Samenvatting hoofdstuk 4 NECTAR VOOR 4 HAVO)
Hoofdstuk 4 4.1 keuze menu (blz 104/107)
Hetrotroof Ze voeden zich met stoffen die van een ander organisme afkomstig zijn (dieren en mensen zijn hetrotroof).
Autotroof Ze voeden zich met stoffen die niet van een ander organisme afkomstig zijn. (groene planten.)
Rationele argumenten (zakelijk) v.b. Je kunt beter geen komkommers kopen die in folie zijn verpakt, vanwege het afval’
Emotionele argumenten (gevoelsmatig) Ik eet niets uit de bio- industrie omdat het zielig voor die beesten is.
Overleven Je kan ong. 50 dagen overleven zonder eten en 3 dagen zonder
Drinken.
Gebreksziekten Langdurig tekort aan 1 of meer voedingsstoffen
Welvaartsziekten Ziekten die ontstaan door welvaart.
(V.b. Vetzucht, hart-en vaatziekten, kanker).
Aderverkalking voornaamste vaatziekte; aan de binnenkant van een bloedvat ontstaat een ophoping van vetachtige stoffen waardoor de wand minder elastisch wordt, en de diameter van het bloedvat afneemt.
Hartinfarct Aderverkalking kan leiden tot een hartinfarct waarbij een deel van de hartspier afsterft.
Galzuren gebruik je bij vertering van vetten. Veel galzuren bevordert ontstaan kanker van de darmwand.
PAK’s (Polycylische aromatische koolwaterstoffen.) een kankerverwekkende stof die in verbrandde gerechten zit.
Nitraat zit in groente en bacteriën maken er giftig nitriet van. In je lichaam kunnen hierdoor kankerverwekkende stoffen ontstaan. Vitamine C remt deze productie
Balaststoffen Vezels, Stoffen die de darmwerking stimuleren.
Richtlijnen voor gezonde voeding: 1Eet gevarieerd 2 wees matig met vet
3 Eet volop vezels en zetmeel 4 Drink minimaal 1½ liter vocht.
4.2 Energieke voeding (blz 108/111)
Nodige energie is afhankelijk van: activiteit, leeftijd, geslacht en gewicht
Energieke stoffen zijn koolhydraten, vetten en eiwitten. Deze stoffen leveren energie.
Dissimilatie Afbraak van voedingsstoffen in de cellen. Door dissimilatie komt er energie vrij. De meeste energie komt vrij als warmte, de rest wordt bewaard in ATP (met ATP kan een spiercel zich samentrekken en een darmcel suiker opnemen uit dunnedarm. Mitochondrien zijn betrokken bij dissimilatie)
Koolhydraten Tijdens een marathon hebben sporters extra koolhydraten nodig. Zetmeel is een soort koolhydraat. Het is een lange keten met glucosemoleculen.
Andere koolhydraat is cellulose, een bestanddeel van de celwand van plantaardige cellen. Het levert geen energie op omdat we het niet af kunnen breken in onze darmen.
Glycogeen een koolhydraat die je lichaam opslaat als glucosemoleculen niet direct worden verbruikt.
Vetten is een belangrijke energiebron maar het is ook de bouwstof voor cholesterol, hormonen en celmembranen. Het vormt ook een isolatielaag rond je lichaam.
Anorexia nervosa je eet dan weinig, vooral weinig vetten en koolhydraten. Na het eten vaak braken en gebruik laxeermiddel
Boulimia nervosa Vaak bij vrouwen tussen de 15 en 40. vasten, laxeermiddelen, kotsen, overmatige lichaamsbeweging, eetbuien.
4.3 groei en onderhoud (blz 112/ 115)
actine- en myosine-eiwitten Door krachttrening komt dit er extra bij in je spiervezels. Dit zijn bouwstenen die spierbeweging mogelijk maken
enzymen Eiwitten die noodzakelijk zijn bij de stofwisseling (chemische reacties ) in de cel.
Eiwitten Bestaan uit lange ketens aminozuren. Verteringsenzymen in je darmkanaal breken voedingseiwitten af tot losse aminozuren. De cellen maken van die aminozuren lichaamseiwitten. Over het algemeen kommen dierlijke eiwitten meer overeen met je lichaamseiwitten dan plantaardige eiwitten.
Essentiële aminozuren Deze aminozuren kan je lichaam via ombouwen maken uit andere aminozuren (dat zij 8 van de 20 aminozuren)
Vitamine A Zorgt voor lichtgevoelige kleurstof in je netvlies
Vitamine B zorgt voor functioneren zenuwcellen
Vitamine C zorgt voor bindweefsel van onder andere je bloedvaten
Vitamine D afzetting van kalk in je botten
Mineralen voor de opbouw van je lichaam.
IJzer nodig voor aanmaak rode bloedcellen
Water ongeveer 65% van je lichaam is water. Bij een waterverlies van 3% van het lichaamsgewicht zijn de eerste tekenen van uitputting waarneembaar. Water is ook een belangrijk transportmiddel want het dient ook als koelvloeistof. Het zorgt ook dat je lichaamstemperatuur op 370 C blijft
4.4 Beperkt houdbaar (blz 116/118)
bio-technologie Gebruik maken van levende cellen of onderdelen daarvan. (micro organismen)
RIVM Rijksinstituut voor volksgezondheid en milieuhygiëne.
Conserveringsmethoden diepvriezen, drogen, roken/ verhitten, pasteuriseren, steriliseren, stralen, zout/zuur/zoet
*het voorkomt voedselbederf
4.5 Wat ligt er nog meer op je bord (blz 119/121)
Verontreiniging Stoffen die er van nature niet thuis horen. (zoals zware metalen, bestrijdingsmiddel,geneesmiddel.)
Bestrijdingmiddel= pesticiden
Additieven of hulpstoffen Toegevoegde stoffen om bijv. smaak, uiterlijk of bewaarbaarheid te verbeteren van een product (hebben E nummer)
Emulgatoren Zorgen dat het voedsel niet veranderd (bijv bij pindakaas komt er geen laag olie bovenop drijven.
ADI aanvaardbare dagelijkse inname. Hoeveel je per dag binnen mag krijgen. Conserveermiddelen zijn giftig voor bacteriën. En bij te grote hoeveelheden ook voor de mens.
Hoofdstuk 4 4.1 keuze menu (blz 104/107)
Hetrotroof Ze voeden zich met stoffen die van een ander organisme afkomstig zijn (dieren en mensen zijn hetrotroof).
Autotroof Ze voeden zich met stoffen die niet van een ander organisme afkomstig zijn. (groene planten.)
Rationele argumenten (zakelijk) v.b. Je kunt beter geen komkommers kopen die in folie zijn verpakt, vanwege het afval’
Emotionele argumenten (gevoelsmatig) Ik eet niets uit de bio- industrie omdat het zielig voor die beesten is.
Drinken.
Gebreksziekten Langdurig tekort aan 1 of meer voedingsstoffen
Welvaartsziekten Ziekten die ontstaan door welvaart.
(V.b. Vetzucht, hart-en vaatziekten, kanker).
Aderverkalking voornaamste vaatziekte; aan de binnenkant van een bloedvat ontstaat een ophoping van vetachtige stoffen waardoor de wand minder elastisch wordt, en de diameter van het bloedvat afneemt.
Hartinfarct Aderverkalking kan leiden tot een hartinfarct waarbij een deel van de hartspier afsterft.
Galzuren gebruik je bij vertering van vetten. Veel galzuren bevordert ontstaan kanker van de darmwand.
PAK’s (Polycylische aromatische koolwaterstoffen.) een kankerverwekkende stof die in verbrandde gerechten zit.
Nitraat zit in groente en bacteriën maken er giftig nitriet van. In je lichaam kunnen hierdoor kankerverwekkende stoffen ontstaan. Vitamine C remt deze productie
Balaststoffen Vezels, Stoffen die de darmwerking stimuleren.
Richtlijnen voor gezonde voeding: 1Eet gevarieerd 2 wees matig met vet
4.2 Energieke voeding (blz 108/111)
Nodige energie is afhankelijk van: activiteit, leeftijd, geslacht en gewicht
Energieke stoffen zijn koolhydraten, vetten en eiwitten. Deze stoffen leveren energie.
Dissimilatie Afbraak van voedingsstoffen in de cellen. Door dissimilatie komt er energie vrij. De meeste energie komt vrij als warmte, de rest wordt bewaard in ATP (met ATP kan een spiercel zich samentrekken en een darmcel suiker opnemen uit dunnedarm. Mitochondrien zijn betrokken bij dissimilatie)
Koolhydraten Tijdens een marathon hebben sporters extra koolhydraten nodig. Zetmeel is een soort koolhydraat. Het is een lange keten met glucosemoleculen.
Andere koolhydraat is cellulose, een bestanddeel van de celwand van plantaardige cellen. Het levert geen energie op omdat we het niet af kunnen breken in onze darmen.
Glycogeen een koolhydraat die je lichaam opslaat als glucosemoleculen niet direct worden verbruikt.
Vetten is een belangrijke energiebron maar het is ook de bouwstof voor cholesterol, hormonen en celmembranen. Het vormt ook een isolatielaag rond je lichaam.
Anorexia nervosa je eet dan weinig, vooral weinig vetten en koolhydraten. Na het eten vaak braken en gebruik laxeermiddel
Boulimia nervosa Vaak bij vrouwen tussen de 15 en 40. vasten, laxeermiddelen, kotsen, overmatige lichaamsbeweging, eetbuien.
4.3 groei en onderhoud (blz 112/ 115)
actine- en myosine-eiwitten Door krachttrening komt dit er extra bij in je spiervezels. Dit zijn bouwstenen die spierbeweging mogelijk maken
Eiwitten Bestaan uit lange ketens aminozuren. Verteringsenzymen in je darmkanaal breken voedingseiwitten af tot losse aminozuren. De cellen maken van die aminozuren lichaamseiwitten. Over het algemeen kommen dierlijke eiwitten meer overeen met je lichaamseiwitten dan plantaardige eiwitten.
Essentiële aminozuren Deze aminozuren kan je lichaam via ombouwen maken uit andere aminozuren (dat zij 8 van de 20 aminozuren)
Vitamine A Zorgt voor lichtgevoelige kleurstof in je netvlies
Vitamine B zorgt voor functioneren zenuwcellen
Vitamine C zorgt voor bindweefsel van onder andere je bloedvaten
Vitamine D afzetting van kalk in je botten
Mineralen voor de opbouw van je lichaam.
IJzer nodig voor aanmaak rode bloedcellen
Water ongeveer 65% van je lichaam is water. Bij een waterverlies van 3% van het lichaamsgewicht zijn de eerste tekenen van uitputting waarneembaar. Water is ook een belangrijk transportmiddel want het dient ook als koelvloeistof. Het zorgt ook dat je lichaamstemperatuur op 370 C blijft
4.4 Beperkt houdbaar (blz 116/118)
bio-technologie Gebruik maken van levende cellen of onderdelen daarvan. (micro organismen)
Conserveringsmethoden diepvriezen, drogen, roken/ verhitten, pasteuriseren, steriliseren, stralen, zout/zuur/zoet
*het voorkomt voedselbederf
4.5 Wat ligt er nog meer op je bord (blz 119/121)
Verontreiniging Stoffen die er van nature niet thuis horen. (zoals zware metalen, bestrijdingsmiddel,geneesmiddel.)
Bestrijdingmiddel= pesticiden
Additieven of hulpstoffen Toegevoegde stoffen om bijv. smaak, uiterlijk of bewaarbaarheid te verbeteren van een product (hebben E nummer)
Emulgatoren Zorgen dat het voedsel niet veranderd (bijv bij pindakaas komt er geen laag olie bovenop drijven.
ADI aanvaardbare dagelijkse inname. Hoeveel je per dag binnen mag krijgen. Conserveermiddelen zijn giftig voor bacteriën. En bij te grote hoeveelheden ook voor de mens.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
K.
K.
4.3 groei en onderhoud.
het woord NIET is weggevallen/weggelaten in de zin over essentiële aminozuren:
Essentiële aminozuren moet je via je voeding opnemen, omdat je ze namelijk NIET kunt maken door andere aminozuren om te zetten. (En daarom is het ESSENTIEEL dat ze wel in voldoende mate in je voeding aanwezig zijn.)
12 jaar geleden
Antwoorden