Basisstof 1
Alle producten die je eet of drinkt noemen we voedingsmiddelen. Voedingsmiddelen kunnen plantaardig of dierlijk zijn. Dierlijke voedingsmiddelen zijn afkomstig van dieren of van producten van dieren.
Met behulp van een turflijst ga kan je precies bijhouden wat je allemaal eet en drinkt. De voedingsmiddelen in je turflijst bevatten allerlei voedingsstoffen. Voedingsstoffen zijn de bruikbare bestanddelen van voedingsmiddelen. Voedingsvezel is een verzamelnaam voor alle onverteerbare stoffen in plantaardig voedsel.
Voedingsstoffen kunnen in je lichaam verschillende functies vervullen:
- Bouwstoffen: zijn nodig voor de groei en ontwikkeling van je lichaam en voor herstel bij verwondingen en beschadigingen
- Brandstoffen: leveren energie.
- Reservestoffen: zijn niet direct nodig, worden opgeslagen in bepaalde delen van je lichaam
- Beschermende stoffen: tekort aan mineralen en vitamines kan ziekte veroorzaken, daarom zijn zij ook wel de beschermende stoffen
6 groepen voedingsstoffen: eiwitten, koolhydraten, vetten, water mineralen en vitamines. Je hebt alle 6 voedingsstoffen nodig om gezond te blijven.
Eiwitten zijn belangrijke bouwstoffen in je lichaam. Bijvoorbeeld bij vorming van cytoplasma. Eiwitten die niet als bouwstoffen worden gebruikt, worden als brandstoffen gebruikt
Tot de koolhydraten behoren o.a. glucose, suikers en zetmeel. Het kan dienen als brandstoffen, maar ook als bouwstoffen of reservestoffen.
Vetten dienen vooral als brandstoffen, maar ook als bouwstoffen of als reservestoffen.
Alle organismen bestaan voor het grootste deel uit water. Je lichaam bijvoorbeeld bestaat voor ongeveer 60% uit water. Water is dan ook een belangrijke bouwstof voor je lichaam.
Mineralen worden ook wel zouten genoemd. Je hebt allerlei mineralen als bouwstoffen nodig. Ook kunnen mineralen dienen als beschermende stoffen.
Vitamines dienen als bouwstoffen of als beschermende stoffen. Als je te weinig binnenkrijgt word je ziek, en bij grote hoeveelheden kan je ook ziek worden.
Basisstof2
Het voedingscentrum heeft spelregels voor gezonde voeding en een voedingswijzer (afb 11) samengesteld.
Groep1: leveren vooral zetmeel, plantaardige eiwitten, vitamines, mineralen en voedingsvezel.
Groep 2: Leveren vooral Vitamines C en voedingsvezel
Groep3: leveren vooral eiwitten, vitamines en mineralen
Groep4: Leveren vooral vetten en vitamines
Spelregels:
1.Eet gevarieerd
2.Let op vet
3.Eet veel brood, aardappelen en granen
4.Eet veel groente en fruit
5.Houd je gewicht op peil
6.Wees zuinig met zout
7.Drink veel
8.Eet niet de hele dag door
9. Ga hygiënisch en veilig om met je voedsel
10.Lees wat er op de verpakking staat
Basisstof3
De maat om energie aan te geven is de joule. Hoeveel energie een persoon per dag nodig heeft hangt af van verschilleden factoren als: het geslacht, de leeftijd, de lichaamsgrootte en de lichamelijke inspanning.
Met behulp van de Quetelet- index kan iemand bepalen of zijn of haar gewicht goed is.
Basisstof 5
Vooral in ontwikkelingslanden lijden veel mensen aan ondervoeding.
De minimale hoeveelheid energie die een volwassene nodig heeft om in leven te blijven, in ongeveer 7000 KJ per dag. Dat is allen voldoende voor iemand die bijna geen activiteiten verricht. Een volwassene die zware lichamelijke arbeid verricht heeft per dag minstens 12000 KJ nodig.
Er zijn nog steeds landen waar mensen doodgaan van de honger. En dat terwijl er genoeg voedsel is om alle mensen op aarde te voeden. Het voedsel is echter niet eerlijk verdeeld.
Bij ons mislukt de oogst nooit volledig. En dan hebben we nog altijd goede vervoersmogelijkheden, zodat we snel voedsel ergens anders vandaan kunnen halen. In ontwikkelingslanden is dat anders. De oogst mislukt daar bijvoorbeeld door langdurige droogte. Dan kunnen wij helpen.
Ondervoeding wordt niet alleen veroorzaakt door te weinig voedsel, maar ook door een tekort aan bepaalde voedingsstoffen. Vooral een tekort aan eiwitten kan leiden tot ondervoeding.
Het vele en vette eten in Nederland en andere westerse landen heeft vaak overvoeding tot gevolg. Dan slaan mensen te veel vet als reservestof op. We spreken dan van overgewicht.
Een feit is een vaststaand gegeven. Een mening geeft weer hoe iemand over iets denkt.
Basisstof 6
In het verteringsstelsel worden voedingsstoffen uit het voedsel in het bloed opgenomen. Sommige voedingsstoffen kunnen zonder meer door de wans in het bloed worden opgenomen. Andere voedingsstoffen kunnen niet door de darmwand heen in het bloed worden opgenomen. Deze voedingsstoffen moeten eerst worden verteerd. Ze worden dan omgezet in verteringsproducten die wel in het bloed kunnen worden opgenomen.
Vertering is het omzetten van voedingsstoffen die niet door de darmwand heen in het bloed kunnen worden opgenomen, in verteringsproducten die wel kunnen worden opgenomen in het bloed.
De vertering gebreurt met verteringssappen. Verteringssappen worden gemaakt door verteringsklieren: speekselklieren, maagsappen, de lever, alvleesklier en darmsapklier.
Veel verteringssappen bevatten enzymen. De enzymen in verteringssappen zorgen ervoor dat de vertering snel verloopt.
In de wand van het gehele darmkanaal bevinden zich kringspieren en lengtespieren. Door het afwisselend samentrekken van deze spieren ontstaan peristaltische bewegingen die samen de darmperistaltiek wordt genoemd. Daardoor wordt de voedselbrij voortgeduwd. Ook wordt hierdoor de voedselbrij gekneed en goed gemengd met verteringssappen.
Vlak vóór een voedselbrok ontspannen de kringspieren zich en trekken de lengtespieren samen. Vlak achter de voedselbrok trekken de kringspieren zich samen en ontspannen de lengtespieren zich. Het darmkanaal wordt nauwer.
Basisstof 7
Met snijtanden en hoektanden bijt je stukken van je voedsel af. Bij roofdieren dienen de hoektanden voor het grijpen van de prooi. Kiezen hebben een knobbelige bovenkant. Daardoor kan het voedsel tussen de kiezen worden fijngemalen. Ook kun je in iedere kaakhelft een kies erbij krijgen. Die kiezen worden wel verstandskiezen genoemd
TandformuleEen pasgeboren kind heeft nog geen gebit. Tussen een half jaar en twee jaar breekt het melkgebit door. Bij ongeveer 6 jaar worden de tanden en kiezen van het mekgebit vervangen door tanden en kiezen van het blijvend gebit. Dit heet wisselen.
De samenvatting gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden