Weer en Klimaat hoofdstuk 2

Samenvatting Hoofdstuk 2 Aardrijkskunde

§ 1

Veel hoogteverschillen

u    Spanje ligt op het Iberisch Schiereiland.

·      Spanje: veel hoogteverschillen. Grootste deel ligt hoger

       Dan 500 meter.

n     Binnenland is Spaanse Hoogvlakte of

       Meseta. Gemiddeld tussen

       600 en 800 meter hoogte.

n     Ten noorden en ten zuiden van de Meseta liggen

       twee hooggebergten

n     Langs de oost- en zuidkust: diverse

       middelgebergten.

Overgangsgebied: van koel naar heet

u    Richting zuiden hogere temperaturen. Twee oorzaken:

·      breedteligging

·      invloed hogedrukgebied

       Gevolg: droge, hete zomers.

       Doordat de lucht daalt, lossen wolken op.

n     In de winter: lagedrukgebieden met

       regenachtig weer, vooral in het noorden.

Overgangsgebied: van nat naar droog

u    Langere droge periode en meer verdamping richting

       het zuidoosten.

·      Neerslag ontstaat bij opstijgende

       lucht bij gebergten: stuwings

       ·regens, bij grote hitte: stijgings

       -regens en bij botsing van warme en koude Iucht

       (frontale regens).

·      Berggebieden: wind omhooggestuwd aan

       loefzijde. Aan lijzijde

       daalt lucht, wordt warmer, dus weinig neerslag.

       Gebied achter berg regenschaduw.

n     Door ligging van gebergten in kustgebieden in

       binnenland weinig invloed van de zee.

       Aanlandige wind: meer invloed in noorden dan zuiden.

§2

De klimaten van Spanje

u    Spanje heeft veel klimaten.

·Noorden: gematigd zeeklimaat,

       neerslag in alle jaargetijden.

n     Minder invloed Azorenhogedrukgebied:

       aanlandige wind daardoor veel

       bewolking / regen.

·      De oost- en zuidkust mediterraan

       Klimaat: warme zomer en

       zachte winters met

       droge zomerperiode.

·      Binnenland: landklimaat.

       Invloed van de zee is gering. Zomers

       heet, winters koud.

·      Gebieden met weinig neerslag: steppeklimaat.

·      Berggebieden: hooggebergteklimaat.

n     Canarische Eilanden in winter gemiddeld

       warmer en in zomer

       minder heet dan het vasteland.

Waterprobleem Spanje: te veel of te weinig

u    Spaanse zomers droog, vooral neerslag in herfst en

       winter.

·      Neerslag valt ongelijk over het jaar.

·      Neerslagverdeling: verdeling van de neerslag

       over het land.

·      Hoeveelheid neerslag per uur of per dag:

       neerslagintensiteit. Gevolg van

       piekafvoer is overstromingen.

·      De neerslag is wisselvallig.

Problematisch voor landbouw.

Problemen en oplossingen

u    Verdamping en ongelijke neerslagverdeling

       veroorzaken watertekorten.

·      nuttige neerslag = neerslag min verdamping.

·      Watervoorraad door aanleg stuwmeren.

·      Aanvoer water via kanalen en pijpleidingen.

§3

Invloed klimaat op plantengroei

u    Klimaat en bodem bepalen welke vegetatie er groeit.

·      Loofbos in het noorden (zeeklimaat).

·      Altijd groene mediterrane

       -vegetatie langs oost- en zuidoostkust.

       Kenmerk planten:

       kleine bladeren, lange wortels.

·      Steppevegetatie in binnenland.

       Soms woestijn.

·      Hooggebergtevegetatie: elke 100 meter

       hoger 0,6 ºC kouder.

Droogteproblemen

u    Oorspronkelijke vegetatie: gemengd

       loofbos en steppevegetatie

       verdwenen door ontbossing.

·      Gevolg ontbossing: verwoestijning.

·      verzilting is toename zoutgehalte

       bodem. Vaak veroorzaakt door onzorgvuldige

       irrigatiemethoden.

n     Verzilting voorkomen door:

       – zuiniger met water omgaan;

       – irrigatiewater ondergronds afvoeren.

·      In droogste tijd: meeste water

       nodig. Door oppompen grondwater waardoor er

       verdroging plaatsvindt.

·      Meer ontziltingsinstallaties ingezet

       om zeewater te ontzilten.

§4

Tweedeling landbouw

u    Groot deel Spanje ongeschikt voor landbouw.

Redenen:

       – te droog

       – te bergachtig

       – onvruchtbare bodem

·      Door droogte tweedeling in landbouw.

Landbouw zonder irrigatie

u    In deze gebieden akkerbouw en

       extensieve veeteelt.

       Op Meseta: droge akkerbouw.

       in herfst: zaaien graan,

       in winter: winterregens,

       in voorjaar: oogsten graan,

       in zomer: bodem ligt braak

       bodem kan herstellen.

n     Nadelen: kans op erosie en

       seizoenswerkloosheid.

·      Op de hellingen allerlei soorten

       olijfbomen en notenbomen.

·      In vochtige noordwesten: veevoer (gras).

       en akkerbouwgewassen.

n     Drogere gebieden: extensieve veeteelt.

Landbouw met irrigatie

u    Kenmerken irrigatielandbouw: zeer

       arbeids- en kapitaalintensief.

·      Voordeel irrigatie: meer gewassen

       verbouwen en grotere oogsten.

n     Bijnaam kuststrook València: Mare Plastico.

       Voordelen druppelirrigatie:

       1 geen waterverspilling;

              2 tegengaan verzilting

§5

u    Gevolgen klimaatverandering voor:

·      Natuurlijke vegetatie: verschuiving

       vegetatiezones, uitsterven soorten,

       bosbranden en verwoesting.

·      Landbouw: mislukken oogsten door verdroging

       en minder opbrengsten.

·      Ziekten en plagen: meer kans op overlijden en

        huidkanker. Verspreiding tropische ziekten.

·      Waterhuishouding: vaker last van

       verdroging door lagere

       grondwaterspiegel en watertekorten.

·      Mogelijke maatregelen om de gevolgen van klimaat-

       verandering tegen te gaan zijn:

       waterbeheer (irrigatie)

       herbebossing.