Groei

De bouw van zaden

De meeste planten groeien uit zaden die kiemen.Een voorbeeld van zo’n zaad is die van de bruine boon.De bruine boon komt van een bedektzadige plant dat is te zien aan dat de bruine boon in een vrucht heeft gezeten.De vlies omhelzing van de bruine boon heet de zaadhuid.In het midden van de zaad zit een wit ovale plek dit noemen we de navel.Onder de navel zit een donker hartvormig bultje aan de andere kant van de navel zit een klein gaatje in de zaadhuid dit heet het poortje.Door het poortje kan een zaad snel water opnemen.In de bruine boon zit ook een kiem deze wordt zichtbaar als de boon een tijd in het water heeft gelegen.

De kieming


De kieming maakt deel uit van de levenscyclus van de bruine boon.Een bruine boon begint aan het begin van kieming veel water op te nemen vooral door het poortje.Nadat de boon een tijd in het water heeft gelegen begint de zaad op te zwellen en barst de zaadhuid open.De wortel begint nu langzaam zichtbaar naar buiten te komen.Nadat het worteltje 2cm is en voedingstoffen begint op te nemen komt het stengeltje naar buiten.De twee zaadlobben zitten aan het stengeltje vast.Als het stengeltje een stuk is gegroeid beginnen de zaadlobben op de eerste bladeren te lijken.Als er nieuwe stengels aangroeien beginnen de zaadlobben te verschrompelen en eraf te vallen.Als het plantje de grond uit is kan er fotosynthese plaatsvinden.


Metamorfose bij insecten

Ook bij insecten vindt er groei plaats alleen het verschil bij insecten is dat de pasgeborene niet op hun ouders lijken.Neem bijvoorbeeld het koolwitje.Het koolwitje begint zijn cyclus als hij uit zijn ei komt.De larf de rups genaamd zal beginnen te eten.Behalve eten verveld de rups ook.Dit is nodig om te groeien.Als het harnas van de rups weer hard is is groeien niet mogelijk.Nadat de rups genoeg is gegroeid zal de rups een rustig plekje uitzoeken en beginnen zichzelf te verpoppen.De rups zit nu voor 2 tot 3 weken in zijn cocon.In deze tijd krijgt de rups nieuwe organen en de mogelijkheid zich voort te planten dit noemen we metamorfosen.Als de rups in een koolwitje is verandert is de rups nu volwassen.Een volwassen insect noemen we een imago.

Metamorfose bij amfibieën

Ook bij amfibieën komt metamorfose voor.Neem nou de bruine kikker.De bruine kikker legt eieren kikkerdril genaamd.Dit kunnen er wel 3000 zijn.De eieren zitten in een geleiachtige omhulsel.In elk ei zit een kleine larve kikkervisjes genaamd.Een kikkervisje haalt met heel zijn lichaam adem vooral met zijn staart.Het kikkervisje eet vooral algen.Na 3 weken is de staart flink gegroeid en zijn er in plaats van uitwendige kieuwen inwendige kieuwen.Na 12 tot13 weken zit het kikkervisje eruit als een kikker.Het kikkervisje gaat insecten eten en kan op het land gaan leven.Nadat de staart is verdwenen is de kikker volwassen geworden hij kan nu paren.

Groei bij de mens

Het verschil tussen meisje en jongen in de groei is tot de negende jaar niet echt verschillend.De meisjes zijn van 9 tot 14 jaar gemiddeld groter dan de jongens terwijl de jongens zijn van hun 15 tot 19e gemiddeld groter dan meisjes.

Ontwikkeling bij de mens

Mensen groeien niet alleen lichamelijk maar ook geestelijk.Een kind van 0-1,5 jaar noemen we een baby.Van 1,5-4 een peuter.Van 4-6 een kleuter.Van 6-12 een schoolkind.Van 12-16 een puber.Van 16-21 een adolescent.Van 21-65 een volwassenen.Van boven de 65 een bejaarde.