klassieken door de eeuwen heen

Klassieken:
Kunst had dus verschillende betekenissen:
Het straalde sportiviteit uit
Kunst als machtsfunctie
Kunst als economische functie
Kunst als een monumentale herdenking
Kunst als verering
Kunst beeldde het ‘ideale’ uit

In Middeleeuwen werd klassieke beeldende kunst en architectuur gebruikt :
Als machtsfunctie
Met een esthetische functie
Om als voorbeeld te fungeren
Als godsdienstelijke, vererende functie
Om het goddelijke te ‘maken’ met licht


In Renaissance werd klassieke beeldende kunst en architectuur gebruikt :
Als machtsfunctie
Met een esthetische functie
Als ideaal
Tot een verheven iets, wat beter was dan andere disciplines.
Door de kunstenaars als werk om hun brood mee te verdienen.

In Verlichting werd klassieke beeldende kunst en architectuur gebruikt :
Als machtsfunctie
Met een esthetische functie
Als ideaal (het arische)
Tot een verheven iets, waardoor mensen zich beter voelde dan anderen

Eigenlijk had kunst door alle periodes heen dezelfde functie van gebruik. Kunstenaars verdienden er hun brood mee en konden hun eigen visie proberen te uiten. Mensen die kunst in hun bezit hadden, straalde macht uit en hadden een hoog aanzien ten opzichte van andere mensen. Je kon ook macht vergaren door een andere manier van geld uitgeven aan kunst, er kon een kunstwerk van je gemaakt worden als je ergens, bijv. als sporter in uitblonk of als je een belangrijke keizer was. Zo werd je grootsheid vereerd. Als je kijkt naar de tempel in Delphi en de kerken later, dan werd deze kunstuiting als een Godshuis gezien, dat vereerd werd en voor God aanbeden.
De klassieke oudheid stond ook voor het ideale, iets wat men eigenlijk altijd al door heeft gehad. Men liet zich als Romeins staatshoofd afgebeeld op een foto, als een gespierde man dat een Romeinse soldaat moest voorstellen.

Ook had kunst een herdenkingsfunctie. Op gebouwen werden overwinningen en oorlogen afgebeeld om hier de grootsheid en dapperheid van personen te tonen, iets wat in de klassieke periode ook al gedaan werd.
In het neoclassicisme werden ook bijbelse figuren als ideale lichamen afgebeeld. Ook werd God zo afgebeeld, want hij was immers de architect van heel de aarde.

Barok
stroming van 1600 tot 1750.
Begrip: De oorsprong van het begrip is ook nu nog omstreden. Waarschijnlijk komt het van het Portugese woord 'barocco': onregelmatig gevormde parel.
Tot in de 19e eeuw gold barok als een afwijzende benaming voor het vreemde en bombastische. pas later werd barok een kunsthistorisch begrip.
Dat was de Contra-reformatie ( dus de actie tegen de hervorming). Door een overvloed aan beelden, pracht en praal in de Kerken aan te brengen, door nieuwe Kerken te bouwen die wervelden van goud en beelden, probeerde de Kerk nieuw aanzien te krijgen bij de gelovigen. Wanneer je een Kerk stapte zou je helemaal overdonderd moeten worden: door de emotie en Expressie op de gelaten van de beelden, door de meeslepende dramatiek en Dynamiek, door de overtuigingskracht die er in de plafondschilderingen tentoongesteld werd, hierdoor zou je als gelovige helemaal weer moeten geloven in de Kerk van Rome. In de Renaissance was er sprake van een internationale, culturele eenheid; in de Barok wordt deze eenheid opgesplitst: enerzijds zie je dat de Barok in West-Europa sterk ingetogen is, dit door de invloed door Luther en Calvijn, anderzijds zie je dat in Midden- en Zuid-Europa als gevolg van de contra-reformatie een luxe en flamboyante pracht nagestreefd wordt.
Barok, een Kunst die wil aanlokken en overweldigen; die een beroep wil doen op de emoties van de toeschouwer en die indruk wil maken door de illusie van beweging en onrust. Het gekunstelde en het versierde was kenmerkend voor de barok, het was een protest op het harmonieuze van de Renaissance. De barok is Kunst van het gevoel, het is groots en overweldigend. De barok was weer godgericht.

Herkomst: Het land van herkomst is Italië (voornamelijk Rome). Van daaruit verspreidde zich de barok in talrijke nationale variëteiten over heel Europa waarbij voor de vroege barok meestal Italiaanse Bouwmeesters ook buiten Italië bepalend waren. Typische kenmerken van de barok kondigen zich reeds aan in de St. Pieterskerk (ontworpen door Michelangelo en in 1590 door Giacomo della Porta voltooid) met haar centrale en in de hoogte gebouwde koepel.
In het begin was de barok nog vrij strak, maar gaandeweg werd ze steeds uitbundiger. Typerend is de hang naar het theatrale, het gebruik van weelderige plooivallen en Dynamiek die is bewerkstelligd door beeldende middelen. Er werd gestreefd naar het totale kunstwerk. Dit hield in dat beeldende Kunst en Architectuur met elkaar versmolten tot een geheel. Er was daarbij veel aandacht voor decoraties die vaak overbodig waren en in elkaar overgingen.

De barokke Kunst moest pracht en praal tonen om op die manier de gelovigen te overtuigen van het gelijk van de Kerk van Rome en het rooms-katholieke geloof.
Deze pracht en praal ontstond met name door de volgende middelen te gebruiken:
A) Een religieus onderwerp te nemen, liefst met een Dramatisch karakter
B) Werken met sterke licht Donker effecten
C) Veel beweging / Dynamiek in de figuren/kleding/ enscenering toe te passen
D) Veel gebruik te maken van ornamenten (bij voorkeur met goud: als verwijzing naar het hemelse licht en de eeuwigheid)
E) Veel diagonale lijnen in de Composities te gebruiken
F) Veel gebogen vormen te gebruiken (concaaf & convex)
G) Als onderliggende Structuur een juist sterke Symmetrie te kiezen, waarmee de ornamenten een Contrast vormen door hun a-symmetrische en dynamische werking ( = Dynamiek en systematiek)