Tweede wereldoorlog

Inleiding

- WO11 = Oorlog tussen Europa + Noord-Afrika  vs  Oost-Azië + Stille Oceaan

- Partijen WO11:  As-mogendheden  vs  de geallieerden

- As-mogendheden: Duitsland, Italië, Japan en wat kleinere bondgenoten

- Geallieerden: Engeland, VS, Sovjet Unie (en meer bijv Nederland)

- WO11: tussen 50 en 70 miljoen doden

- WO11: keerpunt in wereldgeschiedenis (bijv machtsverhoudingen)

Hoofdstuk 1: Oorzaken van de Tweede Wereldoorlog

- Aanleiding WO11: Duitsland valt Polen binnen in 1939

- Er is sprake van multi-causaliteit: Meerdere oorzaken voor gebeurtenissen in geschiedenis

Oorzaken:

1) De Vrede van Versailles

- Ongunstige vrede:- enorme schadevergoeding

- leger van max 100.000 man

- minder grondgebied (--> daardoor veel Duitstalige mensen buiten Duitsland)

- Hitler speelde in op gevoelens van Duitsers tegenover verdrag/geallieerden --> werd populair

- Dus: als verdrag minder onrechtvaardig was geweest, was er minder frustratie geweest

2) Hitlers buitenlandse politiek

- Gericht op:    - ongedaan maken van het Verdrag van Versailles

- streven naar Lebensraum (‘leefruimte’ in) voor Duitse volk 

(bijvoorbeeld:   - meer grondgebied om zich uit te kunnen breiden en     ontwikkelen

- meer grondstoffen

- toekomstige oorlog (uitbereiding leger, het opbouwen van grote wapenindustrie)

- Dus richting Rusland vond het Lebensraum plaats omdat daar (volgens de nazi-ideologie) minderwaardige rassen woonden

3) Appeasement

- Engeland en Frankrijk hebben een zeer terughoudende houding ten opzichte van de Duitse agressie  

  (- niks doen tegen schendingen van het VvV

   - alleen protesteren tegen inval van Duitsland op Rijnland in 1936

   - alleen protesteren tegen annexatie van Oostenrijk en Tsjechië in 1938 en 1939)

Redenen dat Engeland en Frankrijk niet ingrepen:

- voorkomen van een oorlog (namelijk erg veel slachtoffers in loopgravenoorlog)

- allebei de landen zatten middenin economische crisis (jaren ’30) en oorlog = duur

- allebei de landen hadden beetje spijt van hun harde opstelling bij VvV

- maar Engeland en Frankrijk vonden wel dat ze Duitsland niet door konden laten gaan met het schenden van het VvV (zeker na annexatie van Tsjechië)

--> Eng en Fa stelden zich in 1939 garant voor Polen (waarschijnlijk volgend slachtoffer van Duitsland)

Hoofdstuk 2: Het begin van de oorlog

- Geen duidelijk begin van WO11, maar meerdere militaire conflicten --> uiteindelijk één groot conflict tussen twee bondgenootschappen

- Niet alle landen deden vanaf het begin mee met de oorlog (Al jaren oorlog tussen Japan en China en VS pas in 1941 betrokken)

Aanleiding en aanvang

- Begin WO11 dus inval van Duitsland in Polen op 1 september 1939

- Na die inval verklaarden Eng en Fa de oorlog aan Duitsland (Hitler had dit niet verwacht)

- Eerste maanden na inval alleen oorlog in Polen (Eng en Fa niet klaar voor oorlog toen ze die verklaarden)

- Duitsland wilde eerst Polen verslaan --> eerste maanden sprake van spookoorlog = wel oorlog, niet gevochten

- Na een maand hadden de Duitsers vrijwel het gehele westen van Polen in handen. Toen stopten ze.

- Volgens een geheim onderdeel in Molotov Von Ribbentroppact zouden Duitsers westen van Polen innemen en Russen het oosten --> 17 sept Russen vallen Oost-polen binnen -->     

- Polen geeft zich over op 6 okt --> Poolse regering en deel van Poolse leger vluchtte toen naar Fa en later naar Eng

West Europa en de Blizkrieg

- Oorlog in West Europa begon in april 1940 (half jaar na Duitse inval in Polen)

- In april viel het Duitse leger Denemarken en Noorwegen aan -->  Denemarken gaf zich na één dag over, Noorwegen na enkele maanden

- Scandinavië belangrijk voor Duitsland voor aanvoer van grondstoffen (vooral ijzererts)

- mei 1940: Duitse legers vallen NL (overgenomen na 5 dagen), Be (overgenomen na 18 dagen), Lux, en Fra aan

- Aanval op Frankrijk:- Frankrijk had eerste 6 maanden vd oorlog leger klaargemaakt

- Engeland had deel van z'n leger overgebracht naar Noord-Frankrijk

- Duitsl. dwong geallieerden in verdediging, door initiatief te nemen

- Binnen 6 weken was  het Franse leger verslagen en Parijs ingenomen           --> Franse regering sloot een wapenstilstand en capituleerde op 25 juni

(gaf zich officieel over)

- Engelse leger had zich vrijwel geheel teruggetrokken naar Eng.

- men wilde geen loopgravenoorlog meer, maar liever een bewegingsoorlog (= oorlog met veel beweging en snelheid vd legers dmv vrachtwagens, pantservoertuigen, tanks en vliegtuigen. Met moderne wapens werd vijand snel uitgeschakeld (= Blitzkrieg)

- Verschillen Duitse en Engelse + Franse legers: 1) Duitse gewone beroepssoldaten waren beter getraind omdat Duitsers maar klein leger en geen zware wapens mochten hebben, probeerden ze dit te compenseren door soldaten beter te trainen.

2) Duitse officieren opgeleid om zelf op het slagveld beslissingen te nemen en niet te wachten op bevelen van hun meerderen.

3) Duitse leger had betere luchtmacht: vliegtuigen vd Luftwaffe technisch beter en meer getrainde piloten.

- Frankrijk moest zich snel overgeven omdat:

1) geallieerden maakten grote fout door groot deel van tanks/pantservoertuigen naar België te verplaatsen in 't begin vd strijd. Dachten: veilig doordat grens met Duitsland werd bewaakt door Maginotlinie (Franse verdedigingslinie) --> Duitseres begonnen daarom offensief door Ardennen (daar vrijwel geen verdediging vanwege ontoegankelijkheid tanks door bergen)

--> Fa en Eng werden verrast --> Duitsland omsingelde hen en sneden bevoorrading af --> paniek bij legeronderdelen

2) Duitse luchtmacht ondersteunde het Duitse landleger met bombardementen en beschietingen (zorgden ook voor paniek)

3) Dankzij zelfstandig handelen van commandanten profiteren Duitsers van paniek bij geallieerden 

- Dus Duitsers versloegen Frankrijk doordat ze beter gebruikt maakten van de bewegingsoorlog dan de geallieerden: Duitsers vielen vaak snel en onverwacht aan (werd daarna ook belangrijkste manier van oorlog voeren: snel verslaan voor herstelling vijand)

- Overwinning moet snel worden behaald omdat Duitsland een lange, uitputtende oorlog niet kon volhouden doordat het leger niet sterk was

Slag om Engeland

- Hitler wilde vrede met Engeland, maar Eng niet --> Nazi-Duitsland begon zich voor te bereiden op een invasie van Engeland

- Duitse landvaartuigen met soldaten veilig aan land komen in Zuid Engeland: eerst Engelse vloot en Engelse luchtmacht verslagen worden --> 10 juli Luftwaffe begon groot offensief tegen Engeland om de Royal Airforce te vernietigen. 

- Aanval mislukte; Engelsen leden grote verliezen en veel vliegvelden werden beschadigd, maar Duitse luchtmacht leed grotere verliezen --> september 1940 Duitsland bombardeert Londen om de moreel van het Engelse volk te breken zodat ze vrede willen sluiten

Nadeel: bommenwerpers verder vliegen: kwetsbaarder zonder jachtvliegtuigen met weinig brandstof

- Duitsers leden nog grotere verliezen --> 30 okt 1940 Göring besloot einde offensief.

3 oorzaken voor het verliezen van de slag om Engeland door Duitsland:

1) Engelse vliegtuigen neergeschoten--> piloten redden zich met parachute en konden nog een x vechten doordat ze boven eigen land waren.

Duitse piloten gevangen genomen

2) Engeland had radar, wisten altijd waar vijand was, hoeveel vijandelijke vliegtuigen en wat de vliegrichting was. Daardoor Engelse RAF beter voorbereid op gevecht dan Duitse piloten.

3) Niet slim om Londen te bombarderen. Hoewel bombardementen veel levens kostten, kon Engelse luchtmacht de vliegtuigen herstellen. 

- Tot slot: Engeland bleef in Griekenland en Noord Afrika tegen Duitsers, dus Duitsers verloren kostbare soldaten. 

En Engeland kon in 1944 een 2e front tegen Duitsland worden geopend: D-Day

Duitsland en bondgenoten

- As-mogendheden: Nazi-Duitsland + bondgenoten (zie inleiding).

'As' komt van samenwerkingsverdrag tussen Italië en Duitsland (1936). Dit bondgenootschap werd de 'As Rome-Berlijn' genoemd. Volgende lid: Japan. --> men noemt het bondgenootschap ook wel Driemogendhedenpact.