Module 2 1, De duivel komt

Beoordeling 7
Foto van een scholier
  • Samenvatting door een scholier
  • vwo | 1030 woorden
  • 12 augustus 2008
  • 2 keer beoordeeld
Cijfer 7
2 keer beoordeeld

Taal
Nederlands
Vak
Methode
Deelvraag: Hoe ontstond het beeld van de hekserij dat tot heksenvervolging leidde?

1. De duivel komt

Beeld van heksen door gebroeders Grimm:
- oude vrouw, leunend op een stok, kinderen koken en opeten.

Hier is nog geen sprake van een verbond met de duivel. Als dit beeld zo was gebleven, zouden de mensen misschien niet op zo’n grote schaal vervolgd zijn.

1.1 Zwarte magie

Magie:
- Magie werd gebruikt om natuurverschijnselen te beheersen
- Vormen van ongelukken werden toegeschreven aan bovennatuurlijke krachten
- Tovenaars probeerden deze krachten te beheersen door middel van allerlei rituelen zoals: regendans
- 2 vormen van magie: zwarte magie & witte magie
- Het geloof in magie was een onderdeel van het geloof van het volk en hoorde dus bij de volkscultuur.

Zwarte magie:

- Deze magie is erop gericht om schade toe te brengen aan anderen
- Voorbeelden: misoogsten, stormen, ziekte, dood
- Sommige vrouwen bedreven zwarte magie en maakten liefdes drankjes of betoverden politici tegen betaling.

Witte magie:

- Deze magie heeft een positief doel
- Voorbeelden: genezen, streven naar succes bij de jacht, vruchtbaarheid en bescherming op reis of liefde

Duivel:

- Belangrijk in christelijk geloof

Volkscultuur:

- De manier waarop mensen vorm geven aan het dagelijks leven, met name de beschavingen van lagere klassen
- De volkscultuur versterkte het gevoel van bij elkaar horen
- Ze dachten dat ze samen konden strijden tegen het kwaad en konden zorgen voor elkaars veiligheid
- Boeren en embachtslieden

Elite cultuur:

- De beschaving van hogere klassen
- Rijke en geleerde mensen

Tot de 15de eeuw :

- De massa van het volk geloofde alleen maar dat heksen zich bezig hielden met Zwarte & witte magie

15de tot 17de eeuw):

- heksen werden niet alleen beschuldigd van magie, maar ook van duivelverering

Een elite van juristen en theologen:

- Zij brachten daar verandering in
- Zij ontwikkelden het denkbeeld dat heksen ook de duivel vereerden

In de meeste culturen is wel iets te vinden van het geloof in magie:
Grieken & Romeinen: Zij lieten hun priesters magische rituelen verrichten.
Medici: Zij deden bezweringen die sterk leken op tovenarij

Middeleeuwen 500-1500:

- Europa geloofde in magie
- Je kon oude wijze vrouwen om raad vragen
- Deze vrouwen vervulden voor het volk een maatschappelijke behoefte

Geestelijken:

- vonden dat heksen niet de macht hadden om te vliegen en stormen op te wekken
- vonden de verbranding van heksen een heidens en bijgelovig gebruik

De elitecultuur:

- wees het geloof in hekserij af

De volkscultuur:

- accepteerde de hekserij

Voor het ontstaan van de heksenwaan in Europa waren 3 omstandigheden nodig:

- De ideeën over de witte en zwarte magie (die er al waren)
- De gedachten over duivelverering
- Een nieuwe aanpak van het strafprocesrecht

1.2 Duivelverering
De eerste eeuwen na Christus:
- De kerk had te maken met vele andere godsdiensten
- Augustinus (een gezaghebbende geestelijke uit die tijd) noemde de goden van andere godsdiensten duivels
- Dit beïnvloedde het beeld dat de mensen in de Middeleeuwen hadden over de duivel

Vanaf de 12de eeuw:

- Er verschenen in Europa vertalingen van Arabische en Griekse boeken over magie
- Magiërs en alchemisten wilden met de hulp van deze boeken goud maken. Maar daar hadden ze wel hulp bij nodig van lagere duivels of demonen.
- De tovenaar sloot een verbond met de

Ketters:

- De kerk beweerde dat iemand die de duivel vereerde, van het goede geloof afgestapt was
- Men noemde deze mensen ketters
- De paus stelde een organisatie in voor het onderzoeken van ketterij.

Ontwikkelingen van duivelverering:

- individuele verering van de duivel door één persoon

Een kerkelijke rechtbank ( de inquisitie) bemoeide zich met deze zaken. De rechters waren broeders die gestudeerd hadden uit de orde van de dominicanen

De inquisitie:

- bestond uit geleerde mannen die behoorden tot de elite
- pakten de hekserij aan alsof het een godsdienst was
- was een efficiënte organisatie
- kregen bekentenissen los, of de beklaagden nu schuldig waren of niet
- gaven kennis door aan collega’s in allerlei landen

De denkbeelden over heksen werden verspreid door:

- de inquisiteurs, zij werden in verschillende landen ingezet en gaven hun kennis over hekserij door aan hun collega’s
- handboeken voor vervolging van heksen, dankzij de uitvinding van de boekdrukkunst, konden er vele boeken verspreid worden.
- Preken voor de gewone burgers. Monniksorden zagen het als hun taak om in preken het volk te waarschuwen voor hekserij.
- Processen, hierdoor werd natuurlijk ook de informatie over duivelverering verspreid

Jacob Sprenger en Henrich Krämer:

- schreven een handboek over de vervolging van heksen dat handig was bij de veroordeling van zoveel mogelijk heksen
- noteerden in een goed overzicht alle kennis die ze in processen hadden opgedaan

Jacob Sprenger was een God geleerde.

Henrich Krämer was een heksenjager in Tirol geweest.

Het gewone volk:

- dacht er anders over
- besteedde weinig aandacht aan duivelverering
- kon moeilijk accepteren dat hun vee ziek werd of juist hun kinderen stierven terwijl ze toevallig ruzie met hun buren hadden.
- geloofden dat tovenarij echt werkte en dat er zwarte magie werd bedreven
- aarzelden daarom niet om hun buren van hekserij te beschuldigen

Verloop van processen:

- de aangifte
- vragen over duivelverering
- bekentenissen door middel van pijniging

1.3 Rechtspraak

Tot de 13de eeuw:
- Een proces was een zaak tussen twee partijen
- Je had een klager nodig, zonder klager geen rechter

Na de 13de eeuw:

- Getuigen werden in het geheim gehoord
- De overheid kon nu zelf een onderzoek beginnen (inquisitoire proces)
- Men ging foltering gebruiken om tot bekentenissen te komen

Vanaf 1550:

- De vervolging van heksen vond minder plaats door kerkelijke rechtbanken. De wereldlijke rechtbanken namen die taak over

De wereldlijke rechtbanken:

- Ze traden veel harder op dan de kerkelijke rechtbanken
- De lagere wereldlijke rechtbanken in kleine gemeenschappen waren heel ijverig in het veroordelen van heksen

Margaret Muray:

- schreef een boek: The Witch Cult in Western Europe
-
- merkte op dat verdachten een enkele keer ook zonder foltering bekenden dat ze op een heksensabbat waren geweest
- beweerde dat er altijd groepjes van 12 mensen bij elkaar waren
- schreef dat de zogenaamde heksen aanhangers waren geweest van een heel oude vruchtbaarheidsgodsdienst

De georganiseerde duivelscultus was een verzinsel want:

- In werkelijkheid was er geen algemeen Europees geloof geweest
- Er is ook geen enkel bewijs dat er georganiseerde bijeenkomsten van duivelvereerders zijn geweest
- Nooit lukte het overheidsdienaren om een bijeenkomst van een cultus te overvallen
- Nooit werden de aanbidders op heterdaad betrapt

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.