Hoofdstuk 11 Van Stunde Null naar Ground Zero

Geschiedenis MEMO Havo 4/5

Van Stunde Null Naar Ground Zero H11

Het is niet precies aan te geven wanneer de Koude Oorlog begon.

De Verenigde Staten, VS en de Sovjet-Unie, SU, hadden elkaar nodig in de strijd tegen Hitler tijdens de tweede Wereldoorlog. Vrienden werden de SU en VS niet, daarvoor waren hun ideologische verschillen te groot.

Amerika (VS)  Kapitalistisch (In de ogen van de socialisten was de fabrieksondernemer voorvechter van de vrije markt, wereldhandel, winststreven en privé-eigendom een kapitalist).

Rusland (SU)  Communistisch (In de ogen van de liberalen een klasseloze maatschappijvorm met een economisch systeem gebaseerd op gemeenschappelijk eigendom van productiemiddelen).

De VS verafschuwde de totalitaire samenleving van de Russen waarbij de staat het politieke, culturele en economische leven van hun burgers totaal beheersten.

De Russen verafschuwde het Westen, VS, met het kapitalisme wat zorgde voor grote verschillen tussen arm en rijk.

De SU was bang dat het Westen hun communistische staat wilde verwoesten, omdat tijdens de WO2 Engeland en de VS enorm treuzelde met het openen van een tweede front tegen Nazi-Duitsland. Hierdoor kon Hitler zijn legers zo grotendeels inzetten aan het Oost-front (kant van SU), zodat er daar veel Russische soldaten werden verslagen. Volgens Stalin gebruikte Engeland en VS de Nazi’s om de SU te verzwakken.

Vanuit de VS kant bekeken vreesde de Engelse premier Churchill en de Amerikaanse President Roosevelt dat Stalin de oorlog gebruikte om zijn invloed in Oost-europa te versterken.

Dit werd bevestigd bij de conferentie van Jalta.

Februari 1945 Conferentie van Jalta:

De Nazi’s waren bijna verslagen. De grote 3 (Stalin SU, Churchill EN, en Roosevelt VS) waren bijeengekomen om de toekomst van Duitsland en Oost-Europa te bespreken. Het lot van Polen vormde het grootste struikelblok. Stalin had aan het begin van WO2 het Oosten van Polen bezet en de SU wilde zich nu niet meer terugtrekken. Bij conf. Jalta stond stalin erop dat dit gebied bij de SU bleef. Ter compensatie kon Polen een stuk van Duitsland krijgen. Het stuk van Polen van de SU moest communistisch worden. Churchill protesteerde hevig vanwege zijn afschuw voor het communisme. Bovendien was EN in oorlog geraakt om Polen te bevrijden en nu zou Polen weer onder leiding komen van een dictator (Stalin). Churchill en de zieke Roosevelt hadden geen been om op te staan. SU had vrijwel heel Oost-Europa bevrijd en hiervoor zou hij inderdaad iets voor terug mogen hebben. Als tegemoet koming beloofde Stalin om in alle Oost-Europese landen na de oorlog democratische verkiezingen te houden.

Duitsland werd verdeeld in 4 zones: Sovjet-Unie, Verenigde Staten, Engeland en Frankrijk.

-Roosevelt overleed aan een ziekte

- Churchil werd door een verkiezingsnederlaag vervangen door Clement Attlee.

Augustus 1945 Conferentie van Potsdam

Er werd besloten om het Nazisme in Duitsland uit te roeien, oorlogsmisdadigers te berechten en naast Duitsland ook de hoofdstad Berlijn in 4 zones te verdelen.

- Truman vertelde dat Amerika over een Atoom bom beschikt. Stalin had dit al vernomen van SU-spionnen en vertrok geen spier. Het enige wat Stalin zei was dat hij hoopte dat het goed gebruikt werd tegen Japan (Japan was hun vijand in de WO2 en vernietigde het Amerikaanse Pearl Harbor). SU was ondertussen zelf ook bezig met het creëren van een atoombom.

Na de conferenties:

- Stalin was niet meer van plan om democratische verkiezingen te houden zoals afgesproken bij de conferentie van Jalta in ruil voor Oost-Europa. In Oost-Europa werden de communistische partijen het machtigst en andere oppositiepartijen werden uitgeschakeld.

- Maart 1946, Churchill was in de VS en riep een noodkreet uit. Er kwam een tweedeling van Europa. Een ijzeren gordijn (muur) vanaf de Oostzee tot de Adriatische zee. Een muur dwars door het Europese continent van Noord naar Zuid.

- 1948. Alle Oost-Europese landen waren Russische Satellietstaten geworden. Formeel onafhankelijk, maar eigenlijk stonden ze volledig onder controle van de SU. Er werden communistische regeringen geïnstalleerd.

- West-Europa kreeg meer angst voor Stalin. Stalin had waarschijnlijk nooit de bedoeling gehad om zijn macht naar het Westen uit te breiden, maar hij wilde zijn Russische grenzen veilig stellen voor het geval dat ze ooit nog eens van het Westen aangevallen konden worden en hun Rijk zou vallen.

- 1947. Truman vertrouwde Stalin niet en nam geen risico’s. Hij kondigde de Trumandoctrine aan (Ieder land dat door het communisme werd bedreigd kon rekenen op Amerikaanse militaire en economische steun). De VS ging over op een containment politiek, het indammen of de uitbreiding van het communisme bestrijden.

- April 1947, Amerikaanse Minister van Buitenlandse Zaken, George Marshall, vond dat het herstel van Europa veel te langzaam ging. De economie moest weer op gang komen. Hij kondigde het Marshallplan aan. Van 1948 tot 1952 stroomde ruim 12 miljard dollar naar West-Europa om zo de economie weer op gang te brengen. Dit geld moest later terug betaald worden. Het Marshallplan leverde een belangrijke bijdrage aan het economisch herstel van West-Europa. Oost- Europa wees de hulp af. Stalin beschouwde het Marshallplan als een dollarimperialisme en verbood het volk Amerikaans geld aan te nemen.

Er heerste grote meningsverschillen over de wederopbouw van Duitsland. VS en EN wilde DU economisch weer oplaten bloeien. Daarom wilde ze de Duitse Herstelbetalingen afschaffen (geld wat DU moet betalen door alle schade die ze hebben aangericht in de WO2). FR en SU wilde de DU zwak houden voor het geval ze weer een oorlog konden maken (want daar was veel geld voor nodig). Hierdoor bleek het onmogelijk om DU als een economische eenheid te besturen.

1948. De economische splitsing van DU werd definitief toen VS, EN, FR in hun zones de Duitse munt in voerde (D-Mark). Stalin was gefrustreerd, maar had nu een reden voor een vijandige tegenactie: Hij blokkeerde alle toegangswegen naar West-Berlijn. De Blokkade van berlijn sneed 2 miljoen West-Berlijners van de Buitenwereld af, want Berlijn lag in de zone van de SU. Ze konden nergens heen.

De Amerikanen organiseerden hierdoor een luchtbrug naar West-Berlijn. Van juni 1948 tot 1949 vlogen vliegtuigen dag en nacht af en aan met goederen zoals levensmiddelen, brandstof en kleding.

Stalin zag dat de Westerse mogendheden zich niet uit West-Berlijn lieten verdrijven (wat Stalin’s bedoeling was met de Blokkade van Berlijn). Hierdoor hief Stalin de blokkade op. Berlijn was hem geen oorlog waard.

Mei 1949: VS, EN, FR voegde hun zones samen in een nieuwe staat:

BONDSREPUBLIEK DUITSLAND BRD (VS, ENG, FR)

Oktober 1949: Stalin bleef niet achter en maakte van zijn staat de :

DUITSE DEMOCRATISCHE REPLUBLIEK DDR (SOVJET-UNIE)

Einde van 1949: West-Europa, VS en Canada sloten een militair bondgenootschap:

DE NOORD ATLANTISCHE VERDRAGSORGANISATIE (NAVO) (WEST-EU, VS, CA)

De NAVO lidstaten besloten elkaar te helpen zodra al één van hen werd aangevallen. Voor de Amerikanen betekenden het toetreden bij de NAVO een grote stap; nooit eerder had de VS in vredestijd een militair bondgenootschap afgesloten en nooit eerder waren zij de verplichting aangegaan een continent te verdedigen wat duizenden kilometers verderop lag.

Vanaf nu was de VS niet alleen betrokken bij de wederopbouw van West-Europa (via het Marshallplan), maar ook verantwoordelijk voor de West-Europese veiligheid.

1955: Als reactie van Stalin op de oprichting van de NAVO sloot de SU met zijn Oost-Europese satellietlanden een militairverdrag:

WARSHAUPACT (SOVJET-UNIE, OOST-EU satellietlanden)

Oost- en West-Europa stonden nu als 2 machtsblokken tegenover elkaar:

Het communistische Oostblok onder Sovjet invloed

Het democratisch-kapitalistische Westen onder Amerikaanse leiding.

Al in 1949, veel eerder dan verwacht kondigde de SU aan dat zij ook over een atoombom beschikte. Vanaf nu was de VS niet meer het enige land met atoomwapens. De angst sloeg de Westerse bevolking om het hart: Iedereen besefte dat de inzet van het wapen voortaan kon leiden tot een alles vernietigde atoomoorlog! Toch stabiliseerde de verhouding in Europa, West en Oost waren in feite even sterk.

Massive Retaliation: VS en SU begrepen allebei dat een militair ingrijpen in elkaars invloedszone beantwoord kon worden met een atoomaanval.

Stalin en Truman wilde allebei geen kernoorlog en besloten elkaars invloedsferen in Europa te accepteren.

BURGER OORLOG IN CHINA:

Na de WO2 had Europa alle aandacht opgeëist. Dit kwam doordat de SU en de VS hierbij hun grootste belangen hadden. Er werd bijna niet bemoeid met China waar in 1945 tot 1949 een felle burgeroorlog woedde tussen de:

Communisten onder leiding van Mao Zedong. (gesteund door SU)

Nationalisten onder leiding van Tjiang K’ai-sjek. (gesteund door VS)

Door de weinige aandacht stelde de steun van de SU en VS weinig voor.

1949, Tjiang werd verslagen. Tjiang vluchtte met zijn aanhangers en goud naar het eiland Taiwan, voor de Chinese kust. Mao ontpopte zich tot een meedogenloze bestuurder. Onderzijn bewind werden miljoenen Chinezen de dood in gedreven. Volgens zijn lijfarts waste hij zich nooit en bracht hij geslachtziektes op jonge meisjes over.

De Koude oorlog trekt richting Azië.

1950. Doordat de situatie in Europa was gestabiliseerd kregen de VS en SU meer oog voor conflicten buiten Europa. Mao’s overwinning speelde hierbij mee. Velen verweten President Truman (VS) dat hij China verkwanseld had aan het communisme. Volgens hen was Mao’s overwinning een aanwijzing dat het Rode Leger (Rode Leger is het communisme, SU) overal ter wereld oprukte. Er was een krachtige actie nodig. Truman wilde bewijzen dat hij hiervoor de aangewezen man was. De aanleiding deed zich voor in Korea.

DE KOREA OORLOG:

Naast Duitsland en Berlijn werd ook Korea opgesplitst. Noord-Korea was communistisch en Zuid-Korea kapitalistisch.

Juni 1950. De Noord-Koreaanse communistische troepen vallen het kapitalistische Zuid-Korea binnen en veroverde snel een groot gebied. Het Westen dacht dat Stalin hierachter zat, maar hoogstwaarschijnlijk was de aanval een idee van de Noord-Koreaanse leider Kim II Sung. Truman aarzelde geen moment en verklaarde dat de Trumandoctrine nu ook voor Azië gold en stuurde onmiddellijk de Amerikaanse lucht- en zeemacht naar Zuid-Korea. Ook riep hij de hulp van de Verenigde Naties in. De VN was in 1945 opgericht om vrede en veiligheid in de wereld te bevorderen. De VN kon niet veel doen, want het bestond uit 5 landen met een permanente zetel:

EN, FR, CHI, VS en SU. Ze waren het nooit met elkaar eens en blokkeerde voortdurend elkaars voorstellen. Tijdens de crisis in Korea ging de Veiligheidsraad, wat hoorde bij VN wel over op actie. Er werden onder andere 3500 Nederlanders naar Korea gestuurd.

De Amerikaanse generaal MacArthur kreeg het opperbevel over de internationale troepenmacht. Hij drong snel de Noord-Koreanen terug naar het Noorden. Als de VS genoeg had genomen met het herstel van de voormalige grens, dan was de oorlog gauw voorbij geweest, maar ze wilde meer door het succes van MacArthur en ze rukte verder op naar Noorden. China zag de internationale troepenmacht richting zijn grenzen oprukken en stortte zich nu met volle gewicht in de strijd. MacArthurs opmars werd tot stilstand gebracht en dit sleepte jaren voort.

1953. Er werd een wapenstilstand gehouden, waarbij de vooroorlogse situatie in Korea was hersteld. Er was niets bereikt, alleen dat 2,5 miljoen militairen en burgers zijn omgekomen. Door de Korea-oorlog nam de wapenwedloop (race tussen de staten om op militair gebied de sterkste te zijn) tussen de VS en SU razendsnel toe. In elke jaren verdriedubbelde de defensie uitgaven van de VS.

6 Maart 1953. De SU rouwde. Stalin was overleden. Door jarenlange persoonsverheerlijking beschouwden velen Stalin als een geniaal leider, die als een vader van zijn volk hield. Voor internationale verhouding was Stalins dood echter geen triest nieuws. Nikita Chroesjtsjov werd de opvolger van Stalin. Chroesjtsjov vond dat ondanks hun ideologische verschillen de SU en VS vreedzaam met elkaar om moesten gaan. Niemand had namelijk profijt van een kernoorlog. Deze korte periode leidde tot ontspanning in de Koude Oorlog. Maar de stemming sloeg om. Chroesjtsjov was helemaal niet zo vreedzaam als gedacht. In 1956 op het 20e congres van de communistische partij sprak hij met volle kritiek over Stalin. Er kwam Destalinisatie, er was een einde gekomen aan de persoonsverheerlijking van Stalin. Hierdoor werd de grip van de staat op de samenleving wat losser. Enkele Oost-Europese landen, waaronder Hongarije, dachten dat dit het moment was om zich aan de Sovjet-Unie te ontworstelen. Alleen hadden zij Chroesjtsjov verkeerd ingeschat….

DE HONGAARSE OPSTAND

Oktober 1956. In Hongarije ontstond een massale volksopstand. De bevolking eiste:

- Vrije verkiezingen

- Een einde aan de Russische overheersing

Even leek het erop dat de opstand zou slagen. Onder druk van demonstranten trad de Stalinistische regering af en kwam de hervormingsgezinde Imre Nagy aan de macht. Nagy trok Hongarije uit het Warshaupact en schafte het eenpartijstelsel (alleen 1 communistische partij) af en kondigde verkiezingen aan. Chroesjtsjov greep hard in:

Zondag 4 november 1956: De Hongaarse opstand was over. 20.000 Hongaren zijn omgekomen en 150.000 gevlucht, van wie 5000 naar Nederland en Imre Nagy werd vermoord. Tijdens de opstand riep Hongarije via de radio om hulp, maar het Westen durfde de confrontatie met de SU in haar eigen gebied niet aan, waarschijnlijk vanwege angst voor atoombommen.

DE BERLIJNSE MUUR

Na de Blokkade van Berlijn kwam er een tweede Berlijnse crisis. Alle goed opgeleide, jonge mensen probeerde naar het Westen te vluchten, zodat ze een bestaan konden opbouwen. Augustus 1961. De Oost-Berlijnse autoriteiten trommelden arbeiders en soldaten op en lieten dwars door de stad een muur bouwen. Van de ene op de andere dag waren familie, vrienden, kennissen van elkaar gescheiden. De Westerse mogendheden waren opgelucht. Zij hadden liever een Berlijnse Muur dan een gewapend conflict over de stad.

DE CUBA-CRISIS

1959. Cuba, de zogenoemde ‘achtertuin’ van de VS was communistisch geworden onder leiding van Fidel Castro. De VS kon het rode gevaar maar moeilijk dicht bij huis verdragen… De VS probeerde al jaren Castro uit de weg te ruimen, maar telkens is dat mislukt.

1962. Cuba werd een directe bedreiging voor de VS. In oktober 1962 ontdekte de VS dat de SU bezig was om op Cuba kernraketten te installeren. Chroesjtsjov kon op deze manier de VS onder schot houden. John F. Kennedy (President VS) reageerde onmiddellijk: Hij liet een blokkade om het eiland leggen en eiste de ontmanteling van de half afgebouwde raketbases. Chroesjtsjov riep dat de blokkade illegaal was en waarschuwde dat zijn ‘piratenactiviteiten’ tot een oorlog zou leiden. Russische schepen naderde de blokkade van de VS en de hele wereld hield zijn adem in. Op het laatste moment keerde de SU zich om, de gevreesde atoomoorlog was niet uitgebroken. De Cuba-crisis wordt beschouwd als het hoogtepunt van de Koude-oorlog. Nog nooit eerder had de wereld zo dicht op de rand van een atoomoorlog gestaan. Chroesjtsjov trok zijn raketten terug uit Cuba, in ruil hiervoor moest Kennedy zijn raketten uit Turkije weghalen.

KOLONIËN

17 augustus 1945. De nationalistische Idonesiërs, de rebellen, hadden de onafhankelijkheid van Indonesië aangekondigd.

Op 27 december 1949 heeft Nederland Indonesië zelf onafhankelijk verklaard.

Voor veel andere Europese koloniën gold dat de dekolonisatie een pijnlijk proces was. Aan het einde van de Wereldoorlog waren de Europeanen helemaal niet van plan om hun kolonies op te geven. Integendeel zelfs, ze wilde hun macht in Azië juist versterken. De opbrengst van grondstoffen en goederen waren bijna onmisbaar voor de wederopbouw van Europa. Eeuwenlang was Europa het machtscentrum van de wereld, maar nu kon het zich amper in voedsel voor hun volk voorzien. De overzeese bezittingen gaven de EU nog een beetje trots en gevoel dat ze meetelde in het de Wereldmogendheden. Ook dachten zij dat de koloniën helemaal niet in staat waren om zichzelf te redden en dat de Westerse leiding voorlopig nog hard nodig was.

De Koude-Oorlog speelde een rol in het dekolonisatie proces. De SU en de VS hoopten op allerlei bondgenoten onder de nieuwe naties. Ten slotte raakte EU zelf ervan overtuigd dat het niet goed was een ander volk te besturen, ook kwam dat door de verhalen over de verschrikkelijke oorlogen in Korea etcetera. De Afrikaanse koloniën volgde pas in de jaren 60.

Twee keer greep Nederland met geweld in om Indonesië (Nederlands-Indië) onder controle te krijgen, ‘politionele acties’ noemde ze dat. In werkelijkheid ging het om oorlogen. Onder druk van de Verenigde Naties moest NL de strijd opgeven. Na maandenlange onderhandelingen droeg Nederland in december 1949 de soevereiniteit aan Indonesië over. Soekarno, de leider van de nationalisten, werd de eerste president.

18 April 1955 DE BANDUNG CONFERENTIE

President Soekarno was trotse gastheer van een belangrijke topconferentie. De Bandung conferentie is het symbool geworden voor het intreden van de Afrikaanse en Aziatische landen in de wereldpolitiek. Deelnemers streefde voor een bevrijding voor nog alle bezette koloniën. Ook benadrukten zij de noodzaak van de economische groei van Afrika en Azië en drongen ze aan op verminderingen van koude oorlogspanningen. Besloten werd om buiten de invloedsferen van de VS en SU te blijven. Zij noemde zichzelf de ongebonden landen of de derdewereldlanden, omdat ze niet bij de twee machtsblokken horen. Door een eensgezind optreden van Afrika en Azië hoopten zij de supermachten en Europa meer rekening zouden houden met hun belangen. Maar de staten verschilden te veel van elkaar: de arme zuidelijk Afrikaanse landen hadden bijna niets gemeen met de rijkere oliestaten in het Midden-Oosten. Het was ook moeilijk om druk uit te oefenen op het Westen. Met de dekolonisatie is formeel een einde gekomen aan de Westerse overheersing oftewel, hegemonie, in de wereld.

Toch waren de derdewereldlanden nog steeds afhankelijk van het westen, ondanks de dekolonisatie. Ze hadden namelijk geen geld voor het bouwen van fabrieken. Grondstoffen werden verkocht aan het Westen voor relatief weinig geld. Ook de Westerse handelsbarrières belemmerde de economische groei in de derde wereld. De derdewereldlanden hadden zo een grote schuld opgebouwd dat alleen al de rente die ze jaarlijks moesten betalen meer dan het geld was wat zij kregen van ontwikkelingshulp. Het gebrek aan welvaart ligt niet alleen aan het Westen, ook de blijvende armoede en de hoge bevolkingsgroei spelen mee, de vele oorlogen en dictatoriale regimes. Er word gesproken over een Noord-Zuid tegenstelling. Met Azië gaat het nog altijd beter dan met Afrika.

VIETNAM-OORLOG

In de WO2 vormden Vietnam, Laos en Cambodja een Franse kolonie: Indochina. Net als Nederlands-Indië riepen de nationalisten na de Japanse nederlaag de onafhankelijkheid van Vietnam uit. Ho Tsji Minh, Oom Ho, zoals Vietnamese hem noemden was de hoofdrolspeler in de Vietnamese onafhankelijkheidsbeweging. Ho was een overtuigd communist. Hij gaf niets om luxe. In Vietnam is hij nu nog steeds populair. Onder zijn leiding van 1945 tot 1969 ging het er niet zachtaardig aan toe. Wreed als Stalin en Mao was hij niet, maar zijn streven om Vietnam Communistisch te maken heeft vele mensen het leven gekost. Zo zijn tijdens de collectiviseringen van de landbouw duizenden landeigenaren geëxecuteerd. Frankrijk peinsde er niet over om zijn kolonie af te staan en na de oorlog zijn ze verwikkeld geraakt in een jarenlange oorlog tegen Ho Tsji Minhs guerillastrijders, de Viet Minh. Nederland werd onder druk gezet door de VS om Nederlands-Indië af te staan, maar Frankrijk kreeg juist steun van de VS. Dit kwam doordat de Indonesische onafhankelijkheidsleiders niet communistisch waren. De VS zag hen niet als een bedreiging, maar Ho Tsji Minh wel.

Ondanks de hulp van de VS lukte het FR niet om de oorlog te winnen. Na een zware nederlaag in 1954 accepteerde zij de Vietnamese onafhankelijkheid. Net als Korea werd Vietnam opgedeeld in een communistisch Noorden en een Westers georiënteerd Zuiden. 1956, er werden in het vrije land verkiezingen gehouden om weer verenigd te worden. Maar de regeringsleider van Zuid-Vietnam, Ngo Dinh Diem blies de verkiezingen af. Het was duidelijk dat anders Ho zou winnen. Diem was een brute dictator, maar hij was fel tegen het communisme en daarom stond de VS toch aan zijn kant. Begin jaren 60 kwam er een verzet tegen Diem. Er werd een communistisch bevrijdingsfront opgericht, Viet Cong. Gesteund door Noord-Vietnam, SU en China namen de guerilla activiteiten van de Viet Cong toe. De VS was als de dood dat als Vietnam communistisch zou worden dat er andere Aziatische landen als dominosteden mee zouden doen. Vanuit deze dominotheorie besloot de VS in te grijpen. VS stuurde meer dan 500.000 soldaten, maar de Viet Cong, groeven grotten en kuilen in de grond en kende de jungle perfect. In 1970 waren er meer bommen op Vietnam afgestuurd dan in de WO2 zijn gebruikt. Het lukte de VS niet om de guerrilla’s te verslaan. 1973 Een akkoord werd gesloten en de Amerikaanse troepen verlieten Vietnam. Twee jaar later werd Zuid-Vietnam alsnog door het Noorden veroverd.

In Europa stond een anti-Amerikaanse sfeer. Deze werd veroorzaakt door de Vietnam-oorlog. Veel mensen waren diep geschokt door de gewelddaden die het leger van de VS in Vietnam verrichtte. Vanuit het oogpunt van de VS raakte juist de VS geïrriteerd doordat Europa bijna geen defensiebijdragen gaf, terwijl weer veel verschillende EU landen zich stoorden aan de overheersende positie van de VS. De Franse President Charles de Gaulle wilde van zijn land weer een grootmacht maken en koos ervoor eigen koers te varen. Hij erkende in 1964 het communistische China en in 1966 stuurde hij de NAVO troepen zijn land uit en bracht hij een bezoek aan de SU. West-Duitsland zocht toenadering bij het Oosten en dit verbeterde de relatie met de DDR en werd een belangrijke handelspartner van de SU. De onafhankelijke opstelling van de EU was niet alleen mogelijk dankzij de DETENTE (rust/ontspanning na de Cuba-crisis), maar ook doordat de EU er economisch weer helemaal bovenop was en er geen VS steun meer nodig was.

1951. Veel politici in de EU wilden graag samenwerken, want hoe hechter de samenwerken, hoe kleiner de kans op een nieuwe oorlog, zo werd gedacht.

6 landen: NL, BELGIE, LUX, IT, DU, FR werden de

EUROPESE GEMEENSCHAP VAN KOLEN EN STAAL (EGKS)

Kolen en staal vormde toen nog de basis van militaire industrie. Door een gemeenschappelijk beheer was het niet mogelijk om een krachtig leger op te bouwen (iedereen dacht aan West-Duitsland).

1957. De samenwerking werd uitgebreid met de oprichting van:

EUROPESE ECONOMISCHE GEMEENSCHAP (EEG)

Daarmee streefden de landen naar een gemeenschappelijke markt en een gezamenlijk economisch beleid. Ook werd de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (EURATOM) opgericht. Een gezamelijke ontwikkeling van Atoomenergie. Een aantal jaren later fuseerden de drie organisaties en werkten ze verder onder de verzamelnaam: Europese Gemeenschappen.

Sinds het Verdrag van Maastricht 1992; spreken we van de EUROPESE UNIE

De EU streeft niet alleen naar volledige economische eenwording, maar ook naar politieke, juridische integratie. Door de toetreden van steeds meer landen is er een Europees blok ontstaan.

Het einde van de Koude Oorlog

1979. De SU valt Afghanistan binnen. De SU wil wilden de communistische regering in Afghanistan steunen tegen de Islamitische beweging. Maar dit mislukte. De Islamitische vrijheidsstrijders begonnen vanuit de bergketens een guerrilla oorlog, waar het Rode leger niet tegenop kon. In 1988 trok de SU zich terug. Afghanistan was groot en deels verwoest en bezaaid met landmijnen.

1980. Ronald Reagan won de Amerikaanse president verkiezingen. Hij had een afschuw voor het communisme en noemde de SU het Rijk van de Duivel. Reagan steunde de Afghaanse rebellen tegen de SU. Reagan heeft achteraf toch een belangrijke bijdrage geleverd aan het beëindigen van de Koude Oorlog.

De Val van de Muur

23 Maart 1983. Reagan sprak via de radio het Amerikaanse volk toe. Hij wilde een Strategic Defence Initiative (SDI) aanleggen; een peperduur lasersysteem wat raketten uit de lucht kon halen. In de SU brak de paniek uit. Moskou besefte dat ze niet langer de wapenwedloop bij konden houden. De economie van de sovjet-unie bevond zich in een hopeloze toestand. Arbeiders waren amper nog gemotiveerd doordat ze toch alles moesten inleveren. Hierdoor waren de producten van slechte kwaliteit.

1985. Michail Gorbatsjov kwam aan de macht in de SU. Hij streefde naar een nieuwe detente, zodat er bezuinigd kon worden op de defensie uitgaven. Hij deed 2 dingen om de SU uit de slop te halen:

- PERESTROJKA (meer economische vrijheid)

- GLASNOST (meer politieke eenheid)

Sovjetburgers mochten nu in beperkte maten eigen economische activiteiten ondernemen, in de hoop de SU uit de economische ondergang te redden. Toen hij in 1989 aankondigde dat de SU zich niet langer met Oost-EU binnenlandse zaken zou bemoeien was het hek van de dam. Overal in Oost-EU ontstonden protestbewegingen tegen het gehate regime. Op deze manier gaf de DDR-regering toe aan de eisen van de Oost-Duitse demonstranten en viel in 1989 de Berlijnse muur.

Oost-EU landen veranderden in snel kapitalistische, parlementaire, democratische landen. In 1990 werd Oost-Duitsland herenigt met West-Duitsland. Een jaar later viel de SU uiteen en ontstond een reeks nieuwe staten.. Het Oost-West conflict was nu definitief voorbij. Maar het einde van de Koude oorlog bracht geen wereldwijde vrede. Religieuze en etnische spanningen zijn nog steeds de oorzaak van bloederige oorlogen.

H12 NEDERLAND HERRIJST!

Nederland vond dat het land gezuiverd moest worden van degenen die fout zaten (de Nazi’s). Vanwege de uitgestelde huwelijken vanwege de WO2 werden er nu massaal huwelijken gesloten. Er kwam een enorme babyboom op gang. Kennelijk was er toch nog vertrouwen in de toekomst en wilde men een bijdrage leveren aan de wederopbouw van Nederland; Nederland Herrijst! Werd de slogan. Politici vonden elkaar in het idee dat een mens pas echt mens is als het deel uitmaakt van een gemeenschap: wederzijdse verantwoordelijkheid van een individu en samenleving. Het ging om geestelijke vernieuwing, gerechtigheid, barmhartigheid en naastenliefde. Dit heette personalisme. De verzuiling, die Nederlanders naar geloof verdeeld had gehouden, was verleden tijd en ook de tegenstelling tussen arbeiders en kapitalisten. Het was tijd voor een nieuwe politiek, Nederlandse volksbeweging NVB, moest de doorbraak zijn. NL werd 1 volk onder leiding van Koningin Wilhelmina.

SDAP: Partij van de arbeid  geen nadruk op socialisme, maar op de verdeling van inkomens, een partij die goed wilde doen voor de massa met kleinere inkomens.

RKSP: Katholieke volkspartij (KVP), partij van de Katholieken, maar ook voor de massa van de bevolking. Daardoor schoof de KVP op naar het politieke midden.

KVP en PVDA waren 12 jaar lang – 1946 – 1958 een coalitieregering. Rooms en rood hielp Nederland er weer bovenop. De volksbeweging stierf een zachte dood en er kwam meer aanhang bij de verzuilde organisaties. Nederlanders wilden weer terug naar het vertrouwde hokjes denken van de vooroorlogse jaren.

1954. Bisschoppelijk Mandement. Echte katholieken stemde niet op een niet Katholieke partij werd er gezegd.

-Lonen werden laag gehouden door de regering. Werkgevers hielden geld over voor investeringen en vernieuwingen. Distributie (goederen op de bon) werd voortgezet. Minister Liefthinck kwam met een geldzuivering, maar dit hielp maar even. Marshallhulp kregen we nog steeds.

Troostmeisjes: vrouwen die werden gedwongen om in Japanse legerbordelen te werken. Onder andere jonge meisjes.

Akkoord van LINGGADJATI (1946) :

- Erkenning door NL van het republikeinse gezag over Java en Sumatra.

- Oprichting van de Verenigde Staten van Indonesië, bestaande uit de Republiek Borneo en Oost-Indonesie.

Het Nederlandse parlement verwierp dit akkoord echter.