Jong en oud

Economie
H1

• Een dominante strategie is de voordeligste strategie die iemand kiest onafhankelijk van wat de ander kiest
• We onderscheiden 3 fasen: kinderfase,ouderfase en grootouderfase ‘
• Een afspraak is bindend als beide mensen zich eraan houden

H2

• De keuze voor kinderen heeft economische gevolgen :
  -  het grootbrengen neemt veel tijd in beslag
  -  extra kosten (kinderkamer,luiers,kleding)
• Consumeren is het uitgeven van geld voor eigen behoefte
• Rente is het bedrag dat je betaalt voor het lenen van geld
• Bij sparen krijg je rente
• Studiefinanciering bestaat uit een basisbeurs en een ov-jaarkaart
• Als je een studie binnen 10 jaar afrond dan hoef je de basisbeurs niet terug te betalen

H3

• Over de primaire inkomens loon,winst,rente,pacht en huur moet een gedeelte als belasting en premies aan de overheid worden afgedragen
• De loonheffing bestaat uit loonbelasting en premie volksverzekeringen
• Het brutoloon is het loon dat de werknemer verdient voor aftrek van alle inhoudingen
• Gemiddelde heffingstarief = inkomensheffing : brutoloon x 100%
• De gemiddelde heffingsdruk neemt toe als het inkomen ook toeneemt
• Het belastingsstelsel en het vennootschapsbelasting zijn progressief
• Als iemand in loondienst als werknemer werkt, ontvang hij loon of salaris
• Loon en winst zijn soorten inkomen
• Rente word ook wel intrest genoemd
• Huur en pacht zijn beloningen als iemand een gebouw of grond aan een ander ter beschikking stelt
• Wat overblijft na inhoudingen van het brutoloon is je nettoloon of besteedbaar loon
• De loonheffing is een voorschot op de inkomensheffing die achteraf per jaar wordt vastgesteld over het totale inkomen dat je in dat jaar verdient hebt
• De premie volksverzekeringen wordt betaalt voor onder andere de AOW
• Het brutoloon is het loon dat de werknemer verdient voor aftrek van alle inhoudingen
• Voorbeelden van aftrekposten zijn : pensioenpremies, reiskosten voor OV, en rente over een hypothecaire lening voor financiering van de eigen woning
• Bruto jaarinkomen – aftrekposten = belastbaar jaarinkomen
• De inkomensheffing word berekent over het belastbaar inkomen
• Hoeveel heffing je moet betalen over het belastbaar inkomen wordt berekend aan de hand van de belastingschijven
• Op het totale heffingsbedrag krijg je nog heffingskortingen en soms ook arbeidskorting
• Het draagkrachtbeginsel houdt in dat hogere inkomens in verhouding meer belasting moeten betalen dan lagere inkomens
• Bij een progressief belastingstelsel betalen hogere inkomens in verhouding meer belasting dan de lagere inkomens
• Door de heffing worden de inkomensschillen in verhouding kleiner, de progressieve belastingheffing nivelleert de inkomens
• Het marginale tarief is de hoogste schijf waarin je valt dus de top van zijn inkomen betaalt
• Bij het proportioneel belastingstelsel kun je iedereen hetzelfde percentage van zijn inkomen heffen. Hierbij blijven de inkomensverhoudingen gelijk
• Bij een degressief belastingstelsel worden de inkomensverschillen relatief groter (denivellering )
   

H4

• Met een lorenzcurve geef je de personele inkomensverdeling aan
• Het optellen van percentages van hoog naar laag noem je cumuleren
• Bij nivellering wordt de inkomensverdeling gelijker
• Bij denivellering wordt de inkomensverdeling ongelijker
• Bij het draagkrachtbeginsel dragen de sterkste schouders de zwaarste lasten
• Bij het profijtbeginsel betaalt de gebruiker voor de geleverde dienst
• Primaire inkomens zijn alle bij het productieproces verdiende bruto inkomens (loon,pacht,huur,rente en winst)
• Het secundaire inkomen is het netto besteedbaar inkomen
• Secundair inkomen = primair inkomen – ingehouden belastingen en sociale premies + uitkeringen en subsidies

H5

• Als je aan iets begint waar je niet zeker van weet of dat het een succes zal worden loop je een ondernemersrisico
• Het kopen van kapitaalgoederen noem je investeren
• Voorbeelden van kapitaalgoederen zijn : een bestelauto en machines
• Eigen vermogen is je eigen geld
• Vreemd vermogen is geleend geld
• Een balans is een momentopname van bezittingen van een bedrijf en het vermogen
• Links op de balans staan de bezittingen (activa)
• Rechts op de balans staat het vermogen (passiva)
• Productiefactoren met beloning :

Winst

• Het aantal verkochte producten noem je de afzet
• Omzet = afzet x verkoopprijs
• Vaste activa kunnen meermalig gebruikt  worden of gaan lang mee
• Vlottende activa kunnen maar één keer gebruikt worden
• Eigen vermogen= bezittingen - schulden
• De posten op de balans zijn voorraadgrootheden en worden op een bepaald moment geregistreerd
• Debiteuren zijn de vorderingen op afnemers
• Crediteuren zijn de schulden aan de leveranciers
• Op de resultatenrekening staan alle kosten en de opbrengst over een bepaalde periode
• De posten op een resultatenrekening zijn stroomgrootheden
• Het boeken van de waardedaling van de vaste activa op de balans wordt afschrijven genoemd
• Toegevoegde waarde= omzet – inkoopwaarde grondstoffen

H6

• Risico betekent dat je de kans loopt schade te krijgen door onzekere gebeurtenissen
• Verzekeren betekent dat mogelijke schade wordt vergoed

Sociale verzekeringen

Particuliere verzekeringen

Verplicht

Niet verplicht

WW, AOW

Fiets,brand,reis verzekering

• Bij sociale verzekeringen onderscheiden we werknemersverzekeringen en volksverzekeringen
• Volksverzekeringen zijn voor iedereen verplicht
• Werknemersverzekeringen zijn alleen verplicht voor mensen in loondienst
• Bij sociale verzekeringen is de premie inkomensafhankelijk
• Volksverzekeringen :