Hoofdstuk 6, Duurzame ontwikkeling

Anw Hoofdstuk 6 Duurzame ontwikkeling samenvatting §6.1 Inleiding Duurzame ontwikkeling is de benutting van bepaalde hulpbronnen en technologische ontwikkelingen passen bij de behoeften van de huidige en technologische generatie. In duurzame ontwikkeling spelen de bevolkingsgroei, voedselproductie, de uitputting van natuurlijke hulpbronnen en andere factoren een rol. §6.2 Bevolkingsgroei en voedselproductie Voor de voedsel tekorten kunnen vele oorzaken aangewezen worden. Deze moeten worden gezocht in de sterke bevolkingsgroei en in de tegenvallers van de voedselproductie. Maar er zijn tegenwoordig nieuwe manieren ontdekt waardoor er meer voedsel geproduceerd kan worden. Een mogelijke oplossing in het voedseltekort is het de beperking van de bevolking. Maar in bepaalde landen als Kenia gaat dit juist tegen de traditie in. Dankzij de groene revolutie is de hele landbouw met de vernieuwingen verbeterd. Gewasverbetering, irrigatie, kunstmest en het gebruik van bestrijdingsmiddelen hielpen hierbij. Maar in bepaalde delen van Afrika daalt de landbouw opbrengst terwijl de bevolking groeit. Er is een stijging van het aantal ondervoedden. Soms zijn hier maatschappelijke factoren als stammenoorlogen en religieuze tegenstellingen oorzaak van. Voor de achteruitgang in de voedselproductie op verschillende plaatsen in de wereld bespreken we een aantal redenen. 1. Verzilting

Door de lage waterafvoer en hoge verdamping blijft er veel zout in de bodem zitten in landen als India, Pakistan en de Filippijnen. Gewassen als rijst en tarwe kunnen daar niet goed tegen. 2. Erosie
In de Verenigde Staten passen stadsbewoners intensieve landbouwmethoden toe, om zo meer winst te maken. Maar na enkele jaren ontstonden er gigantische stofwolken waarin zo’n 350 ton miljoen vruchtbare grond weggevoerd wordt. Winderosie
Ook door kap van bossen droogt de aarde uit. De wind krijgt vrij spel en blaast als het ware een dunne vruchtbare laag grond als stof van de aarde af; winderosie. Een groot deel van dit vruchtbare stof daalt op andere plaatsen neer. Een ander deel verdwijnt in de zee. Watererosie
Als er op de hellingen van heuvels geen planten of wortels zitten, kan water de vruchtbare bovenlaag losweken; Watererosie. Hierdoor komt er veel aarde in de zee terecht. Door erosie, overbeweiding en slechte landbouw methoden wordt jaarlijkse een gebied van 200 000km2 ongeschikt voor de landbouw. Het is een oppervlakte die zes keer zo groot is als Nederland. Zo’n gebied moet dan gebruikt worden voor vee. Maar dan moet er wel rekening gehouden worden met overbegrazing. 3. Klimaatverandering
Een klimaatverandering kan vruchtbare gebieden doen verdwijnen. Regen verplaatst zich de laatste jaren meer naar de polen toe. Woestijngebieden breiden zich door die verplaatste regenval steeds meer uit. 4. Verwaarlozing landbouwproductie
In de afgelopen 50 jaar is de landbouw in West Europa flink gestegen. Niet alleen door de heffingen op de invoer, maar ook door het systeem van exportsubsidies. Daarmee waren de verbouwers van graan, wijn etc. in staat om hun producten overal in de wereld aan te bieden tegen lage prijzen. Andere boeren uit Afrika, konden hier niet tegenop; de kunstmest was niet meer te betalen uit de verkoop van hun producten. In die landen daalde de voedselproductie enorm. Gelukkig kunnen er ook productie verhogende middelen zijn, als: 1. Het gebruik van kunstmest, op het juiste moment, op de juiste plaats, met de juiste hoeveelheid. 2. De geïntegreerde bestrijding; het spuiten van bestrijdingsmiddelen wanneer de insecten het meest kwetsbaar zijn. Maar ook door genetische modificatie lukt het gewassen bestand te maken tegen schimmels. Zoals soja. Hierbij wordt een gen ingebouwd waardoor de plant bestand is tegen bepaalde onkruidverdelgers. Ook in andere gewassen als maïs, en cassave zijn genetische veranderingen succesvol gebleken. Omdat er in de wereld een tekort aan zoet water bestaat, is er een onderzoek aan de gang die planten opzoekt die tegen zout water kunnen. Bijvoorbeeld van de strandbiet is bekend dat hij juist goed groeit met zout water. §6.3 Uitputting Omdat er in de Westerse wereld een hoog niveau van goederenproductie bestaat, zijn hulpbronnen als energie, water, grondstoffen, landbouwgrond, planten en dieren gebruikt. Sommige bronnen zijn vernieuwbaar; je kan ze steeds weer aanvullen. Maar als ze niet meer aangevuld kunnen worden, (niet-vernieuwbaar) spreken we van uitputting. Bijna alles is vernieuwbaar, behalve fossiele stoffen, want die doen er jaren over om te ontstaan. Uit fossiele stoffen worden allerlei dingen gemaakt, zoals plastic en vuilniszakken. En 90% van de chemische industrie is nog afhankelijk van de fossiele stoffen. Er zijn maar een paar oplossingen om in de behoefte aan brandstoffen, warmte en elektrische energie te voorzien. Koolzaad en rietsuiker kunnen bijvoorbeeld worden gebruikt als motorbrandstoffen. Dit zijn voorbeelden van biomassa. Voor bijvoorbeeld de verwarming van huizen, kassen en bedrijfsruimtes behoren de volgende alternatieve mogelijkheden. 1.Zonnecollectoren die water direct voorverwarmen. 2.Warm water, dat met behulp van een pomp vanaf een grote diepte omhoog gaat, een gebouw verwarmt en weer teruggaat. 3.Warmtekoppeling bij de productie van elektrische energie ontstaat warmte. Eerst werd daar niets mee gedaan. Maar nu zijn er leidingen aangelegd waardoor het water van huis naar huis stroomt. Dit was een groot succes; de jaarlijkse groei in de vraag naar elektrische energie kan hiermee worden opgevangen. Elektrische energie kan op een aantal manieren worden opgewekt. Met zonnecellen bijvoorbeeld. Hiermee kan elektriciteit tegen een redelijke kostprijs gemaakt worden. Ook met water kan gemakkelijk energie opgewekt worden; in de Maas bijvoorbeeld. Windmolens zijn een voordeel in het platte Nederland. Centrales kunnen ook biomassa gebruiken. Organisch afval en (snoei)hout zijn vervangers voor fossiele brandstoffen. Met behulp van windmolens, water, biomassa etc etc. kan de uitputting van de fossiele brandstoffen worden voorkomen. Grondstoffen en vervangers
Toen er voor het eerst vliegtuigen gebouwd werden, werd er aluminium gebruikt. Dit was een licht metaal. Tegenwoordig worden er ook nog andere materialen en composietmaterialen gebruikt. Deze stoffen zijn met een koolstofvezel aangesterkt en besparen nog meer op het gewicht. Bovendien wordt het zo makkelijker gemaakt en is het nog veiliger ook. Metalen, gemengd met andere stoffen, vormen verbindingen of alliages die erg sterk zijn en goed bestand tegen weersinvloeden. Metalen zijn erg belangrijk in een geïndustrialiseerde samenleving. Niet alle metalen zijn onbeperkt gebruikbaar. Daarom zal bij het verminderende aanbod de prijs steeds meer omhoog gaan. Zo wordt er gestreefd naar vervangers; substitutiematerialen. Water

In grote delen van de wereld is een watertekort. Het is deels ontstaan omdat de landbouwsector het land goed moest bevochtigen. Ook wij in Nederland hebben veel water nodig. Tweederde deel van het water wordt nu uit grondwater gehaald. De rest komt uit oppervlaktewater van de grote rivieren. Maar omdat het steeds warmer wordt, hebben we ook meer water nodig, dus wordt er meer water uit de rivieren gehaald. Daardoor zakt het water steeds meer. Een van de manieren om verdere uitdroging tegen te gaan, is; Meer infiltratie van regenwater in de bodem. Dit zou moeten voorkomen dat regenwater direct het riool in verdwijnt. Hierbij is als voordeel, dat als er veel regen zou vallen, die riolen niet zo makkelijk meer overstromen. Recycling
Hergebruik is heel hard nodig. Het bespaard geld en het is beter voor het milieu. Gescheiden inzamelen van het afval is gemakkelijk. Maar waarom recyclen? Veel metalen worden gewoon weggegooid. Maar veel metalen zijn giftig voor het milieu. Daarom is recyclen al een dringende noodzaak. Recyclen kan ook helpen om de winning van ertsen en daarmee ook vervuiling tegen te gaan. §6.4 Het versterkte broeikas effect
Maatregelen tegen het versterkte broeikaseffect; 1.Het bouwen van dammen
2.Het verhogen van dijken
3.Proberen tegen de oorzaken van de stijgende temperatuur in te gaan. Veel gassen die niet opgelost kunnen worden, blijven in de atmosfeer hangen. Ze kunnen er niet weg. De zon warmt de aarde op. Veel van die warmte gaat ook gewoon weer door de atmosfeer weg, maar doordat er broeikasgassen in de atmosfeer hangen, kan de warmte die de zon naar de aarde straalt niet meer weg. Hierdoor warmt de aarde zich op en smelten de kappen van de polen snel. Daardoor stijgt de zeespiegel. Er zijn een aantal oorzaken waardoor CO2 in de atmosfeer toeneemt; 1.Met het verbranden van grondstoffen ontstaat co2
2.De koolstofdioxide uitstoot van fossiele brandstoffen van bijvoorbeeld smeulende kolenvelden in China. Ook ontstaat er co2 door de verbranding van gekapte bossen. 3.De ontlasting van de herkauwers is goed voor maar liefst 15% van de wereldproductie aan methaan. Andere gevolgen van de temperatuurstijging
Ook in het water van de oceanen zit veel koolstofdioxide. Het is in het water opgelost. De concentratie van de koolstofdioxide in het water is dan ook in evenwicht met de concentratie van de koolstofdioxide in het atmosfeer. Als de concentratie van de koolstofdioxide in de atmosfeer stijgt, dan stijgt die ook in het water van de oceanen. De oceanen doen dienst als buffer (opslagvat) voor koolstofdioxide. De toevoer van koolstofdioxide naar de atmosfeer wordt daarmee afgeremd. Maar als de temperatuur stijgt, dan neemt de oplosbaarheid af. Hierdoor sterven veel koraalriffen af. §6.5 Duurzame maatregelen Met het instellen van de ecotax hoopte de overheid het gedrag van de consumenten om te buigen in de richting van een vermindering in uitstoot van koolstofdioxide en Cfk’s. Maar tot nu toe lukt dat nog niet echt. De regeringen van de EU-landen moeten milieuovereenkomsten met bedrijen sluiten. 1.Ze moeten niet alleen milieuvriendelijke producten maken. 2.Ze moeten ook efficiënt omgaan met de energie en de grondstoffen. Ook trekt de overheid meer geld uit voor de beperking van broeikasgassen als koolstofdioxide en methaan. Zoals al eerder gezegd, zijn windenergie, waterenergie en zonne-energie vormen van groene energie. Ze worden zo genoemd omdat er geen uitstoot van koolstofdioxide plaatsvindt. Ozon wordt afgebroken
In de stratosfeer, op zo’n 15 kilometer boven de aarde, bevind zich een kringloop van zuurstof en ozon. Maar er zijn ook bepaalde stoffen die de ozonlaag afbreken, zoals; 1.stikstofoxides; afkomstig van het aardoppervlak en van vliegtuiguitlaatgassen. 2.Chloorverbindingen; deze komen van de Cfk’s. Cfk’s komen voor in spuitbussen en in de koelvloeistoffen van de koelkasten en de diepvriezers. Ze zijn niet oplosbaar in water en worden dus niet weggespoeld. Stikstofoxiden en chloorverbindingen functioneren als katalysator. Een katalysator versnelt een chemisch proces zonder daarbij zelf verbruikt te worden. Hoog in de atmosfeer zit te weinig ozon om de UV-straling voldoende te absorberen. Daar spreken we van het gat in de ozonlaag. Dit gat vormt een grote bedreiging van de voedselketen in de zuidelijke wateren – plankton bijvoorbeeld is hel erg gevoelig voor de UV-straling. Het verdrag van Montreal

In dit verdrag staat dat de Cfk’s zoveel mogelijk worden verminderd. Dit heeft ervoor gezorgd dat in Nederland de productie van spuitbussen met Cfk’s erin geheel werd beëindigd. Verzuring en Eutrofiering
Bij verbranding van brandstoffen in bv. elektriciteitscentrales ontstaan stikstofoxides en zwaveloxides. Als deze in aanraking komen met water, dan ontstaat er een verdund salpeterzuur. Dit zuur belemmert de groei van planten. Ook worden zacht-stenen bouwwerken aangetast. §6.6 Satellieten Geostationaire baan; baan waarin een satelliet om de aarde heen gaan (23uur en 56min) Satellieten kunnen dienen voor allerlei dingen als; telecommunicatie, spionage, het weerbericht en navigatie. Ze zenden bepaalde pakketjes informatie naar onze planeet; 1.Beelden in zichtbaar licht
2.Beelden in infrarood
3.Beelden in een andere golflengte die niet door de waterdamp in de atmosfeer wordt geabsorbeerd. Meteosats zien vanuit hun baan dat er veel waterdamp in de atmosfeer aanwezig is en wat de temperaturen van het aardoppervlak zijn. Zo wordt het weer gemakkelijk voorspelt. Andere satellieten draaien in een polaire baan. Ze volgen een cirkelbaan om de polen heen. Op ongeveer 1000km komen de satellieten op de zonnetijd voorbij. Dwz, dan wordt de zon even hoog aan de hemel waargenomen. Ze registreren ook de elektromagnetische straling die door de aarde gereflecteerd wordt of uitgezonden wordt. Hiermee kan informatiegewonnen worden over de temperatuur, de begroeiing, en de hoeveelheid water in doorweekte dijken. Remote-sensing: Het constateren van de veranderingen in de Aarde en haar atmosfeer. Deze satellieten zijn bij uitstek geschikt om deze taak uit te voeren.