar hadden. Beste landbouwgrond voor blanken. Gebieden zwarten heetten reservaten, maar werden ‘thuislanden’ genoemd. 1945 wet opgesteld tegen urbanisatie-> vergunningen nodig om vrouw & kinderen v Afrikanen in steden te laten wonen
Apartheid-> segregatiepolitiek die voor scheiding tussen zwarten en blanken zorgt. Bv geen gemengde huwelijken, gescheiden onderwijs
Verzet zwarte bevolking tegen Apartheid-> 1912 ANC (African National Congres) opgericht-> nam leiding verzet tegen blanken-> na Sharpeville (1960) gebruikten ze meer geweld
Mandela-> 1918 geboren in Transkei-> lid Xhosa-> richtte met Tambo advocatenkantoor op-> 1956 aangeklaagd hoogverraad, 1961 vrijgesproken-> 1962 gearresteerd, 1990 vrijgelaten-> was leiding ANC
Verzet kreeg zware slag toen leiders ANC levenslang kregen-> maar vanaf jaren 70 nam verzet toe-> regering moest steeds meer geweld gebruiken om orde te handhaven
4 augustus 1977-> Wet op preventieve hechtenis van kracht-> iedereen die gevaar voor openbare orde vormde zonder proces voor onbepaalde tijd gevangen genomen worden §4 Buitenland had kritiek op Apartheidspolitiek-> Zuid-Afrika wees kritiek resoluut vd hand-> buitenland niet overtuigd-> sportboycot & afname buitenlandse investeringen waren het gevolg-> geweld Zuid-Afrika riep steeds meer weerstand in westen op, vooral dood Biko
Steve Biko-> leider ‘Black People’s Convention’-> vakbondsactiviteiten & alfabetiseringsprogramma-> partij groeide snel-> gearresteerd & doodgemarteld door politie
Regering beloofde hervormingen die verwachtingen bij zwarte bevolking wekten-> kwamen niet uit-> uitbarstingen van verzet
1976 ernstige onrusten in Soweto-> scholierenstakingen-> veel doden
F.W. de Klerk-> (1989 president Zuid-Afrika), februari 1990 belangrijke speech-> democratie-> Mandela vrij-> ANC weer toegestaan-> nieuwe grondwet 5-12-1993-> verkiezingen 1993 voor iedereen-> ANC overwinnaar-> Mandela president
Maar nog steeds ongelijkheid-> zwarten vooral arm en blanken rijk
Blanken tegen democratie-> streven naar eigen thuislang Afrikaners-> eigen verenigingen; • Wit Wolve • Afrikaner Weerstandsbeweging (AWB) Politie treedt hier hard tegen op
Ook tussen zwarten onenigheid-> regelmatig gewelddadige confrontaties
Veel misdaad in Zuid-Afrika-> daders bijna 100% zwart, slachtoffers 60% Veel mensen kijken op naar Mandela-> heeft zich publiekelijk verzoend met man die hem levenslang bezorgde
Zuid-Afrika heeft goede toekomst, dankzij democratische ontwikkelingen & grote economische potentie-> genoeg mogelijkheden om voor iedereen een fatsoenlijk te realiseren
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden