Jaartallen, begrippen en samenvatting van 3.1 t/m 3.3

6.8

Samenvatting door een scholier
3e klas vwo | 1102 woorden
30 november 2016
17 keer beoordeeld

6.8

17 keer beoordeeld

Taal

Nederlands

Vak

Geschiedenis

Methode

Feniks

Voor een betere opmaak, open de bijlage. Geschiedenis SO hoofdstuk 3; Eerste Wereldoorlog en communisme
Tijdlijn:
Jaartallen
1453	Osmaanse Rijk verovert Constantinopel
1830	Griekenland hoort niet meer bij het Osmaanse Rijk
1848	Hongarije krijgt een grote mate van zelfbestuur
1870	Duitsland heeft met een plotselinge opmars Parijs omsingeld en bezet
1878	Ook Roemenië en Servië hebben zich losgamaakt van het Osmaanse Rijk
1908	Bulgarije hoort niet meer bij het Osmaanse Rijk
1908	Oostenrijk-Hongarije bezet Bosnië-Herzegovina
1914	Moord van Princip
1914	Rusland verklaart op 1 augustus Duitsland de oorlog
1914	In de nacht van 4 op 5 augustus komt Duitsland de Belgische grens over
1915	De eerste Franse soldaten sterven aan mosterdgas
1916	Duitsland belegert de vestingstad Verdun
1917	Februarirevolutie
1917	Het Amerikaanse Congres besluit tot oorlog in april
1917	Oktoberrevolutie
1918	Lenin sluit de Vrede van Brest-Litovsk met Duitsland in maart
1918	Duitsland begint een wanhoopsoffensief
1918	De Duitse mariniers en soldaten kwamen samen met de burgers in opstand tegen de oorlogspolitiek van de keizer
1918	De Duitse Keizer treedt af en krijgt asiel in Nederland
1918	De nieuwe regering van Duitsland ondertekent wapen stilstand op 11 november
1919	Geallieerden onderhandelen over de Vredes van Parijs in januari
1919	De Vrede van Versailles in juni

Periodes
1914-1918	Eerste Wereldoorlog

Begrippen:
Tsaar	Keizer van Rusland
Bojaren	Russische edelen
Veelvolkerenstaat	Staten waarin meerdere volken samenleven
Wereldoorlog	Grote oorlog waaraan landen uit meerdere continenten deelnemen
Tweefrontenoorlog	Oorlog die wordt uitgevochten op twee fronten tegelijk. Voor Duitsland een oost- en westfront
Von Schlieffenplan	Duitse strategie om een tweefrontenoorlog te voorkomen door een snelle opmars in Frankrijk, terwijl de Russen nog aan het mobiliseren zijn
Mobilisatie	Het onder wapenen roepen van een leger
Februarirevolutie	Revolutie in Rusland tegen het tsarenregime in februari 1917
Oktoberrevolutie	Communistische revolutie tegen de Voorlopige Regering van Rusland in oktober 1917
Communisme	Ideologie waarin geld en alle kapitaal geïnvesteerd in industrie en landbouw, in handen van de gemeenschap is
Vrede van Versailles	Vredesverdrag dat de oorlog tussen Duitsland en de geallieeden afsloot (1917)

Samenvattingen:
§1
De Turken veroverden een groot deel van de Balkan en stichtte het Osmaanse Rijk
Het Osmaanse Rijk bleef achter qua kennis, economie en militaire kracht
Het Osmaanse Rijk kromp steeds meer; landen werden zelfstandig
Oostenrijk-Hongarije verovert Bosnië-Herzegovina, hierin wonen zowel Kroaten, als Bosniërs, als Serviërs
Servië kon het maar niet accepteren dat een deel van hun volk overheerst werd door Oostenrijk-Hongarije
Ondertussen groeide de politieke invloed van Rusland op de Balkan, Rusland had hier een aantal redenen voor:
1. Rusland voelde zich verwant met Servië (en Bulgarije) en steunde hen; zij hadden ook een Slavische taal en waren ook orthodox-christelijk
2. Rusland wilde mogelijkheden op zee, dat was economisch en strategisch gunstig
In Rusland zelf hadden de edelen veel macht, was het volk arm en ontevreden en was het land zelf nog maar weinig ontwikkeld
De heersers van de drie grote gebieden zochten bondgenoten;
- Rusland sloot bondgenootschappen met Frankrijk en later kwam Engeland hier nog bij
- Oostenrijk-Hongarije sloot bondgenootschappen met Duitsland en het Osmaanse Rijk
Duitsland moest concurreren met Engeland, dit was gevaarlijk
Frankrijk wilde revanche nadat ze eerder vrede hadden moeten sluiten met Duitsland
In Servië had zich de terreurbende de zwarte hand gevormd, die wilde dat Bosnië-Herzegovina bij Servië kwam
Princip, een lid van de zwarte hand, vermoord de kroonprins en -prinses
Met een kettingreactie van alle bondgenootschappen en oorlogsverklaringen begon de Eerste Wereldoorlog, met als aanleiding de moord van Princip

§2
De twee groepen landen waren de geallieerden (met Frankrijk) en de Centralen (met Duitsland)
Duitsland gaf toestemming aan Oostenrijk-Hongarije om Servië aan te pakken vanwege de moord dmv een blanco cheque
De keizer van Duitsland, Wilhelm ll, wist dat een oorlogsverklaring aan Servië door Oostenrijk-Hongarije een grote oorlog zou betekenen
Generaal Von Schlieffen had een strategisch plan ontworpen voor de oorlog
Duitsland kon in een tweefrontenoorlog terecht komen, dus volgens het plan zou eerst Frankrijk verslagen worden en vervolgens Rusland
Rusland mobiliseerde sneller dan verwacht en Duitsland kon zijn troepen juist niet snel genoeg mobiliseren
Rusland viel aan en er waren Duitse troepen nodig aan het oostfront
Duitsland liet uiteindelijk toch Rusland enorme verliezen leiden en marcheerde vervolgens door België op weg naar Frankrijk
Omdat Engeland de neutraliteit aan België had gegarandeerd, verklaarden zij Duitsland de oorlog
Door de strijd aan het oostfront, de inmenging van België en het verzet van de Belgen was het totale plan van Duitsland mislukt
De Duitsers groeven zichzelf in in loopgraven om de behaalde terreinwinst te behouden, met succes; pogingen deze verdeging te doorbreken kostten enorm veel soldaten
Een belegering van de vestingstad Verdun en een slag aan de Somme werden verloren door de Duitsers
De Duitsers lieten schepen met grondstoffen en voedingsmiddelen voor de geallieerden zinken
Engeland ontwikkelde veel moderne wapens, maar het enige wapen dat betrouwbaar en ver genoeg ontwikkeld was, was de mitrailleur
In Rusland werden revolutionairen die de armoedige en zware positie van arbeiders en boeren wilden verbeteren in de cel gegooid
De positie van de boeren (±80% vd bevolking) verergerde nog meer toen Rusland nederlagen leed en voedseltekorten had
Van alle elende kreeg de tsaar, Nicolaas ll, steeds vaker de schuld en hij werd afgezet in de Februarirevolutie en vervangen door een voorlopige regering
Verbannen revolutionairen Lenin en Trotski werden door Duitsland, waarheen ze vebannen waren, teruggestuurd met de bedoeling chaos te zaaien, en dat lukte
In Rusland aangekomen begon Lenin de Oktoberrevolutie, in het voordeel van de boeren en arbeiders, sloot de Vrede van Brestlitovsk met Duitsland en stichte een communistische samenleving

§3
Amerika wilde ook helpen een zond boten met hulpgoederen voor de geallieerden, die vervolgens werden getorpedeerd
De idealistische Wilson wilde ook de wereld buiten de VS verbeteren en het Amerikaanse Congres besloot tot oorlog, het was nu officieel een wereldoorlog
Duitsland begon, nu het zijn troepen van het oostfront ook mee kon laten helpen, aan een wanhoopsoffensief
De geallieerden dwongen de Duitsers terug, aangevuld met Amerikaanse troepen en tanks
Na een opstand van de Duitse mariniers en soldaten samen met het volk treedt de Duitse keizer af en krijgt asiel in Nederland
Vlak daarna vormde de socialist Ebert samen met andere partijen een nieuwe regering in Duitsland en deze tekende een wapenstilstand
Na onderhandelingen van de geallieerden over de Vredes van Parijs, kwam de Vrede van Versailles (Diktat) waarin Duitsland de schuld van de oorlog kreeg, gebieden verloor en moest betalen voor herstel
Oostenrijk-Hongarije en het Osmaanse rijk werden ook gestraft, maar werden via andere verdragen opgesplitst