Koude oorlog

De wereld werd verdeeld in twee kanten. V.S. leider van het kapitalisme/ democratie <=> Rusland met het communisme (USSR) Rusland heeft een planeconomie. Het westen stond bij de V.S. <=> communistische landen bij Rusland. Het communisme en het kapitalisme zijn tegenstrijdig. Communisme => planeconomie. Het kapitalisme heeft de vrije markt. Bij planeconomie wordt alles geplant door de ambtenaren. Planning gaat vaak fout => tekorten, geen concurrentie=> 1 keus. Bij vrije markt bepalen klanten wat er op de markt verkocht wordt. Communisme is een ideologie: een systeem dat er van overtuigd is dat zij het goed hebben, en ze zijn ervan overtuigd dat het kapitalisme kapot gaat. Dus voelt het westen zich bedreigd. De kapitalisten willen spullen aan Rusland communisten verkopen. Na de 2e wereldoorlog begint de koude oorlog. In de tweede wereld oorlog  vochten de communisten + kapitalisten nog samen tegen Japan + Duitsland. Na 1945 waren ze weer vijanden; conferenties: eerst in Yalta en later in Potsdam. Deze conferenties waren bedoeld om de situatie in Europa te bespreken. Conferentie Yalta = oorlog nog bezig. In Potsdam = oorlog in Japan nog bezig, in Europa is hij afgelopen. Conferentie van Yalta Yalta ligt op Schiereiland Krim in Rusland. Hier waren Stalin, Churchill (minister-president Engeland en Roosevelt. Roosevelt was ziek en sterft in April. * Ze wilden overleggen wat ze zouden doen met Duitsland. De Russen staan ten oosten van de Elbe en de Amerikanen ten westen van de Elbe. Russen hadden erg te lijden onder de tweede wereld oorlog, hele rassen werden hier vermoord. Zij wilden Duitsland dus zwaar straffen. De Amerikanen wilden dit juist niet omdat men bang was dat als je hen te hard aanpakt dat ze wraak gaan nemen. Zij wilden dus een lichte straf. Amerika en Rusland komen er niet uit. *  Polen; Polen krijgt een stukje van Duitsland en raakt een stukje ( oostkant)  kwijt aan Rusland, Polen verschuift dus * Tussen west Europa en Rusland liggen de Oostbloklanden. In die landen zou er democratie komen.
Conferentie in Potsdam (Oost Duitsland.) i.p.v. Roosevelt = Truman. Churchill is herkozen <=> Athlee (namen ze minder serieus) Truman had geen vertrouwen in Stalin, Roosevelt had dit meer. Potsdam was bedoeld als laatste conferentie voor de Vrede. In Potsdam begint de koude oorlog te komen. Duitsland, in 4 zones: * Russische zone                                   * Amerikaanse zone                                   * Engelse zone                                   * Franse zone
Berlijn ligt in Russische zone. Berlijn wordt ook in 4 stukken verdeelt net als Duitsland, het ligt in het midden van de Russische zone. Met Oostenrijk gebeurt precies hetzelfde. Russen trokken zich terug uit de zone uit Oostenrijk op voorwaarde: dat Oostenrijk neutraal blijft dus niet bij NATO. Probleem: er komt geen democratie. Russen grijpen de macht in het Oostblok. Amerikanen woedend.  Denazificatie: SS’ers/ nazi’s moesten gestraft en in de gevangenis gestopt worden. Hier komt weinig van terecht, terwijl Rusland en Amerika het eens waren. Neurenberg; proces tegen 25-30 nazi’s; moeilijk denazificatie want het waren rechters, leraren en artsen. Die kon je in die tijd moeilijk missen. VB1: Werner von Braun;is goed op B-gebied; vond raket uit; hij moest eigenlijk de bak in, maar hij werd naar de V.S. genomen. Hij moest hier raketten ontwikkelen. VB2: De SS’ers waren goed in martelen; ze werden meegenomen naar de V.S. om daar soldaten te trainen, om ze pijn te leren verdragen. (1947-1948) = koude oorlog komt goed op gang. Duitsland: - De Russen hadden het arme gedeelte waar weinig industrie en geld was (Oosten)                  - De VS had het rijke gedeelte in handen (Het Ruhrgebied) De Russen plukken dus van een kaal Duitsland. Tot en met 1945 hadden de Russen nooit mee gevochten tegen de Jappen. Het was een Amerikaanse oorlog. In mei belooft Rusland Amerika te helpen tegen de Jappen. De Russen vallen China + Korea binnen omdat daar de Jappen zaten
Traman heeft drie atoombommen; hij test er 1; hij heeft er 2 over; ze gaan er 1 op Nagasaki en Heroshima gooien; Truman overlegt met Churchill en gooit de 1e op Heroshima. Hij gooide het in een dal toen het windstil was. De bom op Nagasaki viel mee. Men gooide de 3e bom aan de rand. ( In Dresden was ook een groots bombardement (fosforbommen). Het was te vergelijken met   Heroshima. Het werd door de Engelsen uitgevoerd, met ouderwetse bommen. Het was een wraak van Churchill voor de vrouwen en kinderen die waren vermoord. => de bommen waren een soort vuurballen en dat haalde de zuurstof weg uit de kelders => vele doden.) De Jappen waren onder de indruk van de Amerikanen. De generaals weigerden echter te stoppen.De Japanse cultuur = zelfmoord werd gerespecteerd. De Jappen geven niet op. Ze vochten tot het bittere eind
Hirohitto = God + Keizer. Je mocht hem niet aankijken en hij zat altijd in een gouden kooi. Hij had verder niets te vertellen. De Keizer zou aftreden als de Jappen niet zouden stoppen. Voor het eerst sprak hij het volk toe. Hij zei dat het volk moest capituleren; augustus = einde oorlog. De Koude oorlog vanuit het standpunt van de Amerikanen Je had drie belangrijke mannen in Amerika in die tijd: Kennan, Truman en Marchall (min. Van Buitenlandse zaken) Kennan (1947) was een hoge ambtenaar op het ministerie van buitenlandse zaken. Hij heeft lang op de ambassade van Rusland gezeten. Hij kent Rusland dus erg goed. Hij wist wie Stalin echt was. Kennan schrijft in “Foreign Affairs” (buitenlandse zaken) art. onder pseudoniem , Mister X. Dan vergelijkt hij Stalin en Hitler. Hij zegt dat Hitler en Stalin op elkaar lijken, maar dat er ook verschillen zijn: Hitler was compleet gek en zal het hele Duitse volk opofferen. Hij was niet voor rede vatbaar. Stalin was ook gruwelijk en wreed, maar hij zal nooit het bestaan van Rusland op het spel zetten. Hij is berekenbaar. Kennan wilde een Containment = indammen. Hij wilde dus een dam om het communisme bouwen door er een leger omheen te zetten ; de NAVO / NATO (1949) wordt opgericht. NATO =North Atlantic Treathy organisation; tegen Rusland, o.l.v. de V.S. Het moet west Europa verdedigen tegen het communisme. 5 jaar later (1954) Warschaupact wordt opgericht. Dit is een militair verbond tussen Rusland en Oostbloklanden. Hier gaat de Sovjet Unie tegen de V.S. (West-Europa / Kapitalisme) Traman houdt in de AM. Parlementscongres een toespraak. Op het moment dat hij de toespraak houdt, heeft hij het eigenlijk over Griekenland. Hij noemt het woord niet, maar iedereen weet waar hij het over heeft. Rusland had beloofd dat Griekenland westers zou blijven. In Griekenland is er een burgeroorlog aan de gang (na 1945). De communisten; de koningsgezinden. De Engelsen zaten hier nog en steunden de koningsgezinden. Deze oorlog wordt Engeland te duur en willen zich terug trekken. De communisten dreigen te gaan winnen. Dit wil de V.S. niet en de V.S. grijpt in. Truman houdt een toespraak op het moment dat de troepen gestuurd moeten worden. Citaat Traman: “Ik meen dat de politiek van de V.S. gericht moet zijn op het steunen van vrije volken, die zich verzetten tegen gewapende minderheden of krachten van buitenaf (hij doelde hiermee op Rusland.) die pogen die volkeren onder hun juk te brengen. Ik meen dat wij die vrije volken moeten bijstaan bij het bepalen van hun eigen lot op hun eigen wijze. Ik meen dat onze hulp allereerst Economisch en Financieel dient te zijn omdat wij door die hulp een economische stabiliteit en de natuurlijke ontwikkeling van politieke processen bevorderen.; De V.S. heeft de taak om onderdrukte volken te helpen en vrije volken te helpen. Ze zijn de politieagent van de wereld (nog steeds).  Na de tweede wereld oorlog trekken ze zich terug. Na de tweede wereld oorlog  het tegenovergestelde. Als het met het land goed gaat dan wordt het niet communistisch. Hebben ze het slecht, dan is het land vatbaar voor het communisme. Als ze groeien (economisch) dan heeft het communisme geen kans. Marshall Is minister van buitenlandse zaken, vertelt in een saaie toespraak over de toestand in Europa. In 1947 gaat het slecht in Europa ; V.S. wordt bang omdat zo het communisme op kan rukken. ; V.S. geven economische hulp aan de Europese landen = Het Marshallplan
Alle Europese landen komen in 1047 bij elkaar in Parijs om te spreken over de hulp. De Sovjet Unie was er niet bij. Russen wilden dit niet omdat ze bang waren voor invloed van de Amerikanen op Rusland. Eisen: - Vrij grensverkeer           - Vrije handel. De hulp zou in 1949 komen. Maar in 1948 blokkeren de Russen Berlijn. Ook in Praag grijpen ze de macht. Dit is heel bedreigend voor de V.S.. Ze weten dat Europa nu snel op poten gezet moet worden, dus komt er i.p.v. in 1949 al in 1948 het geld binnen. In een heel korte tijd loopt West Europa weer in de top. Het was dus een snel herstel. In 1950 zijn ze weer op het niveau voor de tweede wereld oorlog. Dit was een economisch wonder. Dit hadden ze niet verwacht. Waarom steunden ze geld: * Politiek motief;Ze wilden niet dat Europa communistisch werd. * Economisch motief; Na 1945 deden de vrouwen het mannenwerk. De oorlogsindustrie moet minderen. Verder kon de V.S. hun producten niet meer kwijt. Europa had geen geld  . De export in de V.S. groeit. Het had dus ook een eigenbelang. *Sociaal motief; Ze willen helpen, ze komen oorspronkelijk uit Europa Berlijn In 1948 hadden de Russen Berlijn afgesloten. De oude Duitse Mark werd waardeloos. Wil Duitsland zich echt herstellen dan moet er een nieuwe Duitse Mark komen. De Russen wilden dit niet. Er komt toch een nieuw soort Mark. De Russen waren woedend => ze sluiten Berlijn af. Alle wegen, rivieren en kanalen en spoorlijnen naar Berlijn werden afgesloten. Behalve de lucht. Alles werd dus per lucht naar West Duitsland vervoerd. Dit doet de Amerikaanse luchtmacht op eigen initiatief. Ze vliegen dag en nacht. Om de twee minuten vliegt een vliegtuig naar Berlijn (BV. Steenkool, etc.). Na een jaar gaan de wegen weer open. De Russen waren boos omdat de DM er kwam; de mensen met een goede baan vertrekken naar het westen; de Muur.
Praag (1948) In Praag werd door de communisten de Salamitactiek toe gepast. Dit betekent dat je beetje bij beetje de macht grijpt in het land dat je aanvalt. Dit duurde zo’n 2/3 jaar. Dit probeerde ze ook in Tsjecho-Slowakije. Hier mislukte het. De Salamitactiek werkte hier niet. De Tsjechen waren anticommunistisch. In 1948 grijpen ze gewoon met geweld de macht. Ze zeggen dat de president zelfmoord heeft gepleegd. Na Praag en Berlijn wordt het Marshallplan in werking gezet. Dit gebeurt in 1949. Duitsland: * West-Duitsland (Bonn)                B.R.D.                  * Oost- Duitsland (Berlijn-oost)     D.D.R. In november 1989 valt de muur. Korea (1950) Dit ligt ten hoogte van Japan. Begin deze eeuw werd Korea veroverd door Japan. Vele Koreanen vluchten naar China ( = communistisch ). In China is er een strijd gaande tussen de communisten <=> niet communisten. De Koreanen vechten mee aan de kant van de communisten. Ze willen vanuit China Korea bevrijden. In 1949 hadden de communisten gewonnen. De Koreanen die in China zitten zijn goed getrainde soldaten geworden. Na mei 1945 vecht ook Rusland tegen de Japanners. De Russen vallen China en Korea binnen. Een paar maanden later vallen de bommen en de oorlog stopt. Op dat moment zitten in Noord-Korea het Russische leger. In het zuiden zit het Japanse leger. Maar de Jappen vechten niet meer. Dus nu krijg je Noorden = Russen;Zuiden = Amerikanen i.p.v. de Jappen. De Russen vinden dit wel goed. Hier krijgen ze later natuurlijk spijt van. Als Noord Korea Zuid Korea aanvalt dan vallen ze alleen het gebied rond de Poesan niet aan. Korea mocht niet communistisch worden van de VS (containment). De VS gaat zich er dus mee bemoeien ze vragen dit aan de VN. De VN is de Verenigde Naties. Dit is een vredes organisatie dat zorgt voor de veiligheid in oorlogsgebieden. Resolutie =  besluit van de veiligheidsraad. * 5 permanente leden * niet permanente leden in 1929
De 5 permanente leden zijn: * Rusland * V.S. * Engeland * Frankrijk * China
China wordt in 1949 communistisch. De niet communisten vluchten naar Taiwan => je krijgt dus 2 China’s. Een communistisch en een niet communistisch. De scheiding tussen deze twee landen ligt tussen 38 graden (1948) De VN commissie komt bij elkaar. Ze maken een besluit. Er moeten verkiezingen komen in heel Korea. In Noord Korea is Kim il Sung aan de macht en hij wil niet aan de verkiezingen meedoen. In het noorden dus geen verkiezingen want Kim il Sung weet dat hij anders gaat verliezen. In het zuiden is Rhee  aan de macht eb hij wil wel verkiezingen. Het zuiden noemt zich hét Korea. Van de 300 zetels zijn er 100 lege stoelen want 1 op de 3 Koreanen leven in NK. (1950) Noord Korea valt onverwachts het zuiden binnen. De verovering gaat heel snel. Het zuiden kan er niet tegenop. Ze veroveren bijna heel Zuid Korea dit heeft twee reden waarom het zo snel is gegaan: * De Noord-Koreaanse soldaten hadden enorme ervaring in China opgedaan (zie terug) * De 2e reden is dat de Rusland voordat ze weggingen, de beste wapens hebben achtergelaten. Zuid Korea had dus geen tanks, vliegtuigen, etc. De Zuid Koreanen staan op het punt van verliezen => de Amerikanen en de VN gaan zich ermee bemoeien (containment) Resolutie - beslist dat AM mag aanvallen. De Russen  waren er niet omdat ze nog boos waren op het geval met Taiwan ; geen VETO. Amerika mag een leger erheen sturen wordt in de resolutie beslist. Herstel van internationale vrede en veiligheid (onduidelijk) VN leger gaat er naar toe. Mac Arthur = opper generaal onder VN-vlag. Ze besluiten om bij Intsjon binnen te vallen. Daar zijn gevaarlijke eilanden bij de kust, met groot geschut . Grote eb en vloed;moeilijk te landen; ging eigenlijk gemakkelijk; einde oorlog dacht men toen de Koreanen in de tang zaten. Guerrilla’s weten terug te komen in Noord Korea . In kleine groepjes. Leger ontsnapt voor   90 %. Het leger van de VN en het Amerikaanse leger vallen NK binnen. De communisten raken in paniek. Noord Korea dreigt te verliezen. Het leger staat vlak voor China. Er staan dan opeens 300-400 duizend Chinese soldaten voor hun. Dit hebben de Chinezen ‘s nachts en stiekem gedaan => de AM maken dat ze weg komen => Mac Arthur vraagt om een atoombom maar krijgt deze niet, want anders zouden de Russen dit niet pikken => in 1953 komt er een wapenstilstand: status-quo. (1954) Er komt in dit jaar een conferentie in Zwitserland. Dit zou over Korea gaan maar het gaat over Vietnam. Officieel is het delict met Korea nog niet opgelost. In het noorden heb je een communistisch dictatuur en in het zuiden heb je een kapitaal dictatuur. Zuid Korea is rijk geworden en heeft zich ontwikkeld. Noord Korea heeft zich niet ontwikkeld = een Totalitaire staat = een dictatuur waar j3e gehele leven bepaald wordt. Ze willen je opvoeden en laten denken zoals men wil. Ze hersenspoelen je. Ja kan geen vrij boek lezen. Het gaat dan ook heel slecht. Kim il Sung sterft en zijn zoon neemt het over (Kim il Sung II) (1950-1955) Mc Cartisme In Amerika is er een heksenjacht bezig op alles wat maar communistisch is = Mccartisme (MC Carthy leidde deze heksenjacht) In 1948 wordt er iemand beschuldigd dat hij communistisch zou zijn. (Alger Hiss) Hij was dit niet maar hij wordt wel opgesloten. In 1948 laten de Russen per ongeluk een atoombom af gaan. Via spionage zijn de Russen achter geheimen van de bom gekomen. Een Engelsman Fuchs was de geheime verrader aan de kant van de Russen. Fuchs had gewerkt in AM met de atoombommen. Ook 2 andere Amerikanen hebben gespioneerd (man en vrouw Rosenburg). Mc Carthy houdt een toespraak en hierin verzint hij dat er overal communisten zijn en dat hij 51 hoge personen al heeft opgepakt. Hij wordt gelooft. Er komt een commissie die onderzoek doet = HUAA. Zij sporen communisten op. Hause of unamarican activities. Mc. Carthy was een republikein, in de VS, zijn democraten en republiekeinen. De democraten waren al 20 jaar aan de macht ( Truman en Roosenvelt ), Mc. Carthy beschuldigd de democraten. November ’1952, verkiezingsstrijd in de VS tussen republiekeinen en de democraten: Truman; Eisenhower , de democraten waren beschuldigd  van communisme. Hierdoor verliest Truman de verkiezingsstrijd en wordt de nieuwe president Eisenhower. Eisenhower had een hekel aan Mc. Carthy. Mc. Carthy ging op een gegeven moment ook het Amerikaanse leger beschuldigen, met name, de radio “the voice at America”. Dan komt men erachter dat hij alles heeft verzonnen had; Einde van de heksenjacht. J.F.Dulles Minister van Buitenlandse zaken. Dulles gaat verder dan het containment. Hij vond dat het communisme eerst moest werden teruggedrongen, Roll Back

Eisenhower wilde dit niet, dus dit gebeurde niet, het was te gevaarlijk. 1956, Er gebeurde 3 dingen: 1) Rusland, destalinisatie
2) Hongaarse opstand
3) Suez-crisis 1) De destalinisatie Stalin was van ’28 tot ’54 aan de macht in Rusland. In Rusland had je het Stalinisme, = dat je Stalin als een god moest aanbidden, iedereen was bang van Stalin. Goelag = een centraal administratiekantoor, waar bijgehouden werd waar je opgepakt werd en in welk concentratiekamp je kwam. Onschuldige mensen werden opgepakt. Vanuit Goelag werd geregeld hoeveel mensen naar kampen moesten per jaar. Twee derde van zijn partij heeft Stalin uitgeroeid. Showproces = een proces dat al vast staat. Stalinisme is terreur. In 1954 sterft Stalin. Soldaten die voor hem, in de tweede wereld oorlog vochten werden ‘als dank’ in kampen gestopt. Toen Stalin stierf, kreeg je een strijd om de macht tussen Beria en Chroesjtjotw. Beria = hoofd van KGB = Russische geheime dienst. Zij wisten alles over iedereen. Beria voerde dingen voor Stalin uit, hij deed het vieze werk. Beria wordt vermoord door Chroesjtjow en  ‘vrienden’ 1956 Chroesjtjow is aan de macht. En houdt een toespraak voor het 20e partijcongres. Alle communistische vertegenwoordigers uit alle delen van Rusland komen bij elkaar in Moskou. Er wordt hier vergaderd en er wordt gestemd. Bij stemmingen werd er altijd 100 % voor gestemd. Wat Stalin wilde, gebeurde ook. Chroesjtjow leest testament van Lenin voor. Lenin is de grondvester van het communisme in Rusland. Er stond in dat Stalin nooit aan de macht mocht komen, dat Stalin een schurk was. In de zaal waren 4000 mensen aanwezig. Iedereen kende mensen die door Stalin vermoord waren ( 30 – 40 miljoen waren door Stalin vermoord) en dus was de zaal in rep en roer. Een vent in de zaal stapte op zijn stoel en riep: “En jij dan Nikita Chroesjtjow , jij deed ook mee!”  Chroesjtjow wordt heel boos, iedereen schrikt en hij begint te lachen.  De rede van Chroesjtjow was goed. De toespraak in Rusland werd niet gepubliceerd. Toch wist iedereen in Rusland er van. De communistische Oostbloklanden kregen deze rede op papier en in Polen lekt dit uit. Een journalist publiceert het in de New York times, van A-Z. Dit werd niet geloofd door bijvoorbeeld de CPN, de Nederlandse communistische partij. In de rede wordt stalin als mens aangevallen, maar het communisme is goed. Chroesjtjow is een overtuigd communist. Rusland wordt een stuk vrijer ; destalinisatie. Er was echter nog geen echte vrijheid. Posternak is een schrijver, hij schrijft: dr. Zjifago. Dit boek is later verfilmd. In feite valt hij het communisme aan. Dit mocht niet, je mocht Stalin aanvallen, maar het communisme niet. Posternak mag de Nobelprijs ophalen, maar mocht Rusland dan niet meer in. Hij blijft in Rusland en krijgt de prijs dus niet. Wojnavitz schrijft de merkwaardige lotgevallen van Tjonki. In dit wordt Stalin bespot en wordt het Stalinisme aangevallen. Voor de binnenlandse heeft de destalinisatie grote gevolgen gehad. Ook was het belangrijk voor de buitenlandse politiek. Chroesjtjow is bang voor een atoomoorlog, dat zou de derde wereldoorlog kunnen betekenen. Hij stelt voor om coëxistentie te voeren. Hij wil af van de koude oorlog. Co = samen          Existeren = bestaan
Dus, meerdere systemen vreedzaam naast elkaar. Chroesjtjow was er van overtuigd dat het communisme beter was. AM willen geen coëxistentie. Gevolg: koude oorlog gaat door. 2) De Hongaarse opstand Rusland was als eerste land communistisch, het centrum van het communisme. Als je beschuldigd werd van titoïsme, dan wordt je beschuldigd dat je hetzelfde als Tito. Dit was je los maken van Rusland. Volgens Rusland, verraad. Tito was een communistisch president / dictator van Joegoslavië. Tito had ruzie met Stalin, Tito wilde niets meer met Rusland te maken hebben. Stalin durfde Joegoslavië niet binnen te vallen wat Joegoslavië kon zelfs in de tweede wereld oorlog de Duitsers aan. De Polen moesten niets van Rusland hebben. Zij willen Gomoelka aan de macht omdat Gomoelka beschuldigd was van titoisme. De Russen willen eigenlijk niet dat Gomoelka aan de macht kwam. Ze doen er echter niets tegen en dus komt Gomoelka aan de macht. De Hongaren denken: “Als Polen dit lukt, dan lukt ons dit ook”, ze ruiken de kans om vrijer van Rusland te komen. In Hongarije komt er een opstand. Hongarije is even onafhankelijk. Dit wordt niet gepikt door de Russen en de Russen vallen Hongarije binnen. De destalinisatie in Rusland had ook gevolgen voor de Oostbloklanden, dus ook voor Hongarije. In Hongarije had Rakosi de macht, een echte harde Stalinist. Chroesjtjow roept Rakosi naar Moskou, en zegt dat het uit moet zijn met het harde stalinisme in Hongarije. Chroesjtjow eist, dat het in Hongarije wat vrijer moet worden. De stalinist Rakosi wordt gedwongen te destaliniseren. Chroejtjow dwingt Rakosi, ook om Imre Nagy op te nemen in de top. Imre Nagy, een Hongaar is iemand net als Choejtjow, hij wilde een vrijer Hongarije. Rakosi gaat terug naar Boedapest, (hier speelt de hele opstand zich af) en net op die dag wordt er een beroemde populaire dichter begraven. Rajk was dood geschoten, hij had de doodstraf. Rakosi was verantwoordelijk voor de dood van Rajk. Rajk werd vermoord vanwege ‘landverraad’, Rajk was onschuldig. Tijdens de begrafenis werd iedereen heel boos, omdat ze Rakosi zagen. Een heel groot deel van Boedapest was aanwezig op de begrafenis. Een dag na de begrafenis zijn er heel veel demonstraties tegen Rakosi. De demonstranten komen met een lijst van 16 punten. Dit zijn eisen waaruit blijkt dat ze een democratisch Hongarije willen, los van Rusland, met een president: Imre Nagy. Midden in Boedapest stond een standbeeld van een beroemde dichter uit de 19e eeuw. Petöfie. Hier kwamen de demonstranten samen. Deze dichter wordt het symbool van de demonstranten. Petöfie wilde dat Hongarije zich vrij maakte, in de tijd dat Hongarije onderdrukt werd door Oostenrijk. Petofie werd het symbool van onafhankelijkheid van Hongarije. Demonstraties worden steeds groter. Eerst waren er alleen maar studenten die staakten, maar later ook arbeiders. De industrie komt plat te liggen ; Nu begint het voor de regering gevaarlijk te worden. De minister van binnenlandse zaken, houdt via de radio een toespraak, waarin hij de demonstranten uitscheld voor CIA agenten en anticommunisten etc. De demonstranten horen de toespraak via de radio. Ze lopen naar het radiogebouw. Hier stonden AVO’s = dit is de geheime dienst van Hongarije. AVO’s waren erg berucht. Een man of 5-10 bewaakten het gebouw. De demonstranten eisden toegang tot het radio gebouw. De AVO belt de politie om  hulp en wapens. Als de politie komt, delen ze wapens uit onder de demonstranten, want de AVO was gehaat. Het enige wat Rakosi nog kon doen was het leger erop afsturen. Hij vraagt een kolonel Pal Malater, om hulp. Malater krijgt de opdracht om met tanks de opstand te onderdrukken. Malater kiest ook de kant van de opstandelingen. De Russen komen naar Hongarije om met Rakosi te praten. Ze zijn nerveus dat Hongarije echt onafhankelijk wordt. De Russen sturen twee diplomaten naar Boedapest. Ze moeten per tank naar Rakosi komen, want ze worden bekogeld. Ze komen er achter dat Rakosi niets meer te vertellen heeft. De demonstranten gaan naar het AVO gebouw en roepen dat de Russen weg moeten. De AVO’s raken in paniek en gaan als gekken op de menigte schieten.  Er vallen 600 doden. Rakosi verliest de macht. Malater wordt de minister van defensie. Imre Nagy wordt president. In 1956 wordt Hongarije onafhankelijk. Ze gaan uit het Oostblok en uit het Warchaupact. De Russen accepteren dit niet, ze zaten nog in Hongarije. Hongaars Probleem
Hoe krijgen we de Russen weg uit Hongarije. De Hongaren gaan onderhandelen over de aftocht van de Russische troepen. Dit wordt gedaan door Malater. De Russen willen de tijd zo lang mogelijk rekken, om een goed plan te krijgen, hoe ze Hongarije terug moeten krijgen. Ze willen Hongarije zo makkelijk mogelijk terug krijgen. Op het Hongaarse ministerie van defensie, zat de hoogste ambtenaar: Janza. Als er geen minister was, was Janza de baas. Dit was nog een stalinist van de hoogste stand. Russen spreken met Janza af, dat als Malater gearresteerd wordt, dat Janza een bevel zou sturen, dat het leger in de kazernes moeten blijven. Hierdoor wordt het leger zonder strijdt overwonnen, ( in een paar weken.). De Russen hebben Hongarije weer terug. Als de Russen Boedapest binnen komen, nemen ze Nagy gevangen. Nagy kan net vluchten naar de ambassade van Joegoslavië. Als je in de ambassade bent, dan ben je in het buitenland, dan ben je dus vrij. Russen zeggen tegen hem dat ze hem niet op zullen pakken. Maar, ze geven de AVO de opdracht dit te doen. Nagy wordt geëxecuteerd. Hier loopt de Hongaarse crisis af. Vele Hongaren vluchtten naar het buitenland.
3) Suezcrisis Het middenoosten is erg belangrijk. Omdat: 1) Het heeft een gunstige ligging, tussen Azië, Afrika en Europa in. Het is dus geografisch, en dus ook militair gunstig gelegen. 2) Het Suezkanaal is een hele snelle verbinding tussen de Atlantische oceaan en de indische oceaan. . Dit is dus gunstig voor de handel. 3) De olie, meer dan de helft van de olie ligt in het Midden-Oosten. Het is een sleutelgrondstof. Als we geen olie hebben ligt de hele economie op zijn gat. Europa is qua olie afhankelijk van het Midden-Oosten. 4) Israël, Joodse staat tussen de arabieren. Dit vinden de Arabieren verschrikkelijk, oorspronkelijk zaten de Arabieren daar. Het Suez-kanaal is eind vorige eeuw gegraven door de Fransen. Het was in handen van de Engelsen en de Fransen. Het was een maatschappij met aandelen in handen van de Engelsen en de Fransen. Faroek, vroeger koning van Egypte, had alle aandelen van Egypte vergokt. Aandelen leverden erg veel op. Je werd er behoorlijk rijk van. Faroek werd in 1954 afgezet. Nasser, officier uit het leger komt in 1956 aan de macht. Nasser wil dit kanaal terug hebben. Hij nationaliseert het kanaal. Dit betekent: dit kanaal is van mij, Engelsen en Fransen eruit. Dit pikken Engeland en Frankrijk niet, ze verklaren de oorlog aan Egypte. Franse en Engelse troepen gaan aanvallen, ook bombardementen. Ook Israël vecht de oorlog, aan de kant van de Engelsen en de Fransen mee. Israël doet mee omdat in ’49 de staat Israël is ontstaan, er woonden Palestijnen. Er is in die tijd een oorlog geweest, vele Palestijnen waren woedend en zijn in die tijd gevlucht naar Egypte. Vanuit Egypte zetten ze verzetsorganisaties op, overkoepelt door het PLO, Palestine Liberation Organisation. De leider van de PLO is Aravat. De PLO wil Palestina terug. De gevluchte Palestijnen krijgen in Egypte militaire trainingen. Ze ondernemen acties vanuit Egypte, aanslagen in Israel. Israel heeft een staat, Eilat. Dit is een havenstad aan de golf van Akaba. Israël mag niet door het Suezkanaal. Door Eilat kunnen ze via de golf van Akaba, door de rode zee, de Indische oceaan bereiken. Dit is voor Israël ontzettend belangrijk. Op de plaats waar de golf van Akaba de rode zee in komt, liggen Egyptische eilandjes. Op deze eilandjes hadden de Egyptenaren vele kanonnen en legers. Egypte kon heel makkelijk de golf van Akaba afsluiten, dit zou beteken dat Israël geen handel meer zou kunnen drijven met het Midden-Oosten.  Israël doet mee met de oorlog om deze eilandjes in te pikken, ze waren bang dat als er problemen waren tussen Egypte en Israël, dat Egypte de golf van Akaba af zou sluiten. De VS en Rusland, normaal tegenpolen, zijn het niet eens met deze hele oorlog. Het zijn normaal tegenpolen maar ze zijn het in dit geval roerend met elkaar eens. Ze zeggen dat Engeland, Rusland en Israël op moeten rotten uit Egypte en dat Egypte de aandelen van het Suezkanaal krijgt. Rusland heeft zelfs met een atoombom gedreigd. Met Israël wordt afgesproken dat Egypte de eilandjes krijgt, maar daar geen geschut mag zetten. Egypte kan dus niet meer dreigen met het afsluiten van de golf van Akaba. De Suez crisis is afgelopen. Frankrijk en Engeland hadden altijd veel invloed op het Midden-Oosten, dit is nu niet meer.  Na de Suezcrisis hadden de VS en Rusland veel invloed. NABESCHOUWING Op het moment dat de Russen Hongarije binnen vielen, en Hongarije onder de Russische laars kwam breekt de Suezcrisis uit, dan wordt het eigenlijk minder belangrijk. De VS kon nooit een leger naar Hongarije sturen, omdat in Yalta en Potsdam was afgesproken dat Hongarije onder de Russen zal vallen. De Amerikanen konden wel een leger naar Egypte sturen, omdat hier nooit afspraken over waren geweest. 1960 – 1961 Berlijn In Berlijn komen problemen tussen Oost- en WestBerlijn. West Berlijn was ontzettend populair onder de Oost Berlijners. De DDR was een totalitaire staat. Als je in zo’n staat woont, en je komt in West-Berlijn, dan merk je dat die mensen het beter hebben. Uitspraak van Chroesjtjow: “West Berlijn is een visgraad in de keel van de Sovjet Unie”. Hij vond West Berlijn irritant, Oost Berlijn liep leeg naar West Berlijn. West Berlijn was helemaal geïsoleerd, het was economisch niet levensvatbaar. Het Bedrijfsleven ging weg. West Berlijn werd kunstmatig in leven gehouden. Als West Duitse jongere kon je gratis in West Berlijn studeren, het was echt een studentenstad. Ze laten West Berlijn er mooi uit zien en laten zien aan het Oosten hoe mooi west Berlijn is, en hoe goed het kapitalisme dus is. Oost Duitsland begon steeds meer leeg te bloeden. Vooral gestudeerde mensen, vestigen zich in West Berlijn, en dus naar het westen, want als je eenmaal in West Berlijn was, dan was de toegang tot het Westen er. ; Gevolg, de muur. De muur wordt opgebouwd, in het wekend van 13 augustus, in de nacht van zaterdag op zondag. Bij deze muur is zo’n honderd kilometer prikkeldraad gebruikt. Na een week is de toegang van oost naar west echt geblokkeerd. De officiële naam van de muur, de antifascistische verdedigingsmuur, is eigenlijk een smoes. De muur valt in november 1989. Dit was het symbolische einde van de koude oorlog. Cubacrisis, 1961 – 1962 Cuba ligt voor de deur van de VS, er was een pro Amerikaanse dictator aan de macht: Batista. Cub is een echt derde wereldland. Een grote echt arme massa en een elite rijke mensen. In Cuba is een guerrillabeweging, die strijdt voor sociale rechtvaardigheid. Deze beweging wordt communistisch. Fidel Castro, komt in 1959 aan de macht, en dan vlucht Batista. Cuba wordt een communistisch land. Dit is in Amerikaanse ogen verschrikkelijk, in strijdt met het containment. Fidel pakt alle bedrijven en plantages af, hij gaat nationaliseren. De VS was pissig, omdat hun bedrijven afgepakt werden. De VS was zo boos dat ze een economische boycot aankondigen. Amerika zegt dat je niet meer dingen van of aan Cuba mag kopen of verkopen. Hierdoor komt Cuba in grote problemen. Deze boycot is er tot op de dag van vandaag. Cuba heeft een monocultuur, ze leven alleen van rietsuiker, van het verkopen van rietsuiker. Een monocultuur is gevaarlijk, 80 % van de export was rietsuiker. Dit rietsuiker werd voornamelijk door de VS opgekocht en sinds de boycot niet meer. 1961, varkensbaai, de rijke Cubanen vluchtten naar Florida. De Cubaanse jongeren krijgen een legertraining door de CIA in Florida. Hoe kun je Cuba aanvallen? etc. De CIA geeft de Cubanen wapens, boten etc., om Cuba te veroveren. ‘s Nachts landden ze in cuba bij de varkensbaai. Ze dachten dat de Cubaanse mensen aan hun kant wel zouden helpen. Dit was niet zo, Castro was in die tijd zeer populair, nu is hij gehaat. Hij heeft veel voor het volk gedaan, op het gebied van onderwijs en gezondheidszorg. De gewone man /  vrouw was tevreden. Het varkensbaai incident mislukt dus. Castro werd er wel bang van. Hij is bang voor een 2e invasie. Hij gaat aanpappen met Chroesjtjow, ze maken een vriendschapsverdrag tussen Cuba en Rusland. Rusland koopt rietsuiker te duur op. Chroesjtjow wilde atoomraketten op Cuba plaatsen. Dit vond Castro ook mooi, want dan zal de VS niet aanvallen. Als je in die tijd een raketinstallatie wilde maken, dan moest je grote vliegveld constructies maken. Voor de buitenwereld spraken ze over suikerfabrieken. Spionagevliegtuigen maken foto’s van Cuba en krijgen door dat er raketinstallaties zijn. Het Pentagon komt bij elkaar. Amerika voelt zich bedreigd. J.F. Kennedy nodigt de Russische ambassadeur uit, om te vragen hoe het zit. De Russische ambassadeur ontkent dit, waarop Kennedy pissig wordt. Hij houdt een toespraak voor de Amerikaanse tv. Hij zegt tegen de Russen dat hij het niet pikt, hij spreekt dreigend. Je kunt opmerken uit de toespraak dat hij tot het uiterste zou gaan. Het was heel ernstig, velen waren bang. Hij zegt dat hij vloot om Cuba heen legt en elk schip gaat controleren dat hij niet vertrouwt. Alle legers van Amerika stonden echt op scherp. Rusland was boos, omdat het tegen de rechten in gaat. Russisch schepen, met waarschijnlijk raketten zijn onderweg naar Cuba. Kennedy heeft in die tijd een telegram gekregen van Chroesjtjow en daar zijn de Amerikanen zich rot van geschrokken. Waarschijnlijk was Chroesjtjow in het nauw gedreven. Zijn generaals wilden de raketten daar houden en Kennedy niet. Kennedy was ook overstuur en ze kwamen tot het idee dat Chroesjtjow in paniek was, door dat telegram. Gelukkig kwam er een compromis tussen Chroesjtjow en Kennedy. In de Kaukassus, een gebergte tussen Turkije en Rusland, hadden Amerikanen raketten staan. ( Turkije was lid van de NATO). Ze trekken allebei de raketten terug. De buitenwereld kwam er pas jaren achter dat er een compromis is geweest. Voor Castro was dit wel gunstig, omdat het zo dicht op het randje van een derde wereld oorlog lag, dat de VS Cuba wel met rust zou laten. Toen gingen ( ook de Amerikanen) de mensen begrijpen dat de koude oorlog echt gevaarlijk is. Nu wil ook de VS coëxistentie voeren in 1963.  Ze zetten het op een lager pitje: 1)”the hot line”, telefoonlijn tussen Washington en Moskou, om te bellen in geval van nood, voor als het uit de klauwen loopt
2) Kernstop verdrag; de Amerikanen en Russen beloven elkaar op land, op zee en in de lucht geen kernproeven meer te doen. Er staat geen ondergronds of onderzee. Sinds 2 / 3 jaar is er een echte Kernstop
Vietnam Ooit was Indo-China een franse kolonie, het werd als een eenheid behandelt. Indo-China bestond uit: 1) Vietnam
2) Laos
3) Cambodja
In 1904 – 1905 hadden Japan en Rusland op zee een oorlog uitgevochten. Een oorlog die voor de koloniën belangrijk was: “Het Europese volk kreeg op zijn donder”. Europa is te verslaan. In de koloniën komen nationalistische bewegingen op. Deze bewegingen willen zelfstandigheid. Zo ook in Vietnam: Vietminh: een communistische beweging die de Fransen er uit wil zetten. De leiders zijn Ho tsj(i) Minh en generaal Giap. Er is een sluiproute naar Ho tsj Minh genoemd, de Ho tsj Minhroute. Dit is sluiproute door bergen en dalen, een smokkelroute voor soldaten. De route begint in Noord Vietnam, dan Laos in, Cambodja in en Zuid Vietnam in. De scheiding tussen Noord en Zuid Vietnam ligt op de 18e breedtegraad. De Vietminh begint een Guerrilla strijdt. Het landschap in Vietnam is geschikt voor Guerrilla’s. Langzaam zie je dat het platteland in handen komt bij de Vietminh. In de gebieden die de Vietminh verovert gaan ze een hele slimme politiek voeren. Ze pakken het land van de grootgrond bezitters af en het land wordt verdeeld onder de boeren. De mensen op het land waren blij met de vietminh. De Vietminh stichtte ziekenhuisjes en scholen. Het gewone volk was heel enthousiast. In de tweede wereld oorlog komen de Japanners, ze veroveren Vietnam. Dan komt er een einde aan de tweede wereld oorlog. De Jappen capituleren. De Fransen komen terug. Als de Jappen weg gaan geven ze alle wapens aan de vietminh. De guerrilla strijdt gaat door, alleen nu is de Vietminh veel sterker geworden. 1954, Dien Bien Phu, een bergachtig gebied in het Noorden van Vietnam. Als je dat in handen hebt dan controleer je bij wijze val spreke het grootste deel van Vietnam. De Fransen gaan zich nestelen in een groot dal in Dien Bien Phu. De gedachte was: “We zitten veilig in een groot dal waar we alles in zetten, het is veilig want ze kunnen toch geen kanonnen naar boven brengen. Generaal Giap, bedacht om de kanonnen uit elkaar te halen en alles een voor een naar boven te hijsen. Dit hebben de Vietnamezen allemaal ’s nachts gedaan en het heeft maanden geduurt. Na maanden hebben ze een hele zware artillerie opgebouwd. De Fransen worden letterlijk weggeschoten. De Fransen capituleren. Amerikanen denken: containment, geen communisme! Amerika gaat zich ermee bemoeien. Er komt een conferentie die over Korea zou gaan, maar over Vietnam gaat, want dat was belangrijker. Op de conferentie van Genuive waren aanwezig: Amerika, China, Rusland, Frankrijk, Rusland en de Vietminh. De 18e breedtegraad wordt de scheiding tussen Noord en Zuid Vietnam. Noorden: Vietminh = communistisch
Zuiden: pro Amerikaans bewind. Het zou een jaar duren en dan zouden er verkiezingen komen. De VS heeft onder het verdrag van Guineve, heel bewust, nooit een handtekening gezet. Amerikanen waren bang dat verkiezingen tot een communistisch beleid zouden leiden. Er zijn nooit verkiezingen geweest. In het zuiden komt dictator Diem, een pro Amerikaan. Diem haatte de Vietminh, hij kwam van de landadel, de Vietminh had van zijn familie het land afgepakt. Wat hij zegt is dat de boeren het land terug moeten geven aan de landadel, ook zegt hij dat de boeren geld dat aan het land verdiend is moeten geven aan de landadel. Een hele grote klasse boeren raakt failliet. Er komt een nieuwe guerrilla beweging: het vietnamese bevrijdings front. Amerikanen geven deze beweging de naam Vietcong. Cong = communisten. Het waren geen communisten, het  waren gewoon boeren die het land weer terug wilden. In het begin hebben de Amerikanen het leger van Diem gesteund. Ze gaven het leger van Diem trainingen en wapens. In 1964 gaat Diem dood en wordt hij opgevolgd door Thieu, ook pro Amerikaans. Vietminh en Vietcong gaan samen vechten tegen het leger van Thieu. Escalatie = de oorlog neemt toe / versneld. Tot 1964 heeft Amerika zich met de oorlog bemoeid. Het enige wat Amerikanen mochten was het opleiden van het lger van Thieu. Het leger van Thieu dreigt te verliezen, wordt steeds meer teruggedwongen. Dan gebeurt er iets in de golf van Tonkin. Volgens de officiële lezing worden Amerikaanse schepen beschoten door Noord Vietnamezen . Johnson woedend, Amerikaans congres woedend. Congres geeft Jonhson toestemming om Amerikaanse soldaten mee te laten vechten. Vele soldaten worden naar Vietnam gestuurd. Dit was de officiële lezing, in 1973 komt bij toeval de waarheid aan het licht. Mr. Elsberg maakt dit bekend. Elsberg was een hoge ambtenaar in het Pentagon. Elsberg had toegang tot echt de grootste geheimen. Hij ontdekt ‘the Pentagon papers’, waar o.a. het geval van Tonkin in staat. Hij zet in de krant het hele incident in de krant. Het congress is bedonderd. Elsberg had het stiekem doorgegeven, maar toch komt de geheime dienst ( CIA en FBI) erachter dat hij het gedaan heeft. Er kwam een proces tegen Elsberg. Hij komt voor de rechter. De FBI laat inbreken bij Elsberg’s psychiater. Ze hoopten in dat dossier dingen te vinden om hem te pakken. De Rechter hoort dit ook en heeft het proces gestopt. Hij is het er niet mee eens dat de Amerikaanse staat inbreekt. De Vietnam oorlog wordt steeds feller. De gedachte achter de oorlog was containment. De dominotheorie. In de Amerikaanse ogen: als je Vietnam communistisch laat worden, dan worden meer landen communistisch. Als je een steentje laat vallen, dan vallen er meer. Laos, Cambodja etc. De vietcong en de vietminh werken samen in het zuiden tegen Thieu ( en de Amerikanen) De vietcong en de vietminh voeren een Guerillastrijd. Dat is een strijd vanuit het oerwoud in kleine eenheden. Het platteland is grotendeels in handen van de Vietminh en de Vietcong. Als Amerikaanse jongen van 18 moest je in dienst. De jongens kwamen in die tijd letterlijk in het oerwoud. De Amerikanen waren daar niet bekend. Eerst moest je negen tot twaalf maanden aan het front, waar je echt moest vechten. En als je de jungle na een tijdje begrijpt wordt je weer weggehaald en kwamen er weer andere jonkies binnen. Vietcong en de Vietminh kenden het oerwoud goed. De Amerikaanse soldaten waren bang in het oerwoud. Ze gingen meestal in kleine groepen, ( 20 – 30 man ) ze werden dan per helikopter in het oerwoud gedropt om aan te vallen. In het oerwoud wist je niet wie je vijand was want je zag niemand. Ze vonden het heel eng en begonnen wiet te roken. Ze werden er stoned van en slecht gemotiveerd en ze begonnen de oorlog vies te vinden, vanwege de onzichtbare vijand. Wapens 1) De Napalm, dit is een brandbare martelbom. Het plakt op je lichaam. Je kan er niets tegen doen. Dit werd op TV gezien door de Amerikanen ; afkeer / twijfel over de oorlog. 2) Agent Orange, dit is een ontbladeringsmiddel, het werd in zakken uit vliegtuigen gegooid. Het is een oranjig meel. Het komt over de bomen, in het grondwater, etc. Er zit dioxinegif in, dit is een van de meest erge giffen die er bestaan, hij is kankerverwekkend. 3) Fragmentatiebom. Dit is een bal, met bal er in, met ballen er in etc., de kleine schilfertjes komen in je lichaam terecht en je sterft. Eerst werden deze schilfertjes van ijzer gemaakt, maar dat zag je op de röntgen, later van harde plastic. Het gebeurde op buikhoogte en het maakte een draaiende beweging. Het beeld wat de Amerikanen van de oorlog kregen was smerig. Ze begonnen te twijfelen of ze wel aan de goede kant stonden. Doen wij wat goed is? Kan dit wel? Op een dag komt de Mylai affaire aan de dag, hierdoor gaan de Amerikanen nog meer twijfelen. Mylai is een dorpje dat vernietigd is. 30 – 40 Amerikaanse soldaten gaan het oerwoud in, ze worden door de Vietcong en de Vietminh aangevallen maar ze zien nauwelijks iemand. Ze verliezen dierbare vrienden, ze zijn kwaad, ze komen in het dorpje Mylai, waar vrouwen, bejaarden en kinderen nog wonen. Ze denken dat hier de Vietcong en de Vietminh geholpen is. Ze slachten het hele dorpje af. Hier was een fotograaf bij. Hij maakt hier foto’s van. De rolletjes van de fotograaf worden afgepakt en onklaar gemaakt. Het komt toch tot een proces. De soldaat krijgen last van hun geweten. Er komt dus steeds meer verzet en twijfel over de oorlog. Dit verzet begint bij jongeren en studenten, want die moesten in dienst; het begin van demonstraties. 1968, verkiezingen Nixon; Jonhson. Jonhson trekt zich terug, vanwege de oorlog. Hij vond het een vreselijke oorlog en had er fysiek veel onder te leiden gehad. Nixon, een republicein, wint de verkiezingen met een slimme truc. De vietnamisering: het leger van Thieu moest het zelf uitvechten. Amerika levert nog wel wapens. De Amerikanen vonden dit wel goed. Zo zouden er namelijk geen Amerikaanse meer sneuvelen. Gevolg: Nixon werd gekozen. Op het moment dat hij gekozen is doet hij het tegenovergestelde. Hij probeert met bombardementen Noord Vietnam op de knieën te krijgen. B52, de grootste bommenwerkers ter wereld, vliegen 10 – 12 kilometers hoog, ze zijn bijna onraakbaar voor luchtafweergeschut en hebben een ongelooflijke vernietigingskracht. Er is een nadeel: ze zijn heel onnauwkeurig door het hoge vliegen. Jonhson zette onder elk bombardement zijn handtekening en ging daar psychisch aan onderdoor. Nixon voert het aantal bombardementen op en veranderde de doelen. Hij laat ook in steden bombarderen. Ook een flink aantal keren een verkeerd doel, dat per ongeluk geraakt is. De Amerikanen zien dit weer op TV en vinden dit vreselijk. Dit is anti reclame van de oorlog. De Noord Vietnamezen werden steeds pissiger. Het anti Amerikaanse werd alleen maar sterker. Kissinger, de minister van buitenlandse zaken, en Nixon gaan in het geheim de oorlog uitbreiden, in Cambodja. Cambodja werd bij de oorlog betrokken om de Ho Tsji Minh route. In Cambodja had je een neutraal bewind: geen kapitalisme en geen communisme. VS zei: “wie niet voor ons is, is tegen ons”. In Cambodja had je een koning. Koning Sihanouk. Amerikanen wilden daar iemand hebben zitten, die pro Amerikaans was. Sihanouk wilde neutraal blijven. Ze verwijten Sihanouk dat hij niets tegen de Ho tsji Minh route deed. Dit sloeg nergens op. Hij deed dit wel, maar er was geen begin aan. Amerika wilde Sihanouk weg. Dit lukt ze ook. Sihanouk wordt afgezet. Generaal Lon Nol komt aan de macht. Dit is een pro Amerikaanse Cambodjaan. De VS zegt te steunen bij een staatsgreep. In 1973 raakt Cambodja bij de oorlog betrokken. De Amerikaanse bommenwerpers bombarderen de Ho Tsji Minh route met toestemming van Lon Nol. Dit gebeurde in het geheim. Dit was dom van de VS omdat Cambodja niet communistisch was. Cambodja had het goed. Door de bombardementen ging het slechter met Cambodja. Gevolg het communisme in Cambodja groeit. De khmer rouge (de rode khmer) was de Cambodjaanse communistische beweging. Ze hadden in het begin nauwelijks aanhang. Tot 1973, de Cambodjanen werden anti Amerikaans en kiezen voor de khmer Rouge. In 1975 is het zover dat de Khmer Rouge de macht grijpt. De Amerikanen hadden dus het tegenovergestelde voor elkaar gekregen. Cambodja was nu arm en communistisch. De man die leider werd van Cambodja heet Polpot, hij was de leider van de Khmer rouge. Het was een vreselijke vent, een bizarre communist. Polpot had vreselijke opvattingen over het communisme, terug naar de prehistorie, steden afvoeren, terug naar het platteland, geen radio’s etc. Ze doen dit, omdat ‘ volgens hun’ gestudeerden besmet waren. De bevolking was opgesloten, grenzen waren afgesloten met mijnenvelden. Kaarten vernietigd. Vietnam valt Cambodja binnen en Khmer Rouge vlucht het oerwoud in. In 1973 trekken de Amerikanen hun soldaten terug uit Vietnam. In 1975 verovert Noord Vietnam Zuid Vietnam en wordt heel Vietnam dus communistisch. In 1978 valt communistisch Vietnam het communistische Cambodja binnen. In de jaren 60 waren de Amerikanen er langzaam maar zeker achter dat de oorlog niet te winnen is. Westmoreland zegt dat de oorlog bijna gewonnen is. Hij was dan ook eehn Amerikaanse generaal. In dit jaar beginnen de Vietminh en de Vietcong een Tet-offensief. Ze gaan grote steden veroveren. Zelfs Saigon wordt veroverd. Volkomen onverwachts. In Saigon zat de Ambassade van de VS. In 1968, bij het Tet-offensief blijkt dat de Amerikanen het helemaal niet onder controle hebben. De Amerikanen willen in 1972 van Vietnam af. Dit komt vooral door de Amerikaanse publieke opinie. Nixon wilde nog wel door gaan. In Parijs komen de partijen bij elkaar. De Vietcong en de Vietminh, Amerika etc. Nixon wil de soldaten weghalen: vietnamisering. Grondtroepen worden weg gehaald, marine en luchtmacht vechten gewoon door. Ook wordt er nog training gegeven en wapens geleverd. De Noord- Vietnamezen willen niets toegeven. Kerst 1973, Noord Vietnam wordt ontzettend zwaar gebombardeerd. Nixon wilde dat door zulke zware bombardementen de Noord Vietnamezen toe zouden geven in Parijs. Het tegenovergestelde gebeurt. De Amerikaanse publieke opinie wordt woedend. Nixon moet de vredesakkoorden van Parijs ondertekenen. Het leger van Thieu hield het nog twee jaar vol. In 1975 wordt de oorlog afgerond en ook Saigon weer ingenomen
Einde van de Vietnam crisis. Gorbatsjow komt in 1984 in Rusland aan de macht. Hier komt het communisme ten einde in Rusland. Onder invloed van Gorbatsjow zie je het communisme langzaam verdwijnen. Nu is Vietnam  bijna kapitalistisch. De Vietnam oorlog was de eerste oorlog waar de Amerikanen twijfelden of ze wel aan de goede kant vochten. De Vietnam oorlog is de eerste echte TV oorlog geweest. Alle beelden kwamen op TV. Dit was ook de reden dat de Amerikanen in de Golfoorlog de media verboden had.
De Praagse Lente, 1968 In de communistische partij ontstaan hervormingen. Ze willen een communisme met een menselijk gezicht. Novotny, de machthebber in Tsjecho-Slowakije was een strakke communist. Novotny wordt afgelost door Dubcek. Dubcek wilde een ander communisme, namelijk een communisme met een menselijk gezicht. 1963 5 jaar voordat de echte Praagse Lente begint gaat het heel slecht met de economie van Tsjecho-Slowakije. Er komt een planeconomie. Terwijl het in de rest van de wereld ontzettend goed gaat, gaat het met Tsjecho-Slowakije slecht. Binnen de communistische partij ontstaat kritiek op de planeconomie en dus ook op het communistische systeem. De Tsjechen zijn van oorsprong westers, dus kapitalistisch. Vandaar dat het logisch is dat er in 1963 kritiek is door notabene de communisten zelf. In 1948 kwam het communisme niet door de salami tactiek aan de macht, maar grepen de communisten gewoon de macht. In 1964 wordt Chroesjtjow afgezet in Rusland komt Brezjnev aan de macht. Het wordt weer wat strenger, maar niet stalinistisch. Dit heeft ook gevolgen voor de Oost Bloklanden , dus ook voor Tsjecho-Slowakije. Novotny probeert het dus ook een beetje terug te draaien. Er komt in 1966 een nieuwe perswet in Tsjecho-Slowakije. Wil je schrijver worden , dan moet je lid worden van de schrijversbond en als je lid wilde worden, dan werd je gecontroleerd. Dit hebben de schrijvers geweigerd. Ze gingen zich verenigen. Als je als schrijver lid was van een schrijversbond en je schreef dingen die de partij niet leuk vond dan werd je uit de bond gezet. De schrijvers beginnen een verzet. In 1967 gaan  de studenten in Praag demonstreren. Ze demonstreren op de dag dat 50 jaar terug in de Sovjet Unie het communisme met Lenin aan de macht kwam. Nu wordt ook het centraal comité opgericht ( oktober 1967 ). De top van de communistische partij komt bij elkaar. Novotny was de baas van de communisten. Hij had veel macht verloren. Zijn partij komt langzaam in opstand. Dubcek eist een functie naast Novotny. Dubcek eist om partijleider te worden. De machtigste functie van het land. Novotny stelt het uit, hij dreigt gepasseerd te worden, want de meerderheid staat achter Dubcek. Novotny vliegt naar Moskou, naar Brezjnev. Hij hoopt op steun van Brezjnev. Brezjnev staat niet achter hem. Als Novotny terugkomt wordt Dubcek partijleider. In januari 1968, enige maanden later, is de officiele benoeming van Dubcek. Binnen de partij krijg je twee stromingen Novotny, conservatief; Dubcek, menselijk systeem, progressief. Een conservatieve generaal probeert een staatsgreep te plegen, de soldaten weigeren mee te werken. Deze generaal was een vriendje van Novotny. Dit komt naar buiten en de Generaal vlucht. Dit is het definitieve einde van de conservatieve vleugel. Er ontstaat in Tsjecho-Slowakije een hele vrije sfeer, olv. Svoboda, de president. Er ontstaat bijna een democratie. Iedereen ruikt de vrijheid, iedereen mag schrijven wat hij wil. = Praagse Lente = het begin van de democratie, de partij stimuleerd dit. Brezjnev was het hier niet mee eens. Hij wilde dit voorkomen. Hij was bang dat Tsjecho-Slowakije een democratie werd. Moskou verbied Dubcek en Svoboda om hier mee door te gaan. Dubcek en Svoboda gaan hier gewoon mee door. Alle Oostbloklanden, behalve Tsjecho-Slowakije komen bij elkaar in Leipzig. Daar wordt besloten dat als Tsjecho-Slowakije zo door gaat, dat de legers van de Oostbloklanden in gaan grijpen. In mei gebeurt dit ook, dit betekend het einde van de Praagse lente. Het Sovjet leger, dat Praag binnen valt. Waren vooral soldaten uit het Aziatische gedeelte van Rusland. Deze mensen konden niet zo goed Russisch. Alle Oostbloklanden moesten ook Russisch kennen, dus ook Tsjecho-Slowakije. Als het Russische leger binnen valt, krijgen ze een geweldloos verzet tegen zich van de Tsjechen. Voorbeeld: naambordjes worde weggehaald zodat de soldaten verdwalen. Ook discusseren ze veel met soldaten. De soldaten komen gedeprimeerd terug. Dubcek en Svoboda worden gevangen genomen en naar Moskou gebracht. Ze moeten zich zelf terugtrekken. Dubcek wijgerd dit. Hij drijgt met zelfmoord. De Russen werden bang, want de mensen zouden dan denken dat de Russen hem vermoord hadden. Dubcek en Svoboda mochten terug naar Tsjecho-Slowakijen. De Russen kwamen aan de macht. Einde Praagse Lente. Jan Palach, was een student die zich als protest tegen de Russen in de fik heeft gestoken. Hij zorgde er wel voor dat het buitenland dit wist. De inwoners van Praag vonden het belachelijk. Brezjnevdoctrine Naar aanleiding van Tsjecho-Slowakije komt er een nieuwe leer op de markt, namelijk de Brezjnevdoctrine. Het betekende dat de Russen nooit zouden accepteren als een Oostblokland uit het communistische regime zou komen. Het einde van de koude oorlog 1984 Rusland. Gorbatsjow komt aan de macht. Hij is hoofd geweest van de KGB, is de Russische geheime dienst. Ze wisten ontzettend veel. Hij wist dus eigenlijk hoe de situatie in Rusland er echt voor stond, dus dat het economisch slecht ging en dat het communisme eigenlijk was mislukt. Het werd allemaal heel mooi verkocht. Gorbatsjow was communist maar hij wilde dit wel veranderen. Twee termen: 1) Glasnost, vrijheid, openheid, democratie, dus schrijven en zeggen wat je wild. 2) Perestrojka, dit betekend verandering, het systeem moet veranderd worden. Gorbatsjow had een probleem. Als je de Perestrojka toepast dan ben je afhankelijk voor de ambtenaren en het leger. Die wilden dit niet, omdat zij veel geld verdienden. In de VS komt Ronald Reagan aan de macht. Hij is 8 jaar president geweest. Hij was zeer anticommunistisch. Alle Amerikaanse presidenten waren anticommunistisch, maar hij toch wel heel extreem. Hij gaat de koude oorlog op een andere manier voeren. Hij wilde Rusland economisch kapot maken. Er komt een wapenwedloop. Amerika maakt nieuwe wapens, Rusland moet dus ook nieuwe wapens maken, wat heel kostbaar is, Amerika gaat nog meer en duurdere wapens maken, de Russen moeten ook weer mee en zullen hier naar een tijdje kapot aan gaan. SDI, een plan van Raegan, strategisch defensief initiatief, Starwars, oftewel Sterrenoorlog. De bedoeling was om een defensief onzichtbaar net om Amerika te maken dat haar altijd za beschermen tegen atoombommen. Dit doen ze met ruimtevaart schepen, laserkanonnen en computers. Het was een echt science fiction idee. Iedereen wist dat dit eigenlijk niet kon. Ook Reagan wist dit. De Amerikanen pompen er miljarden dollars in. Als je ergens ontzettend veel geld in pompt en heel lang mee bezig bent, dan rolt er altijd iets bruikbaars uit = spin off. De Russen waren hier bang voor. De Russen dachten bijvoorbeeld dat er een nieuw wapen uit zou rollen. 1985, Geneve Gorbatsjow en Reagan komen bij elkaar in Geneve. Volgens Reagan was Gorbatsjow heel slecht omdat hij een communist was. Maar dan ontmoeten ze elkaar en zijn ze heel enthousiast over elkaar. Ze kunnen heel goed met elkaar opschieten. Raegan raakt er van overtuigd dat Gorbatsjow toch wel goed is en alles meent. Als je echt iemand vertrouwd dan kan je onderhandelen over wapens. In 1986 ontmoeten ze elkaar weer in Reykjavik, daar gebeurd iets heel vreemds. Gorbatsjow komt met een voorstel om de bewapening  van de VS en de Sovjet Unie drastisch te verminderen. Reagen doet er nog een schepje boven op. Ze kregen ruzie over de SDI, er wordt niets afgesproken maar toch was het ontzettend succesvol want voor het eerst in de geschiedenis praten de VS en de Sovjet Unie met elkaar over ontwapening. 1987, INF akkoord Dit is een ontwapeningsakkoord. Voor het eerst worden er bommen met atoomkoppen vernietigd. De VS controleert de Sovjet Unie en de Sovjet Unie controleert de VS, Amerika mocht wel doorgaan met SDI,
Eind jaren tachtig Gorbatsjow stelt voor om ook het leger uit Europa weg te halen. Daar had de VS wel oren voor. Ook zegt Gorbatsjow dat hij af wil van het Brezjnevdoctrine, dus nu mogen de Oostbloklanden wel uit hun systeem. Een jaar later zijn bijna alle landen democratisch. Na een paar maanden komen er in Hongarije echte eerlijke verkiezingen en de democraten winnen natuurlijk. Hongarije was het eerste land dat democratisch werd. In de DDR, zagen mensen op de West Duitse televisie dat Hongarije vrij werd etc. De mensen wilden dit ook in de DDR, maar ze hadden pech. Ze hadden een vreselijke dictator. Honnecken, hij wilde zijn macht niet kwijt. Hij verbiedt alles wat Russisch is. Maar hij kon het toch niet echt tegenhouden. Heel veel Oost Duitsers gingen naar Hongarije en via Oostenrijk naar West Duitsland. Deze vluchtelingenstroom kon je op TV zien. De regering verbiedt dit. Ze gaan met 1000en mensen naar ambassades van West Duitsland. West Duitsland kon die mensen natuurlijk niet laten zitten. Dus toen hadden ze in het geheim onderhandeld met de DDR en hadden de mensen letterlijk vrij gekocht. Maar hoe krijg je die mensen naar West Duitsland? Ze vertrekken met een geblindeerde trein door de DDR naar West Duitsland. Andere Oost Duitsers zien dit op TV. Ze vluchten naar stations en springen letterlijk op de trein. De ambassades zaten na een paar dagen weer propvol met andere vluchtelingen. Grote paniek, de mensen komen in opstand. Vooral in Leipzig, daar kwamen ze bijeen in de kerk. Het werd een soort demonstratie. Later gingen ze ook echt demonstreren. Maandag was demonstratiedag. De geheime dienst van de DDR, de Stasie, was heel berucht in de DDR. Maar die werd tijdens de demonstratie in elkaar geslagen. De demonstraties worden groter. Honnecken wordt bang. In 1949 was de DDR ontstaan. In 1989, 40 jaar later willen ze feest houden. Voor het feest moesten kinderen macheren voor Honnecker. Opeens begonnen ze te schreeuwen: “ gorbi, gorbi, gorbi etc” oftewel: Honnecken, rot op. 9 november 1989 valt de muur, mede door toeval. Redenen val van de muur: - Gorbatsjow trekt Brezjnevdoctrine in - Vluchtelingenstroom
Ook de toeval speelt een belangrijke rol. Je hebt een Politbureau, dit is een centrale comite, dit is de top van de partij van Honnecken. Ze nemen de beslissingen. Honnecker was de baas van het Politbureau. De positie van Honnecken werd verzwakt door het optreden van de kinderen bij het 40 jarig bestaan van de DDR. Na het feestje komt het politbureau bij elkaar en ook Gorbatsjow was uitgenodigd. Hij laat heel duidelijk merken dat de ideeen van Honnecken eigenlijk niets zijn. Het begint te broeien voor Honnecken want hij voelt dat hij niet lang meer op de troon zal zitten. Als Gorbatsjow weg is, komt het politbureau weer bij elkaar. Een paar leden hebben afgesproken dat ze Honnecken afzetten. Dit gebeurt dan ook. Ze roepen direct aan het begin: “ Wie wil dat Honnecken afgezet wordt?” Iedereen wilde dit. Dus einde Honnecken. De bevolking wilde een democratie. Het politbureau was natuurlijk communistisch en wilde dit handhaven. Het ergste vonden de mensen dat je niet kon reizen. De muur stond er en ze hadden geen pas. Dan komt er een persconferentie. Schabowsky, de woordvoerder van de regering legt uit wat de regering heeft besloten. Het was life op de TV, ook op de DDR. Er was een vraag van de VS. “ Wanneer gaat het vrij reizen in?” Dit wist Schabowsky niet maar hij zei: “ Nu”. Hij mocht dit helemaal niet zeggen. Oost Duitsers gaan met duizenden naar de muur en breken samen met de West Duitsers de muur af. Dit was absoluut niet de bedoeling van de regering. De DDR valt. Helmut Kohl, minister president van West Duitsland, zag zijn kans om van Oost- en West Duitsland een land te maken. Ze vragen aan Rusland of ze Oost Duitsland terug mogen. De Europeanen waren bang voor Duitsland. Ze wilden geen groot Duitsland. De Russen waren ook niet enthousiast. Oplossing: het gaat economisch slecht met Rusland dus Kohl koopt de DDR lettelijk op voor miljarden guldens. In 1991 komt er een Duitsland. Amerika en Rusland staan niet meer tegenover elkaar. In Duitsland zat het duurste leger van de wereld van Amerika. Nu Rusland weg was, kon dit leger weg. In 1990-1991, Golf Oorlog dus het leger gaat daar heen.