Historisch overzicht 20e eeuw

7.1

Samenvatting door een scholier
5e klas havo | 4443 woorden
19 maart 2002
136 keer beoordeeld

7.1

136 keer beoordeeld

Taal

Nederlands

Vak

Geschiedenis

Methode

Memo

Hoofdstuk 1 : Het gewelddadig begin van een nieuwe eeuw

Par. 1 :
De vele uitvindingen rond de eeuwisseling zorgde voor de Industriele Revolutie (IR). Dit leidde tot streven naar rijkdom en vernieuwing. Hierdoor ontstonden weer vele nieuwe industrieen , waaronder chemische en electronische industrie. De industrialisatie zorgde voor een hoger productie
>De arbeidsomstandigheden werden beter maar er bleef armoede bestaan
>Gezondheid verbeterde, genezing van ziektes
>Sterftecijfer daalde, en geboortecyfer steeg
De snelle vooruitgang leidde tot optimisme. Toch waren er twijfels over de gevolgen >Vervuiling en veel arbeidsuren.
Fin-de-siècle = mengeling van gevoelens over de IR

Par. 2 :
Er veranderde in de IR
- nieuwe elite bankiers en industrien
- nieuwe middenklasse > lagere : lager kantoorpersoneel
hogere : technisch personeel, profesoren en artsen
- Fabrieksarbeider
19e eeuw > arbeidsbewegingen > grote bewegingen die door stakingen en onderhandelen succes hadden
- vrouw met beroep

Par. 3.
Slechte fabrieksomstandigheden > stemmen liberaal
> parlementaire democratie leek de beste bestuursvorm
Rond de eeuwwisseling > liberalisme bleek niet te kloppen
> socialisten kwamen voor arbeiders op
> revolutie waar proletariaat dictatuur vormt
Einde 19e twijfelde de mensen : wel of geen revolutie
Marx : je verenigen met alle arbeiders maar niet met eigen staat
Arbeiders <> nationalistisch
Industrialisatie > Politiek en social spanningen
Regering probeerde dat te beinvloeden maar dan veranderde nationalisme snel in racisme
Nationalisme speelde een belangrijke rol op jet imperialisme, men wou meer kolonies. Ze dachten tot deze econmisch voordeel zouden geven. Imperialisme veroorzaakt WOI

Par 4.
Spanningen tussen de grote mogendheden :
19e eeuw, na Napoleon vrij rustig
Congres van wenen (1814-1815) : 5 landen : Pruisen, Groot Brittanie, Rusland, Frankrijk, Oostenrijk-hongarije spreken af voortaan gezamelijke inzet voor vrede
Eind 19e eeuw meer spanningen: Concurrentie & veranderde machtsverhouding (Duitsland sterker&meer macht)
EngelandDuitsland wapenwedloop. Later ook andere landen
Ontstane angst  Zoeken bondgenoten
> Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Italie (Triple Alliantie)
> Frankrijk, Engeland, Rusland (Triple entente)
Verhoudingen ingewikkelder door balkan :
Turkse rijk kwam tot val > Landen werden onafhankelijk > Ontstaan kleine slavische staten > beweging tegen die de staten bevrijde > werd gesteund door rusland > Oostenrijk Hongarije werkte tegen

Par 5.
WOI loopgraven en slachtingen
Situatie balkan > oorzaak oorlog die Europa nog nooit had gekend > voorval dat de druppel was, was de moord op Franz Ferdinand (Kroonprins Oostenrijk Hongarije) door een Bosnisch-Servische scholier
28 juli 1914 : Oostenrijk-hongarije verklaart oorlog aan Servie :
Rusland, Frankrijk, Engeland  Duitsland, Oostenrijk-Hongarije (Geallieerden Centralen)
Ondanks triple-alliantie Italie bij geallieerden . Centralen steun van Turkse rijk, Roemenie, Bulgarije
Geallieerden konden duitsland niet verslaan en gingen loopgraven maken
1917 : Geallieerden verliezen > Rusland word vervangen door VS
1918 : Centralen hebben verloren

Par 6.
28 juni 1919 > Verdrag van Versailles getekend
Januari 1918 : Wilson had vier punten voor verdrag ontwikkeld
- rechtvaardig
- bewapeningsniveau omlaag
- Volkenbond voor handhaving vrede
- Alle landen democraties
- Nieuwe landgrenzen
Duitsland schuldig aan oorlog en moest een gigantisch bedrag betalen Elzas-Hotheringen teruggegeven, kolonieen afstaan en leger inkrimpen
Duitsland kreeg alleen eidresultaat van verdrag, Duitser noemen het dictaat ipv Verdrag
- Servie, Montenegro, Dalmatie, Bosnie-Hercegovina, Slvenie > Joegoslavie
- Oostenrijk gescheiden van hongarije
- Tsjechoslovakijke nieuwe staat
- Polen, Estland, Letland, Litouwen, Finland > Zelfstandig
Volkenbond :
- Invloed beperkt
- Verliezers mochten geen lid worden
- Isolationisme (Afzijdig van internationale politiek)

Hoofdstuk 2 Vrede, hoop en nieuwe dreiging

Par1.
Situatie na WOI in Europa voor snel economisch herstel
Duitsland >gebukt onder herstelbetalingen
>geen geld in eigen investeringen
G-B. >Veel geld geleend van VS en Frankrijk, dat VS nu weer moet terugbetalen
Europees aandeel –10% door verwaarlozing buitenlandse handel
Handel in Europa belemmerd door kleine nieuwe staten in Midden- en Oos- Europa (nieuwe grenzen)
Opbloeiing Europese Economie toen Dl leningen van VS kreeg
1910-1940 > 50% tot 100% meer geproduceerd per person
1925 > Optimistishe sfeer
1929 > Economische crisis > Verstroing internationale handel
Dl > Opbloeing door wapenindustie
Gunstige werkgelegenheid maar bedreigde vrede

Par 2.
Er veranderde veel :
Snelle groei productiviteit na WOI > groot deel bevolking profiteert > kochten luxe apperatuur > d.m.v. reclame meer behoeft producten > alles op afbetaling >ontstaan consumptiemaatschappij > toegenomen welvaart>massaconsumptie en massavermaak > productieverhoging > productieverhoging > hogere lonen en kortere werktijden
’20 > roaring twenties > uitbundige levenstijl
Berlijn tot 1933 > centrum van culturele bloei > kunst, nadruk orginaliteitindividualisme, uiting innerlijke gevoelens
Niet iedereen kon vqn de jqren 20 profiteren, sommige moesten hard werken > crisis 1929 > nog zwaarder > periode honger en ellende > aangewezen op gaarkeuken > maar deel beroepsbevolking

Par 3.
Hoe heeft de democratie overwonnen ?
Na WOI > Duitsland en nieuwe staten parlementaire democratie
>W W-Europese landen algemeen mannenkiesrecht werd ingevoerd
> arbeiders grotere invloed politiek, sommige landen vrouwenkiesrecht
> vrouwen streven naarparlementaire veranderingen
> radicale socialisten splitsen zich op in communistische of anarchise partijen
Republikeinen M- en O-Europa duurde democratie kort
> moeilijke economische situatie onervaren politici engebrek aan democratische tradities zorgde ervoor dat autocratische leiders de macht in handen kregen
> ontstaan anti-liberale bewegingen > fascisme en communisme  tegen parlementaire democratie, communisme was tegen individualisme, kapitalisme en parlementaire democratie, de populariteit van het communisme steeg door economische crisis
fascisme >samenhorigheid ipv. Individualisme
>sterk leiderschap ipv. Democratie
>Nederland : NSB, Frankrijk : Parti populaire francais
>Italie en Duitsland fescisten en nationaal-socialisten nemen de macht over

Par 4.
De VS
Door WOI VS rijker dan ooit
- industire tot grote bloei
- VS had G-B verdringen van belangrijke geldschieter te wereld
- Door isolationisme van VS leidde het niet meteen tot invloed op wereldpolitiek
- In VS tolerantie en verdraagzaamheid ver te zoeken
- Krachtig nationalisme onder bevolking dat zich richtte op alles wat niet echt amerikaans was : katholieken, joden, negers, en arme immigranten kregen te maken met haatgevoelens en discriminatie
- Door antisemtisme in Rusland en Engeland veel joden naar Palestina
- Door Balfour, minister van butenlandse zaken in 1917 > verklaard oprichting joods-tehuis te sturen en extra immigranten voor Palestina > verzet plaatselijke Arabische bevolking
- Oude kolonie in India > Gandhi riep op tot geweldloos vezet tegen britse overheersing
- Ierland > 1921 G-B geeft zich gewonnen > Ierse vrije staat
- Ook Fr > onafhankelijksbewegingen in kolonien > ook gezagstrijd in het land zelf
- Socialisten, communisten en liberalen schokken van dreiging fascisten > in volksfront
- Mei 1936 volksfront wint > Leon Blum 1e socialistische premier van Fr > 40-urige werkweek en vakantiedagen doorbetaald
- Ondernemers belegden geld liever in buitenland > tekort betalingsbalans > productie daalt > prijzen stijgen
- Regering Blum verloor kracht, omdat …… (En nog iets wat onleesbaar is)
- 1937 kabinet Blum ten val
- Eind oktober 1922 > mars naar Rome opgeroepen door Fascist Benito Mussolini moest regering samenstellen
- Mussolini brak parlementaire democratie af > 1920 alle macht in handen
- Italie miserabele toestand > Succes Mussolini
> Economie ontwricht >werkloosheid
>tekort levensmiddelen en grondstoffen
> Mussolini >belooft macht even en grootheid
>wil actie, avontuur en daadkracht
>regime heet totalitair regime (sterkste wint)
> Mussolini streeft de samenleving in totaliteit onder controle te krijgen :
- wilde alleen macht, bevolking loyaal en volgzaam
- iedereen die twijfelde gedod met terreur
Duitsland jaren 30 > Totalitair regime
>’33 NSDAP met Hitler
> Hitler zelfde ideeen als Mussolini >belangrijke verwijderen Verdrag vna Versailles
Europa >spanningen na oorlog > belangrijke rol verdrag van Versailles
>Halverwege 20er jaren verbeterde politieke verhoudingen
>G-B. Fr. VS behandelen Dl. Beter
>1924 Dawes plan
>1925 Verdrag van Locarno > Grenzen F-D, D-B > neerlegging Dl > lid volkenbond
Alcohol >VS strijdlustig
>1920 productie en verkoop verboden met als doel verslaving en misdaad terug te dringen > betekende gouden tijd voor gangsters
Economie > VS voor de wind alleen boeren niet
>overproductie landbouw een van de oorzaken economische crisis 1929
New Deal >1932
>Roosevelt probeerde zo agrarisch en industriele productie terug re dringen en prijzen te beheersen
>baken scherp gecontroleerd
>sociale wetten (kinderarbeid)

Par 5.
Feb 1917 : 1e Russische Revolutie
25 Oktrober 1917 : 2e Russische Revolutie o.l.v. Lenin
Door oorlog > Wilde scaringen ( ? ? ? ?)
> massa demonstraties
De Doema nam de macht over tsaar Nicolaas, maar zij waren er ook niet in geslaag > Lenin neemt over
Na overname > Rusland uit WOI
>sloten vrede van Brest-Litovsk
>onvrede >burgeroorlog>bolsjewieken winnen
>communisten nemen de macht
>dood Lenin. Stalin alleenheerser
>1928: 5jarenplan >boeren moesten geld opbrengen>boerenbedrijven >collectieve bedrijven (kolchozen) >bij weigering werden ze afgevoerd
Rusland > meest industrieel land
>voedsel tekorten
Stalin begon overal vijanden te zien dmv terreur en showprocessen om leven gebracht

Par. 6,7,8
- G-B berooid en verzwakt maar britse imperium groter dan ooit
- G-B en Fr > na oorlog omvangrijk deel van voormalig Turkse rijk als pdracht geboden gekregen
- Jordanie. Irak. Palestina > onder Engels bestuur gesteld. Libanon en Syrie > Frankrijk
- Meer grondgebied > Meer problemen

Hoofdstuk 2 Vrede, hoop en nieuwe dreiging

Par1.
Situatie na WOI in Europa voor snel economisch herstel
Duitsland >gebukt onder herstelbetalingen
>geen geld in eigen investeringen
G-B. >Veel geld geleend van VS en Frankrijk, dat VS nu weer moet terugbetalen
Europees aandeel –10% door verwaarlozing buitenlandse handel
Handel in Europa belemmerd door kleine nieuwe staten in Midden- en Oos- Europa (nieuwe grenzen)
Opbloeiing Europese Economie toen Dl leningen van VS kreeg
1910-1940 > 50% tot 100% meer geproduceerd per person
1925 > Optimistishe sfeer
1929 > Economische crisis > Verstroing internationale handel
Dl > Opbloeing door wapenindustie
Gunstige werkgelegenheid maar bedreigde vrede

Par. 6,7,8
- G-B berooid en verzwakt maar britse imperium groter dan ooit
- G-B en Fr > na oorlog omvangrijk deel van voormalig Turkse rijk als pdracht geboden gekregen
- Jordanie. Irak. Palestina > onder Engels bestuur gesteld. Libanon en Syrie > Frankrijk
- Meer grondgebied > Meer problemen

Hoofdstuk 3 Van Grote Alliantie naar Koude Oorlog

Par1. :
1 september 1939 : Begin WOII, Duiters vallen polen binnen
3 september 1939 : Engeland en Frankrijk verklaren de oorlog aan duitsland
16 september 1939 : Rusland viel Polen in het Oosten binnen
Denemarken, Noorwegen, Belgie en Nederland bezweken onder de overmacht
14 mei 1940 : Bombardement op Rotterdam
Juni 1940 : Frankrijk geeft zich ook over
Engeland gaat vastberaden door, zij geven de strijd niet op.
In de loop van 1941 kregen de Engelsen twee bondgenoten :
Aanval in juni op rusland door Duitsers> Rusland bondgenoot engeland
Japan, bondgenoot van Duitsland, valt Pearl Harbor aan in 1941. > Amerika 2e bondgenoot Engeland
Amerika, Rusland en Engeland vormde samen de grote Alliantie.

In 1942 won deze langzaam terrein ; in Noord Afrika, werden de Duitsers en Italianen verslagen, In de sovjetunie liep de srijd om Stalingrad uit op een duitse nederlaag. En in 1943 voerde de geallieerden een succesvolle invasie op de Sicilie
De russische krachtinspanning, en de Amerikaanse economische kracht en technische uitvindingen waren essentieel om de Duitsers uiteindelijk te verslaan (codering en communicatie etc.)

7 mei 1945 : Duitsland geeft zich over, Jappanners blijven doorvechten
Maar Japan capituleerde door de Atoombommen op Hiroshima en Nagasaki

Jodenvervolging ;
De duitsers streefde een vernietiging van het complete joodse bevolking na. In heb begin bleef het alleen bij maatregelen om de joden te isoleren. Later erden ze opgepakt en afgevoerd naar concentratiekampen. Ongeveer 6 Miljoen joden bleven dood aan de oorlog

Nederland bezet ;
De joodse bevolking in Nederland werd ook uitgemoord. Onder de bevolking heerste zich de eerste jaren van de oorlog een passieve houding, naar de nieuwe situatie toe. De duitsers gedroegen zich aardig tegenover de Nederlanders, en probeerde ze te paaien en te overtuigen van hun goede bedoelingen. Later kwam het ware gezicht van de duitsers te voorschijn : Persvrijheid werd afgeschaft, Politieke partijen werden afgeschaft en artsen en kunstenaars moesten zich aansluiten bij nazi-organisaties.
Steeds meer mensen werden gewongen in Duitsland te gaan werken. Het gevolg hiervan is de groeiende verzetsbeweging. De bezetter reageerde met terreur, duizende verzetslieden werden omgebracht. Het verzet was in verhouding klein, veel meer mensen gingen de duitsers steunen. Uit wraak voor een spoorwegstaking stopte de duitsers met de toevoer van voedsel, de oorlogswinter. 20 000 Nederlanders kwamen om door kou en honger.

Par2. :
25 April 1945 : De russische soldaten ontmoeten de Amerikaanse ten zuiden van berlijn. Ze hadden gewonnen. Deze vriendaschap tussen russen en amerikanen was snel verdwenen, teveel ideologische verschillen.

Koude Oorlog :
Berlijn werd in vier delen gesneden, Russisch, Frans, Engels en Amerikaans gedeelte. Het westen en oosten groeide uit een (Bondsrepubliek Duitsland, west & DDR, Oost). In 1961 werd de berijnse muur gebouwd.West-Europa, Canada en Amerika gingen nauwer samenwerken en richte de NATO op. Aan de oostzijde werd het Warschaupact opgericht.
Veel vijandigheid > Meer wapens > De een wil meer wapens als de andere> Koude Oorlog.

Rusland en Amerika beide in VN (Verenigde Naties), er was sprake van veto, > russen en amerikanen altijd tegen elkaar > door veto bijna nooit besluit

Par 3. :
Amerika :
WOII>Oorlogsindustrie in Amerika>Economische bloei
Rusland :
Zwaar verwoest na WOII > 25 miljoen daklozen, mijn en ijzer industrir –60%, 7miljoen paarden en 20miljoen varkens dood.
Rusland eiste herstelbetalingen van Oost-Europa, Industriele productie in Russische zone duitsland, 80 tot 90% naar rusland.

Leven in het oostblok :
Oostblok werd communistisch, vrijheid enorm ingeperkt. Er was een groot gebrek aan consumptiegoederen. Toch was de leider Stalin populair. In 1953 kwam Chroetsjov aan de macht > veel kritiek op Stalin >destalinisatie>Samenleving werd wat vrijer gelaten>Hongarije maakt hier gebruik van en probeert zich te bevreiden uit het Oostblok, mislukt.
Joegoslavie bleef ook communistisch maar niet bestuurd door moskou ! Deden ze zelf

Rood-China :
China was ook communistisch geworden door een burgeroorlog tussen communisten en nationalisten. De nationalisten zijn met een miljoen man naar Taiwan gegaan dat onder amerikaans gezag was. De nieuwe Chinese volksrepubliek kwam onder communistisch gezag (Mao). Mao’s economisch ontwikkelingsprogramma loopt uit op een mislukking > hongersnood. Miljoenen mensen sterven.
Rusland en China werken niet helemaal goed samen ondanks gelijke ideologie : China tegen destalinisatie

Par 4. :
In het begin van de 20e eeuw leken de europeanen het machtigste, maar na de WOII waren de Sovjetunie en Amerika de twee grootmachten.
West-Europa had zijn dominante positie voorgoed verloren. Na 1945 lag heel Europa in puin. Europa leek niet in staat te zijn zelf op eigen krachten te komen > Amerika bied hulp > Marshall-plan
Tussen 1948 en 1951 werd bijna voor 12 miljard dollar aan goederen en geld naar Europa gezonden. De sovjets zagen dit plan aan als een vorm van economisch imperialisme en nam daarom geen hulp aan.
Pas begin jaren 50 kwam het zaakje weer een beetje op gang zoals voor de oorlog

Europese samenwerking :
In ruil voor de Marshall hulp, moet europa economisch samen gaan werken, wederopbouw zou dan sneller gaan, en het communisme zou dan minder kans meer krijgen. In1951 werd de EGKS (Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal) opgericht. Deze EGKS bestond uit, Bondsrepubliek Duitsland, Frankrijk, Italie en de Benelux. Deze samenwerking was zeer succesvol. Ook japan kreeg steun voor de wederopbouw, de amerikanen toverde het land om in een liberaal democratische staat. Zo kwam Japan in zeer grote economische bloei in de jaren 70.

Par 5. :
Amerika is zoals ze zeggen een land met ogekende mogelijheden, degene die hard wil werken verdient veel. Ondanks alles, was de meerderheid toch arm. De zwarten werden al helemaal achtergesteld, sociaal en materieel. In sommige staten besonden nog steeds apartheidswetten. In de jaren 50 werd hier heftig tegen geprotesteert. Zo ontstonden organisaties zoals de NAACP, die vochten voor gelijke rechten ondanks huidskleur.
Begin jaren vijftig werd er jacht gemaakt op communisten in Amerika, die bleken overal te zitten, zelfs in de overheid. Het Anti-Communisme heeft nergens zo strenge vormen aangenomen als in Amerika.
Door de economische groei in Europa en met de beelden van vroeger voor de ogen, werd r een systeem ontworpen waar men op kan terugvallen in geval van nood. Zo kwam er in Nederland in de jaren 50, de Werkloosheidswet (WW), Algemene Ouderdoms Wet (AOW) en Algemene Weduwen en Wezen verzekering (AWW). Niet in alle landen waren deze wetten hetzelfde maar kwamen wel oip hetzelfde neer.

Par 6. :
Na WOII werden alle kolonieen waaronder de Nederlandse binnen een razend tempo ontmanteld. Binnen 20jaar hadden deze volken hun onafhankelijkheid terug. De snelle aftocht van kolonieen had verschillende oorzaken
Het nationalisme in kolonieen was in een stroomversnelling geraakt, ookde VS en Rusland keurden de kolonieen af. Ook na de zegeztochten van Japan, toen de kolonien onder zijn gezag kwamen en later weer onafhankelijk werden, was het moeilijk voor de Europese landen om hun oorspronkelijke staat weer terug te krijgen.
De verdeeldheid binnen de Europese landen had invloed, omdat het ene volk over het andere overheerste, en dat werd ook afgekeurd.

Twee golven :
Het dekolonisatieproces vond in twee golven paats :
- Vlak na WOII kregen de Azische kolonieen hun onafhanklijkheid terug. (Eerste golf)
- De tweede golf was in de jaren zestig over Afrika
Toch had de onafhankelijkheid niet het gewenste effect, politiek gezien waren ze nu onafhankelijkheid, maar economisch waren ze toch nog steeds zeer ondergeschikt aan de westerse landen

Midden oosten :
Ook in het Midden-Oosten kregen staten hun onafhanklijkheid terug. Alleen Palestina leverde wat problemen op. De VN stelde voor palestina in twee delen te verdelen, hier werd niks van aangetrokken. Engeland trok zich terug en de Joden riepen meteen daarna de staat Israel uit > Weer oorlog > Israel weet grond te houden
Palestijnen komen in opstand > Intifada >Regeling getroffen > Palestijnen krijgen Gaza-strook en Westelijke Jordaanoever

Hoofdstuk 4: Van flowerpower tot perestrojka

In de jaren 60 werden er veel rebelse of ludieke acties georganiseerd.
Het waren acties van jongeren die zich afzetten tegen de bestaande maatschappelijke orde.
De oudere mensen in die tijd hadden de oorlog meegemaakt en waren tevreden met de vrede, welvaart en veiligheid, de jongeren, daarentegen, zagen wél de gebreken van de samenleving, zoals woningnood, milieuvervuiling, armoede in ontwikkelingslanden en de oorlog in Vietnam.
Zij waren tegen de prestatiegerichtheid en anonimiteit van de massaconsumptiemaatschappij en tegen de bekrompenheid van hun ouders.
Ook vonden ze dat ze te weinig macht hadden.
Amsterdam werd het middelpunt van de protesten.
In 1968 leidden studentenopstanden in Parijs tot harde confrontaties met de politie, uiteindelijk beloofde De Gaulle studenten en arbeiders meer inspraak in universiteiten en fabrieken.
In Italië en Duitsland gingen radicale bewegingen zelfs over tot geweld om hervormingen af te dwingen.
Ook werd het marxisme hier populair.
Een andere belangrijke protestbeweging in de jaren 60 en 70 was de tweede feministische golf. Vrouwen eisten volledige gelijkheid aan mannen, ook eisten zij het recht op abortus en waren ze tegen de huwelijkswetgeving die vrouwen ondergeschikt maakte aan mannen.
In deze jaren werden de bestaande normen en waarden flink door elkaar geschud, ook werden taboes opgeheven, de machtsverhoudingen verschoven en de kerk kreeg minder inspraak.

Halverwege de jaren 60 was de Vietnamoorlog begonnen.
Al na de 2e wereldoorlog waren er conflicten in Vietnam. Onder leiding van de communis
Ho Chi Min had de bevrijdingsbeweging Vietminh de Democratische Republiek Vietnam uitgeroepen. Frankrijk accepteerde dit niet en stuurde troepen naar Vietnam die een
pro-Franse regering uitriepen. Er braken gevechten uit tussen de Franse troepen en de Vietminh die pas in 1954 ophielden. Er werd afgesproken dat de Vietminh zich terug zou trekken ten noorden- en de Fransen ten zuiden van de zeventiende breedtegraad, ook zouden er in 1956 vrije verkiezingen gehouden worden om het land weer te verenigen.
De regeringsleider van Zuid-Vietnam, de corrupte Ngo Dinh Diem weigerde mee te werken aan de verkiezingen, hierin gesteund door Amerika.
Noord-Vietnam wilde hierop het zuiden bevrijden, wat door de communisten en
Zuid-Vietnam werd toegejuicht.
Onder leiding van communisten richtten de zuiderlingen een eigen bevrijdingsfront op: de Vietcong.
Amerika stuurde militairen naar Vietnam, en er kwan een oorlog die in 1973 met een akkoord werd beëindigd.
Voor de Amerikanen was deze oorlog een traumatische ervaring, hij had het leven gekost aan 2,5 miljoen Vietnamezen en 57000 Amerikanen. Ook was het imago van Amerika als oppermachtig en naar vrede strevend land zwaar beschadigd. Wereldwijd ontstonden protestbewegingen tegen de Amerikaanse strijd in Vietnam. De eerste massale demonstratie was in 1965 in Amerika zelf, het protest sloeg over naar West-Europa, waar zelfs een
anti-Amerikaanse sfeer ontstond. Vooral in Frankrijk liepen de anti-Amerikaanse gevoelens hoog op, De Gaulle ondernam verwoede pogingen om de Amerikaanse invloed in Europa terug te dringen en richtte in 1967 zelfs kernraketten op Amerika.
In 1968 trad De Gaulle af en liet de nieuwe Franse regering hun anti-Amerika beleid langzaam varen.

In de jaren 60 vond een grote technische ontwikkeling plaats. Ook was er sprake van grote productiestijging. De welvaart groeide erg sterk, maar kwam begin jaren 70 abrupt tot stilstand. De oorzaak hiervan was dat Egypte en Syrië een aanval deden op Israël. Israël won, maar de Arabische oliestaten kondigden een olieboycot af tegen Nederland en Amerika vanwege hun pro-Israëlische huiding. De gevolgen van de boycot waren uiteindelijk lang zo ernstig niet als verwacht, veel ernstiger waren de productiebeperkingen en prijsverhogingen die de OPEC-landen in die tijd invoerden.
Door deze prijsverhoging werd de neergang van de hele wereldeconomie in gang gezet, dit duurde tot de jaren 80.
De bedrijven kregen ook te kampen met hogere productiekosten doordat lonen en belastingen waren gestegen. Ook kwam er scherpe concurrentie vanuit Azië. De Aziatische landen konden zó goedkoop produceren dat de westerse industrieën hun producten amper nog kwijtkonden. Hierdoor gingen bedrijven automatiseren om goedkoper te produceren, met als gevolg dat de werkeloosheid drastisch toenam. Hierdoor gingen er meer mensen een uitkering aanvragen en kwam de staat in de problemen. Door bezuinigingen werd de verzorgingsstaat weer gedeeltelijk afgebroken.
De EG groeide in die tijd ook sterk, ook bleek dat de industrialisatie vreselijk slecht was voor de natuur.

Tijdens de oliecrisis realiseerden de olielanden zich hoeveel macht ze hadden over het westen.
De koloniën waren voor hun inkomsten afhankelijk van de export van onbewerkte grondstoffen. Het geld in ontwikkelingslanden ontbrak om zelf industrie op te bouwen.
De arm-rijk tegenstelling werd ook wel noord-zuid tegenstelling genoemd. Doordat het rijke noorden besefte dat hun rijkdom vooral kwam door uitbuiting van het zuiden, startten zij ontwikkelingsprogramma’s, maar deze waren slechts een druppel op de gloeiende plaat, omdat het bedrag dat de ontwikkelingslanden jaarlijks aan rente over hun schuld moesten betalen al vele malen groter was dan het geld dat ze kregen.
Tijdens de eerste bijeenkomst van de UNCTAD vormden de ontwikkelingslanden Groep 77, die als een internationale pressiegroep ging functioneren en streefde naar betere verdeling van het geld in de wereld.
In 1974 hielden de VN een debat over de Nieuwe Internationale Economische Orde, waarbij een programma werd opgesteld voor de regulering van grondstofprijzen. Dit heeft echter weinig nut gehad.

In 1989 kwam er een einde aan de Koude Oorlog.
Reagan had na zijn verkiezing in november 1980 nog gezegd dat hij het communisme en de Sovjetunie haatte. Hij verhoogde het defensiebudget.
Gorbatsjov, die in 1985 in de Sovjetunie aan de macht kwam, streefde ernaar dat de relatie met Amerika beter werd, zodat het extra geld van defensie naar de mensen kon gaan.
Hij riep op tot perestrojka, herstructurering, en glasnost, openheid.
In 1989 verklaarde dat de Sovjetunie zich niet langer zou bemoeien met de binnenlandse zaken van de Oost-Europese landen. Op 9 november 1989 ging de beitel in de Berlijnse Muur.
Op 4 december 1989 ontmoetten Bush en Gorbatsjov elkaar en verklaarden dat de koude oorlog voorbij was.
De omschakeling van een planeconomie naar een kapitalistisch systeem was echter moeilijker dan gedacht, er deden zich grote problemen voor zoalswerkeloosheid en prijsstijgingen.
Op het moment is het nog steeds niet overal koek en ei.