Blok 1 hoofdstuk 3

1.3.1 Hoe bestrijd je ziektes? In de 19e eeuw ontdekten men dat ziektes werden verspreid door minuscule organismen. Dat dacht Giromalo Fracastoro al in 1546 maar niemand geloofde hem, het was een straf van god of door verpeste lucht. De Romeinen hadden toch een rioleringssysteem. Omdat ze ondervonden dat slechte hygiëne samenhing met ziekt. Er ging toen 45% dood als er een amputatie moest worden uitgevoerd. Ignaz Semmelweis en Joseph Lister toonden in de 19e eeuw aan dat veel ziekten werden veroorzaakt door bacteriën of andere micro-organismen. Daardoor werd voedsel nog beter geconserveerd, lichaamshygiëne werd beter, er kwamen betere riolen en drinkwater werd bacterievrij gemaakt. Ook operaties werden onder steriele omstandigheden uitgevoerd. In de middeleeuwen had iedereen wel door dat ziektes besmettelijk waren
Je werd dan bijvoorbeeld in quarantaine geplaatst, in bepaalde wijken gezet, missen buiten op het veld en speciale kenmerken zodat iedereen je kon herkennen. Veel mensen vluchtten dan weg. Alleen sommige geestelijken zoals franciscus van Assisi niet. Net zoals vroeger krijgt een bepaalde groep de schuld van die ziekte. Bijvoorbeeld de joden vroeger en nu homo’s bij aids.
1.3.2 Erfelijke ziekten Mendel ontdekte de erfelijkheidswetten en sinds de ontdekking van de erfelijke eigenschappen met chromosomen werd de achtergrond van erfelijke ziektes bij mensen duidelijk. Maar voor onderzoekers was het lastig onderzoeken. Want om ethische redenen kon men mensen niet onderzoeken en het duurde vaak heel lang voordag een mens een paar kinderen zou krijgen en dat zijn er dan vaak nog niet genoeg. Daarom werden vaak stambomen van rijke families gebruikt. In 1956 werd ontdekt dat het menselijk lichaam uit chromosomen bestaat. De mens heeft 46 chromosomen en 23paren. Bij het syndroom van down heeft het kind bij het 21ste paar er een extra. Op de chromosomen zijn er genen. Dat zijn de dragers van erfelijke eigenschappen. Veel variaties moeten ziekten kunnen veroorzaken zoals die van Huntington. Genetische screening: er is nu een project bezig om een complete genenkaart te maken. Het HUGO-project. Als je die kaart hebt, dan kan je makkelijker erfelijke afwijkingen opsporen. Dat kan nu al bij baby’s bijvoorbeeld door een vlokkentest of vruchtwaterpunctie. Je kunt ook testen op erfelijke ziekten. Maar veel mensen staan dan voor een dilemma. Het wel nemen van kinderen met een risico op een bepaalde ziekte. Of je laten testen en als blijkt dat je het kan overerven geen kinderen nemen. Als je zo’n test hebt gedaan en hij is positief dan kan er ook naar worden gevraagd op sollicitatiegesprekken. 1.3.3 Voeding, genotmiddelen en gezondheid Naast erfelijkheid kan ook je leefstijl invloed hebben. Roken, voeding en beweging hebben grote invloed op de kans om ziektes te krijgen. Eerst dacht men dat die ziektes kwamen door toevoegingen in het voedsel, maar het blijkt dat het ook kan gebeuren door natuurlijke stoffen. Sommige mensen eten geen vlees, omdat ze dat zielig vinden voor de dieren, maar ook omdat het niet mag van de religie. Sommige mensen eten niet alleen geen vlees, maar gebruiken ook geen dierlijke producten, zoals leer, wol of melk. 1.3.4 Ouderdom. Heel veel ouderen gaan gewoon dood, door bijvoorbeeld dementie. Alzheimer is ook een bekende ziekte. Bij die ziekte breken er zenuwcellen in de hersenen af. Daardoor neemt het kortetermijngeheugen af. Als je ouder wordt komen er vaak ziekten voor die verholpen kunnen worden door medicijnen, maar de arts meot elke keer bedenken of hij het leven nog wel kan redden en voor hoe lang. Hij kan kiezen voor actieve of passive euthanasie.