Hoofdstuk 2

Geschiedenis samenvatting Hoofdstuk 2

Paragraaf 1

Na 1900 moderniseert Europa

Er kwam meer welvaart.

De groei van de welvaart werd mogelijk gemakt door de industrialisatie en de vrede. Al sinds 1871 is er geen oorlog meer geweest in Europa. De welvaart nam toe. Maar daar kwam een einde aan in 1914 door de Eerste wereldoorlog. Dat had een aantal redenen

• Nationalisme
• Militarisme
• Wapenwedloop
• Bondgenootschappen

Nationalisme

Eigen land eerst. Het vaderland is het beste land wat er is en geen ander land kan daar tegenop.

Waarbij vijandbeelden ontstonden van andere landen

Militarisme

Alles wat met oorlog te maken heeft verheerlijken

Wapenwedloop

Steeds meer nieuwe en betere wapens kopen

Bondgenootschappen

Landen gingen bondgenootschappen aan om elkaar te helpen als het oorlog zou worden
Je had twee bondgenootschappen

1. Geallieerden: Groot-Brittanië, Frankrijk, België, Amerika, Rusland
2. Centralen:  Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Servië, Bosnië

Vanaf 1880 hadden Europese landen meer grondbezit in Afrika,  Amerika en Azië dit noem je modern imperialisme. Duitsland had bijna geen koloniën en wou ook meer grond.

Op 28 juni 1914 werd de Servische kroonprins Frans Ferdinand werd vermoord door Gavrillo Princip. Toen Servië de oorlog aan Bosnië verklaarde, verklaarde Duitsland weer de oorlog aan Frankrijk enz. totdat heel Europa met elkaar in oorlog was

Paragraaf 2

Er werd enthousiast gereageerd op de oorlog. Hele dorpen sloten zich aan bij het leger.

De Fransen vielen direct aan in Elzas-Lotharingen, dat ze wilden heroveren op Duitsland. Ze gebruikten nog oude oorlog methodes waardoor het hun ondergang werd.

Maar men had nieuwe wapens uitgevonden zoals de mitrailleur en de tank. Men dacht dat de oorlog snel voorbij zou zijn omdat ze betere wapens hadden maar het zou 4 jaar gaan duren.

Omdat ze bijna geen grond veroverden grieven de Duitsers zich massaal in. Daarom word de oorlog ook wel de loopgravenoorlog genoemd.

Het Duitse leger viel aan volgens een plan dat al jaren voor de oorlog was bedacht door generaal Von Schlieffen. Stap een in dit Schlieffenplan was een massale aanval op Frankrijk. Omdat de forten aan de Frans-Duitse grens te sterk waren, moest het leger door België trekken en vanuit daar Frankrijk binnen vallen. Zo kon Frankrijk binnen 6 weken verslagen worden. Maar het werkte niet. Vanaf 11 september trokken de Duitsers zich terug en grieven zich in.

Beide partijen probeerde wel land te veroveren maar dat baatte niet want elk offensief mondde uit in een bloedbad waarbij iedere keer honderdduizenden doden vielen.

Ook op zee werd gevochten. Tussen Britse en Duitse schepen. De Duitse keizer had een onbeperkte duikboten oorlog afgekondigd. Het doel was Engeland uit te hongeren maar het probleem was dat ze elk schip lieten zinken waarbij ook Amerikaanse schepen werden geraakt. En die waren woedend waardoor ze de oorlog aan Duitsland verklaarden. En daar kon Duitsland niet tegen op waarbij op 11 november 1919 om 11 uur een wapenstilstand werd afgekondigd.

Ondertussen in Rusland was de Tsaar Nicolaas II afgezet. Een nieuwe regering zette de oorlog voort maar in oktober o.l.v. Lenin werd de regering afgezet en nam Lenin met zijn communistische ideeën de macht over.

Tijdens de eerste wereldoorlog moest iedereen in de oorlog blijven geloven waardoor kranten onder ware censuur stonden. Er werd veel propaganda gebruikt om mensen te laten geloven dat het goed ging terwijl dat in werkelijkheid niet zo was want er vielen in de 1^e wereldoorlog meer dan 10 miljoen doden en gewonden.

De eerste wereldoorlog was een totale oorlog omdat de volledige maatschappij en economie in het teken stond van de oorlog

Paragraaf 3

Duitsland werd als grote veroorzaker van de oorlog aangewezen en zou daar volgens de Fransen voor boeten. In Versailles werd de vrede getekend.

Duitsland werd totaal vernederd en kreeg de volgende straffen

• Herstelbetalingen aan Frankrijk en Engeland meer dan 100 miljard mark
• Duitsland moest grondgebied afstaan aan Polen en Frankrijk.
• Het Rijnland werd gedemilitariseerd
• Duitsland mocht nog maar een leger hebben van maximaal 100.000 soldaten en mocht geen vliegtuigen en duikboten meer hebben.

Om te voorkomen dat er nog meer oorlogen ontstonden werd de Volkenbond opgericht, voortaan moest men daar de conflicten uitpraten.

De Duitse keizer vluchtte naar Nederland waar hij tot zijn dood bleef wonen. En Duitsland werd een republiek namelijk de Republiek van Weimar. In Weimar kwam het parlement bij een omdat het in Berlijn nog te gevaarlijk was. Veel Duitsers waren woedend toen de regering de vrede van Versailles ondertekend ze ervaarde het als een mes in de rug die de dolkstoodlegende word genoemd waardoor de populariteit snel afnam.

Maar de populariteit nam nog veel meer af toen de Duitse regering meer geld ging bij drukken om alle lonen en herstelbetalingen te kunnen betalen. Het geld werd niks meer waard.

Ook in Italië ging het slecht. Waar Mussolini handig gebruik van maakte en een staatsgreep deed. Hij leidde een nieuwe beweging het fascisme. Toen hij aan de macht kwam maakte hij een eind aan de democratie en stichtte een dictatuur.

Adolf Hitler leidde ook een nieuwe beweging het Nationaal socialisme hij wilde net als Mussolini een staatsgreep plegen maar dat mislukte en belandde in de gevangenis.

Met Duistland ging het weer wat beter. De Amerikaanse Dawes had een plan gemaakt om Duitsland te helpen in dat plan stond dat de herstelbetalingen werden verlaagd en dat Amerika geld ging lenen om de economie te stimuleren.

Maar in 1929 ontstond een grote crisis in Amerika waardoor aandelen minder waard werden. De crisis waaide ook over naar Europa waardoor honderden mensen ontslagen en werkloos werden en veel bedrijven moesten sluiten. Ook in Duitsland sloeg de crisis toe waardoor Hitler alsnog aan de macht kon komen. 

Paragraaf 4

In 1919 werd het Tsarengezin gedwongen om in een huis in Siberië te gaan wonen. Op 1917 juli werden ze vermoord. De opdracht gever was de nieuwe leider van Rusland Lenin. Hij was een dictator en vermoorde iedereen die het niet eens was met zijn communistische ideeën. Het communisme streeft naar gelijkheid tussen iedereen. Vandaar dat het extreem links word genoemd. De communisten kregen met veel weerstand te maken omdat niet iedereen zijn bedrijf wou afstaan aan de staat die volledige controle wilde over alle onderdelen van de maatschappij.  Het Rode leger werd opgericht om tegen het witte leger te strijden die de veranderingen tegen wou gaan. Ook de geheime politie werd opgericht. Deze politie moest iedereen vermoorden en oppakken die niet met Lenin eens was. In 1922 vormden de communisten een nieuwe staat: de Sovjet-Unie. Deze bestond uit, Rusland, Georgië, Oekraïne en andere staten die waren veroverd.

Na Lenins dood volgde Jozef Stalin hem op en werd een dictator. Hij gaf opdracht om van de SU een industriële supermacht te maken.  Er werd een vijfjaren plan gemaakt. Om de industrialisatie te bevorderen werd dat vijfjaren plan gemaakt, daarin stond wat de bedrijven allemaal moesten produceren en het werkte, de economie groeide enorm. Het werd een sterk industrie land.

Stalin besloot ook dat kleine alleenstaande boeren moesten verdwijnen alles moest gemeenschappelijk worden, dat word collectivisatie genoemd. En als je niet wou werd je als dwangarbeider naar Siberië gestuurd. 

De Sovjet-Unie kreeg een onderdrukkend systeem: Het Stalinisme. Stalin regeerde door angst aan te jagen en iedereen die het niet met hem eens was of die hem niet aanstond werd vermoord. Er werd dan eerst een showproces gevoerd waarbij de rechter hem dan tot de doodstraf veroordeelde.

Stalin kon de touwtjes zo goed in handen houden door de propagandamachine. Kranten schilderde hem af als een goede man en vriend van de kinderen. De kranten mochten alleen maar goed schrijven omdat er censuur heerste waren er geen vrijheden. Iedereen moest geloven dat Stalin goed was. Dit werd indoctrinatie genoemd. Er kwam een enorme persoonlijkheidsverheerlijking op gang waarbij Stalin als een god werd vereerd.

De Sovjet-Unie werd een totalitaire staat waarbij de regering de volledige maatschappij beheerste.