Planten 5.1, 5.3

5.3: planten voeden zich 

Welke stoffen ‘eten’ planten? 

Planten nemen verschillende stoffen op: 

• Water -> wortelharen zuigen water uit bodem 
• Mineralen -> in water zitten minderalen. Heeft plant nodig om te groeien bv stikstof, calcium 

• Koolstofdioxide -> huidmondjes halen koolstofdioxide uit lucht 

Planten maken eigen voedingstoffen 

1 van de belangrijkste is glucose, soort suiker 

Hoe maakt een plant glucose? 

In bladgroenkorrels 

Maken van glucose -> fotosynthese, heeft plant voor nodig: 

• Koolstofdioxide 
• Water 
• Zonlicht 

Als plant altijd in het donker staat gaat ie dood 

Bij fotosynthese ontstaan: 

• Glucose 
• Zuurstof 

Zuurstof gaat via huidmondjes blad uit 

Welke andere stoffen maken planten? 

Deel van glucose -> energierijke voedingsstof 

Rest van glucose -> omgezet in zetmeel, vetten, eiwitten en vitaminen 

Eiwitten -> om te groeien en beschadigingen herstellen 

Mineralen nodig om eiwitten maken 

Zetmeel en vetten -> reservestoffen 

Vitaminen -> processen goed lopen 

Planten bewaren reservestoffen 

Reservestoffen -> onder grond 

Voorjaar -> plant gebruikt reservestoffen -> nieuwe stengels,bladeren 

Knollen -> verdikte wortels bv aardappel 

Bollen -> bladeren dicht bij elkaar bv ui 

Zaden -> veel reservevoedsel -> zaadlobben 

Planten zonder bladgroen? 

Niet alle planten bladgroen 

Klavervreter -> zelf geen bladgroen, steelt bladgroen van klaverplant 

Klaverwortel in de buurt -> klavervreter hecht aan wortel 

Parasiet -> plant die andere planten gebruikt om te leven 

Gastheerplant -> plant waar parasiet van leeft 

5.1: planten bekijken 

Uit welke delen bestaat een plant? 

• Wortels -> zuigt plant water mee op, zorgt voor dat plant blijft staan 
• Stengel -> belangrijk voor vervoer water en voedingstoffen 
• Bladeren -> lopen buisjes door; Nerven 
• Nerven -> vervoeren water en opgeloste stoffen, geeft stevigheid aan blad 
• Bloem -> voortplanting; ontstaan zaden waar nieuwe bloemen groeien 

Organen planten -> ontelbaar veel cellen 

Groep cellen zelfde functie -> weefsel 

Waaruit bestaat een plantencel? 

• Celwand -> stevige laag buiten om een cel 

• Celmembraam -> vlies om cyptoplasma - > regelt stoffen in en uit 
• Cyptoplasma -> stroperige vloeistof, in cyptoplasma ligt celkern en bladgroenkorrels 
• Celkern -> klein bolletje in cel -> regelt alles binnen de cel 
• Vacuole -> blaasje in midden van cel 
• Bladgroenkorrels -> groene korrels in cyptoplasma 

Planten hebben ook kleurstofkorrels; rode, gele en oranje 

Ook zetmeelkorrels; kleurloos 

Hoe blijven planten rechtop? 

Planten -> water nodig 

Geen water -> stengel, bladeren, bloemen slap. 

Kruidachtige planten -> planten als madeliefjes en tulpen 

Houtachtige planten -> bomen, struiken. Bestaan uit houtcellen 

Hoe komt water in de bladeren? 

Uiteinden wortels -> wortelharen, neemt plant water mee op 

Water -> via vaten in wortels en stengels naar bladeren 

2 soorten vaten: 

• Houtvaten -> hierdoor water naar wortels, via stengels naar bladeren   Houtvaten omHoog 
• Bastvaten -> hierdoor water vanuit bladeren naar wortels en bloemen    Bastvaten Beide richringen 

Vaten liggen vaak in groepjes -> vaatbundel 

Aanzuigen van water door huidmondjes -> zuigkracht 

Waarom verliezen bomen hun blad? 

Herfst winter -> grond te koud, wortels weinig water opnemen 

Boom bladeren houden -> uitdrogen 

Daarom laten vallen 

Voordat bladeren afvallen -> bladgroen vanuit bladeren naar takken en stam 

Boom bouwt scheurlaag tussen bladsteel en stengel. 

Scheurlaag -> zorgt dat minder mineralen en water bij bladeren komen 

Kurklaag -> beschermt boom tegen waterverlies en ziekteverwerkkers 

Bladlittekens -> kurklaagjes op plaats waar blad zat