Geschiedenis van de democratische rechtstaat in Nederland.
SAMENVATTING
Voor 1500
Machiavelli: krachtige vorst. Het doel heiligt de middelen. (je kon alles doen zolang je doel maar goed was)
1500-1600
Protestantisme, tolerant, grote bloei boekdrukkerij,
1566 Beeldenstorm. (opstand Spaanse beleid)
1572 Willen v Oranje krijgt leiding opstand & wordt uitgeroepen tot stadhouder
1576 Pacificatie van Gent (overeenkomst gewesten)
Zuidelijke gewesten zondereden zich af, 1579 Unie van Utrecht (grondslag republiek)
1580 Filips II banvloek Willem van Oranje
Antwoordde met Apologie
1581 Acte van Verlatinghe (Filips II afgezet)
1588 Republiek der Verenigde Nederlanden
Hobbes: Iedereen vrij en gelijk aan elkaar. Geen wetten, absoluut vorst. Contract tussen individuen onderling. Natuurrecht.
Calvijn: Recht op verzet tegen overheid, gehoorzamen aan God.
1600-1700
Bloeiperiode, start verlichting
Spinoza: Alles wat bestaat, ook de mens, is een verschijning van God. Democratie en vrijheid van meningsuiting.
John Locke: Natuurrechten. Vrij en gelijk maar geen wetteloosheid.
1700-1800
Na 1780 revolutionaire beweging: Patriotten.
1781: Aan het volk van Nederland (kritiek vorsten)
1785-1787 Patriotten de macht in enkele regenten
1786 Democratie Utrecht
1789 Bestorming Bastille
Verklaring van de Rechten van de Mens en de Burger
1795 Patriotten kondigden de rechten van de mens en de burger af
Willem V vlucht naar Engeland
Patriotten nemen macht over en zetten Oranjes af.
1796 Nationale Vergadering bijeen (eerste gekozen volksvertegenwoordiging)
1798 Staatsregeling (soort grondwet van Nationale Vergadering), Katholicisme toegestaan.
Montesquieu: drie regeringsvormen. Censuskiesrecht.
Rousseau: Volkssoevereiniteit. Directe democratie, vertegenwoordiging. Bestuur van de besten. De algemene wil.
Adam Smith: Vrije economie, geen overheidsingrijpen, onzichtbare hand zorgt voor algemeen belang, eigenbelang houdt persoonlijk iedereen bezig.
Joan Derk van der Capellen tot det Pol: maatschappelijke veranderingen
1800-1900
Roep om sociale wetgeving, vrouwenemancipatie (eerste golf)
1801 Grondwet Nationale Vergadering buiten werking gezet.
1806 Schoolwet
1810 Code Civil
1814 Monarchie (erfopvolging) en Parlement
1815 Nieuwe grondwet en Tweekamerstelsel
1840 Liberalen luider aanwezig, Thorbecke leider
1848 Revoluties Europa Willem II bang, plotseling liberaal.
Willem II gaf Thorbecke de opdracht op grondwet te schrijven (koning niet meer verantwoordelijk voor beleid, ministers verantwoordelijk, leden 2e kamer rechtstreeks gekozen, meer inspraak bevolking maar censuskiesrecht)
Liberalen meerderheid kamer
1848-1868 Conflicten koning en tweede kamer.
1849 Willem II overleden
1853 Thorbecke ontslag
1857 Bijzonder onderwijs (nieuwe schoolwet)
1870 Industriële revolutie
1871 Aletta Jacobs eerste vrouwelijke studente
1874 Kinderarbeid afgeschaft
1878 Anti Revolutionaire Partij (Kuyper
1883 Landelijke bond voor algemeen kies en stemrecht.
Sociaal Democratische Bond (eerste arbeiderspartij)
1885 Liberale Partij (Liberale Unie)
1887 Caoutchoucartikel geen censuskiesrecht meer
Eerste socialist Tweede Kamer
1897 SDAP (Sociaal Democratische Arbeidspartij) kleine fractie olv Troelstra.
Schoolstrijd, kiesrechtkwestie en bescherming zorgden voor opsplitsing Tweede Kamer
Karl Marx: Arbeidersonderdrukking, crisis, opstand proletariaat, revolutie, bezit eerlijk verdeeld, klasseloze maatschappij.
1900-2000
Vrouwenemancipatie (tweede golf), verzuiling, armoede (Karl Marx)
1913 Grote overwinning SDAP verkiezingen
1917 Actief en Passief kiesrecht voor mannen en actief kiesrecht voor vrouwen
Afname dominant liberalisme
1918 Eerste verkiezingen met algemeen kiesrecht. Toelstra reageert fel.
1919 Actief en Passief kiesrecht voor vrouwen
Stelsel van evenredige vertegenwoordiging
1939 Eerste regering met SDAP
Na 1945 Raad van Europa & Verenigde Naties opgericht
Einde maken aan tegenstellingen, optimisme, Nederlandse Volksbeweging, vernieuwing
1946 PvdA (doorbraakpartij, voor iedereen) Verzorgingsstaat
1948 VVD
1951 EGKS opgericht.
1956 Vrouwen niet meer handelingsonbekwaam, opbloei vrouwen gelijkheid
1957 EEG (Europese Economische Gemeenschap) opgericht
Algemene Ouderdomswet
1958 Einde Rooms-Katholieke coalitie
Ontzuiling, zwevende kiezer, participatiedemocratie
1966 D66 (rechtstreeks, districtenstelsel.
Fellere verhoudingen politieke partijen
1976 Universele Verklaring van de Rechten van de Mens
1980 Deconfessionalisering > CDA
Consensuspolitiek (samenwerken en niet verschillen benadrukken)
1983 Grondwet met discriminatieverbod
1989 Samenwerking CDA & PvdA in kabinet Lubbers
1991 Europese Unie (democratisch gat Europa)
Groen van Prinsterer, Abraham Kuyper: bijzonder onderwijs, hoogste macht bij God
2000 -2004
2002 Pim Fortuyn vermoord
2004 Voorstel Europese Grondwet
SAMENVATTING
Voor 1500
Machiavelli: krachtige vorst. Het doel heiligt de middelen. (je kon alles doen zolang je doel maar goed was)
1500-1600
Protestantisme, tolerant, grote bloei boekdrukkerij,
1566 Beeldenstorm. (opstand Spaanse beleid)
1572 Willen v Oranje krijgt leiding opstand & wordt uitgeroepen tot stadhouder
1576 Pacificatie van Gent (overeenkomst gewesten)
Zuidelijke gewesten zondereden zich af, 1579 Unie van Utrecht (grondslag republiek)
Antwoordde met Apologie
1581 Acte van Verlatinghe (Filips II afgezet)
1588 Republiek der Verenigde Nederlanden
Hobbes: Iedereen vrij en gelijk aan elkaar. Geen wetten, absoluut vorst. Contract tussen individuen onderling. Natuurrecht.
Calvijn: Recht op verzet tegen overheid, gehoorzamen aan God.
1600-1700
Bloeiperiode, start verlichting
Spinoza: Alles wat bestaat, ook de mens, is een verschijning van God. Democratie en vrijheid van meningsuiting.
John Locke: Natuurrechten. Vrij en gelijk maar geen wetteloosheid.
1700-1800
Na 1780 revolutionaire beweging: Patriotten.
1785-1787 Patriotten de macht in enkele regenten
1786 Democratie Utrecht
1789 Bestorming Bastille
Verklaring van de Rechten van de Mens en de Burger
1795 Patriotten kondigden de rechten van de mens en de burger af
Willem V vlucht naar Engeland
Patriotten nemen macht over en zetten Oranjes af.
1796 Nationale Vergadering bijeen (eerste gekozen volksvertegenwoordiging)
1798 Staatsregeling (soort grondwet van Nationale Vergadering), Katholicisme toegestaan.
Montesquieu: drie regeringsvormen. Censuskiesrecht.
Rousseau: Volkssoevereiniteit. Directe democratie, vertegenwoordiging. Bestuur van de besten. De algemene wil.
Joan Derk van der Capellen tot det Pol: maatschappelijke veranderingen
1800-1900
Roep om sociale wetgeving, vrouwenemancipatie (eerste golf)
1801 Grondwet Nationale Vergadering buiten werking gezet.
1806 Schoolwet
1810 Code Civil
1814 Monarchie (erfopvolging) en Parlement
1815 Nieuwe grondwet en Tweekamerstelsel
1840 Liberalen luider aanwezig, Thorbecke leider
1848 Revoluties Europa Willem II bang, plotseling liberaal.
Willem II gaf Thorbecke de opdracht op grondwet te schrijven (koning niet meer verantwoordelijk voor beleid, ministers verantwoordelijk, leden 2e kamer rechtstreeks gekozen, meer inspraak bevolking maar censuskiesrecht)
Liberalen meerderheid kamer
1849 Willem II overleden
1853 Thorbecke ontslag
1857 Bijzonder onderwijs (nieuwe schoolwet)
1870 Industriële revolutie
1871 Aletta Jacobs eerste vrouwelijke studente
1874 Kinderarbeid afgeschaft
1878 Anti Revolutionaire Partij (Kuyper
1883 Landelijke bond voor algemeen kies en stemrecht.
Sociaal Democratische Bond (eerste arbeiderspartij)
1885 Liberale Partij (Liberale Unie)
1887 Caoutchoucartikel geen censuskiesrecht meer
Eerste socialist Tweede Kamer
1897 SDAP (Sociaal Democratische Arbeidspartij) kleine fractie olv Troelstra.
Karl Marx: Arbeidersonderdrukking, crisis, opstand proletariaat, revolutie, bezit eerlijk verdeeld, klasseloze maatschappij.
1900-2000
Vrouwenemancipatie (tweede golf), verzuiling, armoede (Karl Marx)
1913 Grote overwinning SDAP verkiezingen
1917 Actief en Passief kiesrecht voor mannen en actief kiesrecht voor vrouwen
Afname dominant liberalisme
1918 Eerste verkiezingen met algemeen kiesrecht. Toelstra reageert fel.
1919 Actief en Passief kiesrecht voor vrouwen
Stelsel van evenredige vertegenwoordiging
1939 Eerste regering met SDAP
Na 1945 Raad van Europa & Verenigde Naties opgericht
Einde maken aan tegenstellingen, optimisme, Nederlandse Volksbeweging, vernieuwing
1946 PvdA (doorbraakpartij, voor iedereen) Verzorgingsstaat
1951 EGKS opgericht.
1956 Vrouwen niet meer handelingsonbekwaam, opbloei vrouwen gelijkheid
1957 EEG (Europese Economische Gemeenschap) opgericht
Algemene Ouderdomswet
1958 Einde Rooms-Katholieke coalitie
Ontzuiling, zwevende kiezer, participatiedemocratie
1966 D66 (rechtstreeks, districtenstelsel.
Fellere verhoudingen politieke partijen
1976 Universele Verklaring van de Rechten van de Mens
1980 Deconfessionalisering > CDA
Consensuspolitiek (samenwerken en niet verschillen benadrukken)
1983 Grondwet met discriminatieverbod
1989 Samenwerking CDA & PvdA in kabinet Lubbers
Groen van Prinsterer, Abraham Kuyper: bijzonder onderwijs, hoogste macht bij God
2000 -2004
2002 Pim Fortuyn vermoord
2004 Voorstel Europese Grondwet
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
J.
J.
1918 was niet de eerste verkiezing met algemeen kiesrecht. Dit was pas in 1922. In 1919 kregen alle vrouwen ook kiesrecht. Zodat in 1922 (de eerstevolgende verkiezing na 1919) de vrouwen hun stem konden laten horen.
13 jaar geleden
Antwoorden