Hoofdstuk 3
Kenmerkende aspecten:
Het ontstaan en verspreiding van de islam.
De vrijwel volledige vervanging in West-Europa van de agrarisch-urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid.
Het ontstaan van feodale verhoudingen in het bestuur.
De verspreiding van het christendom in geheel Europa.
Kern begrippen:
Autarkie: Een autarkische of zelfvoorzienende gemeenschap produceert alles wat ze nodig heeft, en voert du geen handel met de buitenwereld. Kenmerkend voor West-Europa in de vroege middeleeuwen.
Feodalisme (leenstelsel): Bestuurssysteem in West-Europa vanaf de 8e eeuw waarbij hogere edelen grond of ambten in leen gaven aan lagere edelen (vazallen), die in ruil daarvoor hun leenheer trouw beloofden. De hoogste leenheer was de koning, zijn vazallen konden zelf leenheer worden van andere vazallen. De leenrelatie eindigde met de dood van de heer of vazal, maar op den duur gingen vazallen hun leen als erfelijk bezit zien. Ze werden vrijwel zelfstandige heersers over het gebied dat ze in leen hadden. Later werden met feodalisme ook de voorrechten van de adel en de macht van adellijke heren bedoeld.
Hofstelsel: (domeinstelsel, domaniale stelsel) Het overheersende landbouwstelsel in de vroege middeleeuwen in West-Europa, waarbij door een heer geregeerde landgoederen (domeinen) vrijwel autarkisch (zelfvoorzienend) zijn. Het domein bestaat uit twee delen: een deel van de heer, en een deel van de boeren die van hem afhankelijk zijn en voor hem werken.
Horigheid: Toestand waarbij boeren hun land niet mogen verlaten en dus slechts gedeeltelijk vrij zijn. Vaak moeten ze diensten verrichten voor hun heer en hebben ze grond van hem in erfpacht. Ze zijn niet echt eigenaar, maar mogen de grond wel voor zichzelf bewerken en kunnen hem op kinderen overdragen.
Islam: Monotheïstische godsdienst die in de 7e eeuw in Arabië werd gestich door Mohammed. Islam betekent letterlijk onderwerping aan God. Volgens moslims, aanhangers van de islam, is Mohammed de belangrijkste profeet van Allah (God).
Zelfvoorzienend: Zie autarkisch.
Overige begrippen:
Adel: De hoogste maatschappelijk laag in de middeleeuwen, naast de hoge geestelijkheid, die meestal ook uit de adel afkomstig was. De adel kwam voort uit de Romeinse aristocratie en de Germaanse krijgselite. Edelen waren strijders en grootgrondbezitters. Het lidmaatschap van de adel was erfelijk.
Agrarische cultuur: Cultuur waarin landbouw het overheersende middel van bestaan is en er geen of nauwelijks steden met handel en ambachten zijn. Bij de ondergang van het Romeinse rijk verdween de Landbouwstedelijke samenleving in West-Europa.
Bisschop: De hoogste christelijke geestelijke in een stad met bijbehorende provincie. In het Romeinse rijk kwamen de bisschoppen in de steden naast het wereldlijke bestuur. Toen het wereldlijke gezag verdween, voorkwamen de bisschoppen dat de steden helemaal ten onder gingen. Veel bisschoppen hadden ook wereldlijke macht. Boven hen stonden aartsbisschoppen. Een aartsbisdom bestond uit meerdere bisdommen.
Christenheid: Benaming voor de gezamenlijke christelijke volkeren in Europa. In de middeleeuwen werd hiermee Europa aangeduid. Toen door de reformatie de christenheid in West-Europa uiteenviel in protestanten en katholieken raakte het begrip in onbruik. Vanaf toen werd het begrip Europa vaker gebruikt.
Heidendom: Afgodendienst. Met heidendom worden ook wel de heidense volkeren bedoeld. Volgens christenen, joden en moslims zijn heidenen mensen die in meer goden geloven of ongelovig en ongodsdienstig zijn.
Kerstening: Bekering tot het christendom. Het christendom was vanaf het begin een universele godsdienst, die zijn boodschap tot de gehele mensheid richtte.
Koran: Heilige boek van moslims.
Monnik: Geestelijke die afgesloten van de wereld leeft, om zich geheel aan het geloof te wijden. Meestal gebeurt dit met andere monniken in een klooster.
Paus: Hoofd van de katholieke kerk. De paus had als bisschop van Rome vanaf het begin een bijzondere positie. Hij werd gezien als opvolger van Petrus, van wie Jezus volgens de Bijbel had gezegd dat hij op hem zijn kerk zou bouwen en die sleutels van de hemel zou hebben gekregen. Toch groeide de paus pas vanaf de 7e eeuw geleidelijk uit tot leider van de westerse kerk.
Ridder: Adellijke ruiter. In Europa ontstonden de ridderlegers in de 8e eeuw, in navolging van de Arabische ruiterlegers, waar de christenen in het begin van de eeuw slag mee hadden geleverd.
Samenvatting
Rond 700 (de tijd van Willibrord) was het christendom nog lang niet over heel Europa verspreid; Europa was nog grotendeels heidens en vanuit het zuiden, in Spanje rukte de islam op.
Tien eeuwen na het ontstaan van het Christendom was het eindelijk in heel Europa in heel Europa verspreid. Dat was ongeveer rond het jaar 1000
Vanaf de 5e eeuw was ook Ierland bekeerd en vanaf de 7e eeuw was Brittannië tot het christendom overgegaan.
Middeleeuwen 500 tot 1500
3 groepen: geestelijkheid, adel en de boeren.
Na de stichting van de islam in Arabië in 622 ontstond een groot Arabisch rijk. 100 jaar later strekte dit zich uit van Centraal-Azië in het oosten tot en met Portugal in het westen. Het was een landbouwstedelijke samenleving met een islamitische, Arabische cultuur. Rond 750 viel het uiteen in verschillende rijken, waaronder het emiraat van Cordoba en het Abbasidenrijk van Bagdad.
Frankische koning Clovis (482-511)
Karel de Grote (742-814)
In Nederland werd het Frankische koningsgezag vanaf de 7e eeuw samen met het christendom uitgebreid, onder meer door Willibrord. In 785 erkende heel Nederland het gezag van Karel de Grote. In 880 werd ons land deel van het Oost-Frankische rijk.
Kenmerkende aspecten:
Het ontstaan en verspreiding van de islam.
De vrijwel volledige vervanging in West-Europa van de agrarisch-urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid.
Het ontstaan van feodale verhoudingen in het bestuur.
De verspreiding van het christendom in geheel Europa.
Kern begrippen:
Autarkie: Een autarkische of zelfvoorzienende gemeenschap produceert alles wat ze nodig heeft, en voert du geen handel met de buitenwereld. Kenmerkend voor West-Europa in de vroege middeleeuwen.
Feodalisme (leenstelsel): Bestuurssysteem in West-Europa vanaf de 8e eeuw waarbij hogere edelen grond of ambten in leen gaven aan lagere edelen (vazallen), die in ruil daarvoor hun leenheer trouw beloofden. De hoogste leenheer was de koning, zijn vazallen konden zelf leenheer worden van andere vazallen. De leenrelatie eindigde met de dood van de heer of vazal, maar op den duur gingen vazallen hun leen als erfelijk bezit zien. Ze werden vrijwel zelfstandige heersers over het gebied dat ze in leen hadden. Later werden met feodalisme ook de voorrechten van de adel en de macht van adellijke heren bedoeld.
Horigheid: Toestand waarbij boeren hun land niet mogen verlaten en dus slechts gedeeltelijk vrij zijn. Vaak moeten ze diensten verrichten voor hun heer en hebben ze grond van hem in erfpacht. Ze zijn niet echt eigenaar, maar mogen de grond wel voor zichzelf bewerken en kunnen hem op kinderen overdragen.
Islam: Monotheïstische godsdienst die in de 7e eeuw in Arabië werd gestich door Mohammed. Islam betekent letterlijk onderwerping aan God. Volgens moslims, aanhangers van de islam, is Mohammed de belangrijkste profeet van Allah (God).
Zelfvoorzienend: Zie autarkisch.
Overige begrippen:
Adel: De hoogste maatschappelijk laag in de middeleeuwen, naast de hoge geestelijkheid, die meestal ook uit de adel afkomstig was. De adel kwam voort uit de Romeinse aristocratie en de Germaanse krijgselite. Edelen waren strijders en grootgrondbezitters. Het lidmaatschap van de adel was erfelijk.
Agrarische cultuur: Cultuur waarin landbouw het overheersende middel van bestaan is en er geen of nauwelijks steden met handel en ambachten zijn. Bij de ondergang van het Romeinse rijk verdween de Landbouwstedelijke samenleving in West-Europa.
Bisschop: De hoogste christelijke geestelijke in een stad met bijbehorende provincie. In het Romeinse rijk kwamen de bisschoppen in de steden naast het wereldlijke bestuur. Toen het wereldlijke gezag verdween, voorkwamen de bisschoppen dat de steden helemaal ten onder gingen. Veel bisschoppen hadden ook wereldlijke macht. Boven hen stonden aartsbisschoppen. Een aartsbisdom bestond uit meerdere bisdommen.
Christenheid: Benaming voor de gezamenlijke christelijke volkeren in Europa. In de middeleeuwen werd hiermee Europa aangeduid. Toen door de reformatie de christenheid in West-Europa uiteenviel in protestanten en katholieken raakte het begrip in onbruik. Vanaf toen werd het begrip Europa vaker gebruikt.
Kerstening: Bekering tot het christendom. Het christendom was vanaf het begin een universele godsdienst, die zijn boodschap tot de gehele mensheid richtte.
Koran: Heilige boek van moslims.
Monnik: Geestelijke die afgesloten van de wereld leeft, om zich geheel aan het geloof te wijden. Meestal gebeurt dit met andere monniken in een klooster.
Paus: Hoofd van de katholieke kerk. De paus had als bisschop van Rome vanaf het begin een bijzondere positie. Hij werd gezien als opvolger van Petrus, van wie Jezus volgens de Bijbel had gezegd dat hij op hem zijn kerk zou bouwen en die sleutels van de hemel zou hebben gekregen. Toch groeide de paus pas vanaf de 7e eeuw geleidelijk uit tot leider van de westerse kerk.
Ridder: Adellijke ruiter. In Europa ontstonden de ridderlegers in de 8e eeuw, in navolging van de Arabische ruiterlegers, waar de christenen in het begin van de eeuw slag mee hadden geleverd.
Samenvatting
Rond 700 (de tijd van Willibrord) was het christendom nog lang niet over heel Europa verspreid; Europa was nog grotendeels heidens en vanuit het zuiden, in Spanje rukte de islam op.
Tien eeuwen na het ontstaan van het Christendom was het eindelijk in heel Europa in heel Europa verspreid. Dat was ongeveer rond het jaar 1000
Vanaf de 5e eeuw was ook Ierland bekeerd en vanaf de 7e eeuw was Brittannië tot het christendom overgegaan.
Middeleeuwen 500 tot 1500
Na de stichting van de islam in Arabië in 622 ontstond een groot Arabisch rijk. 100 jaar later strekte dit zich uit van Centraal-Azië in het oosten tot en met Portugal in het westen. Het was een landbouwstedelijke samenleving met een islamitische, Arabische cultuur. Rond 750 viel het uiteen in verschillende rijken, waaronder het emiraat van Cordoba en het Abbasidenrijk van Bagdad.
Frankische koning Clovis (482-511)
Karel de Grote (742-814)
In Nederland werd het Frankische koningsgezag vanaf de 7e eeuw samen met het christendom uitgebreid, onder meer door Willibrord. In 785 erkende heel Nederland het gezag van Karel de Grote. In 880 werd ons land deel van het Oost-Frankische rijk.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden