gedrag hoofdstuk 4 biologie

4.1

gedrag-> alles wat een mens of dier doet

gedrag ontstaat doordat mensen of dieren reageren op inwendige en uitwendige prikkels.

-inwendige prikkel komt vanuit het lichaam

-uitwendige prikkel komt van buiten het lichaam

-op een sleutelprikkel volgt altijd hetzelfde gedrag

ethologen besturen het gedrag van dieren

gedrag kun je in stukjes opsplitsen: handelingen

ethogram: lijst met beschrijvingen van verschillende handelingen

protocol: handelingen binnen een bepaalde tijd

drempelwaarde: grens tussen wel/niet reageren

motivatie: bereidheid om te reageren

4.2

je kunt dieren trainen door het juiste gedrag te belonen en het verkeerde gedrag te straffen

dieren en mensen leren door: 

straffen en belonen

oefenen: gedrag herhalen

inzicht: nieuw gedrag bedenken

inprenting: leren in een korte, gevoelige periode

gewenning: afleren om op prikkels te reageren

aangeboren gedrag is gedrag dat een mens of dier niet hoeft te leren, maar vanaf de geboorte al weet

reflexen: snelle reacties die onbewust gebeuren

sommige reflexen hou je je hele leven anderen alleen een bepaalde periode

aangeboren gedrag en leren door te spelen vergroten de kans op overleven

4.3

dieren en mensen gebruiken lichaamstaal om met elkaar te communiceren(non-verbaal gedrag ook wel genoemd)

lichaamstaal: lichaamshouding, bewegingen, geuren, kleuren of geluiden

signalen zijn prikkels van dieren of mensen waar soortgenoten op kunnen reageren

baby's en jonge dieren hebben signalen die verzorggedrag oproepen

overdreven signalen zijn signalen die erg opvallen 

4.4

samenwerken gaat volgens een taak verdeling: wie doet wat? 

een dominant dier is de baas over de onderdanige dieren in de groep

in een groep met dominante en onderdanige dieren bestaat een rangorde

een rangorde brengt rust in de groep, de regels zijn duidelijk bij hennen heet de rangorde: pikorde

een partner vinden:

dieren vinden een partner door baltsgedrag te vertonen 

dieren maken bij de balts gebruik van (overdreven) signalen

de balts is om: 

-te laten zien dat je wilt paren

-te laten zien hoe sterk/zorgzaam je bent

-de angst voor elkaar te verminderen

-gelijktijdig klaar te zijn voor de paring

4.6

een territorium is een gebied dat van een dier is voor een nest of voedsel

territoria zijn belangrijk voor:

-gelijkmatige versprijding van een soort over een bepaald gebied

-gelijkmatige verdeling van voedsel

territorium gedrag is al het gedrag dat een dier laat zien bij het uitzetten en verdedigen van een eigen gebied

als een dier of mens niet kan vluchten ontstaat er:

-dreiggedrag

-overspronggedrag

-omgericht gedrag