Nederland onder Duitse Bezetting

Nederland onder Duitse bezetting

De tweede wereldoorlog begon voor Nederland op vrijdag 10 mei 1940. Zonder oorlogsverklaring trokken er Duitse troepen soldaten Nederland binnen, als onderdeel van het aanvalsplan voor West-Europa.
Ondanks dat de Nederlandse troepen soldaten met meer waren, verloren ze de strijd toch. Dit kwam doordat ze niet goed voorbereid waren op een moderne oorlog en slecht bewapend waren. Bij het bombardement van Rotterdam op 13 mei 1940 werd het duidelijk dat ze de strijd al hadden verloren. De Nederlandse legerleiding vreesde voor meer bombardementen, en capituleerde op 14 mei.
De Nederlandse regering verbleef in Londen onder ballingschap. Dit was voor hun eigen veiligheid, en moesten, ondanks de oorlog, hun andere koloniën nog besturen; Suriname, Indonesië en de Nederlandse Antillen.
In Nederland hadden de Duitsers de macht overgenomen en Hitler benoemde functionarissen die het bestuur van Nederland moesten leiden.

Ondanks dat Nederland had besloten zich niet bij een bondgenootschap aan te sluiten en dus neutraal zou zijn, werden ze toch aangevallen. Dit tot grote schok van de Nederlandse bevolking.
Het Neutrale Nederland moest het goede voorbeeld geven aan andere landen om geen oorlog te voeren, maar deze Neutraliteit werd geschonden. Na een eeuw buiten oorlogen te hebben gestaan, dus ook buiten de Eerste Wereldoorlog, was het zo ver; de Tweede Wereldoorlog schond de neutraliteit van Nederland.

De hoogste gezagsdrager van het Duitse bestuur in Nederland, was de Oostenrijkse nationaal-socialsist Seyss-Inquart. Hij was Rijkscommissaris en stond rechtstreeks onder Hitler. Hun doel was Nederland met hun Germaanse Ras in verbinding te brengen met het Duitse Rijk.
Verder werd Nederland ook nog bestuurd door 1500 bestuursambtenaren. Zij oefenden toezicht uit en gaven bevelen die door de Nederlandse ambtenaren moesten worden uitgevoerd. Ook kwam er een Duitse politie, die het verzet zou voorkomen of onderdrukken. Verder had je dan nog de Duitse legertroepen die de grens en de kusten van Nederland bewaakten.
Naast Nederland in verbinding te brengen met het Duitse Rijk, hadden de Duitse bezetters nog twee andere doeleinden:

- Nederland inschakelen bij de Duitse oorlogvoering; Dat deden ze door Nederlanders te werven voor Duitse legertroepen of door bijvoorbeeld Nederlanders als arbeiders te laten werken (Arbeitseinsatz) in Duitsland in de oorlogindustrie. Nederland kon ook landbouw en industrieproducten leveren aan Duitsland.
- De Nederlandse bevolking winnen voor het nationaal-socialisme; Nederland moest een nazificatie ondergaan: Het worden van een nationaal-socialistische samenleving. Zo wouden de Duitsers de Nederlandse bevolking zuiveren. Het Germaanse Ras was oké, maar iedereen die daarvan afweek mocht niet tot de samenleving behoren. Vooral Joden, zigeuners en daklozen waren het mikpunt!

De bezettingstijd in Nederland kan in vier vloeiend overgaande fases worden ingedeeld:

Fase 1 (Mei 1940 - Januari 1941) Wederzijdse Welwillendheid
- Pogingen tot nazificatie werden voorzichtig en gematigd ingevoerd. Dit scheen grotendeels te lukken, doordat de Nederlandse bevolking hoopten het leven van vóór de oorlog te kunnen voortzetten. En dat was ook zo, althans… In het begin.
- Stap voor stap werden de regels voor isolering van de Joden gemaakt. Het begon met Joden te ontslaan in bedrijven, maar ook Joodse bedrijven mochten niet meer bestaan. Later werd dit veel erger.
- Op grote schaal werd er propaganda gemaakt voor het nationaal-socialisme. Hierbij moet je denken aan affiches, kranten, radio-uitzendingen en voorprogramma’s in bioscopen. Ook was er een strenge lectuur!
- In de politiek werden de Eerste en de Tweede Kamer uitgeschakeld. Politieke partijen mochten niet meer bestaan. Mochten ze dat nog wel, dan vielen ze wel uit elkaar door te veel meningsverschillen.
- De Nederlandse Unie vond dat er een vernieuwing van de politiek in Nederland moest komen. Vooral in de oorlogstijd kwam dit sterk naar voren en moesten ze dus samenwerken met de bezetters.
- Het eerste verzet kwam tot uiting. Met verzetsblaadjes en stakingen werd er geprotesteerd en verzet tegen de Duitsers. Het begon allemaal klein, maar verder in de oorlog groeiden die kleine groepjes zich uit toch grote organisaties.

Fase 2 (Januari 1941 – April 1943) Groeiende anti-Duitse stemming en toenemende dwang
- Pogingen tot nazificatie werden harder doorgedrukt. Dit kwam door twee oorzaken:

 De nationaal-socialistische propaganda sloeg niet aan bij de Nederlandse bevolking (Staking in Amsterdam tegen Anti-Joodse Maatregelen).
 Nederland moest een grotere bijdrage leveren aan de oorlogvoering (Duitsland kwam in conflict met verschillende landen. Nederland gaf niet de support qua landbouw en industrieproducten, maar ook niet qua arbeiders die Duitsland nodig had).

Omdat vrijwillige nazificatie niet lukte, ging de bezetters dwang gebruiken. De volgende maatregelen werden ingevoerd:

 Kunstenaars moesten lid worden van de nationaal-socialistische Kultuurkamer.
 De omroeporganisaties werden vervangen door één Rijksradio: De Nederlandse Omroep.
 Alle vakverenigingen gingen op in het Nederlandse Arbeidersfront.
 De NSB werd de enige politieke partij die was toegestaan.
 De Joodse Nederlanders werden steeds sterker geïsoleerd en vervolgd. Ze kregen de J van Jood op hun verplichte persoonsbewijs. Later moesten ze ook nog een gele ster dragen op hun kleding. De volgende maatregel was dat de meeste Joden naar het kamp Westerbork werden gebracht. Vanuit daar werden ze doorgestuurd naar de vernietigingskampen Auschwitz en Sobibor te Polen.

Door deze maatregelen groeide de anti-Duitse stemming onder de mensen. Niet alleen dat, maar mensen weigerden zich ook aan te passen aan de oorlogsomstandigheden en samen te werken met de bezetters. Verzetsorganisaties werden daardoor met de dag groter!

Fase 3 (April 1943 – Augustus 1944) Groeiende aantal conflicten tussen bevolking en de bezetters
- Duitsland verloor zijn machtige positie in de Tweede Wereldoorlog, door dat ze militair steeds slechter werden. Als gevolg hiervan vroegen ze meer Nederlandse Arbeidskrachten en producten.
- Nederlanders werden gevangen genomen en gedwongen om te werken voor Duitsland. Aangezien de vraag groter was dan het aanbod.
- Stakingen werden heviger onderdrukt door mensen te laten executeren.
- De Nazificatie lieten ze voor wat het was, want oorlogvoering was op dat moment iets belangrijker.
- De anti-Duitse stemming nam nog steeds toe door de steeds hardere optredens van de bezetters.
- Mensen gingen de maatregelen ontlopen door te vluchten of door onder te duiken.
- Kortom: Hun dagelijks leventje werd drastisch veranderd door de invloeden van de Tweede Wereldoorlog.

Fase 4 (Augustus 1944 – Mei 1945) Totale Ontregeling van de samenleving
- Invasie in Normandië was een succes. De Geallieerden hadden hun militaire overwinnen behaald.
- In September 1944 bereikten de Geallieerden het zuiden van Nederland. Ze bevrijden Nederland, althans tot de rivieren. Daar hield het op. Zuid-Nederland werd frontgebied en had het zwaar te verduren.
- Maar lang niet zo zwaar als het niet bevrijde deel van Nederland. Zij kregen te maken met Razzia’s (terreur van de Duitsers om Nederlandse arbeidskrachten voor Duitsland in te zamelen), terreur op hele dorpen, voorzieningen verdwenen gedeeltelijk of helemaal door het ontbreken van mankracht, goederen en verbinding. Kinderen hadden geen onderwijs, gas en elektriciteit werden helemaal niet of slechts enkele uren per dag geleverd. Ook was er grote hongersnood, die in de strenge winter helemaal tot uiting kwam door het ontbreken van verbinding. De Hongerswinter ook wel genoemd.
- Verzet nam in deze fase massale vormen aan.
- De doorbraak kwam op 5 Mei 1945, waarbij de Geallieerden het wisten te winnen van de Duitsers.

Gevolgen van de bezetting

- 250.000 Nederlanders kwamen om.
- Mensen met lichamelijke en psychische klachten.
- Economische crisis.
- Collaboratie, mensen die samenwerkte met de Duitsers, werd gestraft.
- Nederland was niet meer Neutraal.
- Vernieuwing van de Samenleving op Positieve manier:
 Nederland kreeg een meer autoritaire regering.
 Nederland kreeg een socialistische samenleving.
 Nederland maakte een einde aan de verzuiling.