De verlichting

Geschiedenis Hoofdstuk 7.
7.1 De Verlichting
Nog nooit hadden zoveel belangrijke wetenschappers en schrijvers eraan meegewertk en nog nooit waren de verwachtingen zo hoog geweest. De Encyclopedie stond vol met technische informatie waarmee uitvinders en wetenschappers aan de slag konden.
De Encyclopedie stond vol met kritiek op de: Kerk, politiek en maatschappij.
Het moest allemaal bijdragen aan de strijd tegen het bijgeloof en ontwetendheid.( het as een basis van de verdere vooruitgang van de mensheid)

De Encyclopedie was een typisch product van de verlichting.

Verlichting :
- Kwam voort uit de wetenschappelijke revolutie van de 17de eeuw.
-Moest toegepast worden in de wetenschap en op de gehele maatschappij + gehele menselijk leven
-Verlicht denken moest een eind maken aan duistere tijden van domheid,intolerantie,geloofsfanatisme en onredelijke verschillen tussen mensen.
-Rationalisme (toepassing van redelijkheid, gebruik van gezond verstand. Het boven alles stellen van het verstand. Het rationalisme was een hoofdkenmerk van de verlichting) bracht licht in het leven.
-De mensen moesten niet meer zomaar alles geloven, ze moesten niet alles zomaar gehoorzamen, maar zelf over alles nadenken.
- Verlichte denkers hadden een afkeer van godsdienstig fanatisme en intolerantie

Fransman Voltaire
1.Verlichter, voorstander van godsdienstige vrijheid en tolerantie, bekrompen fanatiek geloof moest worden bestreden. gruwde van de situatie in France ( RK-godsdienst). Dat God zich nog met de aarde bemoeide was flauwekul in zijn ogen. Het was onverenigbaar met de rede van de wetten van de natuur.
2.Geen atheïst, maar een deïst.
3.Sinds de godheid klaar was verliep alles volgens vaste wetten ( net als een horloge).
4.De mensen wisten het verschil van goed en kwaad zelf met hun verstand.

5.Niets hebben van democratie. Hij had liever een absolute vorst die vrijheid van denken garandeerde en de kerk on de duim hield zoals de Pruisische koning Frederik II.

Engelsman John Locke (tegen absolutisme)
1690; schreef hij dat regeringen de natuurlijke rechten van de burgers mosten garanderen, het recht op leven vrijheid en bezit. En de regeringen moesten zich ook aan de wet houden.
Dit moest gebeuren met een contract tussen regering en burger. Als je als regering daar niet aan hield mochten de burgers in opstand komen.

Fransman Montesquieu (tegen absolutisme)
18e eeuw; verafschuwde de despotisme. De macht in één hand was leidde dit tot machtsmisbruik. Hij vond dat de wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht van elkaar gescheiden moesten zijn.
 Driemachtenleer

Het parlement mocht wetten vaststellen,
Regering moest de wetten uitvoeren ,
Onafhankelijke rechters moesten de naleving van de wetten controleren.

Jean-Jacques Rousseau
1.Propageerde de democratie. Het volk was soeverein. De algeme wil moest de regering uitvoeren.
2.De mensen moesten een sociaal contract sluiten, waarbij ze hun soevereiniteit aan de volksvergadering overdroegen. Wat de volksvergadering dan besluit was dan de algemene wil.
3.De voorrechten van de adel en geestelijken verafschuwde hij.

4. De sociale verschillen waren volgens hem slecht, tot als gevolg dat mensen ehbzucht kregen. Terwijl de mens van nature goed was.Buiten Europa was iedereen nog lief tegen elkaar, waar in iedereen in harmonie leefde. Maar…. door sociale en politieke hervormingen en een goede natuurlijke opvoeding kon het wel weer beter worden.

Het rationalisme werd ook toegepast op de economie.
De Schot Adam Smith
Economie moest op natuurlijke krachten de ruimte krijgen. Als iedereen verstandig zijn eigen belang naleefde kon het tot algemene welvaart leiden.
Regeringen moesten zich er niet mee bemoeien.