Planten 5.1, 5.3

5.3: planten voeden zich

Welke stoffen ‘eten’ planten?

Planten nemen verschillende stoffen op:

• Water -> wortelharen zuigen water uit bodem
• Mineralen -> in water zitten minderalen. Heeft plant nodig om te groeien bv stikstof, calcium

• Koolstofdioxide -> huidmondjes halen koolstofdioxide uit lucht

Planten maken eigen voedingstoffen

1 van de belangrijkste is glucose, soort suiker

Hoe maakt een plant glucose?

In bladgroenkorrels

Maken van glucose -> fotosynthese, heeft plant voor nodig:

• Koolstofdioxide
• Water
• Zonlicht

Als plant altijd in het donker staat gaat ie dood

Bij fotosynthese ontstaan:

• Glucose
• Zuurstof

Zuurstof gaat via huidmondjes blad uit

Welke andere stoffen maken planten?

Deel van glucose -> energierijke voedingsstof

Rest van glucose -> omgezet in zetmeel, vetten, eiwitten en vitaminen

Eiwitten -> om te groeien en beschadigingen herstellen

Mineralen nodig om eiwitten maken

Zetmeel en vetten -> reservestoffen

Vitaminen -> processen goed lopen

Planten bewaren reservestoffen

Reservestoffen -> onder grond

Voorjaar ->plant gebruikt reservestoffen->nieuwe stengels,bladeren

Knollen -> verdikte wortels bv aardappel

Bollen -> bladeren dicht bij elkaar bv ui

Dit wil je ook lezen:

Online oplichting

Zaden -> veel reservevoedsel-> zaadlobben

Planten zonder bladgroen?

Niet alle planten bladgroen

Klavervreter -> zelf geen bladgroen, steelt bladgroen van klaverplant

Klaverwortel in de buurt -> klavervreter hecht aan wortel

Parasiet -> plant die andere planten gebruikt om te leven

Gastheerplant -> plant waar parasiet van leeft

5.1: planten bekijken

Uit welke delen bestaat een plant?

• Wortels -> zuigt plant water mee op, zorgt voor dat plant blijft staan
• Stengel -> belangrijk voor vervoer water en voedingstoffen
• Bladeren -> lopen buisjes door; Nerven
• Nerven -> vervoeren water en opgeloste stoffen, geeft stevigheid aan blad
• Bloem -> voortplanting; ontstaan zaden waar nieuwe bloemen groeien

Organen planten -> ontelbaar veel cellen

Groep cellen zelfde functie -> weefsel

Waaruit bestaat een plantencel?

• Celwand -> stevige laag buiten om een cel

• Celmembraam -> vlies om cyptoplasma- > regelt stoffen in en uit
• Cyptoplasma -> stroperige vloeistof, in cyptoplasma ligt celkern en bladgroenkorrels
• Celkern -> klein bolletje in cel -> regelt alles binnen de cel
• Vacuole -> blaasje in midden van cel
• Bladgroenkorrels -> groene korrels in cyptoplasma

Planten hebben ook kleurstofkorrels; rode, gele en oranje

Ook zetmeelkorrels; kleurloos

Hoe blijven planten rechtop?

Planten -> water nodig

Geen water -> stengel, bladeren, bloemen slap.

Kruidachtige planten -> planten als madeliefjes en tulpen

Houtachtige planten -> bomen, struiken. Bestaan uit houtcellen

Hoe komt water in de bladeren?

Uiteinden wortels -> wortelharen, neemt plant water mee op

Water -> via vaten in wortels en stengels naar bladeren

2 soorten vaten:

• Houtvaten -> hierdoor water naar wortels, via stengels naar bladeren   Houtvaten omHoog
• Bastvaten -> hierdoor water vanuit bladeren naar wortels en bloemen    Bastvaten Beide richringen

Vaten liggen vaak in groepjes -> vaatbundel

Dit wil je ook lezen:

Linda (27) werkt in de zorg: ‘Hier kun je het verschil maken’

Aanzuigen van water door huidmondjes -> zuigkracht

Waarom verliezen bomen hun blad?

Herfst winter -> grond te koud, wortels weinig water opnemen

Boom bladeren houden -> uitdrogen

Daarom laten vallen

Voordat bladeren afvallen -> bladgroen vanuit bladeren naar takken en stam

Boom bouwt scheurlaag tussen bladsteel en stengel.

Scheurlaag -> zorgt dat minder mineralen en water bij bladeren komen

Kurklaag -> beschermt boom tegen waterverlies en ziekteverwerkkers

Bladlittekens -> kurklaagjes op plaats waar blad zat