CKV2

Beoordeling 5.2
Foto van een scholier
  • Samenvatting door een scholier
  • 5e klas vwo | 3023 woorden
  • 3 oktober 2007
  • 14 keer beoordeeld
Cijfer 5.2
14 keer beoordeeld

Taal
Nederlands
Vak
Methode

Ckv 2

Hoffeesten

In de 15de eeuw worden enorme banketten gegeven. Eten is een bijzaak van wat er allemaal gebeurt, dansen muziek etc. De populaire dans dan in de basse danse; deelnemers volgen hetzelfde bewegingspatroon en raken elkaar enkel met de vingertoppen aan. Door kleding kunnen ze zich niet goed bewegen. Afwisseling hierop is de saltarello; een wat snellere dans. En de moresque; een dans die gaat over de strijd tussen de christenen en de mohammedanen.

Nederlandse school

Guillaume Dufay is een musici, die werkt voor de Bourgondische hoven. Hij trekt rond. Dufay wordt beschouwd als de grondlegger van de Nederlandse school (verwarrend want werkt voornamelijk in Frankrijk en in Vlaanderen. Hij gebruikt een cantus firmus; deze zingt steeds dezelfde melodie. En andere zingen daarom heen. Wordt gebruikt in de mis om eenheid te krijgen tussen verschillende delen. Hij is een van de eerste die deze vorm van muziek boven de L’homme arme; een simpel soldaten liedje

L’homme arme

Johannes Ockeghem verwerkt dit soldaten liedje, tot een complexe variant. Alle stemmen krijgen een gelijkwaardig deel. Door ontbreken cantus firmus is het minder herkenbaar, maar door de moeilijkheid van de polyfonie lijkt het toch wel op elkaar. Josquin des Prez overtreft de meerstemmigheid van Ockeghem. Toch lijkt deze minder moeilijk, dat komt omdat de tekst en de muziek bij elkaar passen.
Santa Maria del Fiore
In Florance wordt een enorme koepel gebouwd. Maar hij komt niet af omdat ze niet weten wat ze met de enorme viering moeten doen (42 meter) Filippo Brunelleschi komt dan met een oplossing. En met de bouw van de enorme koepel luidt hij de renaissance in. Bestudeert in Rome de ruines en komt zo tot de oplossing.

De architect

Tijdens de opening van de kerk is een muziekstuk van Dufay te horen. De koepel, boven op de achthoekige trommel, oogt van buiten af simpel, beetje gotisch zelfs maar aan de binnenkant zit een moeilijke constructie en een tweede koepel. Met Brunelleschi is de moderne architect gekomen. De ontwerper en de uitvoeder worden verschillende. Ook word bouwmateriaal anders marmer ipv baksteen. Rondbogen ipv spitsbogen. Alles uit de oudheid komt terug.

De menselijke maat

De architect moet goede kennis hebben van de menselijke maat; anatomie. Ook beeldhouwers moeten dat natuurlijk hebben. Donatello is beeldhouwer en maakt een beeld van David, dit is het eerste naaktbeeld sinds te klassieke oudheid. De nieuwe klassieke kunst moet Florance zelfde prestige geven als Rome. Hier regeren de kooplieden  gekozen door gilden. (om de 2 maanden wisselen) maar de familie Medici heeft eigenlijk de macht. Moet dit wel behouden, doen ze door op te treden als mecenas voor beroemde kunstenaars.

Humanisme

In oorspronkelijke betekenis houdt het zich bezig met het bestuderen van boeken uit de klassieke tijd, en daarom verbonden aan het ontstaan van de renaissance. Eerst werd het gebruikt om christelijke leer mee aan te vullen. De kennis van de humanisten wordt steeds belangrijker, ze gaan les geven etc. De Medici openend als eerste een openbare bibliotheek waar mensen kostbare geschriften kunnen lezen. Door boekdruk kunst (1741) kan het nieuwe denken snel worden verspreid. Ook in schilderskunst komen we de klassieke denkwijze tegen  la primavera.

Passen en meten

Orde en regelmaat vormen de grondslag voor de schepping. Kunst wordt wetenschap, alles wordt vastgelegd. Verscheidene boeken worden uitgegeven over kunst disciplines. Piero della Francesca doet dit met het centraal perspectief. In de renaissance wordt streng gebruik gemaakt van centraal perspectief, alleen Botticelli doet dit niet.

De glimlach van Mona Lisa

Mona Lisa is geschilderd door Leonardo Da Vinci 16e eeuwse waarden waren om alles zo echt mogelijk te laten zijn.

Hofkunstenaar in Milaan

Leonardo solliciteert naar baan als hofkunstenaar van hertog van Milaan. Hierin noemt hij zichzelf een uitvinder van oorlogsvoertuigen en handige snufjes. Leonardo houdt zich bezig met heel veel verschillende kunst soorten. Maar schilderkunst als weergave van menselijke gemoedstoestanden is de ultieme wetenschap.

Humanistisch ideaal

In de renaissance wil iedereen meer en beter. Worden veel dingen gedaan die misschien helemaal niet kunnen. Ook worden er expedities van nieuwe wereld delen gemaakt. Da Vinci is een soort god op aarde. Is geheel vrij in het maken van zijn kunstwerken, maakt niet uit hoe machtig de opdrachtgever is.

Michelangelo

Is even veelzijdig als Da Vinci. Maakt een beeld voor de dom. Een reusachtig beeld van David. Wordt niet geplaatst in de Dom maar krijgt een plaats voor gemeentehuis. Krijgt nu ook een politieke lading.
In de stad Rome komen de geluiden van de renaissance ook door. Maar pas als de paus vraagt om te komen begint deze met haar eigen renaissance.

Sixtijnse kapel

Michelangelo krijgt opdracht om een graf te maken voor de paus. Hij blijft hier zijn hele leven aan werken. Michelangelo schildert hierop bijbelse figuren. Door de weergave van de schepping van Adam zie je de invloed van Plato op Michelangelo terug. De christelijke leer wordt dus gekoppeld aan de klassieke idealen.

Kunst voor de paus

De paus zet aan tot het bouwen van een nieuwe kerk. Hierin laat hij verschillende grote kunstenaars werken. De nieuwe kerk. De Sint Pieter moet het centrum van het christelijke geloof worden. In de Sint Pieter wordt gestreefd naar een hogere renaissance vorm.

Ontwerpen en bouwen

Donato Bramante heeft laten zien met het bouwen van een tempeltje dat hij de renaissance bouwstijl beheerst. Hij mag daarom ontwerp maken voor de Sint Pieter. Maakt hiervoor gebruik van het Griekse kruis. Maar kan het niet afmaken, dus wordt hij opgevolgd door Rafael en da Sangallo, daarna is Michelangelo aan de beurt. Hij brengt eenvoud weer terug in het ontwerp. Brengt eenheid in het grote gebouw door pilasters neer te zetten en een grote koepel, met als uitgangspunt die in Florance gebruikt  hij wordt wel minder spits en komt op een cilindervormige trommel te staan.

Propaganda

De pausen willen allemaal laten zien hoe belangrijk ze zijn. Dit doen ze door privé vertrekken te laten beschilderen. Rafael maakt zo verschillende kunstwerken waarbij de paus als plaatsvervanger van God op aarde is.

Villa Suburana

Het intellectuele leven speelt zich af in de steden. Maar de drang naar het buiten leven wordt steeds groter. Almerico die veel geld heeft verdiend laat een buitenhuis bouwen door Andrea Palldio deze heeft de klassieke regels en wetten nauwkeurig bestudeert en maakt een volledig symmetrisch huis. Dat geïnspireerd is op een tempel. Hij zegt dat woonhuizen de eerste bouwvorm was en dus als voorbeeld zou hebben gediend voor tempels.

Stravaganza

Tijdens huwelijk van een de De’ Medici worden dagen achter elkaar voorstellingen gegeven. Niks is te gek, vuurspuwende draken, zeeslagen etc. zoals het gebruikelijk is worden de spelen onderbroken door intermedi;een stuk dat los staat van het toneelstuk. De intermedi spelen een rol in het ontstaan van opera en theaterdans.

Ballet comique

Als Catharharina De’ Medici wordt uitgehuwelijkt aan de toekomstige koning van Frankrijk, neemt ze de hele hofhouding mee en introduceert ze het Italiaanse leven in Frankrijk. Ze plundert staatskas om zo het huwelijk te kunnen opluisteren. Met een wagen met fontein daarop komt ze Louvre binnenrijden. De dansen die gedanst worden zijn figuurdansen; met grote precisie worden geometrische figuren gemaakt op de dansvloer. (best van bovenaf bekeken)

Orlando di Lasso

Is een heel beroemde componist, word mee genomen door Italianen e uit Vlaanderen en komt te werken in Italië aan hoven. In Napels ontdekt hij de Villanella en de Morsque. Deze liedjes worden gezien als vingeroefeningen. Snaarinstrumenten worden met zanginstrumenten nagebotst.

Muziekdrukken

Rond 1500 verschijnt de eerste muziekdruk. Hierdoor kan de muzikant ook werken voor andere mensen en is de muziek niet meer plaats gebonden. Ook komen er door andere componisten bewerkingen van Di Lasso. Di Lasso heeft allerlei soorten muziek gemaakt en is waanzinnig populair.

Madrigalen

In de 16de eeuw is het niet meer de cantus firmus die de hoofdrol krijgt. Maar komt er meer aandacht voor de tekst expressie. Op bepaalde woorden wordt de tekst harder of sneller gezongen. Het madrigaal van Giaches de Wert doet dit nog expressiever. Als iemand verdrietig is dan hoor je dat ook direct aan de muziek.

Vitruviaans Theater

In de 16de eeuw bestuderen Italiaanse genootschappen het klassieke theater. Zij voeren klassieke stukken op. En bouwen een compleet klassiek theater na. In het decor is altijd een perspectivisch trucje uitgehaald. Sebastiano Serlio is een ontwerper van deze decors.

De Commedia dell’ arte

Is volkstoneel, niks staat vast met regels, alles draait om improvisatie. De rode draad in het toneel stuk zijn twee geliefde, maar de echte hoofdrolspelers zijn typetjes. Deze zijn te herkennen aan hun maskers en kostuums. Bestaat niet alleen uit acteertalent maar ook acrobatische toeren. Ze spelen niet steeds in dezelfde stad maar trekken rond.

Het Elizabethaans theater

Is in Londen. Daar staan enkele theaters die onafhankelijk zijn en dus vrij alles mogen spelen, soms staan ze wel onder leiding van een beschermheer. De klassieke theaters en die uit de Elizabethaanse tijd staan model voor het huidige toneel.

Shakespeare

Shakespeare is de eerste echte moderne toneel schrijver. Zijn populariteit is te danken aan zijn dichterlijke manier van schrijven. Centraal in zijn werken staan de volgende begrippen schijn en wezen, orde en chaos, vrijheid en afhankelijkheid. De stukken kunnen gemakkelijk worden gemoderniseerd.

Durer

Zijn atelier specialiseert zich in drukkunsten. Hij is de populairste en meest invloedrijke kunstenaar in Noord-Europeese landen. Hij specialiseert zich in de koper gravure, die een moderne variant is van de hout gravure. Hij werkt ook voor hoven, maar door drukkunst is hij niet zo afhankelijk daarvan. Hij maakt een zelfportret waarbij hij zichzelf frontaal opstelt. Dit gebeurde alleen met Jezus, zonder renaissance zou dit niet mogelijk zijn geweest.

Bruegel

In Vlaanderen zijn ze niet zo streng met perspectief, symmetrie en klassieke decors. Beelden ze niet het goddelijke af. Pieter Bruegel, is een bekent schilder uit Vlaanderen uit die tijd. In Italië zijn ze dus bezig de ideale werkelijkheid aan het afbeelden in Vlaanderen beelden ze de werkelijkheid af.

Maarten Luther

Luther is tegen de uitspattingen van de katholieke kerk. Hij spijkert 95 standpunten aan de kerk. De reformatie kan door drukkunst snel worden verspreid. Hij is voor meer nederigheid van de kerk, Clairvaux deed dit ook al.

Beeldenstorm

De bijbel moest vertaald worden in de volkstaal. En alle rituelen moest ook in de volkstaal. Volgens de protestanten moet een kerk leeg zijn, niet wat afleid van het woord.

Psalmen en gezangen

Luther is sterk voorganger voor gemeente zang. Iedereen zingt dus mee. De kerkgangers kunnen eenstemmig meezingen met een tenorstem. Calvijn een andere hervormer maakt 150 psalmen ; teksten uit het ouden testament gezet op een melodie. De kwaliteit en de eenstemmigheid van de te zingen psalmen roept vaak kritiek op.

Concilievan Trente

Is een vergadering geweest tussen belangrijke leden in de kerk om weer eenheid te brengen in de kerk na de reformatie. Dit lukt niet en de Contrareformatie is het gevolg. Dit is de aanleiding voor de 17de eeuwse barokke kunst in Europa. Giovanni da Palestrina krijgt als opdracht de gregoriaanse muziek weer terug te brengen. De meer ingetogen stijl van de kerkleiding, van de eind 16de eeuw, weerklinkt goed in de muziek.

Sint-Pieterskerk

Giovanni Lorenzo Berninni krijgt de taak om de Sint Pieter af te maken. Hij maakt een groots monument op het graf van de apostel Petrus. Dit maakt hij van koper deze koper haalt hij van het dak van het pantheon (de aandacht voor de klassieke kunst verslapt in de barok) het is compleet gemaakt van kopererg zwaar daarom past hij het aanvier beelden erin, Michelangelo wordt dus ook onderdeel van het kunstwerk. Het plein is ook van Bernini, de ovaal wordt erg populair in de barok tijd. Het moet als het ware de mensen die op het plein staan omarmen.

Vierstromenfontein

Rome is voor een groot deel vorm gegeven door Berninni. Hij maakte veel kunstwerken als propaganda voor de katholieke kerk.
Barok is beweging, zuilen draaien, fonteinen spuiten water, verschil tussen licht en donker en theatrale effecten. De barok appelleert meer op ons gevoel. De renaissance deed dat op ons verstand.

Rond de Piazza Navona

Een concurrent van Berninni is Francesco Borromini hij lapt nog veel meer renaissance regels aan zijn laars dan Berninni durfde. In een klein kerkje in een nauw straatje hangt het werk van Carravagio nog op zijn plek, waar het dus al eeuwen hangt. Dit hangt in de Contarelli-kapel.

Split-second

De handelaar die opdracht gaf voor de bouw van de Contarelli kapel is een handelaar en laat hierin allerlei schilderingen zien met matheus in de hoofdrol. Dit komt omdat hij de patroonheilige van handelaren en bankieren is. Carravagio’s werk is eigenzinnig. Zo verplaatst hij bijbelse taferelen naar aparte plekken.

Theresa

Onder leiding van Berninni wordt de Sint-Pieter een totaal kunstwerk. En alles wijst op het graf van Petrus. Een populair onderwerk in de barok is de extase van St Theresa. Brengt emotie in kunstwerken.

L’Orfeo

1607 Claudio Monteverdi maakt opera waarin hij probeert een klassiek stuk tot opera te maken.is een experiment van academie. Het moet een intergratie worden van muziek en theater. Monodie; een enkele stem waarin de woorden beter tot uitdrukking komen. Basso continuo; alleen de bas wordt uitgeschreven de piano vult de vereisten akkoorden in. Ook komen er nog enkele aria’s; in voor, dit zijn stukken waarin de emoties tot uitdrukking worden gebracht.

Seconda practica

Prima practica; hierin is de tekst ondergeschikt aan de regels. En de Seconda practica hier geeft de muziek uiting aan de tekst. Ook valt het naast de muziek en de tekst op dat er ook verschillende soorten instrumenten worden ingezet bij bepaalde stukken.

Venitiaanse opera

Monteverdi blijft wel kapelmeester van San Marco maar gaat ook schrijven voor belangrijke opdrachtgevers. Zo ontwikkelt zich opera voor een breder publiek. En telt Venetië in 1700 al 17 operagebouwen. De hofopera is meer op mythologische figuren gebaseerd. De publieksopera krijgt meer menselijke trekken. Er worden meer aria’s toegevoegd etc.

Verzamelaars

Poussin schildert heel erg tekenachtig. En laat zich inspireren door klassieke thema’s. heel erg rationeel. Trok veel door Italië en liet zich door inspireren lineair

De’ Medici-cyclus

Rubens maakte een cyclus van Maria De’ Medici. Rubens is een Vlaamse schilder die heel erg grof schildert en met veel emotie.  Picturaal.

De hofschilder

Diego Velazquez is een hofschilder. Hij maakt portretten van koningen. Bij het schilderij Hofdames heeft hij enkele perspectivische wisselingen gemaakt en heeft hij gebruik gemaakt van foto-afsnijding. Als kijker wordt je zo helemaal in het schilderij getrokken.

Het staatsieportret

Is streng en formeel. Hij poseert als absolute heerser. Deze afbeelding wordt vaak ook nog gebruikt om op munten te drukken etc. bij een staatsieportret mag je niet spreken, hoed afnemen, en niet de rug toekeren.

L’Etat c’est moi

Lodewijk de 14de is een absolute vorst. Lodewijk overtreft al snel alle hoven met zijn pracht en praal. Hij kon dit doen omdat hij heel erg lang aan de macht was. Hij wil ook absolute macht over de kunst. Daarom richt hij allerlei academies op, deze zijn er in alle kunstdisciplines te vinden. Daardoor worden dus de gilden afgeschaft.

De koning danst

Het leven van de koning is tot in de kleinste details geregisseerd. De koning moet zich bijna altijd hetzelfde gedragen, alleen als hij danst dan kan hij uit die rol stappen. Het Hof ballet ballet du cour is erg belangrijk. Door de stukken die hij speelt heeft hij ook zijn naam gekregen; zonnekoning. Kwaliteiten als danser zijn net zo belangrijk voor zijn roem.

Ballet-komedie

Molière maakt samen met Lully bekende theaterstukken. Ballet komedie hierin wordt vaak de gegoede burgerij besport. Maar nooit de koning, deze blijft Molière dan ook steunen. Molière heeft een eigen opera gebouw waar zij stukken worden opgevoerd voor de burgers. (geïnspireerd door de commedia del arte) vrijelijke gebaseerd op de klassieke stukken.

Ballet-opera

Jean Racine baseert zijn stukken op de klassieke tragedie. Eenheid van handeling, tijd en plaats. In tegenstelling tot ballet komedie wordt de muziek niet ondersproken door tekst. De vroege franse opera’s zijn geschreven met een ouverture begin stuk voor de opera begint, kon de koning gaan zitten. De delen worden afgewisseld met een divertissement massa scène voor koor en ballet.

Het klassieke ballet

Tijdens het bewind van Lodewijk de 14e wordt de grondslag gelegd voor het klassiek ballet. In het begin vinden de dansen plaats in binnenplaatsen waarbij het publiek neer kijkt op de dansers. De figuren die er gemaakt worden zijn dan het belangrijkst, Daarna komen ze op een verhoogd podium te staan. Nu wordt hoogte belangrijk. Ook moeten de dansers een karakterrol innemen. De academie de danse wordt opgericht, de 5 basis posities worden hier vastgesteld.

Style Louis XIV (14e)
Tot de 16de eeuw reist de hofhouding rond. Lodewijk de 16e doet dit niet meer. Blijft in Versailles. Daarom steekt de koning zo veel tijd in de aanleg van de tuin en de inrichting. Afbeeldingen worden verspreid en de koning stimuleert onderdanen om het te komen bezichtigen. Charles le Brun, hij is hoofd van vele academies. Hij ontwikkeld een stijl die Louis XIV wordt genoemd, is ingetogen vroom en streng. De invloed van Le Brun zorgt ervoor dat de Italiaanse invloeden verdwijnen en er een nationalistische stijl komt.

Architectuur als decor

Versailles doet dienst als decor voor de absolute macht van de koning. Zodra je het betreedt hoor je bij het toneelstuk. Je moet je nietig voelen. De koning mogen spreken hangt af van je plaats en rang in de samenleving, hiervan wordt dan ook niet afgeweken.
De koning staat op
het hele leven van de koning is een toneelstuk. Alles staat in het teken van het feit dat de koning de zonnegod is. Versailles is een totaal kunstwerk. Alle kunstdisciplines komen hierin samen.

Een wandeling

De koning en zijn tuin. De koning beschrijft precies hoe er gelopen moet worden, waar gekeken. En de thema´s van bepaalde fonteinen etc. Alles moet de macht van de koning uitstralen.
De natuur over wonnen
Kenmerkend van de barok is het feit dat de natuur moet worden overwonnen. Dat is bij de aanleg van Versailles gebeurd eerst was dit moerasgrond en nu past het precies in het thema van de koning. De geschapen orde wordt meer opprijs geteld dan spontaniteit. En alles verwijst hier dan ook naar, kleding, pruiken en de manier van bewegen.

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.