Tijdvak 9, De tijd van Wereldoorlogen

Beoordeling 6
Foto van een scholier
  • Samenvatting door een scholier
  • 5e klas vwo | 1464 woorden
  • 23 januari 2011
  • 115 keer beoordeeld
Cijfer 6
115 keer beoordeeld

Taal
Nederlands
Vak
Methode
Tijdlijn 9.1 t/m 9.4:
1900 – 1950        Tijd van Wereldoorlogen
1914 – 1918        Eerste Wereldoorlog
1917            Russische Revolutie
1922            Mussolini aan de macht in Italië
1923            Mislukte staatsgreep Hitler
1925            Stalin aan de macht in SU
1929            Beurskrach in New York
1933            Hitler benoemd tot regeringsleider
9.1 De Eerste Wereldoorlog
Oorzaken WOI: Imperialisme, Industriële Revolutie, Revanchegevoelens DU  FR, bondgenootschappen, nationalisme.
Bondgenootschappen: Tripletanten & Centralen.
Tripletanten: GB, FR, RUS
Centralen: DL, OH, IT, OR
Aanleiding WOI: Moord op Frans Ferdinand 28-06-1914
Einde WOI: 11-11-1918 om 11 uur.
Technologische uitvindingen: Gifgas, onderzeeër (U-boote), Vliegtuig, Tank
Kenmerkend Aspect: Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering.
9.2 De Economische Wereldcrisis

Groot optimisme VS: Meer dan de helft van de gezinnen had een auto.
Waarom VS sterkste welvaart: Europa was achterop geraakt door oorlogen die altijd plaats hadden gevonden op Europees grondgebied.
24 oktober 1929: Zwarte donderdag, beurskrach in New York.
Oorzaken Economische Depressie: Amerikanen hadden massaal geld geleend, banken hadden te veel geld verstrekt, landbouw kampten met overproductie, overheid bemoeide zich niet & door dalende koopkracht stortten de prijzen in.
Zelfde beeld: Overtollige voorraden, gesloten fabrieken, massale werkeloosheid, dalende koopkracht en zwaar getroffen koloniën.
Spelregels Liberale economie: Vrijhandel tussen landen, staatsonthouding, de gouden standaard.
New Deal: Overheid greep op grote schaal in in de economie. Sociale uitkeringen kwamen er en er kwamen miljarden vrij voor openbare werken.
Dieptepunt NL: Winter 1935/1936, 20 % werkeloos.
Land zonder werkeloosheid: Sovjet-Unie, gebroken met het wereldkapitalisme. Staat had de leiding in de economie.
Kenmerkend Aspect: De Crisis van het wereldkapitalisme.


9.3 De Totalitaire Systemen

3 Totalitaire ideologieën: Communisme, Fascisme en Nationaal-Socialisme.
Communisme (Sovjet Unie) : In 1917 greep de marxist Lenin de macht.
Droom Communisme: Ging om dat de wereldwijde arbeidersklasse aan de macht kwam. Ze wilden een klasseloze maatschappij. Iedereen gelijkwaardig en welvarend.
Fascisme (Italië) : In 1922 greep de fascist Mussolini. Beweging bestond uit vroegere WOI soldaten.
Droom Fascisme: Machtig Italië dat net zoals het Romeinse Rijk zou heersen over de Middellandse zee. De “zwarthemden” benoemde in 1922 Mussolini uit tot koning.
Verschil F & N-S: Fascisme hing niet de rassenleer van het Nationaalsocialisme aan.
Rassenleer: Het Germaanse ras voerde strijd op leven en dood met minderwaardige rassen als de slaven en de joden.
Overeenkomst F & N-S: Beide zijn extreme vormen van nationalisme.
Verschil C met F & N-S: Communisme geeft niets om ras noch natie.
Overeenkomst C, F, N-S: Allemaal wilden ze de bevolking volledig controleren. Ze eisten dat iedereen de idealen nastreeft en zich ervoor inzet. Tegen tegenstanders was alles geoorloofd.
Stappenplan van Karl Marx onder weg naar een communistische helstaat.
-    Kapitalistisch systeem leidt tot uitbuiting arbeiders.
-    Het plebs komt in opstand  Revolutie
-    Het plebs wint en het bevoegd gezat wordt uit de stad gejaagd.
-    Er ontstond een machtsvacuüm waarbij het plebs moet leren om met de nieuwe situatie om te gaan.
-    Als alles OK is ontstaat er een Communistische Helstaat.
Overeenkomsten Hitler en Stalin: Eenvoudige komaf, persoonlijk leeg, Stalin was geen Rus en Hitler geen Duitser, werden door volk als god vereerd.
Verschillen: Hitler had meegevochten in WOI, Hitler pleegde zelfmoord, Hitler was rechts-extremist en Stalin was links-extremist.
Kenmerkend Aspect: Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën: Communisme en nationaalsocialisme.

9.4 Propaganda en Communicatie

De totalitaire regimes voerden propaganda om enthousiasme te wekken. Ze wilden dat iedereen zich met hart en ziel inzette, ze drukten dus niet alle verzet de kop in.
De uitvinders van de propaganda waren de rooms-katholieken en protestanten, dit deden ze om elkaar te bestrijden en hun eigen leer te verbreiden. Het werd uitgevonden in de 16e eeuw. Het Vaticaan had er een permanente afdeling voor 'het Officium de Propaganda Fidei'. In de 19e eeuw werd propaganda op grote schaal gemaakt. Het was een bijverschijnsel van de democratisering, want als je geen indruk wilt maken op het volk dan is er geen propaganda noodzakelijk.
Socialisten, Nationalisten en Confessionelen probeerden de massa's voor zich te winnen.
Ze kraakten de leiders en de ideologieën van de tegenstanders af.
De eerste wereldoorlog zorgde voor een impuls van de propaganda, ze overtuigden het volk voor het land te vechten. In de totalitaire staten was het nog erger. Alles werd gezien als goed-kwaad, vriend-vijand en wij-zij. Tegenstanders werden met de grofste middelen zwart gemaakt, de eigen maatschappij en de beweging werden schaamteloos verheerlijkt.
Leugens werden ondervonden als waarheden door ze zo vaak mogelijk te herhalen.
Propaganda werd gecombineerd met onderdrukking, het effect werd groter. Het uiten van afwijkende ideeën was gevaarlijk, het was moeilijk onafhankelijke informatie te krijgen. Door communicatiemiddelen werd de propaganda nog sterker. Hierdoor werd het hele volk bespeeld en niet alleen het volk die interesse had in Hitler.
Alle kunst stond in het teken van propaganda. In de SU was 'het socialistisch realisme' de enige toegestane stijl. Kunstenaars moesten hun werken 'realistisch' begrijpelijk voor het volk weergeven en ook verwijzen naar een stralende toekomst. (Bijv. Gelukkige mensen, een opgaande zon of een portret van een groot leider, bijv. Stalin).
De verheerlijking van de leider was een groot thema.
Hitler werd gezien als god, er moest zelfs voor hem gebeden worden.
Behalve de propaganda waren ook de Massaorganisaties belangrijk voor de totalitaire regimes.
Direct na de overname werden in Duitsland alle maatschappelijke organisaties 'gelijkgeschakeld'. Ze werden radertjes in de nationaalsocialistische machine. De vakbonden werden vervangen door het Arbeitsfront, waarvan alle arbeiders verplicht lid waren. Alle jongens van 14 tot en met 18 jaar waren lid van het Hitlerjugend.Ze moesten alles georganiseerd doen, zodat ze goed werden opgeleid tot goede nazi's.
In de SU werden kinderen vanaf hun jongste jaren geïndoctrineerd. Jongeren moesten lid zijn van deKomsomol, die alle vrije tijd opeiste. Ze konden plezier hebben in de 'cultuurpaleizen', maar wel in groepsverband en onder begeleiding. Voor volwassenen hadden ze net als in Duitsland ook vakbonden zoals het Arbeitsfront.

Overeenkomsten tussen SU en Duitsland.
- Jongeren moesten goed opgeleid worden en waren volledig onder toezicht van leiders, zodat ze geen vrije tijd meer hadden. Plezier hadden ze alleen onder begeleiding.
- Volwassenen waren verplicht lid te worden van een vakbond.

Tijdlijn 9.5 t/m 9.8

1930            India kreeg grote mate van zelfstandigheid
1926            Totale opstand Indonesië
1933            Marine ging staken in Indonesië
1933            Joden geen ambtenaar zijn
1935            Seks tussen Joden en niet Joden verboden
1938            De Kristalnacht
1939            Inval Polen
1940 10 mei        Inval Nederland
1941            Hitler gaf opdracht om een “oplossing” te vinden voor de joden
1941            Hitler viel de SU aan
1942            Afspraken werden gemaakt over de “Endlösung”
1942 (Einde)        Al 4 miljoen joden vermoord door Hitler
1994 6 juni        D-day, westelijke geallieerden kwamen aan land in Normandië
1944 september    Zuid-Nederland bevrijd door de Geallieerden
1945 mei        Heel Nederland bevrijd
1945 6 augustus    Atoombom op Hiroshima
1945 9 augustus    Atoombom op Nagasaki

9.5 Verzet tegen het Imperialisme

Verzet Brits Indië (India): Mensen negeerden de Britse wetten en bevelen. Alle samenwerking met de Britten werd geweigerd. Uiteindelijk kregen ze d.m.v. geweld een gedeeltelijk zelfbestuur.
Verzet Nederlands-Indië (Indonesië): Er was hier minder verzet, maar de CP riep op tot stakingen. Het werd afgehandeld d.m.v. verbanning. Later werd de Nationalistische Partij van Indonesië opgericht. Toen de marine ging staken greep NL in en gaven ze zich over.
Overeenkomsten:  Kleine Elite,  Tegen koloniale gezag &  Verlangen Nationale Onafhankelijkheid.
Verschil: In India werd er een grote mate van zelfstandigheid gegeven.
Kenmerkend Aspect: Vormen van verzet tegen het West-Europese Imperialisme.

9.6 De Tweede Wereldoorlog
Doel Hitler buitenlandse politiek: WOI moest over worden gedaan, maar DU moest winnen.
Successen Hitler tot 1942:
-    In 1939 werd Polen onder de voet gelopen
-    In 1940 veroverden ze de Benelux & Frankrijk
-    In 1941 veroverden ze de Balkan
-    In 1941 trokken de Duitsers in een snel tempo over 3 fronten Rusland binnen
-    In 1942 boekten de Duitsers winst in Zuid-Rusland en bereikten ze Stalingrad
Keerpunten WOII: De slag om Stalingrad & De Japanse aanval op Pearl Harbor.
Verschillen WOI & WOII:
-    In WOI kwam vooral soldaten om en in de WOII ook veel burgers. (volksoorlog)
-    WOII was in nog grotere mate een totale oorlog
-    WOII staat bekend om het onbeperkte geweld tegen de burgerbevolking.
Waarom Japan belangrijk: Japan was de oorzaak waardoor de BS aan de kant van de geallieerden betrokken raakten.
Kenmerkend Aspect: Het voeren van twee wereldoorlogen & verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogsvoering.

9.7 Genocide

Racisme Joden: Geen ambtenaar meer zijn, geen seks meer met niet joden.
Kristalnacht: In de nacht van 9 op 10 november 1938 werden synagogen in de brand gestoken en joodse winkels geplunderd en verwoest.
Rede SS: Duits volk vond het niet zo dat de SA de joden winkels moest verwoesten.
Endlösung: Het continent zou systematisch worden uitgekamd en alle joden zouden naar het oosten worden getransporteerd en daar worden vernietigd
Kenmerkend Aspect: Racisme en discriminatie die leidden tot de genocide van de joden.


9.8 De Bezetting

Waarom Duitser aanvankelijk vriendelijk:
-    Volgens de Duitsers waren de Nederlanders stamverwant d.m.v. Germaans bloed.
-    Ze dachten dat NL zich zou aansluiten bij de Führer.
-    Nederlandse ambtenaren beloofden de Duitsers loyaal te blijven.
Kenmerkend Aspect: De Duitse bezetting van Nederland.

REACTIES

M.

M.

TOP ;)
****

14 jaar geleden

E.

E.

yo gap,
ik zie dat je bij de centrale ook Italië hebt genoemd maar als het goed is klopt dat niet en hoorde die bij de geallieerden. Wikipedia zegt dat Italië nog niet bij de centralen zat. dus..
ziet er verder prima uit

14 jaar geleden

M.

M.

tijdens de 2e wereldoorlog behoort italie toch echt bij de centralen, mussolini was de hitler van italie. zoals al gezegd heeft italie later nog snel de kant van de geallieerden gekozen. de reden dat ze eerst bij duitsland hoorden was omdat ze zich tekort gedaan voelden na de 1e wereldoorlog

10 jaar geleden

~.

~.

Italië zat wel bij de centralen maar is later overgegaan naar de geallieerden in de tweede wereldoorlog omdat zij zagen dat die wonnen. Wikipedia is niet echt een hele betrouwbare bron...

Ik heb veel gehad hieraan, Thank you~

13 jaar geleden

T.

T.

Yoyoo, denk aan je spelling ouwe! thanks en Italië hoort bij de geallieerden in wo2, in de eerste wereld oorlog hoorde ze bij de centrale maar deden zij niet mee omdat in hun verdrag stond dat zij Duitsland moesten bijstaan als zij zouden worden aangevallen. Aangezien Duitsland zelf zijn troepen mobiliseerden vocht Italië dus niet mee.

9 jaar geleden

T.

T.

echt tering goed

7 jaar geleden

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.