Geschiedenis 2 OORLOG EN VREDE
Hoofstuk 1; ‘Zum Früstück auf nach Paris’
1914: Schot van Sarajevo; Franz Joseph en Sophie. Kroonprins van Oostenrijk-Hongarije. Dader; Princip; gevolg uitbraak WO1
Princip was lid van de Servische terreur organisatie; de zwarte hand; hij kwam uit de balkan die verdeeld was in 2 rijken. Het Turkse Rijk en O-H (er waren ook wat kleinere landen: Roemenië, Bulgarije, Griekenland en Servië). in deze twee rijken leefden veel verschillende volkeren; veelvolkerenstaten en daarom hadden ze een nationaliteitenprobleem.
Veel volkeren binnen dezen landen wilden onafhankelijkheid; ze zochten aansluiting bij andere kleinere zelfstandige staten in de regio (zelfde, taal, cultuur etc)
- de sterkste groep was de Slavische nationalisten: Serviërs, Kroaten en Bosniërs.
- Princip was een Servische nationalist een voorstander van een Groot-Servië: delen van O-H waar Serviërs woonden (bv in de buurt van Sarajevo) moesten zich bij het buurland Servië voegen (losmaken van O-H). het bezoek van het O-H prinselijk paar was voor Princip de AANLEIDING om te laten zien dat hij er zelfs moorden voor over had om dit ideaal te realiseren. Het Slavisch nationalisme was hier een OORZAAK van
Reacties: De regering van O-H besloot Servië aan te pakken, men verdacht dit land van het hulp geven aan Slavische nationalisten in O-H. der Serviërs werden gesteund door Rusland omdat:
1. Russisch is net als Servisch een Slavische taal daardoor ontstond er sympathie voor het Slavisch nationalisme
2. de Bosporus en de Dardanellen geven toegang tot de Russische havens aan de zwarte zee; --> Warme Havens (vriezen ’s winters niet dicht) de balkan grensde aan de zuidrand van het Russische rijk en moest dus wel op 1 of andere manier onder hun controle zijn.
Uit angst voor Rusland zocht O-H steun bij de Duitse keizer Wilhelm II (DER KAISER); samen staan ze sterk; de keizer gaf ze een blanco cheque. Toen ging het snel:
- O-H moest Servië niet meer
- Rusland zocht steun bij de tegenstander van Duitsland in Europa (ze schijten m voor Duitsland) Frankrijk en ook Frankrijk gaf hen een blanco cheque.
- Vervolgens mobiliseerde Tsaar Nicolaas II zijn leger aan de Duits en de O-H grens
- De Duitsers schrokken en zeiden dat de tsaar zich moest terugtrekken maar die weigerde. Hierop verklaarde der Kaiser Rusland de oorlog. Omdat hij verwachtte dat de Fransen meteen Rusland zouden bijstaan verklaarde hij ook meteen Frankrijk de oorlog.
- In Du en Fa was iedereen heel trots en zelfverzekerd, schoolkinderen droegen hun wapens etc. toejuichen bladiebla
- Du viel Fa meteen aan via een onverwachte route: via België; België had met Engeland afgesproken dat zij hun zouden helpen al zij werden aangevallen. Engeland verklaarde daarop de oorlog aan Du
Schot van Sarajevo: O-H keerde zich tegen Servië (verdenking tot steun) Servië had steun van Rusland (warme havens, taal) uit angst voor Rusland zocht O-H steun bij de Duitsland (blanco cheque) Rusland zocht uit angst voor Duitsland steun bij de Europese vijand van Duitsland: Frankrijk (blanco cheque) --> Rusland stelde leger op aan Du en O-H Grens. Du zei Rusland zich terug te trekken toen zij dit niet deden verklaarde ze Rus en Fa de oorlog. Du viel Fa meteen binnen via België. België had een afspraak met Engeland als ze aangevallen werden en Engeland verklaarde dus Du de oorlog. Later voegde Amerika zich ook bij de strijdende landen: WO1
1.2
Du was eerst een groep van kleine staatjes en koninkrijkjes. Het grootste koningrijk was dat van Pruisen o.l.v Koning Wilhelm I. in 1870 viel Pruisen Frankrijk binnen en daarover waren de andere Duitse staatjes zo enthousiast dat ze zich bij Pruisen aansloten. Een jaar later had Du, Fa verslagen, in Versailles in het paleis van Lodewijk XIV. Om het te vieren werd een nieuw Duits keizerrijk uitgeroepen. De Franse moesten nog meer vernederingen ondergaan:
- moeilijkste verlies: provincie Elzas-Lotharingen (kolen/ijzermijnen) --> wraakgevoelens
nieuw Duitse keizerrijk bouwt hard; industrie, vloot, leger. Veel staal produceren; steeds meer; belangrijk voor de oorlog
omdat Du steeds machtiger werd op economisch gebied wilde ze ook meer politiek zeggenschap
Du sloot vriendschap met O-H en Italië
Onder de druk van Duitsland zocht Frankrijk een bondgenoot in Oost-Europa, die vonden ze in Rusland. Als Duitsland Frankrijk ooit aanviel zou Rusland komen helpen aan de Oost-grens. Dat zou lastig zijn omdat ze dan aan beide zijden van het land moest vechten: tweefrontenoorlog
Ook Engeland deed het in zn broek voor Duitsland toen ze een havens en handelsvloten gingen bouwen en dus besloten ze in 1907 zich bij Fa en Rus aan te sluiten
***
· Voor ieder land was dit gunstig; bij oorlog stond je er niet alleen voor en door die sterke bondgenoten werd je minder snel aangevallen
· er schuilt er toch gevaar in: als 1 van de landen van de coalitie werd aangevallen moest iedereen meedoen; kans op een grote oorlog werd zo groter.
Augustus 1914: oorlogsverklaring Du aan Rus; Rusland viel meteen Oost-Pruisen aan en Du viel België binnen op weg naar Fa. om een tweefrontenoorlog te voorkomen: von schlieffen-plan: plan van Du; eerst Fa uitschakelen en dan Rus. Vanwege de snelle opmars van rusland het Du nu ene moeilijke keuze; eerst Fa uitschakelen of troepen uit het west-front naar de oost-front laten gaan. Men koos voor optie 2; troepen naar oost-pruisen.
Dit leger aan de oost kant drong de russen terug en in 1915 werd de opmars voortgezet met hulp van O-H en de hulp van het Turkse Rijk: De turken waren bang voor een Russische overmacht in de Balkan.
2 coalities stonden zodoende tegenover elkaar: de geallieerden: Fa, Rus, G-B en de Centralen: O-H, Du, Turkse Rijk
door het weghalen van troepen aan de west kant werd het front in België verslapt; franse commandant Joffre startte met hulp van de Belgen een tegenoffensief. Hij wist de duitsers tegen te houden.
Aan beide zijden van de frontlinie waren uitgebreide stelsel van loopgraven en gangen. Gangen voor voedsel, munitie, gewonden afvoeren etc. ordonnansen: zorgden voor communicatie (Hitler was er 1) tussen legerleiding en frontlinie: gevaarlijk werk. 1916: beide partijen doelde op ene doorbraak; veel mortieren alle bommem en granaten, veel doden en het leverde niets op (Verdun en de Somme) gasaanvallen hielpen alleen als de wind goed stond. Onder de linies van de tegenstanders: mijnen. Luchtballonnen en vliegtuigen waren vooral voor herkenning. Einde van de oorlog: door vliegtuigen met de hand gegooide bommetjes.
*** Bij de engelse marine bedachten ze het landschip: een zelfbewegend voertuigen waarin soldaten veilig waren. (idee van landbouwvoertuigen die prikkeldraad weghalen) ze werden verpakt in kratten me ‘tank’ erop. 1916: groot geheim; verstuurd aan frankrijk.
Loopgraven zijn kut: heel gevaarlijk en vreselijk; levenslange gevolgen voor overlevenden; trauma’s, invalide, wonden etc.
AMERIKA:
G-B zette een grote vloot in om Duitsland te pakken. De Duitsers beantwoorden dit met duikboten aanvallen. Ze omsingelden de engelse eilanden
1917: onbeperkte duikbootoorlog; ze vielen alle boten aan: ook de Amerikaanse schepen. De publieke opinie pikte dit niet dus besloot het congres dat jaar oorlog te voeren en stuurden ze troepen naar Europa. Nu keerde het tij voor de duitsers.
Het ging niet goed met de centralen: Italië werd overgehaald toe te treden tot de geallieerden dus gingen de italianen nu ook O-H aanvallen.
· engelse geheim agenten stookten de arabieren op om tegen hun Turkse sultan in opstand te komen. Turkije beheerde namelijk een groot deel van het Midden-Oosten o.a. Irak en israël. De opstandige arabieren hielden de Turken bezig waardoor ze niet aan het front in O-H konden meevechten.
Geallieerden hadden ook verliezen: 1917 --> Russische revolutie. De tsaar werd afgezet en de communistische Lenin kwam aan de macht. Tot grote woede van de bondgenoten sloot hij in 1918 een snelle vrede met de duitsers: vrede van brest-litovsk.
- Rusland ging hierna de Sovjetunie heten en trok zich terug uit de strijd, onmiddellijk trokken de troepen allemaal naar het west-front maar dat had geen zin meer (haha). De VS, GB, FA en BE hadden een te grote overmacht.
1918: einde oorlog; de Duitse keizer trad af en de nieuw gevormde regering gaf zich over. Soldaten (waaronder Hitler naar huis). Hitler merkte dat de inspanningen van de soldaten niet door iedereen werden gewaardeerd. De nieuwe regering legde zich bij de nederlaag neer. Dat was heel bitter voor Hitler en de soldaten. Alles werd rustig de veldslagen waren voorbij.
HOOFDSTUK 2
KEERPUNT VERSAILLES
Graven: witte kruizen geallieerden, zwarte: centralen. Iedere hoofdstad kreeg een monument voor de Onbekende soldaat.
Fransen en Belgen vonden Duitsland de grote schuldige. Rusland was communistisch geworden. Het Turkse rijk en O-H was uit elkaar gevallen. Duitsland was vernietigend verslagen.
2.1
1919: Wilson in Versaille; 14 punten plan. Belangrijke punten daarin waren zelfbeschikking en democratie. Als ieder land zich aan deze punten zou houden zou er nooit meer oorlog uitbreken volgens hem. ** elk volk had recht op zelfbeschikking en elk land moet democratisch zijn.
Alle Europese landen moesten onderlinge verdragen afsluiten; een volkenbond stichten
(internationale organisatie die de oorlogsdreiging tussen landen moest wegnemen) = voorloper VN zou optreden als scheidsrechter tussen landen.
VS: voor het eerst betrokken geweest bij een grote Europese oorlog. Bij de vrede van Versailles speelde de VS voor het eerst een belangrijke rol in het regelen van Europese zaken.
Wilson meette met de regeringsleiders van Fa en GB (in spiegelzaak van Lodewijk) de minister van Fa Georges Clemenceau vond de ideeën erg idealistisch en wilde bloed zien. Hij wilde de Du zien boeten en zo verzwakken dat ze de komende jaren geen bedreiging meer konden vormen.
Gb vond het iets te ver gaan en de Sovjetunie deed niet mee, ze hadden al eerder een akkoord met Du; Vrede van Brest-litovsk
Door dit verdrag raakte Du veel gebieden kwijt waaronder:
- Elzas-Lotharingen. (terug naar Fa, 1870)
- aan België verloot Du het militair strategisch belangrijke gedeelte van de Ardennen.
- Het Rijnland een gedeelte tussen Fa en Du grensgebied moest worden gedemilitariseerd; daar mochten geen Duitse militairen meer komen.
- In het oosten verloor Du gebied aan de nieuwe staat Polen. Polen werd dmv een smalle strook dwars door Pruisen. Dit zorgde voor een verbinding met de Oostzee.
- De havenstad Danzig werd als vrijhaven losgemaakt van Du
Er kwam een einde aan de veelvolkerenstaten; Turkije en O-H. dit zorgde voor veel nieuwe landen. Hongarije, Oostenrijk, Tjecho-slowakije en Joegoslavië. Wat overbleef van O-H in het kerngebied was de republiek oostenrijk. Het Turkse rijk verloor alle gebieden in het Midden-Oosten. Er bleef een kleine Turkse republiek over; Turkije en klein-azië (klein deel EU vasteland waar Istanboel ook ligt)
Rusland:
Het brest-litovsk vrede gedoe werd overgenomen in het verdrag van Versailles. De Sovjetunie zou Du niet aanvallen enz. de nieuwe USSR was kleiner geworden dan het tsarenrijk eerst was (litouwen en weg)
- USSR had nog 1 havenstad aan de Oostzee; Leningrad; vroegere St. Peterburg (nu weer zo)
- Estland, Letland en Litouwen ontstonden rond de Oostzee.
- Polen kwam weer tevoorschijn het land was in de 18e eeuw verdwenen en kwam terug. De doorslag hiervoor was dat West-EU landen sterke pro-westerse staten langs de communistische grens wilden hebben. Zo vormde Polen en Tjech-slow een soort buffergordel tussen het westen en het communisme: cordon sanitaire: een gordel van Oost-EU landen die de bacil van het communisme moesten tegenhouden.
Schuld &Boete;
Grote verliezer van Versaille: Du. Er ontstonden nieuwe landen en andere gingen ten onder.
- Du verloor veel grondgebied en was kut
- ze kregen van alles de schuld.
- Du moest jaren lang een herstelbetaling betalen vanwege alle verwoestingen.
- Het werd Du verboden een leger te hebben van meer dan 100.000 man.
- Du mocht niet meer me Oostenrijk omgaan waar veel Duitssprekenden woonden; Du zou dan te machtig worden. Deze Duitssprekenden wilden dit juist wel.
- Het meest erge dat voor Du in het Verdrag stond was zij de schuld hadden van WO1.
De conferentie van Versailles was voor de winnaars; de verliezers Du en O-H mochten niet meepraten. De regering van Du: de regering v/d Republiek van Weimar (1918-1933) mocht niet mee onderhandelen maar alleen een handtekening zetten. Het was een heel dik contract en de Du regering mocht het even inzien en het daarna meteen tekenen.
Niemand in Du kon de bepalingen accepteren. Duitsland moest wel gehoorzamen, Du stond er alleen voor in de internationale politiek. Hierdoor wilden vel duitsers niets meer weten van de republiek van Weimar en richtten protest groepen op etc. (vooral oud-militairen) haat-campagnes enz onder hen was Hitler (het balletje)
2.2 Na Versailles
Wilson ging terug naar de Vs; hij werd niet gesteund in zijn plannen door zijn eigen congres zij vonden dat ze zich niet meer met de VS moesten bemoeien. Het congres stemde tegen zijn idee voor een volkenbond. De VS werd zelf geen lid en trok zich voor jaren terug uit de EU politiek.
Ze hielden lang vast aan deze politiek: isolationisme. De EU landen waren weer aan zichzelf over gelaten.
Pacifisten; men keerde zich tegen alles dat met oorlog te maken had, oorlog moest verbannen worden en men weigerde in militaire diens te gaan.
Het overgrote deel van de mensen vond dat oorlog alleen mocht om je te verdedigen tegen een agressor. Al deze ideeen drongen door tot Fa en Gb in de volksvertegenwoordiging; ze gingen defensief te werk. Fa legde grote defensie shit aan onder de grond enz. allemaal bunkers, treinen etc aan de oostgrens: Maginot-linie. Ook GB gaf veel geld uit aan defensie in Fa en Gb waren ze wel instaat in eigen land goed te verdedigen maar niet in andere landen. De engelse politiek werd er een van toegeven: van appeasement.
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! DU: ze hielden Du goed in de gaten: 1923 Fa bezette het Ruhrgebied. Du verrichtte volgens Fa te weinig herstelbetalingen. Een jaar lang moesten ze de fransen daar dulden en dat de kolen richting Fa gingen. Uiteindelijk leidde dit tot een financiele crisis; hierdoor moest Du helemaal stoppen met herstelbetalingen.
è de Vs greep in: ze stelden in 1924 het dawes-plan in werking. Hierin stond dat DU de herstelbetalingen voortaan over een langere periode mocht uitspreiden.
è Du leende geld van het buitenland. Amerikaanse bedrijven investeerden in de DU industrie.
è VS leende geld aan Du, DU kon herstelbetalingen dus en vooruit gaan en FA en GB konden de lening aan de Vs terugbetalen
Om wat terug te doen besloot Du over te gaan op de Erfüllungspolitiek; Du ging aardig doen en zich aan afspraken houden; btje aan Versailles houden.
1925!!!: Verdrag van Locarno; Du erkende de nieuwe landsgrenzen (vastgesteld in Versailles) en sprak met Be en Fa af dat ze elkaars grenzen zouden respecteren. Na deze bewijzen van goede wil mochten ze lid worden van de Volkenbond. Het leek allemaal goed te gaan enz vredig enz. tot 1933
2.3 Hitler aan de macht
1933: Hitler aan de macht in DU; Du veranderde in een totalitaire staat; de machtsovername betekende een radicale verandering in de Du buitenlandse politiek.
Hitler wilde afrekenen met het Verdrag van Versailles. Hitler brak met de erfüllungspolitiek. Zijn doel was herstel en uitbreiding van het Duitse rijk. Binnen het nationaal-socialistische werd oorlog verheerlijkt. Vanaf 1933 zette ze een politiek in van chantage en oorlogsdreiging.
In de jaren 20 was ook in Italië een dictator aan de macht gekomen; Benito Mussolini. Hij wilde van italië weer een grote mogendheid maken bv door het veroveren van gebieden buiten EU. hij besloot Ethiopië van Keizer Haile Selassie.
1935; Italianen vielen aan de italianen waren met veel betere wapens enz veel sterker Ethiopië was kansloos. ook werd mosterdgas gebruikt; gruwelijke moorden op ene geheeeeel dorp! De volkenbond wist niet wat ze met hun eigen lid moesten en besloten een economische boycot. En daar bleef het niet bij
tijdens de Ethiopische crisis viel Du het Rijnland binnen. Hitler had schijt een Versailles en het gedemilitariseerde Rijnland. Fa werd woedend. Hitler bood aan om zijn troepen terug te trekken als Fa zijn eigen grensprovincies zou demilitariseren. Daar lagen juist de Maginot-linie forten. GB suste de zaak; Du as al zo hard aangepakt in VvVersailles en ze hadden al hun geld in defensie gestopt dus wie kon aanvallen? Hitler had door dat bluf en chantage veel kon doen en dus bleven de militairen in het rijnland.
Rome &Berlijn
Gesterkt door het gedoe in het Rijnland zette Hitler zijn volgende stap. De 2 dictators Hitler en Mussolini sloten zich aaneen in de as Rome-Berlijn; een as van 2 landen die liep van de Oostzee tot aan de adriatische en Middellandse Zee.
1936: uitbreiding bondgenootschap met Japan. Japan wilde zijn economische en politieke macht in Azië uitbreiden. Dit betekende hoe dan ook een botsing met de koloniale mogendheden Gb (kolonies in India), Fa (Indo-China), NL (NL-Indië). Japan was erop uit om vrienden te worden met EU niet-kolonisators.
--> Japan was in Azië politiek en economisch gezien sterk en wilde dit uitbreiden. Het wilde daarom bondgenoten in EU die geen kolonies hadden daar want daar zouden ze mee in aanraking komen.. en deze niet kolonisators hadden toch al weinig met de kolonisators..
Door dit liepen de spanningen zo op dat de NL premier Colijn in 1936 zei:
Dat de spanningen zo hoog op zouden kunnen lopen dat als die tot uiting kwamen we een huge oorlog zouden hebben met vreselijke gevolgen. Colijn kreeg uit eindelijk gelijk; Wilsons plannen in 1919 waren dus absoluut niet uitgekomen.
HOOFDSTUK 3
OPNIEUW OORLOG; Hitler wilde heel EU in zijn macht krijgen
3.1 Spanje: Spaanse Burgeroorlog (1936-1940)
1936: burgeroorlog in Spanje; nieuwe proef voor de democratische landen 5 maanden na het bezetten van het Rijnland en de brute veroveringen in Ethiopië.
o.l.v de conservatieve generaal Franco zette het leger de linkse democratisch gekozen regering af en riep zichzelf uit tot leider van Espania. Hij dit omdat:
- hij bang was dat de regering de aparte regio’s van Espania teveel vrijheid zou geven (Baskenland en Catalonië)
- hij vond dat Espania beter regeert zou kunnen worden door een dictator als hij dan de democratische regering
** de helft van de bevolking was het met hem eens en vocht mee tegen de regering de andere helft dus niet en verdedigde deze. Beide groepen bewapenden zich --> bloederige burgeroorlog die 4 jaar duurde.
** Mussolini zag in Franco ene politieke vriend en gaf hem meteen zijn politieke steun, ook Hitler vond dit en stuurde legertroepen en vliegtuigen om hem te steunen.
Beruchte oefening in het bombarderen van burgerdoelen boven de Baskische plats: Guernica
--> een marktplein (rustig, huisvrouwen, ontmoeten, handelaren etc) Duitse bommenwerpers komen opeens aanvallen.
--> STUKA’S: vliegtuigen speciaal gemaakt om diepe steile duikvluchten te maken en zo nauwkeurig gericht te kunnen bombarderen
het werd een bloedbad, later landde Duitse inlichtingenofficieren om de boel te bekijken, deze oefening op burgerdoeleinden met bommenwerpers; ze spraken zelfs met getroffenen
Spaanse burgeroorlog: 1936-1940
De democratie in Spanje kreeg ook hulp vanuit het buitenland: uit alle landen kwamen vrijwilligers om de aanhangers van de democratische republiek Espania, * de republikeinen * te helpen. Ze vormen een apart leger de internationale brigade. Ook Russia o.l.v Stalin koos hun kant
NON-INTERVENTIE
GB en Fa twijfelden; als ze zouden ingrijpen en iedereen deed mee zou dit kunnen leiden tot weer ene grote oorlog als andere landen zich erbuiten hielden bleef het misschien alleen beperkt tot Espania
--> dit pastte bij GB’s Appeasement politiek (politiek gericht op het voorkomen van oorlog door steeds iets toe te geven als dictators als Hitler)
GB en Fa besloten het initiatief te nemen tot een non-interventie commissie: ** Niet tussen beiden komen in Espania.
- Italië en Du bleven Franco steunen en Russia de Republiek (ze mochten elkaar al niet)
- Het land verzwakte door die 4 jaar zo sterk dat Franco later niet mee kon doen aan WO2
- Vergeet de buitenlandse medestrijders niet!
Hitler leerde van deze ervaring dat Fa en Gb hun leger en vloot niet in zouden zetten als hij dat ook niet deed. Omdat:
- ze bang waren voor het uitbreken van een nieuwe oorlog (achtergrond)
- defensie politiek; hierdoor waren Fa en Gb niet in staat om buiten hun eigen grondgebied oorlog te voeren
Hitler wilde door dat te weten meer proberen; *** zonder oorlog Du uit te breiden*** bv. Door Oostenrijk bij Du aan te laten sluiten. Hij besloot het te proberen
3.2 Tsjecho-Slowakije en Oostenrijk
1934 eerste poging: door Hitler opgestookte Oostenrijkse nazi schoten de regeringsleider Dolfuss dood. Maar de door Du geplande staatsgreep mislukte door Mussolini; ookal waren ze het eens over de manier van regeren; als Oostenrijk bij Du zou gaan werd het een groot Du en waren zij daar de buren van. Hij kende Hitler te goed om dat een strak plan te vinden. Hij wilde Oostenrijk liever al buffer tegen het agressieve Duitsland ***
1938: alles was anders; door Mussolini’s optreden in Ethiopië stond Italië er alleen voor in de Europese politiek en zocht steun bij Du; dit kregen ze niet voor niets --> Mussolini moest meewerken aan de Anschluss van oostenrijk bij Duitsland. Mussolini zei tegen de oostenrijke premier Schluschnigg dat Hitler alles kon doen en laten
1938: Schluschnigg werd uitgenodigd door Hitler voor een gesprek.
Hitler intimideerde Schluschnigg zo erg dat hij de Oostenrijkse nazi Seys-inquart tot minister van Binnenlandse zaken (ministerie waaronder de veiligheidspolitie viel). Schluschnigg werd vervolgens afgezet en de Oostenrijkse nazi’s grepen de macht.
1938: op verzoek van Seys-inquart kwamen de troepen van Hitler Oostenrijk binnen wandelen. Hitler hield intocht, Oostenrijkse Joden moest met een tandenborstel de pleinen van Wenen schoonmaken. Dit was voor velen het begin van ene lange marteling die vele zou doden.
Fa en Gb protesteerde formeel maar hadden dit zien aankomen en ondernamen geen actie. GB vond altijd al dat dit het oneerlijkste uit het vvVersailles; ze konden zich voorstellen dat de Duitssprekenden Oostenrijkers bij elkaar in 1 land wilden wonen. De Anschluss krege op de langere termijn ergere gevolgen dan Hitler dacht; EU politici zagen de ware aard van Hitler; bedrog, moord, chantage, bedreigingen etc.
Einde Tsjecho-Slowakije
Intocht van Karlsbad; juichende mensen; in Praag; Huilend en woedend.
- in de randgebieden in het westen van Tsjecho-Slowakije woonden 3 miljoen Sudeten-Duitsers, (1/5 van de bevolking) ze waren geboren in O-H en bij de Vrede van Versailles opgenomen in het nieuwe land Tsjecho-Slowakije.
- Sinds 1918 waren zij al niet tevreden geweest als Duitssprekenden minderheid en klaagden van discriminatie.
- Verder bestonden er 2 andere grote minderheden: de Tsjechen en de Slowaken. Eigenlijk was er geen echte meerderheid in T-S de regering voerde een beleid die alle minderheden eigen rechten gaf.
- T-S was een redelijk welvarend land met als enige ene parlementaire democratie in O-EU
Het land had ene goed getraind leger en belangrijke wapenindustrieën. In Sudetenland waren sterken fortificaties gebouwd tegen de Duitsers
Sinds 1938 riep Hitler dat dit stuk van T-S een inham vormde in Duitsland en de Duitssprekende Sudeten guests nzi’s of niet zagen er wel wat in om bij Du gevoegd te worden.
Conferentie van München (1938)
Er gebeurde vet veel in 1938; Spaanse burgeroorlog was bezig, Schluschnigg gepakt, Oostenrijk erbij etc.
In mei 1938 mobiliseerden de Tsjechen; Russia, fa en Gb gaven waarschuwingen af. Hitler had gegarandeerd T-s niet binnen te vallen maar wilde dit natuurlijk weer wel. Hij vast vastbesloten in de herfst de tjechen aan te pakken.
GB en Fa waren bang geworden van de plotselinge oorlogsdreiging en probeerde weer rustig en voorzichtig te doen. Onder druk van fa en GB kregen de Sudeten-Duitsers regionale autonomie binnen het land maar dit was Voor Adolfje natuurlijk weer niet genoeg
September 1938: spanningen liepen weer op en de Britse premier Chamberlain ging naar Hitler. Hitler verhoogde steeds zijn eisen.
- Hitler besloot Daladier van fa, Chamberlain van GB en Mussolini uit voor de CONFERENTIE VAN MÜNCHEN;
- ** Stalin ging in een complot theorie geloven; Gb en Fa hadden een geheim plan met de USSR; eerst zouden ze Hitler met hem laten afrekenen, daarna zouden ze de verzwakte nationaal-socialistische dictator zelf aanpakken. Ze waren dna in klap van de communistische USSR af en het nazi Duitsland.
- Op de CvM werd besloten dat Du Sudetenland mocht hebben. Fa en Gb deden er niets tegen. Zo kwamen alle fortificaties (de ruggengraat van het Tsjechische verdedigings-systemen in Duitse handen (flink balen)
- Chamberlain ging naar huis en sprak heel wijs van ja er is nu vrede bladiebla
In werkelijkheid betekende de conferntie het einde van T-S; het liet meteen de agressieve bedoelingen van Hitler en de zwakheid van de democratieën zien.
1939: Hitler wandelde Tsjechië binnen en maakte er een Duits protectoraat van. Vervolgens liet hij is Slowakije het nationalisme aanwakkeren. Slowakije verklaarde zich onafhankelijk het was afgelopen met het enige democratische land in O-EU.
3.3
Hitler eiste dat de havenstad Danzig weer bij Du ging horen (Vrede van Versailles bedacht) en dat de Poolse corridor werd opgeheven (stuk tussen Du en Polen dat polen aan de zee verbond)
Nu drong het tot Gb en Fa door dat Hitler had lang niet genoeg als alle Duitssprekenden bij elkaar woonden. Het ging helemaal niet om het zelfbeschikkingsrecht der volkeren.
- GB probeerde nu tevergeefs een anti-Duits verbond te vormen met USSR maar Stalin vertrouwde de Engelsen niet en zag dat een oorlog van Du tegen Polen dreigde. Als buurland van polen zouden zij de volgende aan de beurt kunnen zijn.
Stalins id: als een oorlog met Du dan onvermijdelijk was kon je hem dan in ieder geval uitstellen? Daarom besloot Stalin tot een radicale ommezwaai in zijn buitenlandse politiek.
23/8 1939: Rus sloot met Du het niet-aanvalsverdrag beide landen zouden niet aanvallen.
- ze maakten geheime afspraken; Polen zou verdeeld worden onder Du en de USSR. De USSR zou een behoorlijke invloed krijgen in de Baltische staten; Estland, letland en Litouwen, de russen zouden zich in ruil hiervoor buiten oorlogen houden die Du tegen Polen, GB en Fa zou aangaan. Dit laatste was voor Hitler doorslaggevend om dit walgelijke pact aan te nemen. ** = vermijding van een 2 frontenoorlog. Volgens Hitler was dit de oorzaak geweest voor het verlies in WO1.
POLEN:
Vlak voor de aanval op polen van Du, waren als Poolse soldaten verkleedde SS’ers de grens over gestoken. Avond 31/8 kwamen ze terug met foto’s van ‘gedode’ duitsers. ze hadden als “poolse soldaten” een duits radiostation aangevallen en “duitsers’ gedood die gewoon gevangenen van ene concentratiekamp waren. Met deze foto’s schreeuwde Hitler het van de daken: Polen was Du binnen gevallen. ** nu had hij een reden om zelf oorlog te voeren.
1 sept 1939: Du viel Polen binnen
3 sept 1939 : Gb en Fa verklaarden Du de oorlog ; WO2 was begonnen.
Blitzkrieg;
Ze vielen Polen aan; stuka’s gemotoriseerde infanterie, pantserwagens. Etc etc ze vielen in de rug en de flanken aan. De ervaring in Spanje kwam goed van pas. Het bleek gauw ene heel andere oorlog te zijn dan WO1. de snelle gemotoriseerde brigades en overgewicht in het luchtruim waren beslissende factoren voor het snelle succes van Du tegen Polen.
Vanwege dit concept van snelheid werd deze strategie de blitzkrieg genoemd: techniek van snelle overrompelingsoorlog.
17 september 1939: Russia viel Polen ook binnen aan de andere kant. Ze benaderde de Duitse troepen tot precies op de afgesproken grens. Ze hadden ene verdeling gemaakt van polen tussen beide. Enkele dagen later trok Hitler Danzig binnen.
Behalve de oorlogsverklaringen gebeurde er in fa en Gb weinig;
Winter 1939-1940; er was sprake van een spookoorlog; alleen de Russen vochten ene bittere slag uit met de Finnen. (twee legers in witte camouflage kleding in de kou. Verder gebeurde er weinig.
1940; pas toen kwam er een verandering; Hitler opende een aanval op Denemarken, Noorwegen, Nederland, België, Luxemburg en Frankrijk. Toen pas raakte west-Eu betrokken in wo2
Hoofstuk 1; ‘Zum Früstück auf nach Paris’
1914: Schot van Sarajevo; Franz Joseph en Sophie. Kroonprins van Oostenrijk-Hongarije. Dader; Princip; gevolg uitbraak WO1
Princip was lid van de Servische terreur organisatie; de zwarte hand; hij kwam uit de balkan die verdeeld was in 2 rijken. Het Turkse Rijk en O-H (er waren ook wat kleinere landen: Roemenië, Bulgarije, Griekenland en Servië). in deze twee rijken leefden veel verschillende volkeren; veelvolkerenstaten en daarom hadden ze een nationaliteitenprobleem.
Veel volkeren binnen dezen landen wilden onafhankelijkheid; ze zochten aansluiting bij andere kleinere zelfstandige staten in de regio (zelfde, taal, cultuur etc)
- Princip was een Servische nationalist een voorstander van een Groot-Servië: delen van O-H waar Serviërs woonden (bv in de buurt van Sarajevo) moesten zich bij het buurland Servië voegen (losmaken van O-H). het bezoek van het O-H prinselijk paar was voor Princip de AANLEIDING om te laten zien dat hij er zelfs moorden voor over had om dit ideaal te realiseren. Het Slavisch nationalisme was hier een OORZAAK van
Reacties: De regering van O-H besloot Servië aan te pakken, men verdacht dit land van het hulp geven aan Slavische nationalisten in O-H. der Serviërs werden gesteund door Rusland omdat:
1. Russisch is net als Servisch een Slavische taal daardoor ontstond er sympathie voor het Slavisch nationalisme
2. de Bosporus en de Dardanellen geven toegang tot de Russische havens aan de zwarte zee; --> Warme Havens (vriezen ’s winters niet dicht) de balkan grensde aan de zuidrand van het Russische rijk en moest dus wel op 1 of andere manier onder hun controle zijn.
Uit angst voor Rusland zocht O-H steun bij de Duitse keizer Wilhelm II (DER KAISER); samen staan ze sterk; de keizer gaf ze een blanco cheque. Toen ging het snel:
- O-H moest Servië niet meer
- Rusland zocht steun bij de tegenstander van Duitsland in Europa (ze schijten m voor Duitsland) Frankrijk en ook Frankrijk gaf hen een blanco cheque.
- Vervolgens mobiliseerde Tsaar Nicolaas II zijn leger aan de Duits en de O-H grens
- De Duitsers schrokken en zeiden dat de tsaar zich moest terugtrekken maar die weigerde. Hierop verklaarde der Kaiser Rusland de oorlog. Omdat hij verwachtte dat de Fransen meteen Rusland zouden bijstaan verklaarde hij ook meteen Frankrijk de oorlog.
- In Du en Fa was iedereen heel trots en zelfverzekerd, schoolkinderen droegen hun wapens etc. toejuichen bladiebla
Schot van Sarajevo: O-H keerde zich tegen Servië (verdenking tot steun) Servië had steun van Rusland (warme havens, taal) uit angst voor Rusland zocht O-H steun bij de Duitsland (blanco cheque) Rusland zocht uit angst voor Duitsland steun bij de Europese vijand van Duitsland: Frankrijk (blanco cheque) --> Rusland stelde leger op aan Du en O-H Grens. Du zei Rusland zich terug te trekken toen zij dit niet deden verklaarde ze Rus en Fa de oorlog. Du viel Fa meteen binnen via België. België had een afspraak met Engeland als ze aangevallen werden en Engeland verklaarde dus Du de oorlog. Later voegde Amerika zich ook bij de strijdende landen: WO1
1.2
Du was eerst een groep van kleine staatjes en koninkrijkjes. Het grootste koningrijk was dat van Pruisen o.l.v Koning Wilhelm I. in 1870 viel Pruisen Frankrijk binnen en daarover waren de andere Duitse staatjes zo enthousiast dat ze zich bij Pruisen aansloten. Een jaar later had Du, Fa verslagen, in Versailles in het paleis van Lodewijk XIV. Om het te vieren werd een nieuw Duits keizerrijk uitgeroepen. De Franse moesten nog meer vernederingen ondergaan:
- moeilijkste verlies: provincie Elzas-Lotharingen (kolen/ijzermijnen) --> wraakgevoelens
nieuw Duitse keizerrijk bouwt hard; industrie, vloot, leger. Veel staal produceren; steeds meer; belangrijk voor de oorlog
omdat Du steeds machtiger werd op economisch gebied wilde ze ook meer politiek zeggenschap
Du sloot vriendschap met O-H en Italië
Onder de druk van Duitsland zocht Frankrijk een bondgenoot in Oost-Europa, die vonden ze in Rusland. Als Duitsland Frankrijk ooit aanviel zou Rusland komen helpen aan de Oost-grens. Dat zou lastig zijn omdat ze dan aan beide zijden van het land moest vechten: tweefrontenoorlog
Ook Engeland deed het in zn broek voor Duitsland toen ze een havens en handelsvloten gingen bouwen en dus besloten ze in 1907 zich bij Fa en Rus aan te sluiten
***
· er schuilt er toch gevaar in: als 1 van de landen van de coalitie werd aangevallen moest iedereen meedoen; kans op een grote oorlog werd zo groter.
Augustus 1914: oorlogsverklaring Du aan Rus; Rusland viel meteen Oost-Pruisen aan en Du viel België binnen op weg naar Fa. om een tweefrontenoorlog te voorkomen: von schlieffen-plan: plan van Du; eerst Fa uitschakelen en dan Rus. Vanwege de snelle opmars van rusland het Du nu ene moeilijke keuze; eerst Fa uitschakelen of troepen uit het west-front naar de oost-front laten gaan. Men koos voor optie 2; troepen naar oost-pruisen.
Dit leger aan de oost kant drong de russen terug en in 1915 werd de opmars voortgezet met hulp van O-H en de hulp van het Turkse Rijk: De turken waren bang voor een Russische overmacht in de Balkan.
2 coalities stonden zodoende tegenover elkaar: de geallieerden: Fa, Rus, G-B en de Centralen: O-H, Du, Turkse Rijk
door het weghalen van troepen aan de west kant werd het front in België verslapt; franse commandant Joffre startte met hulp van de Belgen een tegenoffensief. Hij wist de duitsers tegen te houden.
Aan beide zijden van de frontlinie waren uitgebreide stelsel van loopgraven en gangen. Gangen voor voedsel, munitie, gewonden afvoeren etc. ordonnansen: zorgden voor communicatie (Hitler was er 1) tussen legerleiding en frontlinie: gevaarlijk werk. 1916: beide partijen doelde op ene doorbraak; veel mortieren alle bommem en granaten, veel doden en het leverde niets op (Verdun en de Somme) gasaanvallen hielpen alleen als de wind goed stond. Onder de linies van de tegenstanders: mijnen. Luchtballonnen en vliegtuigen waren vooral voor herkenning. Einde van de oorlog: door vliegtuigen met de hand gegooide bommetjes.
*** Bij de engelse marine bedachten ze het landschip: een zelfbewegend voertuigen waarin soldaten veilig waren. (idee van landbouwvoertuigen die prikkeldraad weghalen) ze werden verpakt in kratten me ‘tank’ erop. 1916: groot geheim; verstuurd aan frankrijk.
Loopgraven zijn kut: heel gevaarlijk en vreselijk; levenslange gevolgen voor overlevenden; trauma’s, invalide, wonden etc.
AMERIKA:
G-B zette een grote vloot in om Duitsland te pakken. De Duitsers beantwoorden dit met duikboten aanvallen. Ze omsingelden de engelse eilanden
1917: onbeperkte duikbootoorlog; ze vielen alle boten aan: ook de Amerikaanse schepen. De publieke opinie pikte dit niet dus besloot het congres dat jaar oorlog te voeren en stuurden ze troepen naar Europa. Nu keerde het tij voor de duitsers.
· engelse geheim agenten stookten de arabieren op om tegen hun Turkse sultan in opstand te komen. Turkije beheerde namelijk een groot deel van het Midden-Oosten o.a. Irak en israël. De opstandige arabieren hielden de Turken bezig waardoor ze niet aan het front in O-H konden meevechten.
Geallieerden hadden ook verliezen: 1917 --> Russische revolutie. De tsaar werd afgezet en de communistische Lenin kwam aan de macht. Tot grote woede van de bondgenoten sloot hij in 1918 een snelle vrede met de duitsers: vrede van brest-litovsk.
- Rusland ging hierna de Sovjetunie heten en trok zich terug uit de strijd, onmiddellijk trokken de troepen allemaal naar het west-front maar dat had geen zin meer (haha). De VS, GB, FA en BE hadden een te grote overmacht.
1918: einde oorlog; de Duitse keizer trad af en de nieuw gevormde regering gaf zich over. Soldaten (waaronder Hitler naar huis). Hitler merkte dat de inspanningen van de soldaten niet door iedereen werden gewaardeerd. De nieuwe regering legde zich bij de nederlaag neer. Dat was heel bitter voor Hitler en de soldaten. Alles werd rustig de veldslagen waren voorbij.
HOOFDSTUK 2
KEERPUNT VERSAILLES
Graven: witte kruizen geallieerden, zwarte: centralen. Iedere hoofdstad kreeg een monument voor de Onbekende soldaat.
Fransen en Belgen vonden Duitsland de grote schuldige. Rusland was communistisch geworden. Het Turkse rijk en O-H was uit elkaar gevallen. Duitsland was vernietigend verslagen.
2.1
1919: Wilson in Versaille; 14 punten plan. Belangrijke punten daarin waren zelfbeschikking en democratie. Als ieder land zich aan deze punten zou houden zou er nooit meer oorlog uitbreken volgens hem. ** elk volk had recht op zelfbeschikking en elk land moet democratisch zijn.
Alle Europese landen moesten onderlinge verdragen afsluiten; een volkenbond stichten
VS: voor het eerst betrokken geweest bij een grote Europese oorlog. Bij de vrede van Versailles speelde de VS voor het eerst een belangrijke rol in het regelen van Europese zaken.
Wilson meette met de regeringsleiders van Fa en GB (in spiegelzaak van Lodewijk) de minister van Fa Georges Clemenceau vond de ideeën erg idealistisch en wilde bloed zien. Hij wilde de Du zien boeten en zo verzwakken dat ze de komende jaren geen bedreiging meer konden vormen.
Gb vond het iets te ver gaan en de Sovjetunie deed niet mee, ze hadden al eerder een akkoord met Du; Vrede van Brest-litovsk
Door dit verdrag raakte Du veel gebieden kwijt waaronder:
- Elzas-Lotharingen. (terug naar Fa, 1870)
- aan België verloot Du het militair strategisch belangrijke gedeelte van de Ardennen.
- Het Rijnland een gedeelte tussen Fa en Du grensgebied moest worden gedemilitariseerd; daar mochten geen Duitse militairen meer komen.
- In het oosten verloor Du gebied aan de nieuwe staat Polen. Polen werd dmv een smalle strook dwars door Pruisen. Dit zorgde voor een verbinding met de Oostzee.
- De havenstad Danzig werd als vrijhaven losgemaakt van Du
Er kwam een einde aan de veelvolkerenstaten; Turkije en O-H. dit zorgde voor veel nieuwe landen. Hongarije, Oostenrijk, Tjecho-slowakije en Joegoslavië. Wat overbleef van O-H in het kerngebied was de republiek oostenrijk. Het Turkse rijk verloor alle gebieden in het Midden-Oosten. Er bleef een kleine Turkse republiek over; Turkije en klein-azië (klein deel EU vasteland waar Istanboel ook ligt)
Rusland:
- USSR had nog 1 havenstad aan de Oostzee; Leningrad; vroegere St. Peterburg (nu weer zo)
- Estland, Letland en Litouwen ontstonden rond de Oostzee.
- Polen kwam weer tevoorschijn het land was in de 18e eeuw verdwenen en kwam terug. De doorslag hiervoor was dat West-EU landen sterke pro-westerse staten langs de communistische grens wilden hebben. Zo vormde Polen en Tjech-slow een soort buffergordel tussen het westen en het communisme: cordon sanitaire: een gordel van Oost-EU landen die de bacil van het communisme moesten tegenhouden.
Schuld &Boete;
Grote verliezer van Versaille: Du. Er ontstonden nieuwe landen en andere gingen ten onder.
- Du verloor veel grondgebied en was kut
- ze kregen van alles de schuld.
- Du moest jaren lang een herstelbetaling betalen vanwege alle verwoestingen.
- Het werd Du verboden een leger te hebben van meer dan 100.000 man.
- Du mocht niet meer me Oostenrijk omgaan waar veel Duitssprekenden woonden; Du zou dan te machtig worden. Deze Duitssprekenden wilden dit juist wel.
- Het meest erge dat voor Du in het Verdrag stond was zij de schuld hadden van WO1.
De conferentie van Versailles was voor de winnaars; de verliezers Du en O-H mochten niet meepraten. De regering van Du: de regering v/d Republiek van Weimar (1918-1933) mocht niet mee onderhandelen maar alleen een handtekening zetten. Het was een heel dik contract en de Du regering mocht het even inzien en het daarna meteen tekenen.
2.2 Na Versailles
Wilson ging terug naar de Vs; hij werd niet gesteund in zijn plannen door zijn eigen congres zij vonden dat ze zich niet meer met de VS moesten bemoeien. Het congres stemde tegen zijn idee voor een volkenbond. De VS werd zelf geen lid en trok zich voor jaren terug uit de EU politiek.
Ze hielden lang vast aan deze politiek: isolationisme. De EU landen waren weer aan zichzelf over gelaten.
Pacifisten; men keerde zich tegen alles dat met oorlog te maken had, oorlog moest verbannen worden en men weigerde in militaire diens te gaan.
Het overgrote deel van de mensen vond dat oorlog alleen mocht om je te verdedigen tegen een agressor. Al deze ideeen drongen door tot Fa en Gb in de volksvertegenwoordiging; ze gingen defensief te werk. Fa legde grote defensie shit aan onder de grond enz. allemaal bunkers, treinen etc aan de oostgrens: Maginot-linie. Ook GB gaf veel geld uit aan defensie in Fa en Gb waren ze wel instaat in eigen land goed te verdedigen maar niet in andere landen. De engelse politiek werd er een van toegeven: van appeasement.
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! DU: ze hielden Du goed in de gaten: 1923 Fa bezette het Ruhrgebied. Du verrichtte volgens Fa te weinig herstelbetalingen. Een jaar lang moesten ze de fransen daar dulden en dat de kolen richting Fa gingen. Uiteindelijk leidde dit tot een financiele crisis; hierdoor moest Du helemaal stoppen met herstelbetalingen.
è de Vs greep in: ze stelden in 1924 het dawes-plan in werking. Hierin stond dat DU de herstelbetalingen voortaan over een langere periode mocht uitspreiden.
è Du leende geld van het buitenland. Amerikaanse bedrijven investeerden in de DU industrie.
è VS leende geld aan Du, DU kon herstelbetalingen dus en vooruit gaan en FA en GB konden de lening aan de Vs terugbetalen
Om wat terug te doen besloot Du over te gaan op de Erfüllungspolitiek; Du ging aardig doen en zich aan afspraken houden; btje aan Versailles houden.
1925!!!: Verdrag van Locarno; Du erkende de nieuwe landsgrenzen (vastgesteld in Versailles) en sprak met Be en Fa af dat ze elkaars grenzen zouden respecteren. Na deze bewijzen van goede wil mochten ze lid worden van de Volkenbond. Het leek allemaal goed te gaan enz vredig enz. tot 1933
1933: Hitler aan de macht in DU; Du veranderde in een totalitaire staat; de machtsovername betekende een radicale verandering in de Du buitenlandse politiek.
Hitler wilde afrekenen met het Verdrag van Versailles. Hitler brak met de erfüllungspolitiek. Zijn doel was herstel en uitbreiding van het Duitse rijk. Binnen het nationaal-socialistische werd oorlog verheerlijkt. Vanaf 1933 zette ze een politiek in van chantage en oorlogsdreiging.
In de jaren 20 was ook in Italië een dictator aan de macht gekomen; Benito Mussolini. Hij wilde van italië weer een grote mogendheid maken bv door het veroveren van gebieden buiten EU. hij besloot Ethiopië van Keizer Haile Selassie.
1935; Italianen vielen aan de italianen waren met veel betere wapens enz veel sterker Ethiopië was kansloos. ook werd mosterdgas gebruikt; gruwelijke moorden op ene geheeeeel dorp! De volkenbond wist niet wat ze met hun eigen lid moesten en besloten een economische boycot. En daar bleef het niet bij
tijdens de Ethiopische crisis viel Du het Rijnland binnen. Hitler had schijt een Versailles en het gedemilitariseerde Rijnland. Fa werd woedend. Hitler bood aan om zijn troepen terug te trekken als Fa zijn eigen grensprovincies zou demilitariseren. Daar lagen juist de Maginot-linie forten. GB suste de zaak; Du as al zo hard aangepakt in VvVersailles en ze hadden al hun geld in defensie gestopt dus wie kon aanvallen? Hitler had door dat bluf en chantage veel kon doen en dus bleven de militairen in het rijnland.
Rome &Berlijn
Gesterkt door het gedoe in het Rijnland zette Hitler zijn volgende stap. De 2 dictators Hitler en Mussolini sloten zich aaneen in de as Rome-Berlijn; een as van 2 landen die liep van de Oostzee tot aan de adriatische en Middellandse Zee.
1936: uitbreiding bondgenootschap met Japan. Japan wilde zijn economische en politieke macht in Azië uitbreiden. Dit betekende hoe dan ook een botsing met de koloniale mogendheden Gb (kolonies in India), Fa (Indo-China), NL (NL-Indië). Japan was erop uit om vrienden te worden met EU niet-kolonisators.
--> Japan was in Azië politiek en economisch gezien sterk en wilde dit uitbreiden. Het wilde daarom bondgenoten in EU die geen kolonies hadden daar want daar zouden ze mee in aanraking komen.. en deze niet kolonisators hadden toch al weinig met de kolonisators..
Dat de spanningen zo hoog op zouden kunnen lopen dat als die tot uiting kwamen we een huge oorlog zouden hebben met vreselijke gevolgen. Colijn kreeg uit eindelijk gelijk; Wilsons plannen in 1919 waren dus absoluut niet uitgekomen.
HOOFDSTUK 3
OPNIEUW OORLOG; Hitler wilde heel EU in zijn macht krijgen
3.1 Spanje: Spaanse Burgeroorlog (1936-1940)
1936: burgeroorlog in Spanje; nieuwe proef voor de democratische landen 5 maanden na het bezetten van het Rijnland en de brute veroveringen in Ethiopië.
o.l.v de conservatieve generaal Franco zette het leger de linkse democratisch gekozen regering af en riep zichzelf uit tot leider van Espania. Hij dit omdat:
- hij bang was dat de regering de aparte regio’s van Espania teveel vrijheid zou geven (Baskenland en Catalonië)
- hij vond dat Espania beter regeert zou kunnen worden door een dictator als hij dan de democratische regering
** de helft van de bevolking was het met hem eens en vocht mee tegen de regering de andere helft dus niet en verdedigde deze. Beide groepen bewapenden zich --> bloederige burgeroorlog die 4 jaar duurde.
** Mussolini zag in Franco ene politieke vriend en gaf hem meteen zijn politieke steun, ook Hitler vond dit en stuurde legertroepen en vliegtuigen om hem te steunen.
Beruchte oefening in het bombarderen van burgerdoelen boven de Baskische plats: Guernica
--> STUKA’S: vliegtuigen speciaal gemaakt om diepe steile duikvluchten te maken en zo nauwkeurig gericht te kunnen bombarderen
het werd een bloedbad, later landde Duitse inlichtingenofficieren om de boel te bekijken, deze oefening op burgerdoeleinden met bommenwerpers; ze spraken zelfs met getroffenen
Spaanse burgeroorlog: 1936-1940
De democratie in Spanje kreeg ook hulp vanuit het buitenland: uit alle landen kwamen vrijwilligers om de aanhangers van de democratische republiek Espania, * de republikeinen * te helpen. Ze vormen een apart leger de internationale brigade. Ook Russia o.l.v Stalin koos hun kant
NON-INTERVENTIE
GB en Fa twijfelden; als ze zouden ingrijpen en iedereen deed mee zou dit kunnen leiden tot weer ene grote oorlog als andere landen zich erbuiten hielden bleef het misschien alleen beperkt tot Espania
--> dit pastte bij GB’s Appeasement politiek (politiek gericht op het voorkomen van oorlog door steeds iets toe te geven als dictators als Hitler)
GB en Fa besloten het initiatief te nemen tot een non-interventie commissie: ** Niet tussen beiden komen in Espania.
- Italië en Du bleven Franco steunen en Russia de Republiek (ze mochten elkaar al niet)
- Het land verzwakte door die 4 jaar zo sterk dat Franco later niet mee kon doen aan WO2
- Vergeet de buitenlandse medestrijders niet!
- ze bang waren voor het uitbreken van een nieuwe oorlog (achtergrond)
- defensie politiek; hierdoor waren Fa en Gb niet in staat om buiten hun eigen grondgebied oorlog te voeren
Hitler wilde door dat te weten meer proberen; *** zonder oorlog Du uit te breiden*** bv. Door Oostenrijk bij Du aan te laten sluiten. Hij besloot het te proberen
3.2 Tsjecho-Slowakije en Oostenrijk
1934 eerste poging: door Hitler opgestookte Oostenrijkse nazi schoten de regeringsleider Dolfuss dood. Maar de door Du geplande staatsgreep mislukte door Mussolini; ookal waren ze het eens over de manier van regeren; als Oostenrijk bij Du zou gaan werd het een groot Du en waren zij daar de buren van. Hij kende Hitler te goed om dat een strak plan te vinden. Hij wilde Oostenrijk liever al buffer tegen het agressieve Duitsland ***
1938: alles was anders; door Mussolini’s optreden in Ethiopië stond Italië er alleen voor in de Europese politiek en zocht steun bij Du; dit kregen ze niet voor niets --> Mussolini moest meewerken aan de Anschluss van oostenrijk bij Duitsland. Mussolini zei tegen de oostenrijke premier Schluschnigg dat Hitler alles kon doen en laten
1938: Schluschnigg werd uitgenodigd door Hitler voor een gesprek.
Hitler intimideerde Schluschnigg zo erg dat hij de Oostenrijkse nazi Seys-inquart tot minister van Binnenlandse zaken (ministerie waaronder de veiligheidspolitie viel). Schluschnigg werd vervolgens afgezet en de Oostenrijkse nazi’s grepen de macht.
1938: op verzoek van Seys-inquart kwamen de troepen van Hitler Oostenrijk binnen wandelen. Hitler hield intocht, Oostenrijkse Joden moest met een tandenborstel de pleinen van Wenen schoonmaken. Dit was voor velen het begin van ene lange marteling die vele zou doden.
Fa en Gb protesteerde formeel maar hadden dit zien aankomen en ondernamen geen actie. GB vond altijd al dat dit het oneerlijkste uit het vvVersailles; ze konden zich voorstellen dat de Duitssprekenden Oostenrijkers bij elkaar in 1 land wilden wonen. De Anschluss krege op de langere termijn ergere gevolgen dan Hitler dacht; EU politici zagen de ware aard van Hitler; bedrog, moord, chantage, bedreigingen etc.
Intocht van Karlsbad; juichende mensen; in Praag; Huilend en woedend.
- in de randgebieden in het westen van Tsjecho-Slowakije woonden 3 miljoen Sudeten-Duitsers, (1/5 van de bevolking) ze waren geboren in O-H en bij de Vrede van Versailles opgenomen in het nieuwe land Tsjecho-Slowakije.
- Sinds 1918 waren zij al niet tevreden geweest als Duitssprekenden minderheid en klaagden van discriminatie.
- Verder bestonden er 2 andere grote minderheden: de Tsjechen en de Slowaken. Eigenlijk was er geen echte meerderheid in T-S de regering voerde een beleid die alle minderheden eigen rechten gaf.
- T-S was een redelijk welvarend land met als enige ene parlementaire democratie in O-EU
Het land had ene goed getraind leger en belangrijke wapenindustrieën. In Sudetenland waren sterken fortificaties gebouwd tegen de Duitsers
Sinds 1938 riep Hitler dat dit stuk van T-S een inham vormde in Duitsland en de Duitssprekende Sudeten guests nzi’s of niet zagen er wel wat in om bij Du gevoegd te worden.
Conferentie van München (1938)
Er gebeurde vet veel in 1938; Spaanse burgeroorlog was bezig, Schluschnigg gepakt, Oostenrijk erbij etc.
In mei 1938 mobiliseerden de Tsjechen; Russia, fa en Gb gaven waarschuwingen af. Hitler had gegarandeerd T-s niet binnen te vallen maar wilde dit natuurlijk weer wel. Hij vast vastbesloten in de herfst de tjechen aan te pakken.
GB en Fa waren bang geworden van de plotselinge oorlogsdreiging en probeerde weer rustig en voorzichtig te doen. Onder druk van fa en GB kregen de Sudeten-Duitsers regionale autonomie binnen het land maar dit was Voor Adolfje natuurlijk weer niet genoeg
- Hitler besloot Daladier van fa, Chamberlain van GB en Mussolini uit voor de CONFERENTIE VAN MÜNCHEN;
- ** Stalin ging in een complot theorie geloven; Gb en Fa hadden een geheim plan met de USSR; eerst zouden ze Hitler met hem laten afrekenen, daarna zouden ze de verzwakte nationaal-socialistische dictator zelf aanpakken. Ze waren dna in klap van de communistische USSR af en het nazi Duitsland.
- Op de CvM werd besloten dat Du Sudetenland mocht hebben. Fa en Gb deden er niets tegen. Zo kwamen alle fortificaties (de ruggengraat van het Tsjechische verdedigings-systemen in Duitse handen (flink balen)
- Chamberlain ging naar huis en sprak heel wijs van ja er is nu vrede bladiebla
In werkelijkheid betekende de conferntie het einde van T-S; het liet meteen de agressieve bedoelingen van Hitler en de zwakheid van de democratieën zien.
1939: Hitler wandelde Tsjechië binnen en maakte er een Duits protectoraat van. Vervolgens liet hij is Slowakije het nationalisme aanwakkeren. Slowakije verklaarde zich onafhankelijk het was afgelopen met het enige democratische land in O-EU.
3.3
Hitler eiste dat de havenstad Danzig weer bij Du ging horen (Vrede van Versailles bedacht) en dat de Poolse corridor werd opgeheven (stuk tussen Du en Polen dat polen aan de zee verbond)
Nu drong het tot Gb en Fa door dat Hitler had lang niet genoeg als alle Duitssprekenden bij elkaar woonden. Het ging helemaal niet om het zelfbeschikkingsrecht der volkeren.
- GB probeerde nu tevergeefs een anti-Duits verbond te vormen met USSR maar Stalin vertrouwde de Engelsen niet en zag dat een oorlog van Du tegen Polen dreigde. Als buurland van polen zouden zij de volgende aan de beurt kunnen zijn.
Stalins id: als een oorlog met Du dan onvermijdelijk was kon je hem dan in ieder geval uitstellen? Daarom besloot Stalin tot een radicale ommezwaai in zijn buitenlandse politiek.
- ze maakten geheime afspraken; Polen zou verdeeld worden onder Du en de USSR. De USSR zou een behoorlijke invloed krijgen in de Baltische staten; Estland, letland en Litouwen, de russen zouden zich in ruil hiervoor buiten oorlogen houden die Du tegen Polen, GB en Fa zou aangaan. Dit laatste was voor Hitler doorslaggevend om dit walgelijke pact aan te nemen. ** = vermijding van een 2 frontenoorlog. Volgens Hitler was dit de oorzaak geweest voor het verlies in WO1.
POLEN:
Vlak voor de aanval op polen van Du, waren als Poolse soldaten verkleedde SS’ers de grens over gestoken. Avond 31/8 kwamen ze terug met foto’s van ‘gedode’ duitsers. ze hadden als “poolse soldaten” een duits radiostation aangevallen en “duitsers’ gedood die gewoon gevangenen van ene concentratiekamp waren. Met deze foto’s schreeuwde Hitler het van de daken: Polen was Du binnen gevallen. ** nu had hij een reden om zelf oorlog te voeren.
1 sept 1939: Du viel Polen binnen
3 sept 1939 : Gb en Fa verklaarden Du de oorlog ; WO2 was begonnen.
Blitzkrieg;
Ze vielen Polen aan; stuka’s gemotoriseerde infanterie, pantserwagens. Etc etc ze vielen in de rug en de flanken aan. De ervaring in Spanje kwam goed van pas. Het bleek gauw ene heel andere oorlog te zijn dan WO1. de snelle gemotoriseerde brigades en overgewicht in het luchtruim waren beslissende factoren voor het snelle succes van Du tegen Polen.
Vanwege dit concept van snelheid werd deze strategie de blitzkrieg genoemd: techniek van snelle overrompelingsoorlog.
17 september 1939: Russia viel Polen ook binnen aan de andere kant. Ze benaderde de Duitse troepen tot precies op de afgesproken grens. Ze hadden ene verdeling gemaakt van polen tussen beide. Enkele dagen later trok Hitler Danzig binnen.
Winter 1939-1940; er was sprake van een spookoorlog; alleen de Russen vochten ene bittere slag uit met de Finnen. (twee legers in witte camouflage kleding in de kou. Verder gebeurde er weinig.
1940; pas toen kwam er een verandering; Hitler opende een aanval op Denemarken, Noorwegen, Nederland, België, Luxemburg en Frankrijk. Toen pas raakte west-Eu betrokken in wo2
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden