Hoofdstuk 4 basisstof 3 en 4

Samenvatting biologie.

Basisstof 3: Het hart.
Hart= spier die van binnen hol is. Spier verbruikt zuurstof en voedingsstoffen (o.a. glucose) bij verbranding. Komen koolstofdioxide en andere afvalstoffen vrij. Over het hart lopen bloedvaten= kransslagaders en kransaders.

Iedere harthelft bestaat uit 2 delen: een boezem en een kamer. De boezems zitten als een soort 'zakjes' op de kamers.
Het bloed dat van de organen in het lichaam wegstroomt, is zuurstofarm.
In de longen wordt het bloed zuurstofrijk.


Delen
- Kenmerken en fucties
Bovenste en onderste holle ader
- hierdoor stroomt zuurstofarm bloed van de organen van het lichaam naar het hart
Rechterboezem
- ontvangt zuurstofarm bloed uit de onderste en bovenste holle ader en voert dit door naar de rechterkamer
- weinig gespierde wand
Rechterkamer
- pompt zuurstofarm bloed in de longslagader
- gespierde wand
Longslagader
- hierdoor stroomt zuurstofarm bloed van het hart naar de longen
Longaders
- hierdoor stroomt zuurstofrijk bloed van de longen naar het hart
Linkerboezem
- ontvangt zuurstofrijk bloed uit de longaders en voert dit door naar de linkerkamer
- weinig gespierde wand
Linkerkamer
- pompt zuurstofrijk bloed in de aorta
- zeer gespierde wand
Aorta

- hierdoor stroomt zuurstofrijk bloed van het hart naar de organen van het lichaam
- bij organen; het bloed wordt zuurstofarm
Harttussenwand
- scheidt de linker- en rechterharthelft
Hartkleppen
- kleppen tussen boezems en kamers
- verhinderen dat bloed terugstroomt van kamers naar boezems
Halvemaanvormige kleppen
- kleppen tussen rechterkamer en longslagader en tussen linkerkamer en aorta
- verhinderen dat bloed terugstroomt van longslagader en aorta naar de kamers
Kransslagaders
- aftakkingen van de aorta
- hierdoor stroomt bloed dat rijk is aan zuurstof en voedingsstoffen (o.a. glucose) naar de hartspier
Kransaders
- hierdoor stroomt bloed dat rijk is aan koolstofdioxide en andere afvalstoffen weg uit de hartspier

De hartslag
De hartslag begint als de boezems zijn volgestroomd met bloed uit de holle aders en de longaders.

Samentrekking van de boezems.
De boezems trekken zich samen. Hierdoor stroomt het bloed naar de kamers. De kamers zijn ontspannen.
De hartkleppen zijn open, de halvemaanvormige kleppen zijn dicht.
Als de kamers zijn volgestroomd, vindt het samentrekken van de kamers plaats.
Samentrekking van de kamers.
De kamers trekken zich samen. Bloed stroomt van de kamers naar de longslagader(s) en de aorta.
De hartkleppen gaan dicht. Daardoor kan het bloed niet terugstromen naar de boezems.
De druk in de kamers stijgt. De halvemaanvormige kleppen gaan open.
Het bloed wordt in de longslagader en de aorta gepompt.
Tijdens het samentrekken van de kamers zijn de boezems ontspannen.
Hartpauze.
Zowel de boezems als de kamers ontspannen zich. Bloed stroomt vanuit de holle aders en longaders naar de boezems en kamers.
De hartkleppen zijn open, de halvemaanvormige kleppen zijn dicht.
Daardoor kan het bloed uit de longslagader en de aorta niet terugstromen naar de kamers.
Na de hartpauze begint de volgende hartslag met het samentrekken van de boezems.


Basisstof 4: De bloedvaten
Het hart pompt het bloed in slagaders.
Slagaders:
>hierdoor stroomt bloed van het hart weg, naar de organen toe.
>De hartkamers pompen het bloed met kracht weg.
>Daardoor; bloeddruk in slagaders hoog.
>dikke, stevige en elastische wand.
>'slag' merkbaar, o.a. in de polsen.
>slagaders meestal diep in het lichaam gelegen. Daardoor niet zo gauw beschadigd.
>alleen halvemaanvormige kleppen (aan het begin van longslagader en aorta)
In de organen vertakken de slagaders zich in steeds dunnere bloedvaten. Ook de wand van de bloedvaten worden steeds dunner.
Haarvaten: Bloedvaten waarvan de wand nog maar 1 cellaag dik is.
Haarvaten in orgaan vormen samen een haarvatennet. In haarvaten neemt de bloeddruk sterk af.
Door de dunne wand van de haarvaten kan vocht met zuurstof en voedingsstoffen de haarvaten verlaten naar de cellen toe. Cellen gebruiken zuurstof en voedingsstoffen bij de verbranding.

>komen koolstofdioxide en andere afvalstoffen vrij.
>witte bloedcellen en vocht met zuurstof, voedingsstoffen en afvalstoffen (o.a. koolstofdioxide) kunnen door de wand in de haarvaten terechtkomen.
De haarvaten komen samen in grotere bloedvaten: de aders.
Aders: door de aders stroomt het bloed van de organen weg en naar het hart toe.
Bloeddruk is laag. Dunnere wanden dan die van de slagaders.
In de aders is geen hartslag meer merkbaar. Aders liggen meestal ondiep in het lichaam.
>kan je aan de onderkant van je arm zien liggen als blauwe strepen.
Het hart zuigt het bloed uit de aders terug. In de meeste aders zitten op veel plaatsen kleppen die het bloed maar in 1 richting doorlaten.
Kleppen; helpen mee het bloed terug te voeren naar het hart. Zorgen ervoor dat het bloed niet terug kan stromen naar de organen.
In slagaders>komen geen kleppen voor, behalve dan de halvemaanvormige kleppen bij het hart.

Het bloedvatenstelsel
Kleine bloedsomloop: longslagaders, longaders.
- Door de longslagaders stroomt zuurstofarm bloed.

- Door de longaders stroomt zuurstofrijk bloed.
Grote bloedsomloop: aorta, arm(slag)aders, hals(slag)aders, lever(slag)ader, darmslagader, poortader, nier(slag)ader, been(slag)aders, onderste/bovenste holle ader.
- De meeste slagaders zijn genoemd naar het orgaan waar ze bloed naar toe voeren. Door deze slagaders stroomt zuurstofrijk bloed.
- De meeste aders zijn genoemd naar het orgaan waar ze bloed van wegvoeren. Door deze aders stroomt zuurstofarm bloed.
- Door de poortader stroomt zuurstofarm bloed van de wand van het darmkanaal naar de lever.

Het bloed dat uit de wand van de dunne wand wegstroomt, is zuurstofarm. In de darmwand is zuurstof verbruikt. Dit bloed bevat veel voedingsstoffen, doordat vanuit de dunne darm verteringsproducten in het bloed zijn opgenomen. Dit bloed stroomt via de poortader naar de lever (>worden veel voedingsstoffen tijdelijk opgeslagen). Bloed> naar lever via 2 bloedvaten: ontvangt zuurstofrijk van leverslagader en zuurstofarm van leverader gaat weg.

..slagader: van het hart naar orgaan (kamer)= zuurstofrijk bloed
..ader: van orgaan naar hart (boezem)= zuurstofarm bloed