Voor een betere opmaak, open de bijlage. Geschiedenis SO hoofdstuk 3; Eerste Wereldoorlog en communisme |
|
Tijdlijn: | |
Jaartallen | |
1453 | Osmaanse Rijk verovert Constantinopel |
1830 | Griekenland hoort niet meer bij het Osmaanse Rijk |
1848 | Hongarije krijgt een grote mate van zelfbestuur |
1870 | Duitsland heeft met een plotselinge opmars Parijs omsingeld en bezet |
1878 | Ook Roemenië en Servië hebben zich losgamaakt van het Osmaanse Rijk |
1908 | Bulgarije hoort niet meer bij het Osmaanse Rijk |
1908 | Oostenrijk-Hongarije bezet Bosnië-Herzegovina |
1914 | Moord van Princip |
1914 | Rusland verklaart op 1 augustus Duitsland de oorlog |
1914 | In de nacht van 4 op 5 augustus komt Duitsland de Belgische grens over |
1915 | De eerste Franse soldaten sterven aan mosterdgas |
1916 | Duitsland belegert de vestingstad Verdun |
1917 | Februarirevolutie |
1917 | Het Amerikaanse Congres besluit tot oorlog in april |
1917 | Oktoberrevolutie |
1918 | Lenin sluit de Vrede van Brest-Litovsk met Duitsland in maart |
1918 | Duitsland begint een wanhoopsoffensief |
1918 | De Duitse mariniers en soldaten kwamen samen met de burgers in opstand tegen de oorlogspolitiek van de keizer |
1918 | De Duitse Keizer treedt af en krijgt asiel in Nederland |
1918 | De nieuwe regering van Duitsland ondertekent wapen stilstand op 11 november |
1919 | Geallieerden onderhandelen over de Vredes van Parijs in januari |
1919 | De Vrede van Versailles in juni |
Periodes | |
1914-1918 | Eerste Wereldoorlog |
Begrippen: | |
Tsaar | Keizer van Rusland |
Bojaren | Russische edelen |
Veelvolkerenstaat | Staten waarin meerdere volken samenleven |
Wereldoorlog | Grote oorlog waaraan landen uit meerdere continenten deelnemen |
Tweefrontenoorlog | Oorlog die wordt uitgevochten op twee fronten tegelijk. Voor Duitsland een oost- en westfront |
Von Schlieffenplan | Duitse strategie om een tweefrontenoorlog te voorkomen door een snelle opmars in Frankrijk, terwijl de Russen nog aan het mobiliseren zijn |
Mobilisatie | Het onder wapenen roepen van een leger |
Februarirevolutie | Revolutie in Rusland tegen het tsarenregime in februari 1917 |
Oktoberrevolutie | Communistische revolutie tegen de Voorlopige Regering van Rusland in oktober 1917 |
Communisme | Ideologie waarin geld en alle kapitaal geïnvesteerd in industrie en landbouw, in handen van de gemeenschap is |
Vrede van Versailles | Vredesverdrag dat de oorlog tussen Duitsland en de geallieeden afsloot (1917) |
Samenvattingen: | |
§1 | |
De Turken veroverden een groot deel van de Balkan en stichtte het Osmaanse Rijk | |
Het Osmaanse Rijk bleef achter qua kennis, economie en militaire kracht | |
Het Osmaanse Rijk kromp steeds meer; landen werden zelfstandig | |
Oostenrijk-Hongarije verovert Bosnië-Herzegovina, hierin wonen zowel Kroaten, als Bosniërs, als Serviërs | |
Servië kon het maar niet accepteren dat een deel van hun volk overheerst werd door Oostenrijk-Hongarije | |
Ondertussen groeide de politieke invloed van Rusland op de Balkan, Rusland had hier een aantal redenen voor: | |
1. Rusland voelde zich verwant met Servië (en Bulgarije) en steunde hen; zij hadden ook een Slavische taal en waren ook orthodox-christelijk | |
2. Rusland wilde mogelijkheden op zee, dat was economisch en strategisch gunstig | |
In Rusland zelf hadden de edelen veel macht, was het volk arm en ontevreden en was het land zelf nog maar weinig ontwikkeld | |
De heersers van de drie grote gebieden zochten bondgenoten; | |
- Rusland sloot bondgenootschappen met Frankrijk en later kwam Engeland hier nog bij | |
- Oostenrijk-Hongarije sloot bondgenootschappen met Duitsland en het Osmaanse Rijk | |
Duitsland moest concurreren met Engeland, dit was gevaarlijk | |
Frankrijk wilde revanche nadat ze eerder vrede hadden moeten sluiten met Duitsland | |
In Servië had zich de terreurbende de zwarte hand gevormd, die wilde dat Bosnië-Herzegovina bij Servië kwam | |
Princip, een lid van de zwarte hand, vermoord de kroonprins en -prinses | |
Met een kettingreactie van alle bondgenootschappen en oorlogsverklaringen begon de Eerste Wereldoorlog, met als aanleiding de moord van Princip | |
§2 | |
De twee groepen landen waren de geallieerden (met Frankrijk) en de Centralen (met Duitsland) | |
Duitsland gaf toestemming aan Oostenrijk-Hongarije om Servië aan te pakken vanwege de moord dmv een blanco cheque | |
De keizer van Duitsland, Wilhelm ll, wist dat een oorlogsverklaring aan Servië door Oostenrijk-Hongarije een grote oorlog zou betekenen | |
Generaal Von Schlieffen had een strategisch plan ontworpen voor de oorlog | |
Duitsland kon in een tweefrontenoorlog terecht komen, dus volgens het plan zou eerst Frankrijk verslagen worden en vervolgens Rusland | |
Rusland mobiliseerde sneller dan verwacht en Duitsland kon zijn troepen juist niet snel genoeg mobiliseren | |
Rusland viel aan en er waren Duitse troepen nodig aan het oostfront | |
Duitsland liet uiteindelijk toch Rusland enorme verliezen leiden en marcheerde vervolgens door België op weg naar Frankrijk | |
Omdat Engeland de neutraliteit aan België had gegarandeerd, verklaarden zij Duitsland de oorlog | |
Door de strijd aan het oostfront, de inmenging van België en het verzet van de Belgen was het totale plan van Duitsland mislukt | |
De Duitsers groeven zichzelf in in loopgraven om de behaalde terreinwinst te behouden, met succes; pogingen deze verdeging te doorbreken kostten enorm veel soldaten | |
Een belegering van de vestingstad Verdun en een slag aan de Somme werden verloren door de Duitsers | |
De Duitsers lieten schepen met grondstoffen en voedingsmiddelen voor de geallieerden zinken | |
Engeland ontwikkelde veel moderne wapens, maar het enige wapen dat betrouwbaar en ver genoeg ontwikkeld was, was de mitrailleur | |
In Rusland werden revolutionairen die de armoedige en zware positie van arbeiders en boeren wilden verbeteren in de cel gegooid | |
De positie van de boeren (±80% vd bevolking) verergerde nog meer toen Rusland nederlagen leed en voedseltekorten had | |
Van alle elende kreeg de tsaar, Nicolaas ll, steeds vaker de schuld en hij werd afgezet in de Februarirevolutie en vervangen door een voorlopige regering | |
Verbannen revolutionairen Lenin en Trotski werden door Duitsland, waarheen ze vebannen waren, teruggestuurd met de bedoeling chaos te zaaien, en dat lukte | |
In Rusland aangekomen begon Lenin de Oktoberrevolutie, in het voordeel van de boeren en arbeiders, sloot de Vrede van Brestlitovsk met Duitsland en stichte een communistische samenleving | |
§3 | |
Amerika wilde ook helpen een zond boten met hulpgoederen voor de geallieerden, die vervolgens werden getorpedeerd | |
De idealistische Wilson wilde ook de wereld buiten de VS verbeteren en het Amerikaanse Congres besloot tot oorlog, het was nu officieel een wereldoorlog | |
Duitsland begon, nu het zijn troepen van het oostfront ook mee kon laten helpen, aan een wanhoopsoffensief | |
De geallieerden dwongen de Duitsers terug, aangevuld met Amerikaanse troepen en tanks | |
Na een opstand van de Duitse mariniers en soldaten samen met het volk treedt de Duitse keizer af en krijgt asiel in Nederland | |
Vlak daarna vormde de socialist Ebert samen met andere partijen een nieuwe regering in Duitsland en deze tekende een wapenstilstand | |
Na onderhandelingen van de geallieerden over de Vredes van Parijs, kwam de Vrede van Versailles (Diktat) waarin Duitsland de schuld van de oorlog kreeg, gebieden verloor en moest betalen voor herstel | |
Oostenrijk-Hongarije en het Osmaanse rijk werden ook gestraft, maar werden via andere verdragen opgesplitst |
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden