EU

De Europese unie De EU is opgestart na WO2. Dit was heel bewust. De Europese wereldleiders kwamen samen na WO2. Ze vroegen zich af hoe het kwam dat ze reeds 2 wereldoorlogen gehad hebben in 30 jaar. Er was geen vooruitgang tijdens de oorlog. Ze wouden nog meer oorlog vermijden. Ze keken naar de VS, die Europa 2 keer bevrijd had;waarom hadden zij geen oorlog?Wij , Europese landen, bekeken elkaar veel te veel als concurrenten. In de VS was er veel meer samenwerking. Hier wou men niet zo ver gaan als in de VS (1president voor Amerika) . Binnen Europa wilden de landen handelspartners worden, samenwerken ipv concurrentie. Idee van de franse econoom: Jean Monnet: “nooit meer oorlog door samenwerking” -> 3-delig plan: 1) Economische samenwerking -> handelpartners
2) Organisatie vd samenwerking -> moest supra-nationaal zijn=Europees

3) Spill-over effect -> op 1 domein samenwerken dat zich dan automatisch uitbreidt op andere domeinen (vb cultureel, militair…) -> dit idee werd uitgewerkt door Robert Schuman (franse minister van buitenlandse zaken) Uitbreiding van de EU 1) in 1951 richtte hij de EGKS op (Europese Gemeenschap Kolen en Stalen) -> Duitsland, Frankrijk, Italie, Belgie, Nederland en Luxemburg
Duitsland en Frankrijk samenwerken (rivalen) vermeiden van oorlog! In Duitsland: Saar-en Ruhrgebied (grondstof) In Frankrijk: Lotharingen (in de loop vd geschiedenis van Duitsland naar Frankrijk naar. .) Italie: grote compaan van Duitsland
Benelux: was al eerder opgericht als mini samenwerking (prototype) Dit had een enorm succes! (grote productie, winst, …………………….) 2) 1957 De EGKS werd EEG (Europese Economische Gemeenschap) Door het enorm succes werd de samenwerking uitgebreid tot economisch vlak. (samnwerking tot alle industrien, handel, . .) Om economisch te kunnen samenwerken moet er een economische markt zijn: vrij verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal (dit zijn de voorwaarden) In 1957 werd ook de EGA (=Euratom=Europese gemeenschap voor atoomenergie) opgericht. Atoomenergie was een totaal nieuwe energie na WO2 (1ste atoombom: Hiroshima ; 2de atoombom: Nagasaki) . Landen willen investeren in onderzoek naar atoomenergie (investeringen delen, sociale controle met wat andere landen met bevindingen doen) Deze 2 verdragen (EEG & EGA) werden officieel vastgelegd in het verdrag van Rome. 3) 1967 De EEG wordt de EG (Europese Gemeenschap) Men wil het economisch succes uitbreiden tot andere domeinen. (nu: vb Erasmusproject) 4) 1973 -> G. B. , Ierland, Denemarken komen erbij. Uitbreiding naar het noorden. Het is eigenaardig dat G. B. pas 20 jaar later erbij komt. Ze wouden niet eerder toetreden omdat ze zo’n goeie economie hadden en ze anders meer toegevingen moesten doen. In de beginperiode vd EU stichtte G. B. de EVA (de Europese Vrijhandels Associatie) op -> G. B. , Ierland, Scandinavische landen, (Oostenrijk, Zwitserland) . Maar door het grote succes vd EGKS wou G. B. na een tijdje ook toetreden. Ze hadden schrik dat als ze er niet bijhoren dat alle andere landen sterker gingen worden en zij niet. Eind jaren ’60 wilden zij toetreden tot de EG maar Frankrijk heeft zich daar 5 jaar lang tegen verzet onder Charlles de Gaulle . Hij wou de Britse toetreding niet want G. B. heeft een goede band met de VS (ligging , taal, 1ste kollonisten waren Engels) Frankrijk had schrik dat met de toetreding Van Engeland , amerika zijn zeg zou doen, invloed zou hebben. Men wou een EU zonder Amerika. 5) 1981 -> Griekenland 1986 -> Spanje&Portugal
Uitbreiding naar het zuiden. Tot in de jaren ’70 hadden zijn een dictatoriaal beleid. (Griekenland -> communisme, Spanje en Portugal -> fascisme) . Daarna werd dat omver geworpen en werden het prille democratieen. Men wou ze steunen door ze in de EG te laten. Ze kregen ook europese subsidies want ze hadden een economische achterstand. Want hoe groter de EU , hoe sterker, hoe meer winstkansen (exportmogelijkheden) Dit lukte goed. De economie in spanje is nu zeer goed. 6) 1992
EG wordt de EU (Europese Unie) Wordt vastgelegd in het verdrag van maastricht. De EG was vooral op economisch vlak gericht. EU wil politiek luik benadrukken. Dit was al gezegd maar nu wil men er serieus werk van maken. Ook aandacht voor het juridische. Tot de dag van vandaag is het economische nog doorslaggevend. Structureel is het politiek luik er maar in de praktijk nog niet vb oorlog in Irak (EU kon geen besluit nemen) 7) 1995 -> Finland, Zweden en Oostenrijk komen erbij. Alle landen die er nu al bij zijn , zijn West-Europese landen. Na WO2 is Oost-Europa bevrijd door Sovjet-Unie, West-Europa door VS. Die 2 wilden samenwerken om Europa herop te bouwen. Door de grote verschillen tussen deze 2 landen (VS -> democratie, Sovjet ->dictatuur; VS -> vrije-markt, Sovjet ->staatseconomie) konden ze niet samenwerken. Oost –europa kwam onder invloed van Sovjet en werk communistisch. West-Europa kreeg steun vd VS . oost en west Europa waren totaal verschillend. Ijzeren gordijn werd gebouwd als groot symbool tussen scheiding Oost en West. Ze hadden niets met elkaar te maken. Oost-Europese landen maakten geen deel uit vd EU (Sovjet liet dit niet toe) In 1990 viel het communisme, dus ook in Oost-Europa. Dan zijn ze vrij om zelf te beslissen. Yzeren gordijn valt weg. vanaf dann willen ze toetreden tot de EU maar vanaf dan werden voorwaarden vastgesteld om te mogen toetreden. 8) 2004
10 nieuwe landen treden toe: Estland, Letland, Lithouwen, Polen, Hongarije, Tsjechie, Slovakije, Slovenie, Malta, Cyprus Verdragen van de EU 1957: Verdrag van Rome
De EGKS werd de EEG. Hier wou men samenwerken. Men creeerde toen een douane-unie (om vrij verkeer van personen, goederen diensten en kapitaal te hebben.) Binnendouanes vielen weg. Geen invoerrechten meer binnen deze landen. Men wou eenheid creeeren. 1986: er werd een eenheidsakte ingevoerd (verdrag is bindend, akte is ontwerptekst) : ontwerptekst voor volgend verdrag nl. verdrag van Maastricht in 1991. 1) Men wil komen tot 1 interne europese markt. Ipv een duoane-unie -> interne europese markt. Men spreekt al van een eenheidsmunt. Er zouden economische voordelen zijn voor de burger nl. groter afzetgebied met meer exportmogelijkheden, meer werkgelegenheid, … Daardoor zou de europese integratie bevorderd worden. (dit alles wanneer er een interne europese markt zou komen.) 2) Men wil het politieke benadrukken. De unie wou uitbreiden tot politiek domein. 1992: verdrag van Maastricht (de ontwerptekst werd in verdrag gegoten) 1) In Maastrich werden plannen gemaakt voor de EMU (de europese muntunie) en een eenheidsmunt. Men legt voorwaarden vast waaraan een land moet voldoen om te mogen toetreden tot de EMU (de Maastrichtnormen) Eén ervan was een beperkte overheidsschuld. Dit was een grote schrik voor vele landen. Een andere norm was een beperkt begrotingstekort. Je moest ook over een stabiele munt beschikken. 2) Men wou ook het politieke luik invoeren. Een politieke europese samenwerking. waarom? -> in 1990 viel het communisme in Rusland, daardoor ook in Oost-europadie dan evolueerden naar een westers model. (democratie, kapitalisme) er is geen koude oorlog meer. De symbolen vb. Yzeren gordijn en Berlijnse muur vielen weg. De 2 Duitslanden werden 1 Duitsland. Europa had schrik voor dat ééngemaakte Duitsland want die was 2x aanleiding geweest tot WO. Men had schrik dat ze te sterk zouden zijn. Dus europa besliste om de angst te verminderen door Duitsland op te nemen in Europese samenwerking, zo kunnen ze niet meer alleen beslissen. Men kon dus controle uitoefenen in Duitsland. (OostDuitsland kwam er bij , West was er al bij) Door politieke samenwerking werd de EG de EU. In Maastricht wordt de europese unie structureel vastgelegd. . Ze wordt voorgesteld als een tempel met 3 zuilen: 1ste zuil: alles wat met de EG te maken heeft. ook alles van de EMU, ook nieuwe domeinen zoals milieu, onderwijs, cultuur (dus vooral economisch vlak) Alles wat hier beslist wordt , gebuert communotair (dwz door europese instellingen, niet door respectievelijke landen.) Landen geven dus hun beslissingsrecht door aan een organisatie die beven hun staat (supra-natioaal) 2de zuil: GVBB (gemeenschappelijk veiligheids en buitenlands beleid) vb problematiek in Irak, daarin heeft men ondervonden dat europa eigenlijk geen buitenlands beleid heeft (wel onderdeel van NAVO met amerika) . Alles wat hier beslist wordt gebeurt intergouvernementeel (dwz beslissingen worden door de regering van eigen land genomen{niet supra-nationaal}) Elk land heeft een VETO-recht dwz als 1 land niet akkoord gaat, gaat het niet door, men moet dus unnaniem akkoord gaan. Dit systeem is aan aanpassing toe want het werkt echt belemmerend. 3de zuil: JUBI (Justitie en binnenlandse zaken) Alles wat te maken heeft met asiel en immigratie . Intergouvernementeel met VETO-recht (unnanimiteit) 1993: het verdrag van Kopenhagen. (om de 6 maanden heeft een land vd EU het voorzitterschap , dit resulteert vaak iin een verdrag) Hier werden de toetredingsvoorwaarden vastgelegd voor de EU: -je moet een democratie zijn -vrije markt economie hebben -mensenrechten respecteren -beschikken over stabiele instellingen zowel politiek als economisch -europees land zijn -acquis communautair toepassen dwz alle afspraken die de EU gemaakt heeft moet je naleven
1997: Verdrag van Amsterdam

Het verdrag van Maastricht wordt geevalueerd. Hoe ver staan we met de EU? De uitbreidin vd EU. Er wordt niet echt iets uitgevoerd, eerder veel spreken. Wel: 1) Asiel –en migratiebeleid zijn verhuisd van 3de naar 1ste zuil
2) Schengen-akkoorden worden opgenomen in 3de zuil. 1985 -> 5 landen gingen akkoord en lieten hun binnengrenze wegvallen (Benelux, Dui en Fr) Dan kwamen er 10 landen bij (dus nu 15 landen: niet die vd EU voor 2004) G. B. en Ierland niet. Noorwegen en Ysland wel. Gevolg: binnenlandse grenzen vallen weg, permanente controlle weg. Controlegrens aan buitengebied Schengen-gebied moest verstrengd worden. Men is bang voor criminaliteit. Men wil een nauwe samenwerking tss poltie en justitie. Men heeft een ruime databank. 1998: selectie vd EMU-landen
er waren er 11. Niet griekenland (teveel schulden, ze haren er pas bij sinds 2000) , GB. , Zweden en Denemarken. G. B, Zweden en Denemarken wouden niet toetreden. 1999: de euro wordt ingevoerd maar nog niet in cash geld enkel giraal gebruik. 2002: De euro werd ingevoerd maar men mocht nog de nationale-belgische munt gebruiken tot maart (anders te ingewikkeld voor de winkeliers) euro -> bij ons hoofd vd koning. Biljetten -> bruggen ‘bruggen smeden tss landen’ 2000: verdrag van Nice -> toekomst vd EU wordt besproken. Voor welke problemen, uitdagingen staat de EU in de 21e eeuw. Enkel vragen geen antwoorden: -Hoe zal Europa evolueren? -hoeveel landen mogen er nog toetreden+ voorwaarden? -evaluatie vd euro -asiel-en migrantenbeleid? -duoane?functioneerd goed? -wat is er tekort in europa?Heeft europa behoefte aan een eigen leger? (NAVO ook amerika) -werking vd europese instellingen zullen moeten gewijzigd worden. Ipv 15 naar 25 landen -> veel meer vertegenwoordigers nodig -manier van stemmen (intergoevernementeel) men zoekt een andere manier want als 1 land niet akkoord is, gaat het niet door. -talen? Nu werkt men met tolken. Behoud men alle talen of herleid men naar de 4 grote talen? -hoe moet alles gefinancieerd worden?Bv landbouwbeleid, wat is de verdeelsleutel? -Is er nood aan een Europese grondwet? -Evolueren naar een meer europa (gelijkheid tss verschillende landen) of naar een minder europa (individu). heeft te maken met inspraak. Meer gelijkvormigheid? Europese Instellingen - 3 politieke instellingen: Europse commissie
Ministerraad
Europees parlement -1juridische instelling: Europees hof van justitie
1financiele instelling: Europees Rekenhof (= rekenkamer) Politieke instellingen
Europese commissie -initiatiefrecht -> mogen wetten voorstellen, gaan naar de ministerraad die al of niet voor wet stemt. Als hij goedgestemd is gaat hij terug naar de commissie die hem doet uitvoeren. -uitvoerende macht -controle -> worden alle wetten nageleeft? Anders naar hof van justitie! -> -> Bestaat uit 25 commissarisen (elk land 1) ; men zou willen naar 18 gaan (beter voor de samenwerking) Dan niet elk land 1 commisaris (zij zijn de vertegenwoordiger vd europese belangen , niet van hun land) . Bij ons Louis Michel -> ontwikkelingssamenwerking. Prodi is commussievoorzitter maar in november Barosso. Komen samen in Brussel. Europese ministerraad
Wetgevende macht (=beslissingsrecht) Wanneer moet gestemd worden over een wet van onderwijs komen van alle landen vb de ministers van onderwijs samen. Europees parlement -medebeslissingsrecht met de ministerraad. Men wil dit recht optrekken. Ze mogen nog niet in alles meebeslissen. -advies geven, bij stemmen van wetten, aan commissie, ministerraad -begrotingsmacht (samen met rekenkamer) Begroting opstellen vd EU -ze mogen controle uitoefenen op de europese commisie . Als er iets mis gaat -> commissie ontslaan -732 medewerkers (24 belgen) -ombudsdienst (tussenpersoon tss instellingen en burgers) -> -> Democratisch Deficit (tekort) van het Europees parlement dwz dat het Europees parlement, die verkozen wordt door de europese burgers, weinig beslissingsrecht heeft (dus weinig democratisch!) Maar het krijgt de laaste jaren steeds meer bevoegdheden. Juridische instellingen

Hof van Justitie
In Luxemburg, telt 25 rechters (uit elk land 1) en 8 advocaten. Dit is de opperste gerechtsinstantie, daarna kan je niet meer verder
Lost conflicten op tussen verschillende lidstaten, tussen verschillende europese instellingen en tussen lidstaat& instelling
Financiele instelling (en) Europees rekenkamer/hof
In luxemburg. 25 economisten (uit elk land 1) Maakt begroting op vd EU (gedeelde taak met europees parlement) Europese investeringsbank
In luxemburg
Lenen, aankopen, …zodat het kapitaal vd EU goed zou renderen. Europese centrale bank
In Frankfurt
Vervangt Nationale banken. Staat in voor de eruo (vervaardigen, distribueren, …)