Basisstof 1 Voedselproductie
Bacteriën worden gebruikt bij de productie van o.a yoghurt en zuurkool.
- Yoghurt: aan melk worden speciale soorten bacteriën toegevoegd. Deze bacteriën zetten energierijke stoffen in melk om in melkzuur.
- Zuurkool: bacteriën op fijngesneden wittekool produceren melkzuur.
Schimmels (gisten) worden gebruikt bij productie van o.a brood, bier en wijn.
- Brood: aan deeg wordt gist toegevoegd, waardoor gisting optreedt. De gistcellen zetten koolhydraten (o.a glucose) in het deeg om in o.a koolstofdioxide. Door het koolstofdioxide gaat het deeg rijzen.
- Bier: aan een oplossing van graankorrels wordt gist toegevoegd, waardoor gisting optreedt. De gistcellen zetten koolhydraten in de graankorrels om in o.a alcohol.
- Wijn: gistcellen zetten koolhydraten in druivensap om in o.a alcohol.
Micro-organismen (bacteriën en schimmels) kunnen voedselbederf veroorzaken.
- Bij dierlijke voeding middelen wordt bederf vaak veroorzaakt door salmonellabacteriën.
- Voedselvergiftiging: ontstaat vaak door het nuttigen van voedsel dat is besmet met salmonellabacteriën.
Conserveren: voedsel behandelen zodat het niet (snel) bederft.
- Door conserveren worden de omstandigheden voor micro-organismen ongunstig gemaakt.
Invriezen (bijv. vlees): de temperatuur verlagen tot -20 C (of lager).
- Hierbij zijn de micro-organismen niet actief, doordat hun enzymen (tijdelijk) onwerkzaam zijn.
Pasteuriseren (bijv. melk): verhitten tot een temperatuur waarbij de meeste micro-organismen doodgaan.
Steriliseren (bijv. melk): verhitten tot een temperatuur waarbij alle micro-organismen doodgaan.
- Veel voedsel (bijv. groenten) wordt gesteriliseerd en daarna ingeblikt (luchtdicht verpakt).
- Koffie wordt na het branden vacuüm verpakt.
Drogen (bijv. krenten): onttrekken van water aan het voedsel.
- In een milieu zonder water kunnen micro-organismen niet leven.
Natuurlijke conserveermiddelen toevoegen: in een zuur milieu of in een milieu met veel suiker of veel zout kunnen micro-organismen niet leven.
- Bij uitjes en augurken wordt veel zuur (azijn) toegevoegd.
- Bij het konfijten van jam wordt veel suiker toegevoegd.
- Aan nieuwe haring en aan olijven wordt veel zout toegevoegd.
Kunstmatige conserveermiddelen toevoegen (bijv. sulfiet in dranken).
- Additieven: stoffen die aan voedingsmiddelen worden toegevoegd om ze langer houdbaar of aantrekkelijker te maken (bijv. conserveermiddelen, geur-, kleur- en smaakstoffen).
Basisstof 2 Voedingsmiddelen en voedingsstoffen.
Voedingsmiddelen: alle producten die je eet of drinkt.
Voedingsstoffen: de bruikbare bestanddelen van voedingsmiddelen.
- Bouwstoffen: worden gebruikt bij de vorming van cellen en weefsels (vooral bij groei, ontwikkeling en herstel van het lichaam).
- Brandstoffen: leveren energie voor beweging, voor het op peil houden van de lichaamstemperatuur en voor groei, ontwikkeling en herstel.
- Reserve stoffen: worden opgeslagen in bepaalde delen van het lichaam.
- Beschermde stoffen: zorgen ervoor dat je gezond blijft.
Voedingsvezel: alle onverteerbare stoffen in plantaardig voedsel.
- Functie: bevorderen van de darmperistaltiek.
Voedingsstoffen worden in het lichaam gebruikt als:
-bouwstof (eiwitten, vetten, mineralen, water, vitamines, koolhydraten)
-brandstof (vetten, koolhydraten, vetten)
-reservestof (koolhydraten, vetten)
-beschermde stof (mineralen, vitamines)
6 groepen voedingstoffen:
Eiwitten:
- Functies: vooral bouwstoffen (o.a van cytoplasma), ook brandstoffen.
- Eiwitten kunnen niet als reserve stoffen dienen.
- Producten: kaas, vis, yoghurt en pindakaas.
Koolhydraten:
- Functies: vooral brandstoffen, ook bouwstoffen en reservestoffen.
- Voorbeelden: Glucose, suikers, zetmeel.
- Een teveel aan opgenomen koolhydraten wordt omgezet in glycogeen of vet, en opgeslagen.
- Producten: jam, brood, aardappelen en rijst.
Vetten:
- Functies: vooral brandstoffen, ook bouwstoffen en reservestoffen.
- Een teveel aan opgenomen vet wordt opgeslagen, o.a onder de huid.
- Producten: koffiemelk, patat, pindakaas, chips en nootjes.
Water:
- Functie: bouwstof.
- Water is o.a belangrijk bij het vervoer van stoffen in het lichaam.
- Producten: cola, karnemelk, komkommer en tomaten.
Mineralen:
- Functies: bouwstoffen en beschermde stoffen.
- Voorbeelden: calcium (kalkzouten in beenderen), ijzerzouten (in hemoglobine).
- Producten: Tandpasta, vis, kip en karnemelk.
Vitamines:
- Functies: bouwstoffen en beschermde stoffen.
- Vitamines worden aangegeven met een letter (bijv. A, B, C, D en K).
- Producten: aardappelen, wortels, kiwi, vis, boter en paprika.
Basisstof 3 Het aantonen van zetmeel en glucose.
Indicator = aantoonstof
Jodium is een indicator voor zetmeel.
Basisstof 4 Gezonde voeding.
Voedingsmiddelen
Nodig voor
Vak 1
Groente en fruit.
Vitamines, mineralen en voedingsvezels
Vak 2
Brood, rijst, pasta, aardappelen en granen.
Plantaardige eiwitten, koolhydraten, mineralen, vitamines en voedingsvezels
Vak 3
Melk, vlees, vis en ei
Dierlijke eiwitten, mineralen en vitamines
Vak 4
Halvarine, margarine, bak- en braadproducten.
Vetten en vitamines
Vak 5
Drinken (vocht)
Water
* Eet gevarieerd: gebruik elke dag iets uit ieder vak van de Schijf van Vijf. Je krijgt dan alle voedingstoffen binnen.
* Eet niet te veel.
- De energiebehoefte is o.a afhankelijk van het geslacht, de leeftijd, het lichaamsgewicht en de lichamelijke inspanning.
- Eet niet de hele dag door (pas op met tussendoortjes).
- Gebruik niet te veel vet, suiker en alcohol.
* Gebruik weinig verzadigd vet (vooral dierlijk vet is verzadigd).
- Veel verzadigd vet verhoogt de kans op hart- en vaatziekten.
- Kies voor halvarine in een kuipje, vloeibare vetten en olie.
* Eet veel groente, fruit en brood.
- Groente, Fruit en Brood bevatten weinig energierijke stoffen en veel voedingstoffen.
* Eet veilig: voorkom voedselvergiftiging door goede voedsel hygiëne.
Basisstof 5 Het verteringsstelsel.
Vertering: het omzetten van voedingstoffen die niet door de darmwand heen in het bloed kunnen worden opgenomen, in verteringsproducten die wel in het bloed kunnen worden opgenomen.
De samenvatting gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden