De duivel komt

1 De duivel komt. 1.1 Hekserij: van magie tot duivelaanbidding Men geloofde vroeger niet in toeval, alles gebeurde met een reden. En met een reden bedoelde men magie. Je hebt witte en zwarte magie. Witte magie was goed bedoeld en zwarte magie was heel slecht. Men zei ook dat heksen zwarte magie gebruikten en de duivel aanbad. In de 15e, 16e en 17e eeuw hadden de mensen veel redenen om het kwaad te bestrijden vanwege oorlogen en dergelijke. Men was bang dat de duivel zou winnen. Uit onderzoek is gebleken dat men vroeger wel degelijk aan witte en zwarte magie deed. En dat sommige mensen de duivel probeerde op te roepen. Witte en zwarte magie De meeste culturen hebben te maken met magie. Grieken en Romeinen ook. Sommige vrouwen maakte gebruik van zwart magie om liefdesdrankjes of iets dergelijks te maken om mensen te betoveren. Heksen werden over het algemeen in de Middeleeuwen getolereerd of zelfs maar licht gestraft. Zelfs de kerk dacht toentertijd makkelijk over heksen. Ze vonden zelfs dat er een eind aan de brandstapel voor heksen gemaakt moest worden. De elitecultuur wees de hekserij af en de volkscultuur accepteerde magie wel.
Duivelverering Men was in de eerste eeuwen na Christus erg bezig met (de) duivel(s). De kerkvaders (de gezaghebbende schrijvers uit die tijd) noemden de goden van de godsdiensten duivels. Daardoor kreeg men een beeld van de duivel. Hij kreeg hoeven, horens en dierlijke trekken van de Griekse god Pan en de Keltische godheid Cernunnos. De duivel kreeg later door schrijvers allemaal demonen erbij dat de oorzaak van hem (de duivel) moest zijn. Men ging er boeken over schrijven die allemaal werden vertaald. En men vond dat ze een verbond moesten sluiten met die duivels. Vandaar, dat magie en duivelverering bij elkaar kwam. 1.2 De rol van de inquisitie De ideeën over de duivelverering ontwikkelde zich langzaam. Eerst was het individueel, maar de inquisiteurs waren echter gewend om georganiseerde godsdienstige sekten te vervolgen. Men moest hun dorpsgenoten verdacht maken en die soort dingen. Ze ‘martelde’ mensen ook om de schuld uit hun te krijgen. Er werden boeken gemaakt over de vervolging van heksen. Mensen kregen daarvan een beeld. Er stond bijvoorbeeld in dat heksen wel degelijk bovennatuurlijke dingen doen. En wie dat niet geloofde, werd beschouwd als een ketter. Gewone mensen hadden af en toe wel eens tegenslagen (een overleden kind, of vee dat ziek was) terwijl ze ruzie hadden met de buren. Daardoor begon men te denken dat er toch wel tovenarij bestond en dat er zwarte magie werd bedreven. Mensen kregen langzamerhand een denkbeeld van duivelverering. De ideeën werden het meest verbreid door de preek. 1.3 De heksensabbat Men gelooft in deze tijd niet meer in de verschijning van demonen en het door de lucht vliegen op een bezemsteel. In de 15e en 16e eeuw wilde het volk er echter wel in geloven. De intellectuele elite twijfelde daaraan. De egyptologe Margaret Murray heeft daar een boek over geschreven. Dat er echt zo een soort godsdienst heeft bestaan. Veel historici en antropologen hadden echter kritiek op haar theorie. Ze had alles uit zijn verband gerukt en bij elkaar geplakt. In werkelijkheid was er geen geloof geweest. Er is bovendien geen bewijs van georganiseerde bijeenkomsten. De georganiseerde duivelscultus was een verzinsel.
1.4 Rechtspraak Door de 3e voorwaarde is de rechtspraak veranderd. Tot de 13e eeuw was een proces een zaak tussen twee partijen. Men kon een klacht indienen als hij bestolen of verwond was door een ander. Dat heet Accusatoire Proces. Een stelregel was: geen klager, geen rechter. Ongeveer in dezelfde tijd ging men foltering gebruiken om verdachten te dwingen tot bekentenis. De kerk had een belangrijke rol gespeeld bij het formuleren van ideeën, maar het was niet de bedoeling om zoveel mogelijk mensen op de brandstapel te gooien. In de 15e eeuw verloor de kerk veel gezag. Toen kort na 1500 de Hervorming begon, nam de invloed van de kerk nog meer af. Vanaf 1550 vond de vervolging van heksen vooral plaats door wereldlijke rechtbanken. Het was volgens hen terecht, omdat ze hekserij als een misdaad tegen de maatschappij beschouwen. De wereldlijke rechtbanken traden veel harder op. In de 16e eeuw was voldaan aan de drie voorwaarden voor de massale jacht op heksen. Er bestond een oude traditie over zwarte magie. Een nieuwe aanpak van het strafrecht maakte de vervolging makkelijker. Op dat moment brak de periode van de grootse heksenjachten aan.