Geschiedenis tijdvak 9 samenvatting

Beoordeling 10
Foto van een scholier
  • Samenvatting door een scholier
  • 5e klas havo | 2870 woorden
  • 11 maart 2022
  • 4 keer beoordeeld
Cijfer 10
4 keer beoordeeld

ADVERTENTIE
Overweeg jij om Politicologie te gaan studeren? Meld je nu aan vóór 1 mei!

Misschien is de studie Politicologie wel wat voor jou! Tijdens deze bachelor ga je aan de slag met grote en kleine vraagstukken en bestudeer je politieke machtsverhoudingen. Wil jij erachter komen of deze studie bij je past? Stel al je vragen aan student Wouter. 

Meer informatie

Tijdvak 9 -: Tijd van wereldoorlog

Kenmerkende aspecten -:

1.  Het voeren van twee wereldoorlogen.

2.  De crisis van het wereldkapitalisme.

3.  Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaalsocialisme.

4.  De rol van moderne propaganda- en communicatie middelen en vormen van massaorganisatie.

5.  Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering.

6.  Racisme en discriminatie leiden tot genocide, in het bijzonder op joden.

7.  De Duitse bezetting van Nederland.

8.  Vormen van verzet tegen het West-Europese imperialisme.

9.1 Oorlog en crisis

In de 19e eeuw waren er vijf grote Europese mogendheden:

  1. Groot-Brittanië
  2. Frankrijk
  3. Oostenrijk-Hongarije
  4. Rusland
  5. Pruisen (aka Duitsland)

Deze landen wilden graag het machtsevenwicht in stand houden, omdat dat de beste garantie was voor vrede.

→ Tot Duitsland het lef had om de "Weltpolitik" op te richten.

Weltpolitik→ Duitsland een grotere rol spelen in de wereld.

Er kwam snelle economische en militaristische groei in Duitsland en dit zorgde voor een verstoring van het machtsevenwicht. Door oorlogsvloten te bouwen wilde Duitsland meer van de wereld veroveren. Hiermee voelde verschillende landen zich bedreigd en ontstond er een verstoring van het machtsevenwicht.

→ Door deze verstoring van het machtsevenwicht vormden mogendheden bondgenootschappen. Zodat ze in geval van oorlog er niet alleen voor stonden.

Er ontstonden 2 machtsblokken:

Geallieerden:

  • Groot Brittanië
  • Frankrijk
  • Rusland
  • Servië

Centralen:

  • Duitsland
  • Oostenrijk-Hongarije
  • Italië
  • Turkije

Er ontstond een wapenwedloop:

De Britten gingen net als de Duitsers hun vloot uitbreiden, en er ontstonden meer wedlopen tussen landen door onder andere uitbreiding van wapens.

Elk land wilde sterker zijn dan de andere landen.

De Fransen voelde zich kut, want zij hadden de Frans-Duitse oorlog verloren en ze wilde wraak nemen op Duitsland.

1893 → Frankrijk en Rusland gingen samenwerken en in 1907 sloot Groot-Brittanië zich bij hun aan a nifffoo.

Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Turkije en Italië → De Centralen, spraken af om elkaar bij conflicten te steunen.

1914 → Moord op Oostenrijks-Hongaarse kroonprins: Ferdinand

→ Door een Servische nationalist

Vlak na dat Oostenrijk-Hongarije Servië de oorlog verklaarde door de moord op hun kroonprins, verklaarde ook Duitsland de oorlog aan Rusland. Door de bondgenootschappen raakten ook landen bij het conflict betrokken die niets met de moordaanslag te maken hadden.

Zo ontstaat de eerste wereldoorlog

Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en landen die zich bij hun hadden aangesloten (Aka de Centralen) hadden een probleem. Zij lagen tussen de Gealieërden in. Zo zouden ze dus van twee kanten bedreigd worden. Daarom besloten ze snel met de aanval te beginnen. Ze vielen België binnen en gingen door naar Frankrijk. De Duitsers hadden tot nu toe veel succes met de aanval op Frankrijk. Maar de Fransen en Britten hadden de audecity om de Duitsers (centralen) in noord Frankrijk tegen te houden. Er werd gevochten vanuit loopgraven. Hierin zaten de soldaten verstopt tot de generaal besloot aan te vallen. De soldaten renden dan af op de tegenpartij en de tegenpartij reageerde met mitrailleurvuur. De meeste aanvallen hadden geen enkel nut en alleen maar slachtoffers.

Het lukte beide partijen niet de grenzen van de tegenstander te doorbreken. Dus werden er steeds sterkere wapens gebruikt, zoals de tank, de vlammenwerpers, gifgas en het vliegtuig.

Er werd niet alleen gevochten in Frankrijk, maar ook in Rusland. Tot Rusland zich in 1918 terug trok uit de oorlog en Duitsland kon al hun troepen inzetten in Frankrijk.

→ De Duitsers braken de grenzen en veroverden tientallen kilometers in Frankrijk.

→ Dit hield niet lang stand, want het leger van Duitsland was uitgeput door het vele vechten en er waren veel slachtoffers gevallen dus weinig soldaten over. Ook de komst van de Verenigde staten werd Duitsland te veel en dit leidde uiteindelijk tot het Duitse verlies.

De overwinnaars van de Eerste wereldoorlog kwamen naar Parijs om over de vredesregeling te onderhandelen. Omdat de Duitsers als verliezers en veroorzakers gezien werden, kregen zij enorme straffen:

  • Klein leger
  • Oorlogsschade betalen
  • Grondgebied afstaan

Deze "vrede" werd de vrede van Versailles genoemd.

De verenigde staten had een enorm voordeel tijdens de eerste wereldoorlog, want er waren veel landbouwproducten, grondstoffen en industrieproducten in Europa nodig, maar er was een tekort dat de VS aanvulde door hun bedrijven groter te maken en de productiecapaciteit zo uit te breiden. Amerikaanse boeren en fabrikanten produceerde veel en verkochten dit aan Europa. Hierdoor was er economische groei in de VS en door nauwelijks toezicht op de banken gingen mensen veel geld lenen om uit te geven of te beleggen. Maar na die tyfus oorlog gingen Europese boeren en fabrikanten weer zelf werkuhh een hierdoor hadden Amerikaanse boeren en fabrikanten een groot overschot. Dit zorgde voor te veel producten die niet verkocht werden, dus een enorme prijzendaling en daardoor ook een loondaling. Ze moesten dus minder gaan produceren. Maar dit betekent dat er minder mensen nodig zijn. Dus lonen gingen omlaag mensen werden ontslagen en de economie in Amerika ging snel achteruit.

1929 → Beurskrach → Aandelenhandel op de beurs in Wall street stortte volledig in.

→ Beleggers dachten shitzooi en verkochten in aandelen zo snel mogelijk.

Hierdoor daalde de koersen nog meer waarna bijna alle beleggers hun aandelen verkochten.

→ Deze kettingreactie leidde tot een economische crisis waarin de productie steeds sneller afnam en de werkloosheid toe nam.

Deze crisis speelde zich af in heel de wereld, door steeds meer internationale handel. Veel liberalistische landen waren slachtoffer van de crisis. Er was weinig economische toezicht van de overheid en de crisis kon zich snel uitbreiden. Bovendien had bijvoorbeeld Duitsland geld geleend van de VS. De VS wilde zijn geld terug door de economische crisis, waardoor in Duitsland ook banken failliet gingen. Ook viel de handel stil en was er geen import, dus ook geen export meer. Landen hadden weinig inkomsten en de economische crisis werd alleen maar erger.

De samenvatting gaat verder na deze boodschap.

Verder lezen
Gids Leraar worden

Alles wat je moet weten over leraar worden

Er was veel vertrouwen in het economisch liberalisme → Als er genoeg economische vrijheid was zou de economie zich van zelf herstellen.

Politici deden dus weinig om de crisis de herstellen.

Presidentsverkiezingen → Roosevelt kwam aan de macht en stelde de New Deal op.

Dat beleid bestreed werkloosheid en de armoede met grote werkverschaffingsprojecten, zoals werk in de infrastructuur.

De New Deal loste de crisis niet op, maar zorgde wel voor een vermindering.

9.2 De Sovjet-Unie, een communistische heilstaat?

In Rusland had tsaar Nicholaas de macht. De Eerste wereldoorlog was bezig en er kwam steeds meer kritiek op de tsaar, want Rusland verloor vele militaire strijden. Er was te weinig voedsel, omdat treinen gebruikt werden voor het bevoorraden van legereenheden.

→ Die niffos die kritiek hadden kwamen in opstand en dit zorgde voor het aftreden van de tsaar en een voorlopige regering kwam aan de macht.

De oorlog moest eerst gewonnen worden, dus hervormingen van de regering werden uitgesteld. Maar de honger en verliezen bleven. En hierdoor nam de steun van de bevolking naar de voorlopige regering af.

De Bolsjewieken (aka communisten) gingen veel propoganda verspreiden.

En in oktober nam de populariteit van de Bolsjewieken toe. De leider van de Bolsjewieken was Lenin. En zijn standpunt was: "Brood, grond, vrede".

Er was een raad waarin mensen met radicale ideeën zich verenigde: Sovjet

De Bolsjewieken waren deel van deze raad.

In oktober hadden de Bolsjewieken, die homo communisten de audacity voor een fucking staatsgreep.

En de voorlopige regering werd afgezet.

→ Oktober revolutie noemen we dit.

De jacht op politieke tegenstanders vanuit de homo communisten werd geopend en er werd veel geweld gebruikt. De verkiezingen gingen wel door en Lenin de leider van de Bolsjewieken aka homo communisten verwachtte veel stemmen te krijgen. Maaar die bitch kreeg helemaal geen stemmen. En hij stuurde de gekozen vertegenwoordigers naar huis. De volledige macht kwam bij zijn partij, de sovjet te liggen.

De Sovjet deed aan Indoctrinatie = het systematisch en eenzijdig opdringen van politieke of religieuze ideeën

Die bitches drongen dus gewoon aan dat mensen in hen geloofde en geen kritiek hadden. Mij niet bellen. De Bolsjewieken, dus de homo communisten die aan indoctrinatie deden groeide uit tot een massa organisatie en Rusland werd in 1922 de Sovjet Unie genoemd.

De sovjet unie was een een-partij staat en er was sprake van een totalitaire dictatuur, omdat de overheid de hele samenleving controleerde en er sprake was van:

  • Propoganda
  • Censuur
  • Onderdrukking
  • Een partij met een sterke leider

In 1918 trok Rusland zich terug uit de oorlog en kregen ze vrede met Duitsland. Dit was noodzakelijk voor Rusland, omdat hun tegenstanders zich hadden verenigd.

Even later kwamen de burgers in opstand tegen de homo communisten en brak er een burgeroorlog uit. De Communisten hadden al hun wapens en mannen nodig om deze burgeroorlog te winnen.

Er was een groot probleem in de SU. Namelijk de ingestorte economie. De Communisten bedachten hiervoor een oplossing, namelijk boeren en Arbeiders moesten doen wat de partij hun vertelde.

→ Boeren moest een groot deel van hun oogst aan die communistische bitches geven. Maar de boeren accepteerde dit niet en zeiden mij niet bellen Lenin. Er kwam een hongersnood en toenemend verzet tegen Bolsjewieken.

Lenin zag in dat de Bolsjewieken te hard van stapel waren gelopen en zette een stapje terug. Dat kon omdat de burgeroorlog inmiddels door de Communisten was gewonnen.

→ Er werden kapitalistische eigenschappen ingevoerd.

  • Boeren mochten deel productie op de vrije markt verkopen

Er kwam meer geld in omloop en boeren en kleine ondernemers betaalde 10% belasting in natura. (nee geen seks domme kutjes)

Er kwam de NEP.

NEP→ Nieuwe economische politiek

De NEP was opgericht om mensen weer vertrouwen in de homo communisten te geven aka de Bolsjewieken.

1924→ Lenin ging dood

Er kwam een opvolger → Stalin

Hij stopte de NEP en koos voor een andere economische koers, voortaan betaald de partij (de sovjet), door wie en in welke hoeveelheden en geproduceerd wordt. → Planeconomie

Stalin wilde hiermee de SU een industriële samenleving maken.

→ hiervoor waren miljoenen arbeiders nodig, dus moest de landbouw effectiever worden.

Effectiever → voedselproductie per boer vergroten.

Zo kon een deel van de boeren in de industrie gaan werken.

Dit noem je collectivisatie van de landbouw.

Collectivisatie → Samenvoegen van kleine bedrijven naar een groter bedrijf.

Er zou dan gebruik gemaakt worden van tractoren en effectief samen gewerkt worden, maar dit liep in de praktijk anders.

De boeren hadden schijt aan die bitch Stalin en gingen langzaam werken, want ze kregen toch wel hun loon of ze nou hard werkten of niet.

Hierdoor kwam de voedselvoorziening in de problemen en was er een enorme hongersnood.

→ Deze collectivisatie veroorzaakte dus hele grote problemen en Stalin kreeg wantrouwen in de burgers.

Hij zei: " Die problemen worden veroorzaakt door vijanden van de revolutie"

Met de revolutie bedoelde hij de Industriële revolutie.

Stalin dacht kut nu ben ik de lul dus ga ik maar geweld gebruiken.

  • Miljoenen boeren werden naar dun bevolkte gebieden verbannen
  • Klein deel boeren kwam in de Goelag.

Goelag→ Stelsel van concentratiekampen, met slechte omstandigheden zoals:

  • Kou
  • Karig eten
  • Zwaar werk
  • Mishandeling

Er vielen miljoenen slachtoffers.

Stalin wilde absolute macht en om deze te krijgen moest iedereen onder hem staan. Maar hij voelde zich niet helemaal veilig dus besloot hij de legertoppen uit te moorden en de brood, vrede en grond uitspraak van Lenin werd vervangen door: systematisch terreur uitgevoerd door een oppermachtige totalitaire overheid.

9.3 De Tweede Wereldoorlog

1919→ kwam het fascisme voort in Italië door ontevredenheid van de burgers, door de vele slachtoffers die gemaakt waren tijdens de eerste wereldoorlog.

Fascisme→ Ongelijkwaardigheid tussen mensen

  • Individuele belangen zijn ondergeschikt aan de belangen van de staat → leidde tot extreem nationalisme
  • De verheerlijking van geweld, militarisme
  • Het gevoel is waardevoller dan het verstand, niet denken maar doen.
  • Het leidersbeginsel: Degene die boven jou staat, staat daar niet voor niets: hij hoort daar. Bevelen worden dus gegeven door mensen die het beter weten dan jij en moeten dus blindelings worden opgevolgd. Dat gold natuurlijk helemaal voor bevelen van Mussolini zelf.

Nationaalsocialisme→ Bijzonder door rassenleer.

  • Individuele belangen zijn ondergeschikt aan de belangen van de staat → leidde tot extreem nationalisme
  • De verheerlijking van geweld, militarisme
  • Het gevoel is waardevoller dan het verstand, niet denken maar doen.
  • Het leidersbeginsel: Degene die boven jou staat, staat daar niet voor niets: hij hoort daar. Bevelen worden dus gegeven door mensen die het beter weten dan jij en moeten dus blindelings worden opgevolgd.
  • Rassenleer

Duitsland → Sociale onrust door het verliezen van de eerste wereldoorlog, het onrechtvaardig ervaren verdrag van Versailles en veel armoede zorgden voor populariteit van extreemlinks en extreemrechts.

1933→ NSDAP de nationaalsocialistische partij van Hitler won de verkiezingen. Door de vele onrust in het land overtuigde hij zijn mede-politici hem de volledige macht te geven om ze orde in het land te krijgen. (yeah sure)

Hitler, zoals elk mens op aarde weet was gwn een eikel.

Duitsland en Italië werden een totalitaire dictatuur:

  • Een partij, met een leider
  • Censuur
  • Propoganda
  • Onderdrukking

Het individu telde niet meer mee, alleen het geheel was nog belangrijk, het volk, de natie.

Nationaalsocialisten deden aan rassenleer.

Rassenleer→ Een theorie die verondersteld dat er superieure en minderwaardige rassen zijn.

Hitler wilde meer ruimte veroveren het Duitse volk → Lebensraum

Mussolini ( Italië) en Hitler wilde beide een groot rijk voor hun land en werden daarom ook bondgenoten.

Japan kwam ff koekeloeren en dacht, ja zo'n groot rijk wil ik ook wel. Nou Japan had weinig landbouwgrond dus uh ja mensen hadden honguuur. Japan was heel erg afhankelijk van import en wilde dit niet meer. Vanaf het eind van de negentiende eeuw veroverende Japan gebieden op het vaste land van Oost-Azië.

→ Hierbij speelde ook nationalisme een rol→ Japanners vonden de eigen cultuur superieur.

De Japanse mentaliteit lijkt een beetje op die van de nazi's, en dit leidde in 1936 ook tot een bondgenootschap tussen Duitsland (Nazi's) en Japan. Italië sloot zich hierbij aan.

1937 → Japanners veroverde Oost-China en vanaf toen was Japan voor verschillende Europese landen een bedreiging.

Hitler wilde een groot rijk, dus besloot zijn buurland Oostenrijk te vragen om bij Duitsland aan te sluiten als 1 land. De Oostenrijkers waren het hier mee eens en Hitler nam Oostenrijk in.

1938 → Hitler bezet Oostenrijk.

Engeland en Frankrijk stonden dit toe, maar als hij Polen zou bezetten zouden ze het niet meer accepteren.

Hitler sloot een bondgenootschap met Rusland. Een niet-aanvalsverdrag werd ondertekend door Rusland en Duitsland.

Duitsland had nu sterke landen achter zich en wist dat Rusland zich niet tegen Duitsland zou keren door het niet-aanvalsverdrag.

Hitler viel Polen binnen en veroverde razendsnel enorme gebieden. Polen werd kapot gebombardeerd.

Twee dagen na de inval van Hitler in polen verklaarde Engeland en Frankrijk de oorlog aan Duitsland. Dit was slechts een politiek gebaar, ze deden niks om Polen te helpen en even later viel Duitsland meerdere Europese landen binnen.

1940 → Duitsland valt west Europa aan.

April → Denemarken, Noorwegen

10 Mei → Nederland, België Frankrijk.

De Duitsers wilde Nederland met een blitzkrieg in één dag veroveren, maar dat lukte niet en toen besloten zij Rotterdam te bombarderen. Er vielen veel slachtoffers en de Duitsers dreigde meer steden te bombarderen. Nederland besloot zich over te geven en Nederland werd bezet door Duitsland.

De Duitse bezetting begon goed, want volgens de nazi's behoorde Duitsers en Nederlanders tot hetzelfde ras en hoopten ze dat beide volken op termijn goed zouden samenwerken. (Yeah right)

1941→ Duitsland viel de Sovjet-Unie binnen en veroverde grote delen, maar die russen hadden een tantoe koude winter en dat waren de Duitse soldaten niet gewend. Bij het stadje Stalingrad werd Duitsland verslagen door de Sovjet-Unie en moest Duitsland zich terugtrekken. Ondertussen veranderde de situatie in Nederland en werden veel producten die gemaakt waren door Nederlandse arbeiders verplicht aan het Duitse leger gegeven, ook werden er meer soldaten opgevraagd waardoor Nederlandse arbeiders voor Duitsland moesten werken.

1942→ tewerkstelling wordt verplicht, veel mannen weigerden en doken onder.

Die Duitsers dus hadden het gore lef om allemaal maatregelen speciaal voor joden te bedenken, joden mochten bepaalde beroepen niet beoefenen en mochten bepaalde plekken niet bezoeken. Joden werden dus geïsoleerd, maar later ook gestigmatiseerd, door een stempel op het persoonsbewijs en later een jodenster. Later werden alle joden opgepakt en naar concentratie kampen in Oost-Europa gebracht. Hier moesten zij als slaaf werken of verder ze vermoord in de genocide. En daarna verbrand.

Genocide→ Vergast

1941→ Japan valt Amerikaanse vlootbasis Pearl Harbor aan.

Ook veroverde Japan grote delen van Zuid-oost Azië.

Nederlands-Indië werd bezet en veel Nederlanders daar kwamen in Jappenkampen. Dat waren geen vernietigingskampen, want de dood was geen doel, maar dat gebeurde vaak wel door voedselgebrek, ziekte en mishandeling kwamen veel mensen om het leven.

Na de Japanse aanval op Amerika, verklaart Amerika de oorlog aan Japan. Duitsland is een bondgenootschap van Japan, dus ook Duitsland verklaard de oorlog aan Amerika.

1944→ Britten en Amerikanen vallen bezette delen van Duitsland aan en ze beginnen in Normandië. Duitsland verloor op alle fronten, maar Hitler gaf zich niet over.

1945→ Het was duidelijk dat Duitsland was verslagen en Hitler pleegde zelfmoord.

De strijd in Azië ging gewoon door die bitches dus de Japanners voerde nog enorme strijd om elk eilandje te veroveren. Het verslaan van Japan zou dan ook veel mensenlevens en tijd kosten, daarom werd besloten om in het geheim een massavernietigingswapen in te zetten; De atoombom.

De strijd in Azië ging gewoon door die bitches dus de Japanners voerde nog enorme strijd om elk eilandje te veroveren. Het verslaan van Japan zou dan ook veel mensenlevens en tijd kosten, daarom werd besloten om in het geheim een massavernietigingswapen in te zetten; De atoombom.

6 augustus 1945→ Atoombom op Hiroshima, Japan.

Drie dagen later trof een nieuwe atoombom de stad Nagasaki en Japan capituleerde zich en zo kwam er een einde aan de tweede wereldoorlog op 15 augustus 1945.

1945→ Einde tweede wereldoorlog.

Door de Japanse bezetting van Nederlands-Indië dachten veel mensen dat ze bevrijdt waren door Japan. Maar door de later komende slechte omstandigheden van slaven wakkerde de Japanners de Anti-Nederlandse gevoelens flink aan. Nederlands-Indië wilde onafhankelijk zijn en na de capitulatie van Japan werd Nederlands Indië Onafhankelijk → Indonesië

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.