Visuele illusies - humane wetnschappen

visuele illusies

processen die onze waarneming organiseren

• onderzoek naar menselijke waarneming = vooral door gestaltpsychologie

• organistieprocessen = gestaltwetten

  *figuur-achtergrond/voorgrond

  *het geheel meer dan de som der delen

  *groeperingswetten

FIGUUR-ACHTERGROND/VOORGROND

• 1 zelfde prikkel kan 2 verschillende waarnemingen veroorzaken

• altijd 1 voorwerp scherp en de rest minder scherp

  *achtergrond en voorgrond

GEHEEL MEER DAN DE SOM DER DELEN

• element afzonderlijk en samen bekijken is andere beleving

• waarneming van het geheel is meer dan de som der delen

GROEPERINGSWETTEN

• objecten die bij elkaar staan worden als samenhorend gezien

  /////// groepje schuine strepen

• gestaltpsychologie bestudeerde de organisatie van de waarneming

  *mensen hebben de neiging gehelen waar te nemen

• verschillende groeperingswetten

DE WET VAN DE NABIJHEID

hoe dichter twee pikkels zich bij elkaar bevinden hoe groter de neiging ze als geheel te zien. { } { } { }

DE WET VAN DE GELIJKHEID

gegevens die sterk op elkaar lijken zullen als samenhorend worden gezien OOooOO

DE WET VAN DE GOEDE VOORUITGANG

gegevens die vooruitgang laten veronderstellen worden samen waargenomen /--/--/--/

DE WET VAN DE GESLOTENHEID

we hebben de neiging onvolledigheden aan te vullen

DE WET VA N DEZELFDE SAMENSTELLING, OPBOUW EN STRUCTUUR

we zien elementen binnen een groep met dezelfde structuur als een groep binnen een groep |||///

DE WET VAN SYMETRIE OF EENVOUD

we vereenvoudigen de waarneming. We zeggen bv een ruit tussen 2 verticale strepen ipv een w en een m

de waarneming van illusies

• onjuiste waarnemingen

• treden op op een lager niveau

  *sensorisch niveau

tweedimensionaal

HORIZONTAAL-VERTICALE ILLUSIE

• b wordt meestal langer getekend dan a

  

SANDLER PARRALLELOGRAM

• a neemt de eigenschappen van het grotere geheel waarin het zit over

POGGENDORF ILLUSIE

• we schatten het bovenste deel hoger

TICHNER CIRKELS

• het contrast speelt hier een rol

driedimensionaal

DE MULLER-LEYER ILLUSIE

• we overschatten lijnstuk a door een derde dimensie

PONZO-ILLUSIE

• door het dieptezicht lijkt a langer

ONMOGELIJKE FIGUREN

• gat niet om gezichtsbedrog

• als je een deel van de figuur bekijkt valt de onmogelijkheid weg

• geen surrealisme

• ester MC escher

fouten in onze waarneming

• mens heeft de neiging verklaringen te geven aan gedragingen

  *atributietheorie

ATRIBUTIETHEORIE

iets dat we toeschijnen aan iets, we trachten elk gedrag van anderen uit te leggen

• interne atributie

• externe atributie

• waarneming op 2 gebieden

  *object = wijze waarop het wordt aangeboden

  *subject = waarneming beïnvloed door persoon zelf

object

VERHOUDING FIGUUR-ACHTERGROND/VOORGROND

• waargenomen kenmerken soms op voorgrond en soms op achtergrond

CONTRASTWERKING

• grijs vierkant op zwarte achtergrond lijkt lichter

BEWEGENDE FIGUREN

• bijzondere vorm van achtergrond en voorgrond

• je merkt drukdoener sneller op

CAMOUFLAGE

• een object dat door de achtergrond opgeslorpt wordt valt niet op

COMPENSATIE

• aandacht afleiden van de dingen die we zouden moeten zien

subject

EMOTIONELE INSTELLING

• humeur van de dag

ZELFGEVOEL

• je bekijkt de dingen vanuit je eigen bril

VOORKENNIS EN ERVARINGEN

• vroegere ervaringen

  *al een paar keer betrapt op spieken

• heeft soms tegengesteld effect

• *gaan andere negatiever benaderen

NIET VRIJ VAN OORDEEL

• vooroordeel

• drukken houding uit tov de ander

• gevoelsmatig standpunt

WENEFFECT

• verandering in omgeving wordt makkelijk waar genomen

• aanpassen vanaf het moment dat we de prikkel een betekenis hebben gegeven

• meestal met zelfde prikkels geconfronteerd = slaan er geen acht meer op

IRRITATIE-EFFECT

• gedrag dat erg op valt gaat irriteren

• aanleiding tot overtrokken waarneming

WAARNEMER NEEMT WAAR

• je gedraagt je anders als andere kijken