Palet theater H2

2.1 Theater vroeger:

toneelspel, mime, dans, zang, muziek of een beetje val alles.

Theater nu: opera, operette, musical, cabaret en bewegingstheater

Toneeltheater: kunstvormen met elkaar gecombineerd

Theater: levende werkelijkheid die niet herhaald kan worden.

2.1.1 Lijsttoneel:

·           Gehouden in een traditionele schouwburg

·           Afgebakend verhoogd podium

·           Enige afstand met de zaal

·           Aan de zijkanten bevinden zich coulissen

·           Achterdoek en bovendoek versterken de illusie dat de personages zich in een andere wereld         bevinden.

·           Aan de zijkanten bevinden zich: schotten, coulissen of gordijnen

·           Podium lijkt een beetje op een kijkdoos.

Het vlakke vloertheater:

·           Geen verhoogd podium of omlijsting.

·           Voorstelling wordt gespeeld op de vloer van de zaal en publiek zit op een steil oplopende tribune dicht bij het speelvlak.

·           Flexibele opstelling van de tribunes, hierdoor kan overal op allerlei plaatsen gespeeld worden.

Open speelvlak:

·           Speelvlak en de zaal vormen een geheel.

·           Extra moeilijk voor decorontwerper

·           Draagt bij aan een andere soort vormgeving.

·           Bijv. omgebouwde fabriekshallen of oude kerken.

Theater op locatie:

·           Voorstellingen in trams, bussen, onder bruggen of op straat

2.1.2 Theatervoorstellingen onder te verdelen in twee categorieën:

·           Vooral voor amuseren van de toeschouwers. Avondje uit om te ontspannen. Onderwerpen die      mensen gemakkelijk raken en sluiten aan bij heersende opvattingen.

·           Voorstellingen met diepere betekenissen. Het theater wil het publiek iets zeggen.

2.1.3 de theatrale middelen:

·           Spel, (manier van spreken, zingen en bewegen, mimiek en het tempo).

·           Mise-en-scène, (beweging van personages, plaats van de personages).

·           Decor, (meubels en rekwisieten).

·           Kleding en grime

·           Belichting

·           Muziek

·           Geluidseffecten

Symbolische functie: wat het doel is van de voorstelling, hieruit kan je opmaken hoe de regisseur bijv. over geweld denkt.

2.1.4 Mensen betrokken bij een voorstelling:

·           De artistiek leider: bepaalt wat er in een seizoen gespeeld gaat worden, hij stelt ook het      repertoire vast.

·           De zakelijke leider: beheert de financiën, ook bepaalt hij hoeveel voorstellingen er gespeeld          worden en waar deze plaatsvinden.

·           De regisseur: de vormgever, hij bepaalt hoe een voorstelling eruit komt te zien, leidt de      repetities en is verantwoordelijk voor de uiteindelijke voorstelling.

·           De dramaturg (toneel en opera): geeft de regisseur en acteurs informatie over de achtergrond         van het stuk.

·           Decor- en kostuumontwerper: draagt de zorg voor de algehele aankleding van het stuk.

·           De lichtontwerper: maakt een draaiboek voor de belichting.

·           De spelers: spelen het stuk volgens aanwijzingen van de regisseur.

·           De grimeurs: maken de spelers op voor hun rol.

·           De productieleider: ziet toe op het hele proces. Hij verzorgt de tijdsplanning, regelt afspraken,       controleert de rekeningen, regelt de inkoop van materialen en maakt repetitieschema’s.

·           De pr-medewerker: Hij regelt de publiciteit

Proces van een toneelstuk:

·           6 weken tot 2 maanden voor première begint de repetitieperiode. Regisseur heeft een         regieconcept ontwerpen en hij heeft dit doorgesproken met de dramaturg en de decor- en           kostuumontwerper. Eerste repetitie laat regisseur weten hoe hij denkt dat het stuk gespeeld         moet worden, ontwerper laat een maquette van decor zien en schetsen voor de kostuums,           dramaturg vertelt ook iets voer de achtergrond van het stuk.

·           Daarna iedereen bezig met wat hij moet doen voor het stuk, de kostuums worden gemaakt, er       zijn repetities.

·           Na enkele weken: doorlopen, dit wil zeggen dat het stuk zonder onderbrekingen wordt      gespeeld.

·           Kostuums en decors klaar: acteurs kijken hoe het er ‘echt’ uitzien. Vervolgens wordt er een          lichtplan ingesteld.

·           Tijdens een fotorepetitie komt de fotograaf persfoto’s maken. Als alles goed gaat worden er          try-outs gegeven voor publiek.

·           De première.

2.1.5 Voorstellingen

zijn meestal duur, daarom worden grote groepen gesubsidieerd door het rijk. Kleine groepen krijgen ad-hocproducties: niet gesubsidieerde groepen krijgen geld voor één speciale productie. Er zijn ook in theaters vrije voorstellingen te zien. Zij investeren veel geld in een voorstelling in de veronderstelling dat het zich wel weer terugverdient.

2.2.1 Een toneelstuk

moet je niet lezen, je moet het zien. Na een bezoek aan de schouwburg moet je een mening kunnen geven over de voorstelling die je hebt gezien.

2.2.2 Verschillende manieren om te ontdekken hoe de personages in elkaar zitten:

·           Mededelingen van anderen

·           Zelfkarakterisering: monologen, dialogen, gedrag

·           Relatie tot andere personages.

Vraag die je moet stellen: Welk beeld krijg ik van de personage uit de voorstelling, hoe is dit tot stand gekomen en hoe betrouwbaar is dat?

De toeschouwer moet zich intens kunnen inleven in een personage. Je gaat hem met jezelf identificeren.

2.2.3 Voorstelling toont meestal een dramatisch conflict, er is dan strijd tussen de hoofdrolspelers.

Dramatisch conflict komt door middel van een handelingsverloop, dit is de volgorde van gebeurtenissen.

Een toneelstuk heeft bedoelingen, dit probeert een regisseur zo goed mogelijk te zeggen. De bedoelingen:

·           Verloop en afloop van het conflict. (loop der gebeurtenissen)

·           De personages (vertegenwoordigen een bepaald standpunt.)

·           De expliciete boodschap.

·           De vormgeving (bedoeling van de schrijver over te brengen.

2.2.4 In speelfilms worden de gebeurtenissen steeds spannender, naar een bepaalde climax, hierna wordt het verhaal afgerond.

Traditioneel handelingsverloop:

·           Voorstelling begint met expositie. Publiek krijgt de noodzakelijke informatie om stuk te     volgen.

·           Op het motorisch moment gebeurt er iets waardoor de spanning wordt opgevoerd.

·           Gebeurtenissen leiden naar een climax, omslag in de situatie van het hoofdpersoon.

·           Als laatste, de afloop, de ontknoping.

Toneelstukken of films die zo zijn opgebouwd hebben  een overzichtelijk handelingsverloop. Alle gebeurtenissen zijn gerangschikt langs een duidelijk herkenbare rode draad, deze loopt vanaf het begin naar het eind. Dit heet ook wel Aristotelisch.

In oorspronkelijk aristotelische drama moet gestreefd worden naar een eenheid van tijd, plaats en handeling.

Episch theater: scènes zijn zelfstandige, losse episodes naast elkaar, als een snoer losse kralen. Plaats, tijd en handeling kunnen verspringen en het kan per scène gaan over allemaal verschillende personen.

Genre waar geen enkele toneelwet aan wordt gehouden is het absurde toneel. Het geeft geen normale logische samenhang in de gebeurtenissen.