Examenbundel Globalisering - specifieke teksten

Globalisering – specifieke teksten

Yinka Shonibare
Shonibare werd in 1962 geboren in Londen, maar verhuisde 3 jaar later naar Nigeria. Hij noemt zichzelf ‘a post colonial hybrid’, hij groeide op tussen twee culturen in. In de jaren ’80 keerde hij terug naar Engeland. Vanwege zijn dubbele achtergrond voelde hij het meest voor een mengvorm van Nigeriaanse en Britse cultuur.

In zijn ‘tableaux vivants’ kleedt Shonibare zwarte etalagepoppen in aristocratische Victoriaanse kleding gemaakt van stoffen met ‘Afrikaanse patronen’. Het dragen van de Dutch Wax of African Prints-stoffen wordt door West-Afrikanen gezien als uiting van Afrikaanse trots.

In 2007 maakte Shonibare op uitnodiging van het volkenkundig museum in Parijs ‘Jardin d’Amour’. Hij plaatste zijn aangeklede etalagepoppen in een groene labyrint. ‘In de ogen van een Afrikaan is de 18e-eeuwse Europese cultuur een fetisj, zoals het Afrikaanse masker voor de Europeaan een fetisj is.

Shonibare: ‘Mensen uit de derde wereld, uit Noord-Afrika en Azië, zien Europa als een overvloedige fruitmand, of de tuin des overvloeds. Mijn suggestie is dat de luxe die deze Europeanen genieten het product is van andere, minder fortuinlijke mensen. Het plezier van de een wordt uitbetaald met de ellende van een ander.’

Kara Walker
Roy Villevoye
Fiona Tan
Wolfgang Laib

Anish Kapoor
Anish Kapoor (1954) heeft een veelzijdige culturele achtergrond. Hij werd begin jaren 80 als kunstenaar binnen de New British Sculpture. Deze stroming kent geen eenheid onder een gemeenschappelijke stijl, thematiek of esthetische voorkeur.

Toch wordt de New British Sculpture gezien als een tweede keerpunt in de geschiedenis van de beeldhouwkunst. Het eerste keerpunt kwam al in de jaren 60 toen de opvatting over sculptuur als solide, autonoom object onderuit gehaald en ontstonden nieuwe kunstvormen Land Art, Body Art en kunst in de vorm van installaties, performances of zelfs radio- of tv-programma’s. Aandacht ging uit naar de boodschap en het proces erachter.

Bij de New British Sculpture speelt conceptuele kunst nog steeds een rol. Ook zijn er traditionele elementen als herkenbare onderwerpen of esthetiek te herkennen. De kunstwerken bevatten vaak een dubbele bodem of grap en zijn makkelijk verhandelbaar. Het is volgens Cooke typische Urban Ar. Kapoor en Houshiary zijn binnen deze kunststroming de enige niet-westerse kunstenaars. Zij onderschijden zich door aandacht voor zintuigelijke aspecten, zoals (felle) kleuren, textuur en herkenbare vormen.

Kapoors werken worden gezien als instrumenten bij het zoeken naar eenheid tussen tegenstrijdige dingen zoals mannelijk en vrouwelijk, materieel en spiritueel en geometrisch en organisch. Zijn wil naar verscheidenheid wat een bekend element is in de Indiase kunst komt tot uiting in zijn werk 1000 names. Dit werk bestaat uit objecten die moeilijk te benamen zijn en die doen denken aan vormen uit de architectuur of de natuur. Deze vormen zijn in kleine groepjes op de vloer geplaatst. Ze zijn individueel maar vormen ook een geheel. De vormen zijn bestrooid met pigmentpoeder in stralende kleuren en het zorgt ervoor dat het werk opvalt. Het beeld van het fluwelig oppervlak nodigt uit tot het aanraken van het werk maar de kleinste aanraking kan het beeld gruwelijk verstoren.

In de literatuur wordt er vaak gerefereerd aan de rondreis van Kapoor in zijn geboorteland. Hoewel hij daar vele heiligdommen en bergjes pigment zag, wilde hij niet dat zijn werk werd bewonderd door zijn afkomst. Hij benadrukt juist de link met Yves Klein en niet met India.

In de loop der jaren werkte Kapoor steeds minder met felle kleuren en ging hij nu niet alleen met volumes maar ook met holtes en leegtes werken.

Een belangrijk werk van Kapoor was het Void Field: zestien ruwe blokken zandsteen met een raadselachtig zwart gat. Hierbij is de binnenkant net zo belangrijk als de buitenkant.  Met zulk werk maakt Kapoor de ervaring van het kijken tot iets heel intens. Kapoor laat dingen verdwijnen en verschijnen, zoekt de grenzen op tussen werkelijkheid en illusie, en dwingt de toeschouwer daarmee vragen aan zichzelf te stellen. Dit deed hij onder andere door gebruik van verschillende materialen waar de blik weinig grip kan krijgen.

New Pop

Nara en Murakami

Manga

Otaku