Turkije

Hoofdstuk 1 1.1 LANDSCHAP Turkije heeft 2 hooglanden. Het hoogland van Anatolie en het Armeense Hoogland. Het hoogland van Anatolie bestaat uit een ca. 2000-2500 m hoge, boomloze, deels woestijnachtige hoogvlakte. Het Armeense hoogland bestaat voor een groot deel uit vulkanische gesteenten. De gemiddelde hoogte van het Armeense hoogland is ongeveer 1650 m. In het noorden en zuiden is het gemiddeld 4000 m hoog. 1.2 RIVIEREN EN MEREN Turkije heeft weinig rivieren . En bovendien zijn ze niet geschikt voor de scheepsvaart. Alleen een deel van de Eufraat in Koerdistan is bevaarbaar met kleine vaartuigen en vlotten. De grootste geheel op Turks grondgebied stromende rivier is de Kizil Irmak(=Rode rivier). De Turkse meren hebben deels zout, deels brak, en op plaatsen met ondergrondsen waterafvoer voor een deel zelfs zoet water. Want bijna alle riviertjes in Turkije komen uit in de zee.
1.3 DIERENWERELD De bruine beer, de wolf, het wilde zwijn en de de panter komen in Turkije nog wel eens voor. De tijger is daar uitgeroeid en de leeuw is al heel lang weggegaan. Voor de vogels is het een belangrijk passeerplaats in de trek. De Bosporus(een stukje zee) is bekend omdat er in de herfst en voorjaar veel vogels overvliegen. Heel veel roofvogels, aalscholvers, en pelikanen broeden in Turkije. De kaalkopibis en de waldrapp staan op uitsterven. Een belangrijke broed- en overwinteringsplaats voor vogels is b.v. natuurreservaat het Manyasmeer in westelijk Aziatisch Turkije. Hoofdstuk 2 2.1 BEVOLKING Turkije heeft 60,77 miljoen inwoners. De bevolking bestond in 1983 voor 85,7% uit Turken en 10,6% waren Koerden. De bevolkingsaanwas (dat betekend dat er meer kinderen geboren worden dan dat er mensen doodgaan in Turkije) was tussen 1985 en 1990 gemiddeld 20,6% per jaar. 37% van de bevolking is jonger dan 15 jaar. De dichtsbevolkte provincies zijn de westelijke, die langs de Zwarte zee en de provincies Adana en Hatay aan de Middellandse Zee. Ruim 55% van de bevolking woont in steden. Ongeveer 1 miljoen Turken werken in het buitenland, vooral in West Europa. 1 miljoen in Duitsland en ongeveer 180000 in Nederland en de rest in het Midden Oosten. 2.2 TAAL De officiële taal is Turks. Voor 1991was de Koerdische taal verboden om te spreken. 2.3 GELOOF Mohammed, de stichter van de Islam, werd in 576 in Mekka geboren. Hij verbaaste zich erover dat zijn vrienden alleen maar over geld konden praten. 'Allah(=god) is toch veel belangrijker',dacht hij. Mohammed vertelde dat een engel verteld had dat Allah erg boos op de mensen was, omdat ze alleen maar aan zichzelf dachten. 'Iedereen moet zich aan Allah onderwerpen. Islam betekent dan ook onderwerping. De mensen die in Allah geloven(98% van de hele bevolking) worden moslims genoemd. Hun heilige boek is de Koran. voor ons de bijbel. Vanaf de minaret, de toren van de moskee, worden de gelovigen opgeroepen om te bidden. Een moslim bidt 5 keer per dag. Hij zal altijd zijn gezicht keren in de richting van de heilige plaats Mekka. Voordat hij aan het gebed begint, moet hij zijn hoofd, zijn handen en zijn voeten wassen. Op vrijdagmiddag is er een soort kerkdienst in de moskee. Hier gaan meestal alleen mannen naar toe. Voordat ze de moskee ingaan moeten ze hun schoenen uittrekken. Vrouwen bidden vaak thuis. Als ze wel naar de moskee gaan, zitten ze apart van de mannen. Het Godsdienstonderwijs wordt in Turkije verzorgd door de Hodja of de Iman. Hoofdstuk 3 3.1 DE PRESIDENT Turkije is een democratie.Om de 7 jaar word er een nieuwe president gekozen door het parlement (mensen die door het volk gekozen zijn. 2de kamer leden horen ook bij het parlement). De president benoemt de ministers en de rechters en is ook de baas over de Nationale Veiligheidsraad.
3.2 VERDELING VAN HET LAND Turkije heeft 76 provincies (illers). Elke provincie word bestuurd door een gouverneur. De provincies zijn verdeeld in 838 districten (gebieden). Er zijn 187 steden en ruim 36000 dorpen. Een dorp word bestuurt door een muhtar (een soort burgemeester die gekozen word door de dorpsraad). De steden zijn onderverdeelt in mahalleler (wijken). 3.3 WETTEN In 1926 werd het Zwitserse Burgelijke Wetboek en het Italiaanse wetboek van strafrecht, aangepast aan turkse gewoonten en tradities, ingevoerd. Het Constitiutionele hof heeft de taak om na te gaan of een maatregel wel past bij een geldende wet of internationale overeenkomst. 3.4 LIDMAATSCHAP BIJ INTERNATIONALE ORGINISATIES Turkije is lid van de Verenigde Naties, de Islamitische Converentie, de Navo (sinds 1952), de Raad van Europa en de organisatie van Zwarte-Zeestaten. Sinds 1963 is Turkije gedeeltelijk lid van de EU. 3.5 LEGER Het leger krijgt zijn bevelen van de president. Er bestaat ook een marechaussee (de militaire rijksmacht). De turkse soldaten zijn voor drie vierde deel voorzien van Amerikaanse materiaal en één vierde deel voorzien van Duits en Frans materiaal. Het leger heeft ongeveer 640000 manschappen. Er bevinden zich in Turkije ook Amerikaanse militaire basissen. 3.6 HET PLATTELAND Het leven op het Turkse platteland word vooral beïnvloed door de islam en tradities. De mannen-en de vrouwenwereld zijn vaak streng gescheiden. In het dorpsleven spelen de imam(priester) en de aga(stamhoofd)een belangrijke rol. 3.7 MEDISCHE VOORZIENINGEN Op het platteland is weinig aan medische hulp. 70% van alle dokters werken in de stad. Weinig hygiëne, altijd hetzelfde eten en weinig medische hulp hebben veel invloed op de volksgezondheid. Veel voorkomende ziekten zijn:Tyfus, Tuberculose, Malaria en geslachtsziekten. Sinds 1977 bestaat er een nationaal gezondheidssysteem, dat voorlichtings- en inentingscampagnes voert op het platteland. De levensduur bij mannen is ca. 65 jr. en bij vrouwen ca. 69 jr.
3.8 ONDERWIJS Het onderwijs word geregeld door de staat sinds 1923. Er bestaan ook Koranscholen. Die scholen zijn niet van de staat. Het analfabetisme is ongeveer 20%. Op het platteland en bij de vrouwen is het hoger. Op het platteland is er tekort aan spullen en meesters en juffen. Sinds 1923 heeft op school iedereen hetzelfde zwarte uniform aan. Daar heeft Mustafa Kemal Atatürk voor gezorgd. Ook heeft hij gezorgd dat er meer scholen kwamen en dat er een ander alfabet kwam want eerst gebruikten ze arabische letters. In Turkije moet iedereen tot zijn 15de naar school. De basisschool heeft 5 klassen. Na vijf jaar lager onderwijs volgt de middenschool en dan het lyceum, die word afgerond met het staatsexamen. Er zijn meer dan 200 universiteiten. Er zijn ruim 400 instellingen voor hoger beroepsonderwijs en ongeveer 1600 technische beroepsopleidingen. Om het analfabetisme te verminderen hebben ze overal in het land leeszalen en biblioteken geplaatst, waar ook lees en schrijfcursussen worden gegeven aan volwassenen. Hoofdstuk 4 4.1 LANDBOUW, VEEHOUDERIJ, BOSBOUW EN VISSERIJ Turkije heeft geen eten vanuit het buitenland nodig. In Turkije kweken de mensen alles zelf. Ongeveer eenderde deel van de grond in Turkije is in gebruik genomen en tweederde deel van het land zijn bergen of wildernis. De grond die de mensen gebruiken om alles op te verbouwen is voor een groot deel uitgedroogd en onbruikbaar. Het is dus best wel moeilijk om een nieuw stuk grond te krijgen. Er wordt weinig gebruik gemaakt van sproeiers. De meeste bedrijven zijn vrij klein. 50% van de boeren bezit minder dan 5 hectare land(1 hectare is 10000 m2). Ongeveer eenderde deel van de agrarische beroepsbevolking bestaat uit pachters of landloze arbeiders. De helft van de landbouwgronden, vooral op het centrale hoogland, wordt gebruikt om graan, tarwe, gerst, rogge en haver te verbouwen. Langs de zwarte zee word mais en thee verbouwd. Men produceert ook rijst en suikerbieten. In de vruchtbare gebieden bij de Zwarte en Egeïsche zee is groenteteelt en worden druiven, vijgen en olijven verbouwd. Bij Trabzon worden heel veel hazelnoten geteeld, terwijl Samsun bekent is om zijn tabaksproductie. Veehouderij is nogal veel op de hoogvlakte’s. Bijna 50 miljoen Karamanschapen leveren melk, vlees en huiden. Betere wol komt van de Merinoschapen. De mohairwol komt van de Angorageit. In Turkije is overbegrazing een groot probleem. Bosbouw is voor timmer- en brandhout. Ongeveer eenvierde deel van het land bestaat uit bosgebied. 85% van de bossen is van de staat. Visserij rond Istanbul, langs de Zwarte Zeekust en de Golf van Iskenderumis van kleine betekenis, mede door eerdere overbevissing. 4.2 ENERGIE In turkije halen ze de energie uit aardolie (uit eigen land en uit Irak en Iran), brandhout en steenkool. Er wordt ook steeds meer energie gehaald uit de waterkrachtcentrales bij de Kebandam de Karakayadam en de Atatürkdam. Er zijn contractengesloten met de voormalige sovjetrepublieken die te maken hebben met de levering van olie en gas. 4.3 HANDEL De staat geeft meer uit dan het heeft aan de handel maar het wordt voor een groot deel weer goedgemaakt door het toerisme en de gastarbeiders. De gastarbeiders in nederland en andere landen sturen geld naar hun familie en dat kunnen ze daar weer uitgeven en dat vult het tekort bij de staat aan. De export, die vroeger hoofdzakelijk bestond uit landbouwproducten(katoen, graan, noten, tabak) is in de jaren 80 verandert. De export van textiel en metaal nam toe. De voornaamste kopers zijn Duitsland(22%), Italië(6%), de Verenigde Staten en landen in het midden-oosten(8%). De voornaamste importartikelen zijn: aardolie, machines, auto’s en chemische producten. De belangrijkste leveranciers zijn: Duitsland(16%), de Verenigde Staten(10%) en de EU-landen. 4.4 VERKEER In Turkije is een uitgebreid net van verkeersbindingen. Het spoorwegnet van ca. 9000 km wordt beheerd door de staatsspoorwegmaatschappij TCDD. Er is een wegennet van ca. 60700 km geasfalteerde en 172000 km klinkerweg. Sinds 1978 zijn er nieuwe bruggen over de Bosporus in istanbul. Het openbaar verkeer wordt verzorgd door een boel particuliere busonderneming en taxi’s. Er zijn internationale luchthavens te Yesilkoy(Istanbul), Esenbôga(Ankara), Adnan Menderes(Izmir), Adana, Dalaman, Erzurum en Antalya en 17 vliegvelden voor binnenlandse vluchten. De nationale luchtvaartmaatschappijen zijn Türk Hava Yollari THY en Turkish Airlines.
Hoofdstuk 5 5.1 DE 18de EEUW In het midden van de 18de eeuw ontstont er een heftig conflict met Perzië. De gevaarlijkste tegenstander werd Rusland. In 1839 begon een nieuwe periode. Rusland bleef de gevaarlijkste tegenstander. In 1853 kwam de Krimoorlog, waarbij Frankrijk en Groot-Brittannië aan de kant van turkije stonden. In 1856 was de oorlog afgelopen. In 1897 ontstond er oorlog met griekenland. In 1911 viel Italië Turkije aan bij Tripoli. In Turkse sprookjes lees je vaak over een sultan. Die hadden ontzettend veel macht, het volk had toen niets te vertellen. In 1923 werd de sultan afgezet door één van zijn eigen officieren, Mustafa Kemal, Afgezet. Hij maakte van Turkije een democratie en Ankara werd de hoofdstad. Hij werd zelf de eerste president. Hij zorgde ook dat er meer scholen kwamen en dat iedereen hetzelfde uniform op school moet dragen. Hij zorgde er ook nog voor dat de mensen hun eigen parlement mogen kiezen. Hij gaf de mensen een wetboek zodat de rechtspraak eerlijk zou worden en hij gaf de mensen een ander alfabet, eerst gebruikten ze Arabische letters, nu gebruiken ze hetzelfde alfabet als wij. Hij gaf de mensen ook een achternaam, die ze zelf mochten kiezen. Hij koos zelf voor Atatürk als achternaam. Dat betekent vader der Turken. Atatürk is in 1881 geboren en in 1938 stierf hij. 5.2 NA 1950 In 1952 trad Turkije toe tot de NAVO, in 1955 tot het Pact van Bagdad. In het begin van de jaren 60 werd de verhouding met de Sovjet-Unie beter. Op 28 april 1960 demonstreerden studenten in istanbul tegen de regering van Mendres. Op 26 okt. werd generaal Gürsel, als enige kandidaat, gekozen tot president van Turkije. In mei 1972 maakte Ferin Melen als premier een nieuw kabinet bekent. In april 1973 werd de oud senator en oud-admiraal Fahri karotürk tot president gekozen. 5.3 DE JAREN '80 EN '90 In 1990 sloot Turkije in verband met de golfcrisis de Iraakse oliepijplijdingen over Turks grondgebied af. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie knoopte Ankara nauwe banden aan met de Turks sprekende voormalige sovjetreplublieken(Azarbajdzjan, Toerkmenistan, Oezbekistan, Kazachstan, Kirgizië). President Özal stierf in april 1993. Demirel werd toen president. De plaats van Demir als premier werd ingenomen door Tansu Çiller, de eerste vrouwelijke premier. Eind jan. 1996 kwam er bijna een oorlog met griekenland. Het ging om een onbewoont grieks eilandje voor de kust van Turkije.