Romeinen

Hfst 5, $ 1: Veranderingen in de landbouw I) De horigen en de adel Er werd veel landbouwgrond verwoest tijdens de volksverhuizingen, het gevolg was dat de vrije boeren meer bescherming zochten bij de kasteelheer en boden hem hun grond en diensten aan. Deze mensen werden Horigen en mochten zonder toestemming land niet verlaten. Aan de heer moest je een groot opbrengst land aan hem betalen en klusjes voor hem doen. In ruil voor dit, liet de heer de boeren beschermen tegen plunderingen. De kasteelheren waren van adel, die steeds meer grond verzamelde en zich bemoeiden met besturen, rechtspreken en oorlog voeren. II) werkzaamheden op het platteland In de 10e eeuw was er steeds meer bevolking aan het groeien, waardoor de Europese bevolking maarliefst verdubbelde (950 tot 1300). Hierdoor moest er veel veranderen in de landbouw, omdat de bevolking sterker groeide, waardoor er meer mensen eten nodig had. De volgende veranderingen zijn: *de boeren gingen steeds meer stukken bos en moeren beschikken tot landbouwgrond, meer plaats voor voedsel, ontginnen. *drieslagstelsel, meer graan geoogst worden, waarvan een deel ingezaaid en de rest werd niet verbouwd tegen uitputting van de grond. * betere ploegen, kregen trekjuk, was beter voor de dieren, hadden zo meer trekkracht.
III) extra: leenstelsel Inde middeleeuwen bestond een systeem van grote onderlinge afhankelijkheid. Iedereen was van elkaar afhankelijk, als er bijvoorbeeld een oorlogwas riep hij hulp van de delen in om voor het land te vechten, want het waren ook nog eens goede ruiters, maar hij had geen geld om alle edelen die meehielpen te betalen, dus huurde hij een stukje grond aan hun uit. Zo ontstond het leenstelsel.