H. 3; Weggaan en 'nieuwkomen'

H. 3; Weggaan en ‘nieuwkomen’ §1,1; Waarom verlieten emigranten Nederland? - landverhuizen = emigreren met als doel om je permanent in het nieuwe land te vestigen en daar een nieuw bestaan op te bouwen - rond de 19e eeuw was emigreren erg in trek door verschillende push-factoren = motieven om je woonplaats en/of geboorteland te verlaten: 1. godsdienstige motieven à bijv. de Afgescheidenen = groep orthodoxe protestanten die zich in 1834 om geloofsredenen afscheidden van de Nederlandse Hervormde Kerk (ze wilde geen vernieuwingen) en waarvan een aantal leden in de jaren 1846-1847 als groep o.l.v. een predikant emigreerde naar Amerika (nieuw land; nieuwe kansen) 2. economische motieven à door de economische stagnatie = achteruitgang op het gebied van handel, nijverheid en landbouw door 4 nauw met elkaar samenhangende oorzaken: · concurrentie uit het buitenland · Engeland ontwikkelde zich snel en succesvol op het gebied van nijverheid en handel, waar Nederland op achterbleef · Nederland kende hoge accijnzen op 1e levensbehoeften en hoge belastingen · landbouwcrisis in de periode 1843-1847
3. persoonlijke motieven = avontuur, straf van een rechtbank ontlopen en familiekwesties

4. politieke motieven = · teleurstelling van het mislukken in 1848 van de revolutie in Europa · geen algemeen kiesrecht en geen inspraak; want in 1848 veranderde doordat Torbecke met een grondwetswijziging komt = ministers moeten verantwoording afleggen aan de Volksvertegenwoordiging · de grootste teleurstelling was er voor het censuskiesrecht = kiesrecht voor alleen de rijken
5. sociale motieven = hoop op minder tot geen standsverschillen in de VS §1,2: Waarom vertrokken de Nederlandse emigranten naar de VS? - pull-factoren = motieven om naar een nieuwe plaats/land toe te gaan - frontier = 19de-eeuwse naam in de VS voor de grens tussen het gekoloniseerde gebied in het oosten en het ongekoloniseerde gebeide in het westen (Het wilde Westen). In het gebied van de frontier vestigden zich nieuwe emigranten - de kolonisten in de VS breidde zich steeds sneller uit en dwongen de oorspronkelijke bewoners, de indianen, zich terug te trekken in reservaten - in de immigratiegolf tussen 183--186- kwamen er slecht 1% Nederlanders in de VS te wonen - grootste verschillen van Nederland met de VS: ca. 185- Nederland Verenigde Staten
grondprijzen laag; er was volop vruchtbare grond
infrastructuur spoorwegen en kanalen aanwezig
landbouwmethode arbeidsintensiever arbeidsextensief; gebruik van landbouw-machines
natuurlijke hulpbronnen minder hout aanwezig volop hout en andere grondstoffen aanwezig
kosten van het levensonderhoud op het platteland in vergelijking met Amerika duurder hogere lonen; leven goedkoper dan in Nederland
voedsel minder winkels in de steden; minder sortering in steden is op markten en in winkels van alles te koop
aanbod betaalde arbeid kleinere vraag naar arbeidskrachten grote vraag naar arbeidskrachten door groeiende economie
andere punten? - dienstplicht- meer regels- kleinere sociale mobiliteit- geen godsdienstvrijheidvoor groepen als de Afgescheidenen - geen dienstplicht- weinig regels- grote sociale mobiliteit- politieke vrijheid- godsdienstige vrijheid - kettingmigratie = emigratievorm waarbij familie en kennissen van al eerder geëmigreerde ook besluiten om te verhuizen, omdat de stap minder groot is vanwege tips, informatie en bekenden die er al wonen
§2,1: Hoe zag de VS als migrantensamenleving er in de 19e eeuw uit? - de autochtone bevolking van de VS waren de indianen - de VS is een migrantensamenleving = in de 19e eeuw bestond uit nakomelingen van Engelse en Duitse immigranten uit de 17e en 18e eeuw, en uit nieuwkomers uit Noordwest-, Zuid- en Oost-Europa - aanpassen kunnen we onderscheiden in 2 vormen: · accommodatie = uiterlijke aspecten van de nieuwe cultuur overnemen zoals taal, eten, huisvesting, manieren enz. · assimilatie = naast deze uiterlijke aspecten ook de normen en waarden van de nieuwe cultuur overnemen - tot aan het eind van de 19e eeuw waren migranten welkom in Amerika - aan het eind van de 2-ste eeuw kwam daar een eind aan: ieder die niet WAPS = White, Anglo-Saxon, Protestant was, werd gewantrouwd - de Amerikaanse cultuur was anders dan de Nederlandse cultuur: · de Nederlandse ‘gezelligheid’ werd gemist (koffie en thee drinken tussen de maaltijden door) · er werd hard gewerkt · Amerika was ‘slordiger’ - veel nieuwkomers kwamen naar Amerika vanwege de aantrekkingskracht van de American Dream = om maatschappelijk te stijgen en om het te ‘maken’ §2,2: Werden de Nederlandse nieuwkomers Amerikaan? - over die vraag hebben historici verschillende antwoorden: · smeltkroes (melting-pot) = verschillende culturen vormen de Amerikaanse cultuur · salade (salad-bowl) = één gerecht, maar de samenstellende onderdelen zijn nog te herkennen - Amerika werd een multiculturele samenleving = een samenleving waarin verschillende bevolkingsgroepen leven en waarin culturele elementen van diverse immigrantengroepen zijn te herkennen §3,1: Nederland als aantrekkingsgebied - de voornaamste redenen waarom Nederland grote aantrekkingskracht op vreemdelingen heeft zijn: · relatieve rijkdom = goede economie · relatieve tolerantie = de mate van verdraagzaamheid in een land in vergelijking met andere landen in dezelfde tijd - de economie in Nederland zat in een bloeiperiode door: · sterke economische basis · moderne landbouw · stapelmarktfunctie in Amsterdam = goederen in voorraad houden · hoogst ontwikkelende nijverheidscentrum van Europa (textiel) · leveringen uit de koloniën · goed leveringssysteem via de vele waterwegen - in al die economische sectoren waren natuurlijk arbeiders nodig, dus er was bijna geen werkloosheid - rond de 19e eeuw verloor de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden haar koppositie in de economie door de snelle industrialisatie in o.a. Engeland, Duitsland en België; grote werkloosheid en een tekort aan goed gekwalificeerde arbeidskrachten - pas na de WOII maakt Nederland weer een zeer snelle economische groei door en werd het 1 van de rijkste landen van de wereld - door de vele banen waren er te weinig arbeidskrachten, die gehaald werden uit andere West-Europese landen en buiten Europa - in de 17e eeuwse Republiek was geen vorst die de godsdienst kon voorschrijven, maar er waren regenten die de Hervormde godsdienst als officiële godsdienst bestempelde, maar andere godsdiensten waren toegestaan zolang de regenten er maar niets van merkte = gewetensvrijheid = het toestaan dat mensen met een ander geloof of opvattingen deze mogen aanhangen - door deze gewetensvrijheid kwamen er veel mensen die door hun geloof werden vervolgd naar Nederland - onder invloed van de Franse revolutie (18e eeuw) werd in Nederland politieke vrijheid en godsdienstvrijheid voor iedereen ingesteld §3,2: Een bonte stoet van vreemdelingen - Hollandgang = trekarbeid die door de Duitsers werd uitgevoerd - arbeidsmigranten = mensen die meestal voor een aantal jaren hun land verlaten om in een ander land arbeid te verrichten (bijv. de nieuwkomers uit het Middellandse-Zeegebied) - repatrianten = mensen die terugkeren vanuit een kolonie naar het vaderland. De naam werd gebruikt voor mensen die uit Nederlands-Indië terugkeerden, maar waarvan een deel nooit eerder in Nederland was geweest - alle migranten kan je onderverdelen in 4 hoofdgroepen: 1. religieuze of politieke vluchtelingen = onder invloed van religieuze en/of politieke machtsverschuivingen in eigen land naar Nederland te komen, meestal groepswijze immigratie die zich binnen een betrekkelijk korte tijd afspeelt
2. economische vluchtelingen = voor het werk, meestal immigratie van individuen of gezinnen buiten groepsverband

3. arbeidsmigranten = trekarbeid of tijdelijke arbeidsmigranten voor korte of langere tijd
4. passanten = zij die, meestal voor economische activiteiten, gedurende enige tijd in Nederland verbleven §3,3: Nieuwkomers en overheid - in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden was migratie toegestaan, maar dan moest je wel gezond zijn, was je dat niet dan werd je verbannen - sedentaire cultuur = een cultuur waarin mensen een vaste woonplaats hebben, in tegen stelling tot een nomade cultuur (rondtrekken) - nationale staat = een min of meer vaststaande groep mensen die met elkaar verbonden is door gemeenschappelijke taal, cultuur, tradities en het gevoel tot één volk te behoren - staatsburgerschap = het bezitten van de burgerrechten van een land §4; Het beeld van Nederland - Nederlandse identiteit = het gemeenschappelijk gevoel van Nederlander zijn dat mensen samenbindt