Rusland

Geschiedenis Rusland
Wolters - Noordhoff

Gelaagdheid Rusland +- 1900:

- Klein aantal rijke burgers omdat handel nog maar op kleine schaal was.
- Klein aantal industrie arbeiders, omdat de industrialisatie pas eind 19e eeuw zich begon te ontwikkelen
- Adel had invloed op het platteland en was tevens eigener van ongeveer 50 % van Russische landbouwgrond.
- De rest van de bevolking bestond uit arme boeren.
De kloof werd ook steeds dieper.
Vanaf eind 19e eeuw ontstonden in het geheim politieke partijen, opgericht door burgers die de tsaar wilde afzetten. In 1898 werd er een marxistische partij opgericht, deze viel al snel uit een in 2 groepe:
- Mensjewieken, die wilde een grote partij opbouwen en wilden samenwerken om de situatie geleidelijk te verbeteren.
- Bolsjewieken, die wilde met een kleine goed geleide partij de macht veroveren door een revolutie. Een stuk radicaler dus.

De revolutie van 1905:

De nederlagen in de oorlog in Japan zorgde voor grote economische tegenslagen, er ontstonden tekorten aan voedsel en allerlei andere producten. Politiek partijen grepen hun kans en gingen met een vreedzame demonstratie de straat op (+- 200.000 man), deze werden door troepen van de tsaar uit elkaar geschoten dit werd ook wel “bloedige zondag” genoemd. Dit was ook meteen het startschot voor grootschalig verzet in Rusland. De tsaar voelde zich bedreigd en vaardigde het “oktobermanifest” uit. Dit hield in:
- Grondwet
- Algemeen kiesrecht
- De Doema (parlement)
De meeste partijen stemde hiermee in en iedereen was weer gelukkig, maar kort daarna trok de Tsaar al zijn beloften weer in en nieuw verzet werd keihard onderdrukt.

Februarirevolutie 1917:

Vanwege de verloren gebieden aan oostenrijk en Duitsland liep Rusland heel veel graan mis, tevens ontstond er een groot tekort aan landbouw krachten omdat veel mannen het slagveld op moesten. Deze problemen leidden tot steeds grotere (voedsel) schaarste. Begin 1917 werd er massaal gestaakt, gedemonstreert en geplunderd in Petrograd. Tsaar Nicolaas II die zelf legeraanvoerder was konden de situatie niet meer de baas, de doema liet de tsaar vallen en benoemde een voorlopige regering.

Oktoberrevolutie 1917:
De voorlopige regering onder leiding van een socialist-revolutionair, wilde geen russich gebied meer aan de vijand afstaan. Daarom werd de oorlog doorgezet, het leger faalde keer op keer. De bolsjewieken waren in de feb. Revolutie nog in de minderheid maar hun propagande had aangeslagen in de tussentijd. Hun standpunten waren de volgende:
- Vrede en brood voor iedereen
- De macht in de fabrieken aan de arbeiders
- Verdeling van het grootgrondbezit onder de boeren
Het laatste standpunt was alleen een truc om mensen over te halen, als ze aan de macht kwamen zouden ze dit weer gauw intrekken.
Lenin vond dat de bolsjewieken inmiddels wel sterk genoeg waren om de voorlopige regering af te zetten. De oktoberrevolutie begon op 7 nov 1917. De bolsjewiekn slaagden in Moskou en Petrograd, hiermee trokken ze de macht naar hun toe. Toen er toch nog landelijke verkiezingen werden gehouden en de bolsjewieken zwaar in de minderheid waren trokken ze zich er niets van aan. Het gekozen parlement sloten ze.

Bolsjewiek aan de macht betekende het volgende:
- Politieke vrijheid werd afgeschaft
- Alle andere partijen werden verboden en hun aanhangers werden vervolgd door een staatsveiligheidsdienst.
- Verzet tegen de staat werd bloedig bestraft.
Van 1918 -1921 was er nog wel veel verzet tegen de “roden”. Toen werd het marxisme-leninisme ook nog niet ingevoerd. De witten (tegenstanders bolsjewisme) gingen zich organiseren tegen de rode legers, maar feit was dat de rode legers beter georganiseerd waren en de witte keer op keer versloegen.
Vanaf december 1922 werd rusland de “unie van socialistische sovjet-republieken” genoemd, ook wel “sovjet-unie”. De veranderingen waren drastisch:
- Fabrieken, banken en winkels werden onteigend en overgenomen door de staat.
- De boeren moesten het grootste deel van hun voedselvoorraden aan de staat afstaan.
- Alle andere partijen werden verboden, enige vrijheid in groeperingen binnen eigen partij.
Maar er ontstonden al snel grote problemen, de productie in landbouw en industrie daalden snel. Lenin voerde de NEP in, een beleid waren de boeren meer vrij mochten verkopen en kleine bedrijven en winkels werden teruggegeven aan de eigenaars. Door de NEP was de schade enigszins hersteld. Internationalisme was een kenmerk van het communisme, de Russische nationaliteit werden dan ook verbannen en taboe verklaard, alle symbolen etc. Alles waar “rus” stond werd vervangen met “sovjet”.