IJzeren Gordijn

Toen Stalin na de Tweede Wereldoorlog Oost-Europa dwong om communistisch te worden, probeerden veel mensen vanuit Oost-Europa naar het vrije West-Europa te vluchten. De communisten wilden dat voorkomen en daarom werd de grens tussen het Warschaupact en de NAVO afgesloten. Mensen mochten niet meer vanuit Oost-Europa naar West-Europa reizen. Deze afgesloten grens wordt het IJzeren Gordijn genoemd. Omgekeerd mocht het trouwens wel: iemand uit Nederland mocht prima op vakantie gaan in Polen.

Om te zorgen dat mensen niet stiekem de grens zouden oversteken, werd de grenszone enkele kilometers breed gemaakt. In die zone mocht je alleen met een bepaalde toestemmingspas komen. Er lagen mijnenvelden, legerpatrouilles bewaakten de zone en er stonden veel wachttorens, hekken en prikkeldraadversperringen.

Het IJzeren Gordijn liep tussen de kapitalistische West-Duitse BRD en de communistische Oost-Duitse DDR. Maar middenin de DDR lag de Duitse hoofdstad Berlijn. Net zoals Duitsland verdeeld was in een kapitalistisch en een communistisch deel, zo was Berlijn dat ook. West-Berlijn hoorde bij de BRD en was dus kapitalistisch.

Op de kaart hieronder zie je dat West-Berlijn dus middenin de communistische DDR lag. Dat zorgde ervoor dat veel Oost-Duitsers naar West-Berlijn gingen en daar op het vliegtuig naar de BRD stapten. Tussen 1945-1961 waren dit er 200.000 per jaar, allemaal jonge en hoog opgeleide mensen. Dat zorgde ervoor dat de DDR in hoog tempo zijn goede werkers kwijtraakte.

Daarom werd in 1961 de Berlijnse Muur gebouwd door de communistische leiders van de DDR. Deze muur stond om West-Berlijn en moest ervoor zorgen dat Oost-Duitsers niet meer naar West-Berlijn konden vluchten. De West-Berlijners mochten (net als de West-Duitsers) wel gewoon naar Oost-Duitsland. Het was dus geen gevangenismuur om de West-Berlijners op te sluiten, maar een muur om de Oost-Duitsers te verhinderen naar het kapitalistische West-Berlijn te vluchten.