Deel 2, Hoofdstuk 6 paragraaf 1

HOOFDSTUK 6 DE OPKOMST VAN HET -ISMEN ( 1815- 1917 )

§1 Het socialisme

Wat is socialisme?

Socialisme Politieke stroming volgens welke de productie-
middelen in handen moest zijn van de gemeenschap
Productiemiddelen Alles wat nodig is om te kunnen produceren
( kapitaal , arbeid, natuur )
Door het industriële kapitalisme --> grote veranderingen in de samenleving.
O.a door: grote toename van fabrieksarbeiders.
lage lonen

werken en wonen in zeer slechte omstandigheden
eigenaars van fabrieken / bedrijven : schatrijk

Tegenstanders vonden dat dat anders moest.
Conclusie: kapitalisme vervangen door ander systeem: socialisme.

Volgens het socialisme moesten niet afzonderlijke personen, maar de gemeenschap ( alle mensen samen) eigenars zijn van de productiemiddelen. Ze dachten dat de arbeiders het dan veel beter zouden krijgen.Want de opbrengst zou dan eerlijk verdeeld worden onder alle mensen.

Wat heb je o.a. nodig voor de productiemiddelen?

Fabrieken / machines
Grondstoffen zoals katoen / ijzererts
Machines laten draaien --> olie steenkool
Kapitaal
Vervoer --> schepen / treinen
Landbouwproducten ( dus: landbouwwerktuigen / grond)
Van de verschillende soorten socialisme is het marxisme het belangrijkste geworden

Het Marxisme

Het marxisme is genoemd naar de man die het bedacht heeft
De Duitser Karl Marx 1818-1883.Geboren in Trier
Het belangrijkste boek dat hij geschreven heeft : “Das Kapital”

De begrippen van Karl Marx

Heersende klasse De bevolkingsgroep die de productiemiddelen bezit


Onderdrukte klasse De bevolkingsgroep die voor de heersende klasse
werkt

Klassenstrijd De strijd tussen de heersende en de onderdrukte
klasse

Bourgeoisie De rijke burgers die de voornaamste productie
middelen in handen hebben

Proletariaat De onderdrukte klasse van arbeiders

Kapitalisme Het economisch systeem waarbij de voornaamste
productiemiddelen in handen zijn van de
Bourgeoisie en waarbij de arbeiders de onderdrukte
klasse vormen.

Marx deed de volgende voorspelling:

Er zal een klassenstrijd ontstaan tussen de Bourgeoisie en het Proletariaat
Het Proletariaat zal de strijd winnen.
Het Proletariaat zal dan een Revolutie uitvoeren
Revolutie =Grote verandering in de samenleving, die in korte tijd plaatsvindt
De productiemiddelen zullen in handen komen van de gemeenschap.

Er zal een nieuwe samenleving ontstaan : De Communistische samenleving
Marx noemde zijn leer zelf niet het marxisme maar communisme

Communistische samenleving
Samenleving die zal ontstaan wanneer na de revolutie de productiemiddelen in handen komen van de samenleving

Communisme

Aanvankelijk de naam voor het marxisme; later het marxisme-leninisme.

In de tweede helft van de 19 de eeuw werden in veel Europese landen
marxistische partijen opgericht.
Maar naar verloop van tijd bleken de ideeën van Marx lang niet allemaal uit te komen.

Het belangrijkste idee wat niet uitkwam:

Dat het kapitalisme zelf zijn eigen ondergang zou veroorzaken.
Het kapitalisme werd alleen maar sterker
En de arbeiders kregen het iets beter i.p.v. slechter.

Toen Marx overleed in 1883 was er nog nergens een communistische revolutie uitgebroken.Dat gebeurd pas in Rusland -->1917.

De marxisten vallen uiteen in socialisten en communisten.


De marxisten vonden dat er 2 mogelijkheden waren om het socialisme
in te voeren


1 Gebruik maken van de Democratie

Als de arbeiders kiesrecht zouden krijgen, konden de marxistische
partijen de meerderheid in het parlement halen.
Deze verandering in de leer van Marx heet : Revisionisme
Democratie = Een regering door alle burgers ( of hun vertegen-
woordigers ) gekozen.

Revisionisme = Herziening van de leer van Marx door gebruik te maken
van de democratie om het socialisme in te voeren

De marxistische partijen kozen bijna allemaal hiervoor.
Ze noemden zich: Sociaal-democraten aanhangers =socialisten
( in Nederland: Sociaal-Democratische Arbeiders Partij SDAP
Later de PVDA)

Sociaal-democraat = Socialist die het socialisme op een democratische
manier wil invoeren.

2 Een Revolutie organiseren.

Als er een goede gelegenheid voordeed, zouden de marxisten de

regering afzetten en het socialisme invoeren

Slechts een kleine minderheid koos voor de 2 de optie
In Rusland noemde zij hun partij: de communistisch partij
En de leer van hun partij : marxisme-leninisme
De leider heette :Lenin
Zij noemden zichzelf: communist.

Het invloed van het marxisme

De leer van Marx heeft grote invloed gehad ( R .I .S )

1 Rusland

In 1917 werd Rusland een communistische staat
Na de 2 de wereldoorlog zorgde de SU ervoor dat de veroverde landen in Oost-Europa communistische regeringen kregen.
In andere landen namen communisten de macht in handen

2 Invloed

Alle nu bestaande communistische en socialistische partijen hebben
veel ideeën van marx overgenomen

3 Socialistische partijen

In veel Europese landen kregen de socialistische partijen en socia

listische vakbonden grote invloed.
Door hun acties veranderden zij ook het denken bij de
niet-socialististen over vooral de ongelijkheid tussen de mensen.
Het werd niet langer gewoon gevonden dat de 1 arm was en bleef
en de ander rijk werd
Steeds meer mensen raakten overtuigd dat iedereen gelijke kansen
moest krijgen.
Er werden dan ook veel Hervormingen ingevoerd om de samenleving
te verbeteren.

De toekomst in de ogen van Marx

Klassenstrijd en revolutie
Klassenstrijd niet bloedig ----> Kapitalisme zorgt voor eigen ondergang.

Kapitalistische bedrijven concurreren zich dood
-----> weinig kapitalisten over, wel rijker.

Meer arbeiders
-----> krijgen het slechter
-----> harder werken voor lagere lonen.

Grote werkloosheid
-----> meer machines.


Tenslotte : Klein groep kapitalisten ( Bourgeoisie )

Grote massa arme arbeiders + werklozen
( Het proletariaat )

Conclusie: Het proletariaat zou dan makkelijk de klassenstrijd kunnen
winnen
De opbouw van de communistische samenleving

Revolutie
Communistische samenleving
-----> mensen die niet meedoen-->dwingen in een periode van
de dictatuur van het proletariaat ( tijdelijk)
Daarna doet iedereen vrijwillig mee

Conclusie
Ontstaan van: 1 klasseloze samenleving
2 productiemiddelen van iedereen
3 zonder heersende en onderdrukte klasse
4 iedereen werkt hard voor de hele gemeenschap
5 iedereen kan krijgen wat hij nodig heeft
6 geen misdaden meer --> dus politie afschaffen
7 als hele wereld communistisch --> geen oorlog

8 geen stater meer nodig -----> een wereld