Hoofdstuk 1, Ziek en Gezond

ANW Hoofdstuk 1 Ziek en Gezond

1.1 Gezond of ziek

Huisarts werkt volgens een standaard aanpak

• Gesprek patiënt, inventariseren gezondheidsklachten
• Op zoek naar andere aanwijzingen m.b.t. de klacht à symptomen
• Lichamelijk onderzoek

Diagnose: waarschijnlijke verklaring

Therapie: behandeling

Subjectieve klachten: klachten waarvan de ernst niet te meten is

Objectieve gegevens: gegevens die wél meetbaar zijn

Reguliere gezondheidszorg: medisch specialisten met ieder hun eigen vakgebied

Aanvullend onderzoek: een onderzoek waarbij een arts kijkt naar verbanden tussen veranderingen en bepaalde ziekten

Alternatieve geneeskunde: behandelingen zijn niet op een planmatige manier op werkzaamheid getest (bv. acupunctuur, homeopathie)

Dubbelblind onderzoek: hierbij wordt elke niet-medische invloed stelselmatig uitgesloten à gouden standaard in de reguliere gezondheidszorg

• Alternatieve geneeswijzen zijn veelal niet dubbelblind onderzocht

1.2 Ziekte als raadsel

Epidemie: ziekte die ergens uitbreekt waarbij de inwoners van dat gebied massaal ziek worden en met duizenden overlijden

William Farr: oorzaak miasma à opstijgende, ziekelijke mist > ene seizoen met cholera, andere seizoen met griep

John Snow: verspreid door een gif dat van het ene op het andere slachtoffer wordt overgedragen door drinkwater dat met rioolwater is vervuild

è Zette de feiten systematisch op een rij om de bron van de ziekte (cholera) te ontmaskeren

Hypothese: verklaring

Snow maakte gebruik van de natuurwetenschappelijke methode:

Bron 1.9

1. Probleem of verschijnsel (Snow wilde onderzoeken hoe een cholera-epidemie kan ontstaan)
2. Oriëntatie (doet aantal waarnemingen, denkt dat er een verband is)
3. Hypothese (‘cholera verspreidt zich via het drinkwater’)
4. Onderzoeksvraag / voorspelling (‘wordt cholera via drinkwater verspreid?’)
5. Hypothese juist/onjuist/ experiment (onderzoekt tijdens een cholera-epidemie het sterftecijfer onder klanten van 2 waterbedrijven)
6. Conclusies 

Infectieziekten: besmettelijke ziekten

Micro-organismen: levensvormen die alleen met een microscoop te zien zijn

Infectieleer: besmettingsleer à regels die Koch heeft opgesteld (postulaten van Koch)

Bron 1.10

Postulaten van Koch:

1. De ziektekiem moet in ongewoon grote hoeveelheden aanwezig zijn in de patiënt
2. De ziektekiem moet kunnen worden geïsoleerd en verder gekweekt
3. Een proefdier dat met de gekweekte ziektekiem wordt besmet krijgt dezelfde ziekte
4. De ziektekiem moet kunnen worden geïsoleerd uit het zieke proefdier en moet identiek zijn aan de ziektekiem die in de patiënt is aangetroffen

1.3 Preventie

Hygiëne: het vermijden van contact met ziekteverwekkers à voorbeeld van preventie: het voorkomen van ziekte

Volksgezondheid moest verbeterd worden > gemeenten begonnen met aanleg rioleringen en richtten een ‘gemeentelijk drinkwaterbedrijf’ op

1901: Tweede Kamer neemt Woningwet aan > er werden eisen gesteld aan de bouwkundige voorzieningen van nieuwbouwwoningen (aparte toiletruimte, aansluiting riolering en waterleiding)

Technieken die de houdbaarheid van eten verlengen:

• Vacuüm verpakken
• Koelen
• Invriezen
• Toevoegen conserveermiddelen
• Verhitten

1796: Jenner ontdekt vaccinatie  > eerst gebruikt in 1803 door Napoleon

80 jaar later > Louis Pasteur ontwikkelt methode om vaccins te maken

Immuniteit: bescherming tegen ziektes

1900: Waldemar Haffkine maakt vaccin tegen cholera

Ons afweersysteem zorgt ervoor dat we niet van alle micro-organismen meteen ziek worden à door vaccinatie worden er antistoffen in ons lichaam aangemaakt die specifiek bij die ziektekiemen horen

Bron 1.14

Nederlandse Vereniging Kritisch Prikken:

-          Geven van informatie over de gevolgen van vaccinaties en vaccinatieschade

-          Steunen van hen die problemen hebben gekregen door vaccinaties en het informeren over behandelingsmogelijkheden van vaccinatieschade

-          Registreren van gezondheidsschadelijke effecten van vaccinaties

-          Zoeken van alternatieven voor vaccinaties

-          Streven naar maatschappelijke erkenning

Bron 1.15

Groepsimmuniteit: een niet-ingeënt persoon is beschermd door zijn ingeënte omgeving

1.4 Geneeskunde in ontwikkeling

1647: microscoop werd door Antoni van Leeuwenhoek geschikt gemaakt om bacteriën en eencelligen te bekijken

Bron 1.16

Beeldvormende technieken > bv. MRI-scan

• Hiermee is het mogelijk van buitenaf in het lichaam te kijken

Het lichaam wordt in een sterk magnetisch veld geplaatst. Vervolgens wordt het lichaam met radiogolven afgetast en wordt er met een computer een driedimensionaal beeld van het lichaam opgebouwd.

Euthanasie: levensbeëindiging