Hoofdstuk 8: Jodendom

Jodendom
Anti-semitisme: Jodenhaat
Ark: Kast waar men de boekenrollen opbergt
Bar Mitswa: Als een jongen 13 word leest hij voor de eerste keer uit de Torah in de synagoge. Vanaf dat moment is hij een: “Zoon de wet”
Bat Mitswa: Als een meisje 12 word en godsdienstlessen heeft gevolgd heet ze: “Dochter der wet”
Besnijdenis: Als een joods jongetje acht dagen oud is, word de voorhuid verwijderd
Biema: Verhoging met een lessenaar midden in de synagoge
Chanoekka: Inwijding, Ook wel lichtfeest genoemd. Het begint op de 25e dag van kislev(November/December). Er word terug gedacht aan de overwinning van Judas de Makabeër op de syriërs. Het feest duurt acht dagen en men steekt een menora aan. Elke dag geven ze elkaar cadeaus, de 5e dag is speciaal voor kinderen.
Dertien beginselen: Alle joden zijn het eens over de 13 beginselen(Regels).
Diaspora(Verstrooiing): Na de ballingschap ging veel op verschillende plekken wonen. Zo verstrooide de joden over de wereld
Essenen: Betekent vromen, die leven naar de here
Farizeeën: Afgezonderden. Ze willen heel trouw blijven aan de wet van god.
Geboden en Verboden: Er zijn 248 Geboden en 365 Verboden.  248 voor de lichaamsdelen en 365 voor de dagen
Gemara: Vormt samen met misja de talmoed
Godsnaam: De naam van god in de bijbel is JHWH, joden spraken deze naam niet uit. Alleen hoge priesters op bijvoorbeeld  dag van verzoening. Joden gebruikte de naam: Adonai of Hasjem
Israël: De naam van het volk, de nakomelingen van Jakob. Daar kreeg Jakob na een gevecht met de engel van god bij Pniël
Jad: Stokje oom aan te wijzen als je leest uit de tora
Joden: Je bent een jood als je bent geboren uit een joodse moeder.
Jom Kippoer:  Grote verzoendag
Joodse Jaartelling: Ze tellen vanaf het begin van de schepping van de wereld. Ze hebbten vastgesteld dat de schepping 3760 jaar voor ons jaar 0 heeft plaatsgevonden
Kanaän(Beloofde Land): Grondgebied van de Kanaäniet
Keppeltje: Bedekking van je hoofd
Ketoba: Huwelijksakte
Kosjer: Etenswetten

Liberale Joden: Het geloof is gebaseerd op verstand

Matzes: Ongezuurd brood

Menora: 7-Armige kandelaar, oudr symbool joden

Messiasverwachting: De joden verwachten dat aan het eind van de tijd een verlosser zal komen uit het koningshuis van david.

Mezoeza(=deurpost): Kokertje bij de voordeur met tekst uit: Deutronomium 6: 4-9

Misjna: Voornaamste uitlegger tora

Mohel: Besnijder(opgeleid)

Orthodoxe Joden: Joden die vreugde hebben in het gehoordzamen van god en zich streng aan de wet houden

Palestina: Oude griekse/latijnse naam voor Israel. Vanaf dat de Romeinen gingen heersen

Pesach: Belangrijk joods feest(pasen). Herinnert aan bevrijding uit Egypte

Pesachmaaltijd: Tijdens de maaltijd word precies hetzelfde gegeten als dat het vol Israël at.

Poerim: Feest dat herinnert aan geschiedenis van Ester.

Qumran: Groep essenen die zich afzonderde en bij de Qumran in de woestijn leven. Ze wachten op de komst van de messias

Rosj Ha-Sjana Nieuwjaar: dag van herinnering. Op nieuwjaarsdag herdenken wat ze dit jaar hebben gedaan

Sabbat: Weklijks feest dat begint op vrijdagavond en duurt tot Zaterdag. Dag van vreugde dan word er gewerkt

Simchat Tora: Dit is het fesst van de vreugde van de wet

Sjawoet: Landbouwfeest word 49 dagen na Pesach gevierd. Ze bedanken god voor de oogst. Feest de Estelingen.

Sjema: Soort geloofsbelijdenis

Soekkot: Loofhutten feest

Synagoge: Huis van samenkomst/ leerhuis

Tailliet: Gebedsjaal van wol of linnen, over de schouders gedragen

Talmoed: Bevat lessen en verhalen die niet in de Tora staan. Het is een verzameling geschriften over het onderwijs van de rabbi’s

Tefillen:  Gebedsriemen, zwarte doosjes van leer of perkament. In de doosjes zitten kleine stukjes leer of perkament waar teksten uit de Tora op staan

Tenach: Joodse naam voor Oude Testament

Tora: Is het belangrijkste boek van de joden. Bevat 5 boeken van Mozes en word ook wel Pentateuch genoemd. 613 voorschifriften, 248 Geboden, 365 verboden

Wekenfeest: Herinnert aan de wetgeving op de berg Sinaï

Zeloten: De zeloten waren het qua geloofsovertuiging eens met de farizeeërs. Maar ze kwamen meer in opstand tegen de Romeinen. Ze geloofde dat ze geen meester mochten hebben buiten God

Zionisme: Veel joden wilde een eigen land en eigen staat.

Waarom is er joden haat?
- Er moet een zondebok zijn
- Joden zijn anders en zonderen zichzelf af
- De joden hebben Jezus gekruisigd
- Joden willen een eigen staat
- Joden zijn een slecht ras

Hoe leefde de Essenen(vromen)?
- Afgezonderd van de maatschappij in de woestijn.
- Het was niet toegestaan om te trouwen en politiek was verboden
- Ze waren toegewijd aan het houden van de wet en wachten op de komst van de messias
Waaruit bestaat de Tenach
- Tora = onderwijzing
- Nebiiem = profeten
- Chetoebiem = geschriften

Feest

Joodse naam

Bijzonderheden

Datum begin

Herdenking

Inwijdingsfeest

Chanoekka

Ze steken Menora(kaars) aan, ze geven elkaar cadeaus, 8 dagen, 5e dag speciaal voor kinderen.

na zonsondergang van de 24e dag van de joodse maand Kislev.