Ruiltransacties en welvaart

 Consumentensurplus en producentensurplus

Qv = -2,5P + 200

Qa = 5P - 100

Stap 1

Stel Qv gelijk aan Qa

Qa = Qv

-2,5P + 200 = 5P - 100

7,5P = 300

P = 40

P invullen in Qv of Qa → 5 x 40 - 100 = 100

Dus coördinaat (40,100) is de evenwichtsprijs

Stap 2

Evenwichtspunt, consumentensurplus en producentensurplus noteren (Ezelsbruggetje: PC van beneden naar boven)

Zie hierboven

Rechte stippellijn tekenen tussen cs en ps

• Producentensurplus (beneden): hoogte x breedte x ½
• Consumentensurplus (boven): hoogte x breedte x ½
• Totale welvaart (hele driehoek): hoogte x breedte x ½ OF cs + ps

Doordat er geen verlies van welvaart is in deze situatie, wordt dit ook wel pareto efficiënt genoemd

De CS is hier dus: 40 × 100 × ½ = 2000

De PS is hier dus: 20 × 100 × ½ = 1000

De totale welvaart is hier dus: CS + PS = 2000 + 1000 = 3000

Welvaartsverlies

Welvaartsverlies wordt ook wel zo genoemd

• Dead weight loss
• Harberger driehoek

Stel je de grafiek voor van vorig voorbeeld.

De overheid stelt een prijs vast van €60 (dus boven de evenwichtsprijs): wat doe je dan?

Stap 1

Teken een lijn door y = 60 en trek deze door tot dit de Qa lijn snijdt. Ga recht naar beneden als de lijn met Qa en Qv snijdt. (zie grijze pijl)

Op deze twee snijpunten is het nieuwe aanbod en de nieuwe vraag.

Je ziet dus dat:

• Er een lage vraag is
• Er een aanbodoverschot is 

Stap 2

Stel opnieuw het consumentensurplus en het producentensurplus vast

Teken op deze manier de harbergerdriehoek

De driehoek boven de lijn y = 60 is het consumentensurplus

Daaronder het producentensurplus

De rode pijl geeft de grens aan tussen de harbergerdriehoek en de surplussen

Stap 3

Bereken opnieuw het cs/ps

Stap 4

Bereken het aanbodoverschot

Vul in Qa en Qv in om dit te controleren: je komt uit op Qv = 50 en Qa = 200

Aanbodoverschot = 200 - 50 = 150

Marktfalen & overheidsingrijpen

De markt kan om verschillende redenen falen:

• Marktmacht (bv. 1 grote leider)
• Externe effecten (bv. milieuvervuiling)
• Collectieve goederen (bv. infrastructuur: niemand voert deze taken uit, omdat dit geen winst oplevert, dus de overheid moet hier ingrijpen)

Er zijn verschillende oplossingen voor dit probleem:

• Minimum/maximum prijs
• Subsidies/belastingen
• Feitelijk monopolie

Vervolg op het vorige stukje:

Stel dat de overheid ingrijpt en het aanbodoverschot opkoopt tegen de mininumprijs

Stap 5

Bereken de overheidsuitgaven