Samenvatting Hoofdstuk 2 Soorten en Relaties

Ecologische akkerbouw
Akkerbouw waarbij de gewassen worden verbouwd zonder kunstmest en zo weinig mogelijk bestrijdingsmiddelen te gebruiken zodat er onbespoten en gezond voedsel ontstaat.

Milieuvriendelijk
Wanneer er rekening wordt gehouden met andere planten en dieren, en er manieren worden bedacht om gewassen te verbouwen zonder dat er organismen aan dood gaan.

Alle invloeden uit het milieu kunnen we onderverdelen in:

Biotische factoren

• levende factoren, dus invloeden afkomstig van organismen
• b.v. planten, dieren, schimmels, bacterie

Abiotische factoren

• niet-levende factoren uit de omgeving
• b.v. temperatuur, lichtsterkte, zuurgraad, hoeveelheid vocht, windsterkte.

Tolerantiegebied

• het gebied tussen de boven en ondergrens van een factor als bijvoorbeeld temperatuur, waarbinnen een individu kan overleven.
• De meeste organismen van een bepaald soort vind je rond de optimumwaarde van de abiotische factor.

Tolerantiegrens
De uiterste waarde van een abiotische milieufactor, waarbij individuen van een soort nog net in leven blijven.

Afbraak

• Een alternatief voor kunstmest is Compost van organisch afval.
• Schimmels en bacteriën zetten dan organisch afval om in mineralen en deze mineralen gebruiken planten om te groeien.

Hoe werkt een wetenschappelijke naam

• Een wetenschappelijke naam bestaat uit twee delen:

1. Voorop, met een hoofdletter, staat de geslachtsnaam.

b.v. hond

1. Na de geslachtsnaam komt, met een kleine letter, de aanduiding van de soort. Een soort is een groep organismen die zich onderling geslachtelijk voortplanten en nakomelingen krijgen

b.v. teckel

1. Na de aanduiding van het soort komt soms nog een extra toevoeging

Deze toevoeging is een aanduiding van het ras.

b.v. langharige teckel

organismen indelen:

orde à familie à geslachten à soorten à organismen

monoculturen:

een monocultuur is een grote akker met één groot gewas

voordelen monoculturen:

• Alle planten zijn tegelijk te oogsten
• Je kunt grote machines gebruiken
• Kosten voor het gewas zijn lager
• Informatie via satellietbeelden om te sproeien of kunstmest te besproeien

Nadelen monoculturen:

• Bij monoculturen kunnen schadelijke organismen ongehinderd van plant naar plant bewegen en in de hele akker ernstige schade aanrichten. Door het vele voedsel planten ze zich razendsnel voort er ontstaat een plaag.

Exoten:

• Soorten die door het toedoen van de mens nieuw binnenkomen in een land noem je exoten.
• B.v. via transport van bananen kunnen nieuwe insecten in Nederland voorkomen.

Weefselkweek:

Weefselkweek is een vorm van ongeslachtelijke voortplanting die laboranten onder gecontroleerde laboratoriums omstandigheden uitvoeren.

1. Ze selecteren een aantal jonge cellen uit bijvoorbeeld de knop. Die laten ze delen en groeien in een petrischaal met geschikte voedingsbodem.
2. Uit de cellen groeien embryonale stengeltjes met een begin van de blaadjes.
3. De laboranten plaatsen de embryo’s over in een medium voor wortelvorming.
4. Wanneer de wortelstelsels groot genoeg zijn, planten ze plantjes uit de grond.
5. Door weefselkweek ontstaat een kloon alle individuen van een kloon hebben dezelfde eigenschappen ze zijn identiek.

Kloon:

• Ontstaat door ongeslachtelijke voortplanting.
• Ze hebben daardoor dezelfde erfelijke informatie en dus dezelfde eigenschappen
• (erg handig voor een monocultuur)

Populatie:

Een populatie bestaat uit alle organismen van dezelfde soort in een bepaald gebied.

Populatiegrootte:

Het aantal individuen van de populatie

Populatiedichtheid:

Het aantal individuen per oppervlakte of volume eenheid

Draagkracht:

• De maximale grootte van een populatie waarbij in zo’n gebied voldoende voedsel en schuilplaatsen zijn om die populatie, jaar in jaar uit, in stand te houden.

Predatoren:

• Diegene die ervoor zorgen dat  dieren uit de kudde worden gehaald zodat er niet een te grote populatiedichtheid ontstaat. Een te grote populatie dichtheid kan leiden tot een plaag.
• Predatoren kunnen mensen zijn maar ook roofdieren.

Ecosysteem:

• Een ecosysteem is een afgegrensd gebied waar de organismen leven in wisselwerking met plaatselijke abiotische en biotische factoren.
• Een ecosysteem staat nooit op zich. Ze gaan over in andere ecosystemen met meer of minder duidelijke overgangen.
• b.v. dieren hebben hun hol/nest in het ene ecosysteem maar ze zoeken eten in een ander ecosysteem.

Systeem aarde:

• Alle ecosystemen samen vormen het systeem aarde
• Het systeem Aarde is het deel van het aardoppervlak, de atmosfeer en de zeeën en oceanen waar levende organismen in voorkomen

Predator-prooi relatie:

• Bij de relatie tussen een prooidierpopulatie en een predatorpopulatie is het een kwestie van eten en gegeten worden. Omdat predatoren vaak eerst de zieke en zwakke dieren vangen en eten, dragen predatoren bij aan het gezond houden van de prooidierpopulatie
• Dynamisch evenwicht:
• Wanner de predator en de prooipopulaties elkaar in evenwicht houden.

Symbiose
Bij symbiose gaat het om diverse vormen van betrekkingen tussen organismen van verschillende soorten minstens een van beide soorten is afhankelijk van die relatie

De verschillende soorten van symbiose

Mutualisme:

• Profiteren beide soortenorganismen van de symbiose +/+
• b.v. de samenwerking tussen heremietkreeften en zeeanemonen. Sommige heremietkreeften hebben een zeeanemoon op hun schelp. Die zeeanemoon eet mee van de voedselresten van de kreeft en hij geeft de kreeft bescherming tegen aanvallers met zijn stekende tentakels.